مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
سال:1388 | دوره:9 | شماره:4 (پیاپی 34) |تعداد مقالات:13

زمینه و هدف: سرخجه یکی از بیماریهای ویروسی خفیف و اغلب تحت بالینی است که معمولا با عارضه جدی همراه نیست ولی اگر در طول حاملگی، خصوصا در دو ماهه اول بارداری، رخ دهد، ویروس عامل آن می تواند با انتقال به جنین، سبب ایجاد سندرم سرخجه مادرزادی و یا مرگ جنین شود. در حال حاضر در بسیاری از کشورها برای پیشگیری از این بیماری و عوارض جنینی حاصله، برنامه ایمن سازی توسط واکسن اجرا می شود. در کشور ایران نیز با توجه به حساسیت بیش از %20 دختران شرف ازدواج، در سال 1382 به واکسیناسیون کلیه افراد گروه سنی 25-5 ساله پرداخته شد و از آن پس در برنامه واکسیناسیون کشوری گنجانده شد.روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی ـ مقطعی و تحلیلی در سال 1385، بر روی 140 دختر کرمانشاهی در شرف ازدواج صورت گرفت. برای محاسبه حجم نمونه با توجه به اینکه سالانه حدود 10 هزار نفر از دختران کرمانشاهی به منظور انجام آزمایشات قبل از ازدواج به مرکز بهداشتی ـ درمانی رفعتیه، مراجعه می نمایند و از طرفی انتظار می رفت وضعیت ایمنی بعد از واکسیناسیون سرخجه از حدود %80 سال 1378 به بیش از %90 افزوده شده باشد با بهره گیری از نرم افزار EpiInfo و حدود اطمینان %95، حجم نمونه ای معادل 140 مورد، محاسبه و آزمون سرمی الیزا بر روی نمونه ها انجام شد و ضمن مقایسه با مطالعه مشابهی که در سال 1378 در همان جامعه انجام گرفته بود میزان کارایی واکسن در قالب یک مطالعه همگروهی تاریخی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصله، نشانگر ایمنی حدود %99.33 (139 نفر از 140 نفر)، نسبت به سرخجه، بوده است در حالی که در مطالعه سال 1378 این رقم حدود %80 بود و در صورتی که از زاویه مطالعه کوهورت تاریخی به این دو مطالعه نگاه کنیم خواهیم دید که میزان حمله از %17.08 به %0.71 با دامنه اطمینان 0.01-0.30 و p کمتر از 0.01 کاهش یافته و میزان کارایی واکسن بالغ بر %96 به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه کمتر از %1 دختران کرمانشاهی در بدو ازدواج نسبت به سرخجه حساس بودند لذا دیگر نیاز به غربالگری قبل از ازدواج که در مطالعه سال 1378 مورد تاکید قرار گرفته بود، نمی باشد ولی نظر به اینکه میزان پایداری مصونیت بعد از واکسیناسیون سرخجه، کمتر از ایمنی ناشی از ابتلا است غربالگری هرچند سال یکبار، قابل توصیه می باشد.

زمینه و هدف: غلظتهای بالای گردوغبار در هوای تنفسی شاغلین از جمله مهمترین عوامل محیطی موثر بر سلامت کارگران شاغل در صنعت سیمان می باشد. با توجه به نقش محوری سلامت نیروی کار در توسعه پایدار، این مطالعه با هدف ارزیابی میزان گردوغبار در هوای تنفسی و همچنین تعیین درصد سیلیس آزاد ذرات معلق در کارخانه سیمان اردبیل انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه مقطعی غلظت گردوغبار در هوای تنفسی کارگران ارزیابی شد که با جمع آوری 64 نمونه گردوغبار فردی و 35 نمونه محیطی در دو اندازه قابل تنفس و قابل استنشاق بررسی شدند. مقدار غلظت سیلیس آزاد نیز در 4 نمونه گردوغبار تعیین گردید.یافته ها: متوسط غلظت گردوغبار قابل استنشاق و قابل تنفس برای نمونه های فردی به ترتیب معادل 13 و 58 میلی گرم بر متر مکعب و برای نمونه های محیطی به ترتیب معادل 27 و 154 میلی گرم بر متر مکعب برآورد گردید. بطور متوسط غلظت گردوغبار در %90 نمونه های محیطی و بیش از %80 نمونه های فردی، بیشتر از مقادیر استاندارد ایران می باشد. متوسط درصد سیلیس آزاد در نمونه های آنالیز شده معادل %2.86 اندازه گیری شد که دامنه آن از %2.33 در قسمت بارگیرخانه تا %3.67 در قسمت نمونه گیری (آسیاب مواد) متغیر می باشد.نتیجه گیری: با توجه به میزان سیلیس آزاد موجود، غلظت ذرات گردوغبار سیمان در این مطالعه بیش از مقادیر مجاز تعیین شده توسط کمیته فنی بهداشت حرفه ای ایران می باشد.

زمینه و هدف: خودکشی یک مشکل بزرگ در بهداشت و سلامت اجتماعی می باشد. این پدیده برای سیستم بهداشت و درمان کشور پرهزینه و با معیارهای ارزشی و فرهنگی کشور مغایرت دارد. شناخت برخی از عوامل پیش بینی خطر متعاقب انجام مطالعات اپیدمیولوژیکی روی اقدام کنندگان به خودکشی توانسته، راهکارهای مناسبی جهت پیشگیری برای برنامه ریزان اجتماعی، بهداشتی و درمانی ارایه دهد. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیکی خودکشی جهت بدست آوردن اطلاعات کافی در مورد ویژگی افراد فوت شده و ارایه راهکارهای مناسب برای سیستم بهداشتی جهت پیشگیری و درمان بهتر این افراد انجام شده است.روش کار: این مطالعه یک بررسی توصیفی - مقطعی میباشد، کلیه افراد فوت شده در اثر خودکشی از ابتدای سال 1382 تا پایان بهمن ماه 1387 که آمار مربوط به آنها در بیمارستانهای بوعلی، فاطمی، علوی و پزشکی قانونی اردبیل ثبت گردیده، مورد مطالعه قرار گرفتند. تعداد افراد فوت شده 64 نفر بود. ابزار پژوهشی بکار رفته فرم محقق ساخته از مشخصات اپیدمیولوژیکی افراد فوت شده بود. اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار SPSS 13مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه بالاترین موارد خودکشی موفق در دوره سنی 24-15سال (%43.8)، در جنس مونث (%62.5)، در افراد متاهل (%57.8) و در جامعه شهری (%65.6) بود. بیشترین روش بکار رفته استفاده از داروها و سموم (%90.6) بوده است. در بین داروها و سموم به ترتیب ارگانوفسفره ها، ضد افسردگی های سه حلقه ای و فسفید آلومینیم قرار داشتند.نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که ریسک فاکتورهای مختلفی شامل جنس، سن، وضعیت تاهل، محل سکونت و دستیابی آسان به داروها و سموم می باشد، در خودکشی موفق موثر می باشد و بهتر است آموزشهای مربوط به پیشگیری و مداخلات بهداشت روانی در دهه دوم و سوم زندگی با اختصاص وقت بیشتر برای افراد مونث بخصوص متاهلین این گروه انجام پذیرد. و در جهت آموزش، پیشگیری، تشخیص و درمان مسمومیت ها بویژه با داروها و سموم شایع تدابیر بیشتری اعمال گردد.

زمینه و هدف: پنومونی یکی از کشنده ترین سندرم های عفونی است که اتیولوژی متفاوتی دارد. مایکوپلاسماها به دلیل عدم حساسیت به آنتی بیوتیک های بتالاکتام مثل پنی سیلین ها از نظر درمانی نیازمند توجه ویژه ای هستند. با توجه به فقدان مطالعه جامع در ایران در مورد سهم این باکتری در ایجاد پنومونی، مطالعه حاضر انجام شده است.روش کار: این مطالعه یک مطالعه توصیفی است که در طی یک سال و بر روی 80 بیمار که با تشخیص پنومونی کسب شده از جامعه در بخش عفونی بیمارستان امام خمینی اردبیل بستری شدند، انجام گرفت. از کل بیماران، نمونه خون جهت سنجش IgG و  IgMضد مایکوپلاسما به روش الیزا گرفته شد.یافته ها: از 80 بیمار مورد بستری، 40 بیمار مرد و 40 بیمار زن بودند. متوسط سن بیماران 59.91 سال بود و %76.6 آنان شهری بودند. 5 بیمار IgM (%6.3) مثبت و 20 بیمار IgG (%25) مثبت بودند. اتیولوژی پنومونی در %6 از موارد بستری شده با تشخیص پنومونی کسب شده از جامعه مایکوپلاسما بود. یافته بالینی مشخصی که به افتراق این نوع از پنومونی با سایر علل کمک نماید بدست نیامد، تمامی افرادی که تیتر IgM مثبت داشته اند دارای تیتر آگلوتیناسیون 1.16 و یا 1.32 مثبت بوده اند لذا در شرایطی که سنجش IgM در دسترس نباشد می توان از آن به عنوان روش جایگزین استفاده نمود.نتیجه گیری: حدود %6.7 موارد پنومونی کسب شده از جامعه در بخش عفونی بزرگسالان بیمارستان امام خمینی مربوط به مایکوپلاسما بود.

زمینه و هدف: در عصر حاضر زنان شاغل طی دوران بارداری مجبور هستند علاوه بر ایفای نقش همسری به فعالیت کاری نیز مشغول باشند و در عین حال تغییرات خلقی و نیازهای زنان باردار در محل کار و منزل، مشکلاتی را برای وی ایجاد می کنند. حال آنکه رضایت زناشویی بعنوان یکی از شاخص های سلامت روان به حساب می آید که از عوامل موثر بر آن اشتغال و صمیمیت زوجین می باشد که در جوامع مختلف متفاوت بوده و متأثر از عوامل فردی و اجتماعی جامعه است. لذا این مطالعه با هدف مقایسه میزان رضایتمندی از زندگی زناشویی و صمیمیت زوجین در زنان باردار شاغل و غیر شاغل شهر اردبیل انجام گرفت.روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی در 93 زن باردار شاغل و 93 زن باردار غیر شاغل مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهری وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و کلینیک های خصوصی شهر اردبیل که بصورت نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده انتخاب شده بودند، انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات شامل فرم اطلاعاتی، پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ و پرسشنامه صمیمیت زوجین با گاروزی بود. اعتبار پرسشنامه ها از طریق اعتبار محتوا و پایایی آنها توسط آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. پرسشنامه ها توسط خود زنان باردار به صورت انفرادی تکمیل می شد. اطلاعات با  SPSS 16و آزمونهای آماری تی تست، من ویتنی، کای اسکوار، ضریب همبستگی جزئی، آنالیز واریانس، و آزمون LSD تحلیل گردید.یافته ها: بین میانگین رضایت زناشویی و صمیمیت کلی در زنان باردار غیر شاغل و شاغل تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بین حیطه های صمیمیت با رضایت زناشویی به جز صمیمیت بدنی همبستگی معنی داری مشاهده شد (p<0.01). بین رضایت زناشویی زنان باردار در سه ماهه های مختلف بارداری تفاوت معنی دار وجود داشت که این اختلاف بین سه ماهه اول با سه ماهه سوم بارداری معنی دار بود (p<0.05). اما اختلاف بین سه ماهه اول و دوم و سه ماهه دوم و سوم بارداری معنی دار نبود. %69.9 از زنان باردار غیرشاغل و %66.7 از زنان باردار شاغل از رضایت زناشویی متوسط و نسبی و %93.5 از زنان باردار غیر شاغل و %94.6 از زنان باردار شاغل از صمیمیت متوسط برخوردار بودند.نتیجه گیری: به نظر میرسد شاغل بودن بر میزان رضایت و صمیمیت زنان باردار در نمونه های مورد پژوهش تاثیری نداشته و برای افزایش رضایت زناشویی و صمیمیت زوجین زنان باردار و در نهایت توجه به بهداشت روانی این قشر مهم جامعه، با توجه به رضایت و صمیمیت نسبی زنان باردار مورد پژوهش، توانمند سازی زنان از طریق آموزش ومشاوره توصیه می شود.

زمینه و هدف: وقوع همزمان بیماریهای روانپزشکی و اختلال سوء مصرف مواد اثرات گسترده ای داشته و با پیش آگهی بدتری همراه است. درمان افراد معتاد باید متناسب با نیاز های هر یک از این افراد باشد. هدف مطالعه حاضر بررسی اختلالات شخصیتی در میان افراد مراجعه کننده به مرکز مرجع ترک اعتیاد استان اردبیل است تا از این طریق، کمکی در بدست آوردن دیدی جامع تر در خصوص درمان و برخورد با این افراد صورت گیرد.روش کار: در این مطالعه مقطعی - توصیفی، تعداد 100 نفر از افراد دارای اختلال سوء مصرف مواد، از میان افراد مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد استان اردبیل در سال 1387 به روش نمونه گیری آسان از بیماران در دسترس وارد مطالعه شدند. پس از تکمیل پرسشنامه های محقق ساخته در مورد اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه اختلال شخصیت میلون، داده ها استخراج و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: یافته های حاصله نشان داد که فراوان ترین اختلال شخصیت همراه در گروه تحت مطالعه اختلال ضد اجتماعی بوده (با %54) و اختلال شخصیت مرزی، نمایشی و خودشیفته در رتبه های بعدی قرار داشتند. ارتباط آماری معنی داری بین نوع ماده مصرفی، مدت زمان مصرف و اختلال شخصیت خاص وجود نداشت (p>0.05). اما افرادی که یک ماده را مصرف می کردند با افرادی که مصرف چند ماده را ذکر می کردند، از نظر دارا بودن اختلال شخصیت تفاوت آماری معنی داری داشتند (p<0.05).نتیجه گیری: بررسی نتایج نشان دهنده شیوع بالای اختلالات شخصیتی در میان افراد معتاد (%84) و پایین تر بودن درصد اختلالات شخصیتی در افرادی با مصرف یک ماده در مقایسه با مصرف بیش از یک ماده بود.

زمینه و هدف: اکینوکوکوزیس (هیداتیدوزیس) عـفونتی بـا انـتشار جـهانی و مشترک بین انسان و حیوان بوده و توسط مراحل لاروی سستودهای وابسته به جنس اکینوکوکوس از خانواده تنیده ایجاد می شود. بیماری در بعضی مناطق کشورمان از جمله جلگه مغان اندمیک می باشد و متاسفانه مطالعات جامع در زمینه این بیماری صورت نگرفته است. لذا بررسی بیماری اکینوکوکوزیس کیستی در منطقه مغان صورت پذیرفت.روش کار: این یک مطالعه توصیفی - تحلیلی است و جامعه مورد مطالعه ساکنین جلگه مغان در استان اردبیل می باشد. در این مطالعه اپیدمیولوژی (Cystic Echinococcosis) CE از طریق تست های سرولوژیک مورد برسی قرار گرفت. در این مطالعه از مایع کیست هیداتید خام  HCF-Ag(تخلیص شده حاصل از گوسفند) با رقت 1/20 بعنوان آنتی ژن استفاده شد. قبل از نمونه گیری اطلاعات فردی از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید و نتایج از طریق نرم افزارSPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه از 2008 نفر در منطقه مغان، نمونه گیری سرمی به عمل آمد. از تعداد کل نمونه های گرفته شده، 734 نفر مرد و 1267 نفر زن بودند. بررسی حاضر نشان داد که از کل نمونه سرمی، 184 نمونه (%9.2) جواب سرولوژی مثبت داشتند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که شیوع کیست هیداتید از نظر سرولوژی در زنان (%10) بیشتر از مردان (%7.9) بوده و در مکانهایی که سگ نگاهداری می کردند، بطور معنی دار بیشتر بود.

زمینه و هدف: در دهه گذشته مطالعه زیادی در رابطه با اثر میدان های الکترومغناطیسی بر سیستم عصبی انسان و حیوانات صورت گرفته است کاربرد روز افزون دستگاههای مولد امواج الکترومغناطیسی در زندگی روزمره باعث نگرانی های بسیاری در ارتباط با اثرات این امواج بر سلامت انسان شده است. استرس می تواند زمینه ساز بروز مشکلات فراوانی در رفتار و عملکرد موجود زنده باشد. در این مطالعه اثر امواج الکترومغناطیسی بر روی استرس موجود زنده مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: در این مطالعه بنیادی دو گروه 30 قطعه ای موش رت نر بالغ نژاد Wistar به مدت 80 دقیقه تحت معرض میدانهای الکترومغناطیس با شدت 700 میلی گوس ناشی از جریانهای الکتریکی مثلثی فرکانس پایین (10 هرتز) و فرکانس بالا (110 کیلو هرتز) قرار گرفته و از طریق آزمون Tail Pinch (T.P) مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج بدست آمده در بین گروه ها مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: مقایسه میانگین زمان پاسخ دهی و بروز رفتار استرسی در هر دو گروه قبل از تابش دهی و بعد از قرار گرفتن در معرض میدان الکترومغناطیس با پالس مثلثی در فرکانس 10 هرتز (فرکانس پایین) و 110 هرتز در مدت زمان 80 دقیقه تابش دهی اختلاف معنی دار را نشان می دهد (P<0.05). بدین سان که میزان پاسخ دهی و بروز رفتار استرسی تحت این نوع از میدان ها شدیدا کاهش یافته است. ولی مقایسه میانگین گروه اول و دوم توسط آزمون آماری T-test با هم دیگر بعد از 80 دقیقه تابش با میدان شدت مشابه و فرکانس های مختلف جهت نشان دادن اثر فرکانس به بروز رفتار نشان داد که اختلاف معنی داری بین این دو گروه وجود ندارد.نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از اثر ضد استرس میدان مغناطیسی پالس دار مثلثی است که این اثر در محدوده امواج رادیویی AM شدیدتر می باشد.

زمینه و هدف: لپتوسپیروز یک بیماری، مشترک انسان ـ حیوان با شیوع قابل توجه در جهان است. چون درمان فقط در روزهای اول بیماری موثر است، تشخیص درست و سریع لپتوسپیروز بسیار با اهمیت است. رشد میکروب بسیار کند است و به دلیل نبود آنتی بادیهای اختصاصی در هفته اول بیماری، سرولوژی نیز ناکارآمد است. بنابراین واکنش زنجیره ای پلیمریزاسیون (PCR) تنها راه تشخیص زودرس است. در این مطالعه حساسیت و دقت روش PCR متعارف در تشخیص سریع لپتوسپیروز در نمونه سرم مربوط به هفته اول بیماری ارزیابی شده است.روش کار: در این مطالعه تعداد 70 نمونه سرم واجد شرایط و اخذ شده در هفته اول بیماری از افرادی که علایم بالینی مشکوک به لپتوسپیروز داشتند و آزمون مرجع (میکروآگلوتیناسیون) نمونه سرم بار اول آنها منفی و نمونه بار دوم آنها مثبت بود (تبدیل سرمی که دال بر تشخیص قطعی بیماری است)، مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته ها: در این مطالعه نتیجه PCR در 24 مورد مثبت بود. حساسیت این روش %74.5 و دقت آن 100 باکتری در هر میلی لیتر سرم بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهدPCR  تنها روش سریع برای تشخیص لپتوسپیروز در هفته اول بیماری است ولی حساسیت آن خیلی بالا نیست، در حالی که روشهای دیگر کاربرد ندارند.

فتق مغبنی از بیماریهای شایع سنین میانسالی و بالاتر است، مورد گزارش شده در این مقاله موردی از فتق مغبنی بزرگ با اندازه 30×30×35 سانتیمتر بود که به دلیل حجم بزرگ آن، از موارد نادر می باشد. بیمار آقایی 60 ساله با توده بسیار بزرگ در ناحیه مغبنی سمت چپ با سمع صداهای روده ای بود و از مشکل در راه رفتن و پوشیدن لباس شکایت داشت. بیمار پس از معاینه بالینی جهت هرنیورافی کاندید جراحی شد و با بیهوشی عمومی تحت عمل جراحی هرنیورافی با تکنیک باسینی و تکنیک استفاده از مش قرار گرفت و احشای داخل ساک شامل امنتوم و روده باریک با زحمت فراوان بداخل شکم برگردانده شد، پیگیری بیمار 6 ماه بعد از عمل ادامه داشت. در بررسی متون و مقالات گزارشات مشابهی نیز در ژاپن و هندوستان یافت شد.