مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1381 | دوره:10 | شماره:38 |تعداد مقالات:10

سابقه و هدف: با توجه به شیوع آترواسکلروز و نقش شناخته شده هیپرلپیدمی در ایجاد آن، هم چنین وجود گزارش هایی مبنی بر تاثیر بعضی سبزی ها بر کاهش چربی های خون، این تحقیق به منظور تعیین تاثیر سبزی تره تیزک بر چربی های خون، در کارکنان دانشکده پیرا پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش کارآزمایی بالینی از نوع Cross-over بر روی 35 نفر با تری گلیسرید کمتر از 400 میلی گرم در دسی لیتر صورت پذیرفت. نمونه ها به طور تصادفی به گروه های مورد و شاهد تقسیم شدند. گروه مورد روزانه 50 گرم سبزی شاهی دریافت کرده و گروه شاهد سبزی دریافت نکردند. بعد از 3 هفته میزان لیپیدهای سرم اندازه گیری شد. پس از یک هفته استراحت جای افراد گروه مورد و شاهد تعویض و مراحل قبل تکرار شد. تغییرات لیپیدها در داخل گروه با آزمون t مزدوج و بین دو گروه با آزمون t مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: 35 نفر مورد بررسی قرار گرفتند، سطح سرمی لیپیدها در ابتدای تحقیق در گروه های مورد مطالعه مشابه بود. در پایان مطالعه میزان کلسترول در گروه مورد (29±170 میلی گرم در دسی لیتر) به طور معنی داری کمتر از میزان کلسترول در گروه شاهد (±28 201میلی گرم در دسی لیتر) گزارش شد (P<0.01). تفاوت معنی داری در سطح سرمی تری گلیسرید و لیپو پروتئین با دانسیته بالا (HDL-C) بین گروه شاهد و مورد مشاهده نشد. در پایان مطالعه میزان لیپو پروتئین با دانسیته پایین (LDL-C) در گروه شاهد 139±33 میلی گرم در دسی لیتر و در گروه مورد 109.5±31 بود که تفاوت بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (P<0.001). این تغییرات در داخل گروه ها نیز به لحاظ آماری معنی دار بود (P<0.0001).نتیجه گیری و توصیه ها: مصرف سبزی شاهی موجب بهبود وضعیت لیپیدهای سرم می گردد. مطالعات آینده نگر گسترده تری را جهت تعیین تاثیر آن در کاهش خطر ابتلا به آترواسکلروز پیشنهاد می نماید.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع سنگ های عفونی ادراری و گزارش های گوناگون از شیوع پروتئوس میرابیلیس به عنوان یک باکتری اوره آز مثبت در این بیماران و عدم اطلاع از وضعیت آن در کشور، به منظور تعیین شیوع پروتئوس میرابیلیس و رابطه آن با تشکیل سنگ های عفونی ادراری، این تحقیق بر روی مراجعین بخش های اورولوژی دانشگاه های علوم پزشکی تهران و زاهدان طی سال های 79-1378 صورت پذیرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش مورد - شاهدی (Case-Control) انجام گرفت. 300 فرد مبتلا به سنگ های ادراری به عنوان گروه مورد و 300 فرد سالم به عنوان گروه شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. گروه ها به لحاظ سن، جنس و مراجعه به یک بیمارستان مشابه سازی شدند. نمونه ادرار گروه ها به روش میداستریم تهیه و در محیط مک کانکی کشت و میزان pH ادرار نیز اندازه گیری گردید. شیوع پروتئوس میرابیلیس در نمونه ها و ارتباط آن با بروز سنگ های عفونی ادرار و میزان pH، تعیین و مورد قضاوت آماری قرار گرفت و Odd's Ratio در آن تعیین گردید.یافته ها: در 600 نمونه مورد بررسی، پروتئوس میرابیلیس در 14 درصد گروه مورد و 3.3 درصد افراد سالم مشاهده گردید (P<0.0001). بیماران گروه مورد 4.7 برابر بیشتر از گروه شاهد در مواجهه با پروتئوس میرابیلیس بوده و نوع pH قلیایی ادرار در گروه مورد 3 برابر گروه شاهد بود.نتیجه گیری و توصیه ها: پروتئوس میرابیلیس با افزایش pH ادرار می تواند در ایجاد زمینه مساعد برای تشکیل سنگ های عفونی ادرار نقش داشته باشد. انجام یک مطالعه تحلیلی هم گروهی و یا تجربی برای کاهش مشکل توصیه می شود.

سابقه و هدف: نارسایی مزمن کلیوی سبب بروز ناهنجاریهای عملکردی متعدد در تنظیم ساختار مایعات بدن، پدیده های متابولیسم و دفع می گردد و سندرم اورمی را ایجاد می کند. با توجه به گزارش هایی که از اختلالات کلیوی مزمن توسط یک رژیم غذایی حاوی آدنین در جانوران وجود دارد، تحقیق حاضر به منظور تعیین اثر آدنین بر فعالیت شیمیایی سرم و اسمولالیته ادراری انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تزریق ترکیب آدنین از روز دوم تا شانزدهم بعد از تولد در نوزادان نر موش های صحرایی نژاد Sprague-Dawly به صورت داخل صفاقی در دوزهای متفاوتی صورت پذیرفت. میزان تاثیر آدنین با استفاده از اندازه گیری اسمولالیته سرم، اسمولالیته و حجم ادرار، عوامل شیمیایی سرم شامل گلوکز، اوره، کراتینین، سدیم، پتاسیم، هم چنین وزن بدن در روزهای متفاوتی تا سن صد و چهل روزگی ارزیابی شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان دادند که آدنین به صورت وابسته به دوز موجب افزایش معنی داری در اسمولالیته سرم، غلظت اوره و کراتینین گردیده، موجب کاهش معنی داری در وزن بدن، اسمولالیته ادرار و حجم ادرار نیز می شود (P<0.001). غلظت گلوکز، سدیم و پتاسیم تغییرات معنی داری را نشان نمی دهد.نتیجه گیری و توصیه ها: ماده آدنین در نارسایی کلیوی مزمن موجب عدم تعادل در بیشتر عوامل شیمیایی خون می گردد. انجام مطالعات وسیع تر در زمینه تاثیر آدنین کاهش آدنین در رژیم غذایی را بر سیر سندرم اورمی توصیه می نماید.

سابقه و هدف: سرطان پستان از شایعترین سرطان های زنان است که عوامل متعددی در پیش آگهی آن اهمیت دارد. گروه های خونی ABO از جمله عوامل مطرح در این پیش آگهی می باشند که گزارش های متفاوتی از نقش آن در پیش آگهی این بیماری مطرح گردیده است. به منظور تعیین رابطه گروه های خونی ABO با پیش آگهی سرطان اولیه پستان، این تحقیق در سه بیمارستان دانشگاهی شهر تهران طی سال های 78-1372 انجام گرفت.مواد و روش ها: این تحقیق به روش مورد شاهدی بر روی 200 بیمار در دو گروه 100 تایی شاهد (افراد با سرطان پستان و پیش آگهی خوب) و مورد (افراد با سرطان پستان و پیش آگهی بد) و نیز 1000 نمونه از افراد بدون ابتلا به سرطان به عنوان گروه شاهد دوم صورت پذیرفت. اندازه تومور کمتر از 2.5 سانتی متر، بدون درگیری عقده لنفاوی زیر بغل به عنوان پیش آگهی خوب و اندازه تومور بزرگتر از 2.5 سانتی متر با درگیری حداقل یک عقده لنفاوی زیر بغل به عنوان پیش آگهی بد در نظر گرفته شد. گروه خونی افراد در هر یک از گروه های فوق به روش آگلوتیناسیون مستقیم تعیین گردید. Odd' s Ratio گروه های خونی در نمونه ها تعیین و فاصله اطمینان آن با احتمال 95 درصد در جامعه برآورد گردید.یافته ها: توزیع گروه های خونی در بیماران با سرطان پستان و افراد نرمال تفاوت معنی داری نداشت. با وجود این، افراد نرمال 31 درصد و بیماران مبتلا به سرطان پستان با پیش آگهی بد به میزان 45 درصد در مواجهه با گروه های خونی B و AB بودند (P<0.005). شانس بروز پیش آگهی بد در افراد بیمار دارای آنتی ژن گروه خونی B، 1.8 برابر افراد فاقد این آنتی ژن بود و فاصله اطمینان 95 درصد آن در جامعه از حداقل 1.2 تا حداکثر 2.8 برابر برآورد شد.نتیجه گیری و توصیه ها: آنتی ژن گروه خونی B با پیش آگهی بد سرطان پستان رابطه دارد و برای تایید آن نیاز به مطالعات آینده نگر همراه با پی گیری می باشد که انجام آن را توصیه می نماید.

سابقه و هدف: تهوع و استفراغ یکی از عوارض شایع دوران بارداری است که در 80 درصد موارد حاملگی مشاهده می شود. از آنجا که روش های درمانی مختلفی جهت تخفیف این علایم توصیه می شود، این تحقیق به منظور مقایسه تاثیر پرومتازین و ویتامین B6 بر تخفیف تهوع و استفراغ حاملگی در بیمارستان حکیم هیدجی زنجان طی سال های 78-1377 انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش کارآزمایی بالینی (clinical trial) بر روی 45 نفر زنان باردار 12-6 هفته صورت پذیرفت که به خاطر تهوع و استفراغ همراه کتوز اداری، کاهش وزن kg2 در یک ماه گذشته و عدم پاسخ به درمان سرپایی، بستری شده بودند. زنان باردار بر حسب مراجعه و به طور تصادفی به دو گروه 25 و 20 نفری که از نظر شرایط بارداری یکسان بودند، تقسیم شدند و به ترتیب تحت درمان با یک دوز پرومتازین عضلانی به میزان mg50 و یک دوز ویتامین B6 عضلانی به میزان mg100 قرار گرفتند. بهبود تهوع و استفراغ بر حسب میزان تحمل رژیم غذایی خشک و خارج شدن از ناشتا بودن (NPO) در دو گروه با استفاده از آزمون آماری X2 مورد قضاوت قرار گرفت.یافته ها: در گروه پرومتازین عضلانی 80 درصد و در گروه ویتامین B6 به میزان 40 درصد بهبودی حاصل شد که از نظر آماری معنی دار بود (P<0.01). 40% افرادی که بهبودی اولیه با پرومتازین داشتند دچار عود علائم گردیدند ولی پس از حذف این تعداد هنوز هم اثر پرومتازین در کاهش علائم بهتر از ویتامین B6 بود.نتیجه گیری و توصیه ها: پرومتازین در بهبود علایم تهوع و استفراغ حاملگی موثرتر از ویتامین B6 عضلانی بود. انجام تحقیقات وسیعتر با در نظر گرفتن عوامل موثر بر تهوع و استفراغ در دوران بارداری توصیه می شود.

سابقه و هدف: کمبود آنزیم گلوکز -6- فسفات دهیدروژناز (G6PD) از شایعترین نقص های آنزیمی شناخته شده در انسان می باشد. با استفاده از روش های بیوشیمیایی انواع مختلف آنزیم از سراسر دنیا گزارش گردیده است. از آنجا که تفکیک واریته های مختلف با روش های بیوشیمیایی امکان پذیر نیست، این مطالعه به منظور تعیین جهش مدیترانه ای به روش مولکولی بر روی مبتلایات به کمبود آنزیم G6PD مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران صورت پذیرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی و بر روی 64 نفر انجام گرفت. کمبود آنزیم G6PD توسط آزمون فلورسانس نقطه ای مشخص شد. DNA از نمونه خون محیطی استخراج و تخلیص گردید و سپس نمونه های DNA توسط PCR (Polymerase Chain Reaction) تکثیر شدند. محصولات PCR به وسیله آنزیم هضم گردیده و مبتلایان به جهش مدیترانه ای شناسایی شدند.یافته ها: 64 نفر شامل 58 فرد مذکر و 6 فرد مونث در سنین کمتر از 16 سال مورد بررسی قرار گرفتند. شیوع نقص مدیترانه ای در 47 نفر (73.4 درصد) وجود داشت که در مردان به میزان 74.1 درصد و در زنان 66.7 درصد بود. 17 نفر (26.6 درصد) دارای جهش های دیگری غیر از نوع مدیترانه ای بودند.نتیجه گیری و توصیه ها: شیوع نقص آنزیمی مدیترانه ای مشابه کشورهای همجوار بوده و انجام تحقیق برای مشخص نمودن نوع جهش سایر واریته ها را توصیه می نماید.

سابقه و هدف: گسترش اعتیاد در میان اقشار مختلف جامعه، منجر به تاسیس درمانگاه های ترک اعتیاد در 28 استان کشور در سال 1378 گردید. با توجه به اهمیت شناخت علل اقدام به ترک اعتیاد و در نتیجه ارتقای عملکرد این درمانگاه ها و افزایش مراجعه به آنها، مطالعه حاضر در سال های 80-1379 با هدف تعیین عوامل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی، بر روی کلیه نمونه هایی صورت پذیرفت که به صورت داوطلبانه به کلینیک مراجعه می کردند. عوامل مرتبط در چهار قلمرو خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و فردی بوده و نیز نوع ماده مصرفی، مدت اعتیاد و ... بررسی و ثبت گردید. پرسش نامه به روش اعتبار محتوایی سنجش شد و مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: 32 نفر معتاد بررسی شدند که 59 درصد مرد و در سنین 9.3±37 سال بودند. 37.5 درصد افراد سابقه اعتیاد در خانواده داشتند. سن شروع اعتیاد 20±7.7 سال و مدت اعتیاد 9.9±17 سال بود.  2/3آنها معتاد به تریاک بوده و در 78% موارد، مشوق برای ترک اعتیاد «دیگران» بودند. هزینه اعتیاد ماهیانه آنها، 1/5 درآمد ماهیانه بود و مهم ترین عوامل برای اقدام به ترک اعتیاد، ترس از آبروریزی، از دست دادن شغل و کشیده شدن به کارهای خلاف قانون بود. طول مدت اعتیاد یا طول مدت اقدام به ترک اعتیاد در افراد دارای سابقه اعتیاد در خانواده، به طور معنی داری نسبت به سایرین بیشتر بود.نتیجه گیری و توصیه ها: زمینه های اجتماعی مهمترین عوامل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد هستند. انجام این تحقیق تجربی برای تعیین تاثیر تقویت زمینه های مذکور در ترک اعتیاد پیشنهاد می شود.

سابقه و هدف: اندازه گیری درک و احساس افراد و جمعیت در مورد سلامتی خودشان به منظور ارزیابی سودمندی مداخلات و مراقبت های بهداشتی اهمیت دارد. در این میان، پرسش نامه 36 گویه ای سنجش سلامت عمومی یکی از ابزارهایی است که به طور اختصاصی برای استفاده در جمعیت عمومی و در بین بیماران سرپایی طراحی شده است. از این رو، به منظور تعیین روایی و پایایی ترجمه فارسی پرسش نامه، این تحقیق بر روی کارکنان دانشکده پزشکی شیراز در سال 1380 انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی صورت پذیرفت. برای بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی از آنالیز واریانس یک طرفه کروسکال والیس، ضریب همبستگی رتبه ای اسپرمن و رگرسیون خطی استفاده شد.یافته ها: از تعداد 134 پرسش نامه توزیع شده، 112 پرسش نامه (83.6 درصد) بازگردانده شد. از لحاظ پایایی، همبستگی درونی پرسش نامه در سطح 8 مقیاس موجود در پرسشنامه 0.87 بود که از حد نصاب مورد قبول (0.85) بیشتر بود. در رابطه با روایی سازه، نمره مولفه ذهنی و عملکرد جسمی به طور معنی داری با افزایش سن کاهش می یافت و هم چنین امتیاز افراد متاهل در این دو جنبه به طور معنی داری کمتر از افراد مجر بود. همچنین ضریب همبستگی بین هشت بعد پرسش نامه و نمرات مولفه ذهنی و روانی قابل قبول بود.نتیجه گیری و توصیه ها: پرسش نامه 36 گویه ای سنجش سلامت عمومی ترجمه شده، دارای روایی و پایایی قابل قبول می باشد. اگرچه گویه های مرتبط با سلامت جسمی و روانی نیاز به اصلاح دارند، با توجه به سرعت و سهولت به کارگیری آن، توصیه می شود برای بررسی وضعیت سلامتی افراد و جمعیت مورد استفاده قرار گیرد.