مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1395 | دوره:24 | شماره:105 |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: آسیب تروماتیک مغز یکی از علل مهم مورتالیتی و موربیدیتی درکل جهان و دومین علت مرگ در ایران می باشد. حدود نیمی از این بیماران هموگلوبین کمتر از 9 گرم بر دسی لیتر در هفته اول پذیرش دارند. با توجه به آسیب ثانویه بافت مغز ناشی از آنمی و با در نظر گرفتن عوارض انتقال خون بر آن شدیم تا ارتباط بین غلظت هموگلوبین و مورتالیتی را در بیماران ترومای مغزی بررسی کنیم.روش بررسی: یک مطالعه کوهورت رتروسپکتیو روی بیماران آسیب تروماتیک مغزی انجام شد. اطلاعات دموگرافیک، پیامدهای فیزیولوژیک و بالینی و هموگلوبین، روزانه از پرونده های بیماران استخراج گردید. از 168 بیمار با آسیب تروماتیک مغزی بر اساس معیارهای ورود و خروج، 117 بیمار وارد مطالعه شدند. بیماران بر اساس غلظت میانگین هموگلوبین 7 روزه به 4 گروه تقسیم گردیدند. جهت مدل سازی ارتباط بین غلظت میانگین هموگلوبین 7 روزه و مورتالیتی بیمارستانی از رگرسیون لجستیک استفاده شد.یافته ها: 104نفر از بیماران مرد بودند. بین میانگین سنی، جنس و تعداد روزهای اتصال به ونتیلاتور بین گروه ها اختلاف آماری معناداری وجود نداشت. در بین چهار گروه، میزان مورتالیتی، تعداد واحدهای خون دریافتی و تعداد روزهای بستری اختلاف آماری معنادار بود. آنالیز چند متغیری داده ها نشان داد که متوسط غلظت هموگلوبین زیر 9 گرم بر دسی لیتر در ارتباط مستقل با افزایش مورتالیتی بیمارستانی است.نتیجه گیری: غلظت میانگین هموگلوبین 7 روزه زیر 9 گرم بر دسی لیتر بیماران با آسیب تروماتیک مغزی در ارتباط مستقل با افزایش مورتالیتی بیمارستانی است.

زمینه و هدف: پنومونی ناشی از ونتیلاتور یک عفونت شایع در بخش مراقبت ویژه بوده و با افزایش عوارض و مرگ و میر همراه است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مراقبت دهانی به روشی مکانیکی (مسواک)، دارویی (کلرهگزیدین) و ترکیبی (مسواک و کلرهگزیدین) در پیشگیری از بروز پنومونی ناشی از ونتیلاتور در بیماران بدحال بستری در بخش مراقبت های ویژه پایه ریزی شد.روش بررسی: بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان آیت اله موسوی زنجان که در طی 24 ساعت تحت انتوباسیون قرار می گرفتند جهت شرکت در مطالعه انتخاب شدند. 180 بیمار به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند که شامل: 1. گروه اول (60 نفر) استفاده از محلول دهانی 0.12 درصد کلرهگزیدین، 2. گروه دوم (61 نفر) استفاده از مسواک، 3. گروه سوم (59 نفر) استفاده توام از محلول دهانی 0.12 درصد کلرهگزیدین و مسواک. پنومونی وابسته به ونتیلاتور نیز با نمره دهی بالینی عفونت ریوی تعیین شد.یافته ها: در بین سه گروه تفاوت قابل ملاحظه ای از نظر میزان بروز پنومونی وابسته به ونتیلاتور وجود نداشت. در روز سوم 29.4 و در روز هفتم 59.4 درصد بیماران پنومونی داشتند. میزان بروز پنومونی در روز سوم و روز هفتم بین سه گروه تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: روش های مکانیکی و دارویی یا ترکیبی مراقبت دهان و دندان بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه، هیچ ارجحیتی بر یکدیگر در کاهش میزان بروز پنومونی ندارند.

زمینه و هدف: سرطان سینه یکی از سرطان های شایع زنان محسوب می شود. بیشتر سلول های سرطان سینه گیرنده استروژن ER-a را بیان می کنند و به دارو های شیمی درمانی ضد استروژن از جمله تاموکسیفن پاسخ می دهند، اما برخی از سلول های سرطان سینه به شیمی درمانی مقاومت دارویی نشان می دهند. مطالعات اولیه نشان می دهد که آلیسین از مشتقات ارگانوسولفوره می باشد و در القای آپوپتوز و مرگ سلولی در رده های مختلف سلول های سرطانی موثر می باشد. متیل سولفونیل متان ترکیب غیرسمی برای بدن انسان است که تاثیر سمی آن بر روی چندین رده سرطانی بررسی شده است. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر آلیسین و متیل سولفونیل متان و یا ترکیب آن ها بر روی تکثیر رده ی سلولی سرطان سینه (MCF7) است.روش بررسی: در این مطالعه رده سلولی سرطان سینه در محیط RPMI-1640 کشت داده شد، سلول های CD44± با روش مکس جدا شد و تحت تاثیر رقت های مختلف آلیسین و ترکیب آن با متیل سولفونیل متان قرار گرفت و مرگ سلولی با روش های MTT، ارزیابی کلونی و رنگ آمیزی آکریدین اورنج/ اتیدیوم بروماید بررسی شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که آلیسین به تنهایی تاثیر سمی بر روی مرگ سلولی سرطان سینه دارد و ترکیب درمانی آلیسین با متیل سولفونیل متان باعث افزایش سمیت و تعداد سلول های آپوپتوز شده نسبت به بقیه گروه ها شد (P<0.05). در ارزیابی کلونوژنیک تعداد کلونی کمتری در ترکیب آلیسین با متیل سولفونیل متان در گروه سلولی CD 44- نسبت به گروه CD 44+ مشاهده شد که نشان دهنده حساسیت بیشتر سلول های CD44- نسبت به سلول های بنیادی CD44+ بود.نتیجه گیری: در این مطالعه ما نشان دادیم که آلیسین و متیل سولفونیل متان اثرات ضد سرطانی دارد و ترکیب غلظت پایین آلیسین و متیل سولفونیل تاثیر بهتری در سرکوب سرطان سینه دارد. بنابراین آلیسین و متیل سولفونیل به عنوان ترکیبات طبیعی هستند و می توانند جهت اهداف درمانی پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.

زمینه و هدف: با توجه به افزایش ناتوانی جسمانی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) و کمبود اطلاعات در زمینه تاثیر تمرینات همزمان با رویکرد کمک درمانی، پژوهش حاضر جهت بررسی تاثیر هشت هفته تمرین همزمان هوازی-مقاومتی بر توان هوازی و ظرفیت عملکردی زنان جوان مبتلا به MS طراحی گردید. روش بررسی: 47 بیمار زن مبتلا به ام اس به طور تصادفی در دو گروه تجربی 27 نفر با میانگین سنی (28.74±3.07 سال) و BMI (31.9±4.32 کیلوگرم/متر مربع) و معیار ناتوانی (4-1) و کنترل 20 نفر با میانگین سنی (28.20±4.11 سال) BMI (30.43±4.57 کیلوگرم/متر مربع) و معیار ناتوانی (4-1) تقسیم شدند. دو گروه به صورت پیش آزمون و پس آزمون در قالب آزمون های سرعت راه رفتن 10 و 500 متر، تعادل، خستگی و توان هوازی ارزیابی شدند. گروه تجربی علاوه بر مصرف داروهای تجویزی، در برنامه هشت هفته ای تمرین همزمان (3 جلسه در هفته و هر جلسه 10 دقیقه گرم کردن، 15 دقیقه تمرینات هوازی با 75-60 درصد ضربان قلب بیشینه، 25 دقیقه تمرینات با وزنه بر اساس10 تکرار بیشینه و 5 دقیقه سرد کردن) شرکت نمودند. برای تحلیل استنباطی متغیرهای تحقیق از آزمون t همبسته و مستقل استفاده گردید.یافته ها: نتایج حاکی از تغییرات معنی دار در کاهش خستگی، بهبود تعادل و سرعت راه رفتن در مسافت های 10 و 500 متر گروه تجربی بود (P<0.05)، ولی در توان هوازی این گروه تفاوت معنی داری ملاحظه نشد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد تمرینات همزمان سبب بهبود سرعت راه رفتن، بهبود تعادل و کاهش خستگی در زنان مبتلا به MS می شود. لذا، انجام این تمرینات برای بهبود وضعیت عملکردی و حرکتی این بیماران مناسب به نظر می رسد.

زمینه و هدف: امروزه تحقیقات بسیاری درباره تاثیر عصاره گیاهان مختلف روی بیماری های سیستم عصبی انجام می شود. در این مطالعه تاثیر عصاره هیدروالکلی گل گیاه اسطوخودوس بر روی رشد و تکثیر سلول های بنیادی عصبی موش صحرایی و همچنین خاصیت آنتی اپوپتوزی عصاره گیاه اسطوخودوس مورد بررسی قرارگرفت.روش بررسی: سلول های بنیادی عصبی از هیپوکمپ مغز نوزاد موش صحرایی استخراج شد. به منظور تعیین بهترین غلظت عصاره ی گیاه اسطوخودوس، سلول ها به مدت 48 ساعت با غلظت های 200، 400، 600، 800 و 1000 میکروگرم به ازای هر میلی لیتر محیط کشت تیمار شدند و میزان تکثیر سلولی با روش MTT بررسی گردید. همچنین اثر ضدآپوپتوزی این گیاه با القای آپوپتوز توسط اتانول و استفاده از کیت تانل بررسی گردید.یافته ها: نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که عصاره گیاه اسطوخودوس تکثیر سلول های بنیادی عصبی را به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل افزایش می دهد و میزان آپوپتوز القا شده با اتانول نیز در حضور عصاره در موش صحرایی کاهش می یابد.نتیجه گیری: عصاره گیاه اسطوخودوس می تواند بر روی افزایش تکثیر و کاهش آپوپتوز در سلول های بنیادی عصبی موش صحرایی موثر باشد.

زمینه و هدف: مطالعات گذشته اثرات کاهندگی عصاره لیموترش و سیر را به طور جداگانه بر سطح گلوکز و کلسترول خون نشان داده اند. در مطالعه حاضر اثرات ضددیابتی، ضدآترواسکلروزی و آنتی اکسیدانی عصاره ترکیبی لیموترش و سیر در موش های صحرایی دیابتی تغذیه شده با رژیم غذایی پرکلسترول مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: مطالعه در پنج گروه موش صحرایی نر ویستار (n=40) انجام گرفت: کنترل، دیابتی، دیابتی و پرکلسترول، دیابتی و عصاره، دیابتی و پرکلسترول و عصاره دیابت با تزریق داخل وریدی استرپتوزوتوسین (37 میلی گرم بر کیلوگرم) القا شد. رژیم غذایی پرکلسترول با افزودن 4 درصد کلسترول و 1 درصد اسیدکولیک به غذای استاندارد تهیه شد. گروه های درمان، عصاره ترکیبی (1 میلی لیتر، دو بار در روز) به مدت 60 روز از راه دهان دریافت کردند. در پایان، میزان مالون دی آلدئید (MDA) قلب و تغییرات آسیب شناختی شریان آئورت اندازه گیری شد.یافته ها: گلوکز خون به طور معنی داری در گروه های دیابتی (>200 میلی گرم بر دسی لیتر) و کلسترول خون در موش های دیابتی و پرکلسترول به طور معنی داری افزایش یافت (187±15 میلی گرم بر دسی لیتر). عصاره ترکیبی به طور معنی داری گلوکز خون گروه دیابتی و عصاره را (147±7 میلی گرم بر دسی لیتر) در مقایسه با گروه دیابتی کاهش داد (P<0.05). این عصاره همچنین به طور معنی داری کلسترول خون گروه دیابتی و پرکلسترول و عصاره را (102±10 میلی گرم بر دسی لیتر) در مقایسه با گروه دیابتی و پرکلسترول کاهش داد (P<0.05). مقدار MDA قلب در گروه های دیابتی و دیابتی و پرکلسترول بالا بود و عصاره ترکیبی سطح MDA هر دو گروه درمان شده را کاهش داد. نهایتا، آسیب به دیواره شریان آئورت و ضایعه آترواسکلروز تنها در گروه دیابتی و پرکلسترول مشاهده گردید.نتیجه گیری: بر اساس یافته های ما، عصاره ترکیبی لیموترش و سیر قادر بود از تشکیل آترواسکلروز و آسیب شریان آئورت از طریق کاهش استرس اکسیداتیو، گلوکز و کلسترول خون در موش های صحرایی دیابتی تغذیه شده با رژیم غذایی پرکلسترول جلوگیری نماید.

زمینه و هدف: یکی از دلایل وجود مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری ها مربوط به فعالیت پمپ های افلوکس می باشد. یافتن ترکیباتی که توانایی مهار این پمپ ها را داشته باشد بسیار حایز اهمیت است. چنین ترکیباتی می تواند سبب افزایش حساسیت به آنتی بیوتیک ها و یا بازگشت حساسیت در سویه های مقاوم شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسانس آویشن دنایی بر روی مهار پمپ NorA باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بود.روش بررسی: ابتدا از برگ های گیاه خشک شده آویشن دنایی به روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) اسانس گرفته شد. سپس با روش اتیدیوم بروماید-آگار کارت ویل (Ethidium Bromide-Agar Cartwheel Method) میزان پمپ کردن اتیدیوم بروماید و تاثیر اسانس آویشن روی پمپ کردن این ماده توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بررسی شد. کمترین غلظت مهارکنندگی اسانس آویشن با روش میکرودایلوشن تعیین گردید. اثر تحت غلظت مهاری ((Sub-Minimum Inhibitory Concentration (Sub-MIC)) اسانس آویشن با آنتی بیوتیک های فلوروکینولون با روش میکرودایلوشن اندازه گیری شد. میزان پمپ کردن اتیدیوم بروماید، سیپروفلوکساسین و نورفلوکساسین (ترکیبات منتقل شونده توسط NorA) به عنوان میزان فعالیت پمپ NorA در نظر گرفته شد.یافته ها: روش کارت ویل نشان داد که اسانس آویشن دنایی می تواند میزان پمپ کردن اتیدیوم بروماید توسط باکتری را کاهش دهد. در تست Checkerboard اثر تحت غلظت مهاری اسانس آویشن دنایی با اتیدیوم بروماید، سیپروفلوکساسین و نورفلوکساسین به صورت کاملا سینرژیسمی بود.نتیجه گیری: اثر سینرژیسمی بین اسانس گیاه آویشن دنایی با بقیه ترکیبات نشان داد که این اسانس گیاهی می تواند باعث افزایش خاصیت ضدباکتریایی آنتی بیوتیک های فلوروکینولون علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس شود. با توجه به اینکه این آنتی بیوتیک ها توسط NorA به بیرون پمپ می شوند، افزایش حساسیت به این آنتی بیوتیک ها احتمالا به دلیل مهار فعالیت افلوکس پمپ NorA می باشد.

زمینه و هدف: در حال حاضر برای تعدیل درد از داروهای شیمیایی متنوعی استفاده می شود که هر یک به نوبه خود دارای عوارضی هستند. گیاه تشنه داری (Scrophularia striata Boiss.) که در مناطقی از استان ایلام می روید سال هاست که به صورت تجربی در درمان بیماری های مختلف به کار می رود با این وجود مطالعه زیادی روی آن صورت نگرفته است. در این مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی گیاه تشنه داری بر کاهش درد ناشی از آزمون فرمالین مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: 40 موش سوری نر (25تا30 گرم به طور تصادفی به 5 گروه شامل: گروه کنترل (حامل) و گروه های عصاره با دوزهای 150، 300، 600، 900 میلی گرم بر کیلوگرم (ip) تقسیم شدند (n=5). 30 دقیقه بعد از تجویز عصاره یا حامل، موش ها به قفس مخصوص منتقل شدند و شدت رفتارهای درد با استفاده از تزریق 50 میکرولیتر فرمالین 2درصد به پشت پنجه پا مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS16، آزمون ANOVA و Tukey استفاده شد (P<0.05).یافته ها: در همه گروه های دریافت کننده عصاره رفتار های دردی در فاز اول تست فرمالین نسبت به گروه حامل کاهش معنی داری نشان داد، در حالی که در فاز دوم تنها در گروه هایی که دوزهای بالای عصاره (600 و 900 میلی گرم بر کیلوگرم) رفتار درد نسبت به گروه حامل کاهش معنی دار نشان داد. اگرچه کاهش رفتار های دردی در مرحله اینترفاز نیز مشاهده شد، اما این تغییر معنی دار نبود.نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد که عصاره هیدروالکلی گیاه تشنه داری دارای اثر ضد دردی قوی در تست فرمالین در موش سوری می باشد.

زمینه و هدف: تومورهای پستانی جمعیت غیرهمگونی از انواع سلول ها نظیر سلول های لومینال و میو اپی تلیال را در برمی گیرند که نقش مهمی در ایجاد و یا مهار سرطان پستان دارند. مشاهده شده که عملکرد پاراکرینی و اتوکرینی سلول های میو اپی تلیال موجب مهار تومور پستان از طریق مهار رگ زایی و افزایش آپوپتوزیس می گردد. هدف مطالعه حاضر استخراج و کشت سلول های میواپی تلیال موشی و بررسی توان آن ها در القای مرگ سلولی بر رده سلولی کارسینومای پستان می باشد.روش بررسی: طی مطالعه تجربی حاضر، پس از استخراج و کشت سلول های میواپی تلیال از بافت پستان موش، سلول ها با استفاده از روش فلوسایتومتری از نظر بیان نشانگراختصاصی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس سلول های میواپی تلیال با سلول های کارسینومای پستانی همکشتی داده شدند و توان بقای سلول های سرطانی با استفاده از آزمون MTT در روزهای یکم، سوم و پنجم بعد از همکشتی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نمای دوکی شکل سلول های میواپی تلیال پس از استخراج و کشت به خوبی مشهود بودند. بررسی نشانگر اختصاصی این سلول ها با استفاده از روش فلوسایتومتری نشان داد که اکثر جمعیت سلول های میواپی تلیال، نشانگر CD10 را بیان کردند. همچنین نتایج حاصل از همکشتی سلول ها مشخص کرد که سلول های میواپی تلیال به صورت معنی داری موجب مهار تکثیر و رشد سلول های کارسینومای پستانی در روزهای اول، سوم و پنجم بعد از همکشتی شدند (P<0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد کاربرد سلول های میواپی تلیال در مهار سرطان، می تواند رویکرد جدید و کارآمدی جهت درمان سرطان پستان در آینده باشد.

زمینه وهدف: اندومتریوز یکی از بیماری های شایع در زنان ایرانی است که منجر به ناباروری و کم باروری در آن ها می شود، بنابراین شناسایی علل ژنتیکی بیماری در زنان می تواند به درمان آن کمک کند. با توجه به اینکه توارث ژنتیکی به عنوان یکی از عوامل مهم خطرساز بیماری اندومتریوز می باشد لزوم تشخیص درست و زود هنگام این بیماری با توجه به عوارضی که در پی دارد دو چندان می شود. از این رو مطالعه حاضر جهت تعیین اثر برخی از موتاسیون های ژنی در بیماری اندومتریوز با روش های داده کاو انجام گردید.روش بررسی: در این پژوهش اثر 9 ژن دخیل در بیماری اندومتریوز بر روی افراد مبتلا به اندومتریوز و افراد سالم (جمعا 260 نمونه) بررسی شد. داده های مورد استفاده در این پژوهش، از مرکز درمان فوق تخصصی ناباروری پژوهشگاه فن آوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن سینا دریافت شد. مراحل اجرای پژوهش مبتنی بر فرایند استاندارد کریسپ در داده کاوی بود. مدل سازی به کمک چهار الگوریتم داده کاوی و در نرم افزار3.7 Weka (New Zealand, University of Waikato) پیاده سازی شد.یافته ها: با مقایسه چهار الگوریتم، مشاهده شد که مدل K-Star بالاترین میزان دقت را دارا می باشد و فیلتر اعمال شده بر روی ویژگی ها سبب کاهش درصد مدل ها شد ولی بر روی مدل MLP تاثیر مثبتی داشت. همچنین پایین ترین درصد مربوط به روش Naive Bayes بود.نتیجه گیری: مدل K-Star بدون اعمال هیچگونه فیلتر با نتیجه ای برابر 99.61 بالاترین میزان دقت را در تشخیص زود هنگام بیماری اندومتریوز دارا می باشد.

زمینه و هدف: وضعیت روانی مادر ارتباط تنگاتنگی با وضعیت جنین دارد، بنابراین مطالعه حاضر با هدف شناخت رابطه افسردگی و اضطراب مادران باردار با شاخص های آنتروپومتریک نوزادان (وزن، قد و دور سر هنگام تولد) انجام شد.روش بررسی: طی مطالعه توصیفی مقطعی با طرح همبستگی از جامعه مادران باردار سه ماهه سوم بارداری، 146 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها با کمک مقیاس افسردگی و اضطراب (DASS) نسخه 42 سووالی جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس تک عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها : میانگین سنی مادران شرکت کننده در این مطالعه 28.4±6.12 سال بود. میزان افسردگی و اضطراب (خفیف تا خیلی شدید) به ترتیب 50.7 درصد و 70.5 درصد بود. میانگین و انحراف معیار وزن (3000±482.04 گرم)، قد (49.58±1.84 سانتی متر) و دور سر بدو تولد نوزادان در این مطالعه به ترتیب (34.19±1.56 سانتی متر) بود. نتایج نشان داد افسردگی و اضطراب مادر با وزن و قد هنگام تولد رابطه منفی معناداری داشت (P<0.01). به این نحو که با افزایش افسردگی و اضطراب مادر، از وزن و قد هنگام تولد کاسته شده است. رابطه معناداری بین افسردگی و اضطراب مادر و دور سر هنگام تولد به دست نیامد (P>0.05).نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش برنامه ریزی برای انجام اقدامات پیشگیرانه در سطح اول و دوم پیشگیری در زمینه علایم روانی مادر (افسردگی و اضطراب) در جهت پیشگیری از اختلالات رشد و تکامل داخل رحمی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: ترومبوز سینوس های مغزی، بیماری نسبتا نادر با پتانسیل بالای ایجاد ناتوانی و مرگ و میر است که بیشتر در زنان سنین باروری رخ می دهد. هدف از این مطالعه ارزیابی ریسک فاکتورهای مبتلایان در استان زنجان طی سال های 88 و 89 است.روش بررسی: بیمارانی که تشخیص آن ها به وسیله MRI مغزی، با و بدون تزریق و MRV مورد تایید بود، وارد مطالعه شدند. اطلاعات بیماران شامل مشخصات فردی و فاکتورهای خطر از طریق مصاحبه و آزمایشات لازم جمع آوری گردید. درصد فراوانی فاکتورهای احتمالی با نرم افزار SPSS محاسبه گردید. یافته ها: 33 بیمار شامل 32 زن و یک مرد با میانگین سنی 36.5±10.7 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. 19 بیمار در ماه مبارک رمضان یا ایام حج دچار بیماری شده بودند. 26 بیمار مصرف فراورده های دارویی ضدبارداری داشتند. بیشترین شکایت بالینی سردرد (93.9 درصد) و بیشترین علامت بالینی، ادم پاپی (69.6 درصد) بود. همچنین بیشترین عامل مستعد کننده مصرف فراورده های کنتراسپتیو (78.7 درصد) گزارش گردید. بیشترین یافته سی تی اسکن، نمای نرمال (33.33 درصد) و بیشترین سینوس درگیر در MRI و MRV، سینوس ساژیتال فوقانی (69.7 درصد) به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بیشترین ریسک فاکتور، مصرف فرآورده های کنتراسپتیو بوده، توصیه می شود بانوان از مصرف کوتاه مدت این فراورده ها به خصوص در نوبت اول استفاده و در صورت احتمال اختلالات زمینه ای هماتولوژیک در مواردی مانند روزه داری، مناسک حج و سفرهای زیارتی، به خصوص در فصول گرم سال، بدون مشورت با پزشک خودداری نمایند.