مجله طب نظامی
سال:1381 | دوره:4 | شماره:4 (مسلسل 14) |تعداد مقالات:24

این تحقیق با هدف شناسایی اختلالات روانی شایع و میزان فرسودگی شغلی در بین خلبانان با انتخاب تصادفی تعداد 35 نفر از خلبانان سپاه انجام گرفت. برای جمع آوری اطلاعات از آزمون SCL90 و آزمون فرسودگی شغلی استفاده گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش آمار توصیفی هم چون میانگین، انحراف استاندارد و ضریب هم بستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج حاصل از تحقیق نشان داد، شاخص کلی شدت بیماری در بین گروه مورد بررسی بیشتر از جامعه عادی است و به طور کلی حدود 8.5% از افراد دارای علایم اختلالات روانی هستند. شیوع علایمی از اختلالات پارانوئید، شکایات جسمانی، اضطراب و پرخاشگری بیش از سایر اختلالات است. از سوی دیگر مطالعه نشان داد که بین فرسودگی شغلی و میزان علایم اختلالات روان شناختی رابطه معنی داری وجود دارد. به علاوه هم بستگی بین فرسودگی شغلی و اختلالات پارانویید، شکایات جسمانی، اضطراب و افسردگی بیش از سایر اختلالات بود. بر اساس نتایج حاصل، اصلاح و بهبود سیستم گزینش دانشجویان خلبانی و استفاده از ابزارهای متغیر روان شناختی در گزینش و ایجاد برنامه های مشاوره ای برای کاهش میزان استرس خلبانان و آموزش شیوه های مواجه با استرس برای خلبانان پیشنهاد می دهند.

علیرغم تلاش های زیاد برای بالا بردن ضریب سلامتی خون هنوز عوارض متعددی از قبیل انتقال ویروس ها، عوارض آلرژیک، آلوایمونیزاسیون، عوارض همولیتیک و سرکوب سیستم ایمنی وجود دارد. امروزه دستیابی به خون سالم یکی از اهداف مهم مراکز انتقال خون در جهان است. یکی از راه های دستیابی به خون سالم استفاده از خون خود بیمار یا خون اتولوگ می باشد که علیرغم ترویج و گسترش مصرف در کشورهای پیشرفته دنیا هنوز در کشور ما مصرف چندانی پیدا نکرده است.در این تحقیق بیمارانی که کاندید عمل جراحی الکتیو بودند با درخواست کتبی از پزشک معالج به مرکز انتقال خون تهران مراجعه نمودند. از بیماران در صورت داشتن هماتوکریت بیش از 30، بر حسب میزان نیاز برای جراحی مورد نظر خون گیری به عمل آمد و حجم خون گیری بر حسب وزن بیمار 350-450cc (٪10 حجم خون تام بیمار) بود. خون گیری 72 ساعت قبل از عمل جراحی متوقف می شد. خون های جمع آوری شده بعد از انجام تست های ویرال و در صورت منفی بودن نتایج آنها به طور جداگانه در دمای 6-2 درجه سانتیگراد نگهداری می شد و قبل از عمل جراحی به بیمارستان ارسال می گردید.در این تحقیق 46 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند که 36 نفر آنها زن (78.3%) بودند. بیماران دارای محدوده سنی 72-13 سال و وزن 105-40 کیلوگرم بودند. 19 نفر (41.3 درصد) یک واحد، 24 نفر (52.2 درصد) 2 واحد، 2 نفر (4.3 درصد) 3 واحد و یک نفر (2.2 درصد) 4 واحد خون اهدا کردند. در این تحقیق جراحی پلاستیک شایع ترین عمل جراحی بود (41.3%) و پس از آن جراحی ENT، عمومی، زنان و فک و صورت بود. در تمام موارد خون اتولوگ 100% نیاز به خون را برآورده کرد و نیاز به خون آلوژن وجود نداشت. در حالی که در اعمال جراحی ارتوپدی، 56.3 درصد از نیاز به خون توسط خون اتولوگ رفع شد. در ضمن عوارض تزریق خون در هیچ موردی گزارش نشد.بر اساس یافته های این تحقیق، خون اتولوگ به عنوان سالم ترین خون نیاز به خون آلوژن را 70% کاهش داد، لذا در صورت برنامه ریزی صحیح و معرفی زودتر بیماران کاندید عمل جراحی الکتیو جهت خون گیری، این روش می تواند به موفقیت بیشتری بیانجامد.

وظیفه بستر عروقی خون رسانی به بافت های بدن است و هر گونه اختلال در کار این بستر، حیات عضو مربوطه را به خطر می اندازد، به همین علت از آن به عنوان یک سیستم حیاتی یاد می شود.در هشت سال دفاع مقدس تعداد زیادی از مجروحین به علت آسیب دیدگی عروقی دچار مشکلاتی از جمله: خون ریزی، کاهش شدید فشار (Shock) و از دست دادن اندام ها (Amputation) شدند.با توجه به عدم ارایه آمار دقیق و جامعی از تنوع آسیب های عروقی تا پایان جنگ تحمیلی و غنی بودن بایگانی بخش رادیولوژی بیمارستان شهید مصطفی خمینی - که یکی از بیمارستان های پذیرش دهنده مجروحین جنگی بوده است - بر آن شدیم تا مطالعه ای بر روی کلیشه های رادیوگرافی حدود 3000 مجروح پذیرش شده در این بیمارستان انجام دهیم در این مطالعه از میان کلیشه ها، کلیشه های آنژیوگرافی 157 مجروح مشکوک به آسیب عروقی جدا شده و مجددا مورد بررسی قرار گرفته است.

افزایش حوادث جاده ای در کشور در حال توسعه و انجام اقدامات پیشگیرانه اولیه، نیاز به ارزیابی دقیق شدت تروما و درمان آن را به عنوان پیش گیری ثانویه ضروری می سازد. به این جهت سیستم های درجه بندی مختلفی طراحی شده است. یکی از مهمترین آنها، سیستم مقیاس شدت آسیب (Injury severity scoring=ISS) می باشد. در مطالعه حاضر شدت تروما در بیماران پذیرش شده در اورژانس مرکز پزشکی الزهرا (س) با استفاده از سیستم فوق اندازه گیری شده است. در این مطالعه مقطعی380 بیمار ترومایی مراجعه کننده به مرکز پزشکی الزهرا (س)، انتخاب شدند و پس از انجام معاینات اولیه با استفاده از چک لیست شدت تروما تعیین گردید. سایر اطلاعات شامل: جنس، نوع تروما، وضعیت سواد و سن در چک لیست ثبت گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از Spss و آزمون t-test و رگرسیون انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد، 83% بیماران مذکور و 70% آنها باسواد می باشند. 50.5 % دچار ترومای نافذ بودند. افراد مونث بیشتر دچار ترومای بلانت و افراد مذکور بیشتر دچار ترومای نافذ شده بودند،(P=0.03)  شدت ترومای سر در افراد مونث در ترومای بلانت بیشتر بود. میانگین شدت آسیب در بیماران 12.63±8.9 بود و موارد ترومای بلانت از ترومای نافذ بیشتر بود(P=0.003) ، رابطه ای بین شدت آسیب و سن وجود نداشت. یافته های این تحقیق موید آن است که شدت تروما در بیماران مبتلا به ترومای بلانت نسبت به نافذ بیشتر است و تفاوتی بین دو جنس وجود ندارد.

اثر میدان های الکترومغناطیسی بر باکتری ها را از طریق ایجاد منافذی بر غشای سیتوپلاسمی اعمال می گردد. از سوی دیگر آنتی بیوتیک های گوناگون دارای اثرات متفاوتی بر باکتری های گوناگون هستند و به علاوه تحقیقات نشان داده اند که میدان های الکترومغناطیسی سرعت بهبودی زخم ها را افزایش می دهند. در تحقیق حاضر ابتدا اثر چهار آنتی بیوتیک جنتامایسین، تتراسایکلین، اریترومایسین و وانکومایسین با استفاده از روش نفوذ دیسگ آگار بر باکتری استافیلوکوکوس آرئوس بررسی شد. آنتی بیوتیک های جنتامایسین، اریترومایسین روی سنتز پروتین و آنتی بیوتیک وانکومایسین روی سنتز دیواره سلولی باکتری ها اثر بازدارنده دارد. در این تحقیق باکتری استافیلوکوکوس آرئوس مورد مطالعه نسبت به جنتامایسین، تتراسایکیلین و وانکومایسین مقاوم و نسبت به وانکومایسین حساس بود. سپس اثر توام میدان های مغناطیسی با شدت 12Gو 21G در زمان های مختلف، همراه با اثر این آنتی بیوتیک ها بر رشد باکتری یاد شده مطالعه گردید. این میدان ها بر روی الگوی حساسیت، تتراسایکلین، اریترومایسین و وانکومایسین اثر محسوسی نداشت ولی الگوی حساسیت به جنتامایسین را تغییر داد. نتیجه بررسی تغییر حساسیت باکتری استافیلوکوکوس آرئوس نسبت به آنتی بیوتیک های مطالعه شده پس از قرارگرفتن در معرض میدان های مغناطیسی در زمان های گوناگون موید آن است که میدان های مغناطیسی قادرند، الگوی حساسیت این باکتری در برابر برخی از آنتی بیوتیک ها را تغییر دهند. احتمالا استفاده توام از برخی آنتی بیوتیک ها و میدان مغناطیسی می تواند در بهبودی سریع تر زخم ها اثر موثری داشته باشد.

سال های جنگ به عنوان یک پدیده ناخوشایند و استرس زا می تواند عامل آشکار کننده اختلالات روان پزشکی محسوب شود. به طور کلاسیک و ثبت شده اولین بار طی جنگ های داخلی قاره آمریکا (1865-1861) پزشکان از نوعی عارضه عصبی در سربازان جبهه به نام Nostalgic نام بردند. بعدا اصلاحات و اسامی دیگری چون Neurosis Fright و Effort Syndrome به کار گرفته شد. لذا، از آنجا که جنگ هشت ساله ای بر کشور ما تحمیل گردید و تعداد زیادی از جوانان به صورت داوطلب در آن شرکت کردند. بررسی و مطالعه روان شناختی رزمندگان از اهمیت بسیاری برخوردار است. زیرا با شناخت دقیق بیماری های روانی شایع ناشی از جنگ تحمیلی، درمان این عزیزان امکان پذیر می شود. از این رو، هدف این مطالعه بررسی و تعیین اختلالات روان پزشکی در رزمندگان دفاع مقدس می باشد.

بیماری تب هموراژیک کریمه کنگو از سال 1378 به بعد در ایران رشد فزاینده داشته است. بیماری در اثر تماس با خون انسان و یا حیوان آلوده از یک سو و انتقال از طریق گزش کنه هیالوما به انسان انتقال می یابد. لیکن از مکانیسم ها و روش های دیگر انتقال اطلاع دقیقی در دسترس نیست.این مقاله به بررسی و مرور وضعیت 8 بیمار در آفریقای جنوبی می پردازد که راه انتقال CCHF از طریق هوا را نیز مورد بررسی قرار داده است. ناگفته نماند که بر اساس اطلاعات موجود ویروس CCHF از جمله ویروس های ایجاد کننده تب های هموراژیک توسط برخی از ابرقدرت ها به صورت آئروسل در لیست عوامل با قابلیت سلاح های بیولوژیک قرار داده است.

بیماری سارس با سندرم تنفسی حاد با بروز ناگهانی یک نوع ذات الریه آتی پیک با عامل ویروسی از خانوده کرونا ویروس ها می باشد که از یکی از ایالات جنوبی چین آغاز شده و با شیوع در منطقه شرق آسیا به بیش از 30 کشور جهان منتقل شده است. در چند ماهه گذشته سبب ابتلا 5000 نفر و بیش از 300 مرگ گردیده است. ویروس از تماس نزدیک با افراد آلوده و همچنین مدفوع فرد آلوده منتقل می شود. دوره کمون بیماری بین 7-2 روز و گاه تا 10 روز می باشد. بیماری با علایم شبه سرماخوردگی، تب 38 درجه، درد عضلات و سرفه خشک آغاز شده و توسعه می یابد. عکس ریه در تعدادی از بیماران علایم پنومونی یک طرفه و یا دو طرفه را نشان می دهد. علایم آزمایشگاهی می تواند شامل لنفوپنی، کاهش اکسیژن خون و افزایش CPK و LDH باشد. با شناسایی ژنوم ویروس عامل بیماری که نوع جدید از خانواده کرونا ویروس ها است. روش های نوین ملکولی تشخیص ویروس در نمونه های کلینیکی با استفاده از RT-PCR در عرض چند ساعت امکان پذیر شده است. به نظر می رسد منشا این ویروس حیوانات اهلی به خصوص پرندگان باشند. با توجه به سیر متفاوت بیماری در 10% افراد که دچار مشکلات تنفسی می باشند، استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی لازم است. درمان با استفاده از استروئید و آنتی بیوتیک های وسیع الطیف و داروهای ضد ویروسی مانند ریباویرین در موارد حاد توصیه می شود. جهت پیشگیری از ابتلا و شیوع بیماری عدم مسافرت به مناطق پرخطر توصیه شده است. در صورت تماس با فرد آلوده کنترل مرتب دمای بدن به مدت 10 روز و در صورت بروز تب 38 درجه و وجود علایم مراجه سریع به مراکز بهداشتی توصیه می گردد. با توجه به آمار بالای آلودگی کادر بهداشت و درمان که با تماس با بیماران بوده اند، آگاهی و توجه جدی پزشکان و کادر بهداشتی درمانی به نکات مراقبتی و پیشگیری ضرورت دارد.

در سال های اخیر تعداد معدودی حوادث بیوتروریسمی رخ داده است. از این رو، آزمایشگاه های تشخیص طبی با روش های تشخیص و درمان و عوامل بیولوژیک آشنایی کامل ندارند. لذا بایستی آنها را با روش های فرآوری و تشخیص این عوامل آشنا نمود و نقش آنها را در حملات بیولوژیک گوشزد کرد. به طوری که آمادگی لازم را برای مواجه با حملات بیوتروریستی کسب نموده و بدانند که در هنگام وقوع حملات بیولوژیک چه اقدامی باید انجام دهند. از این رو، مرکز پیش گیری و کنترل بیماری ها (CDC) اقدام به راه اندازی شبکه آزمایشگاهی به منظور به منظور تشخیص و درمان عوامل بیولوژیک نموده است. با آن که در حملات بیولوژیک ممکن است از تعداد معدودی از عوامل استفاده گردد. با این حال، این آزمایشگاه ها قادرند با کمک تست های تشخیصی و سایر امکانات تعداد زیادی از عوامل بیولوژیک را شناسایی نمایند. لذا این تحقیق به بحث و بررسی روش های تشخیص آزمایشگاهی و شرایط ایمنی زیستی پرداخته است.

با توجه به عدم توافق بین متخصصین در تشخیص اختلالات روانی ناشی از جنگ، پژوهش حاضر با هدف بررسی علایم و نشانه های تشخیصی نوع بیماری 52 مصدوم روانی ناشی از جنگ با استفاده از پرسشنامه دموگرافیک و مصاحبه سازمان یافته انجام شده است. نتایج بدست آمده حاکی از وجود علایم روانشناختی همراه با شکایات جسمانی به میزان زیاد و با تنوع فراوان است، به علاوه اختلالات نوراتیک یا واکنشی مهمترین دسته از اختلالات روانی را تشکیل می دهد که شایع ترین تابلوی آنها، اختلال استرس پس از ضربه می باشد. در رابطه با نتیجه بدست آمده می توان گفت: به طور طبیعی دسترس های شدید میدان نبرد موجب اختلال در سازمان شخصیت فرد می شود و بر حسب عوامل مستعد سازنده، منجر به بروز اختلالات روانی می گردد که در این تحقیق شایع ترین آنها، PTSD است که مشابه بسیاری از تحقیقات دیگر است و بهتر است آن را از اختلال استرس پس از جنگ بنامیم.

علایم روماتیسم، عموما در بین سربازان شرکت کننده در جنگ های گذشته امری متداول بوده است. از این رو به منظور ارزیابی و تعیین فراوانی مشاوره ای روماتولوژی همراه و نتایج غیر طبیعی در آزمون های سرولوژیکی در نظامیان جنگ خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی، مدارک پزشکی ثبت شده مربوط به 250 نفر از اولین نظامیان شرکت کننده در این جنگ که به برنامه جامع معاینات بالینی در مرکز پزشکی نیروی هوایی و مرکز پزشکی ارتش ارجاع شده اند، استفاده گردیده است. ویژگی های دموگرافیک و فراوانی مشاوره ای فوق تخصصی بررسی گردیده و به این طریق تحقیقی گذشته نگر از تشخیص های روماتیسمی و میزان وقوع نتایج آزمون سرولوژیک غیر طبیعی به عمل آمده است. از مجموع 250 مورد که در برنامه ارزیابی بررسی شدند، 139 نفر (56%) به مشاوران روماتولوژی ارجاع شدند. از این بیماران، 82 نفر (59%) دچار سندرم بافت های نرم، 19 نفر (14%) بیماری روماتیسمی و 38 نفر (27%) فاقد هرگونه بیماری روماتیسمی بودند. متداول ترین سندرم های بافت نرم، سندرم کشککی- رانی به میزان 25%، کمردرد مکانیکی به میزان 18% و دردهای عضلانی به میزان 17% بودند. از 19 نفر مبتلا به بیماری های روماتیسمی 10 نفر استئوآرتریت، 2 نفر آرتریت رومائید، 2 نفر نقرس و یک نفر به هر کدام از بیماری های لوپوس اریتماتوز، سندرم به جهت، آرتریت پارو ویروس، آرتریت پسویازیسی و آرتروپاتی هیپروئیدی مبتلا بودند.نتایج آزمون سرولوژیکی غیر طبیعی، صرفه نظر از وجود یا عدم وجود بیماری روماتیسمی، در بین سربازان جنگ خلیج فارس معمول بود. به این ترتیب تظاهرات بالینی روماتیسمی در نظامیان جنگ خلیج فارس مشابه علایم و تشخیص شرح داده شده در جنگ های پیشین بوده و منحصر به سربازان فعلی نمی باشد.

جوامع علمی امنیتی به طور فزاینده ای متفق القول اند که انقلاب رخ داده در دانش زیست شناسی از توان بالقوه ای برای سوء استفاده جهت برنامه های تسلیحات بیولوژیک برخوردار است. تراژدی 11سپتامبر نیز نشان داده است که نمی توان در مورد امکان تروریسم بیولوژیک بی تفاوت بود. در این مقاله نگرش های اصلی مطرح شده در پژوهش های ژنتیک و چگونگی امکان سوء استفاده از ظرفیت های آن در طرح سلاح های زیستی جدید عنوان گردیده است.جنگ های بیولوژیکی غالبا داستانی علمی تخیلی و غیر اخلاقی و دور از تصور تلقی می شده اند و حوادث 11سپتامبر سال 2001 در ایالات متحده آمریکا نشان داد که چنین نیست و کشتار جمعی غیر نظامیان امری محال نیست، لذا باید به سلاح های کشتار جمعی و مسائل مربوط به تکثیر جنگ افزارهای بیولوژیک، شیمیایی و هسته ای باز نگری نمود. در این میان سلاح های بیولوژیک از خطر عمده ای برخوردارند زیرا همانند سلاح های هسته ای مرگ آور می باشند و آسان به دست می آیند. یک حمله کورکورانه با سلاح های بیولوژیک از طرح و اجرای حمله به مرکز تجارت جهانی آسانتر است.رئیس جمهور ایالات متحده نیز پیشتر در حین سخنرانی در آیوا قبل از سفر خود به اروپا در ژوئن 2001 نیز این نکته را عنوان نموده و یادآور شده بود که کنترل و محدود کردن سلاح های بیولوژیک را یک رژیم بین المللی کنترل کننده ضعیفی برعهده دارد، همچنین اظهار داشت که ایالات متحده و هم پیمانانش باید برای مقابله با تهدیدات واقعی قرن بیست و یکم که جنگ افزارهای بیولوژیک و اطلاعاتی هستند از توان مقابله کافی بهره مند باشند. به نظر می رسد، این گفته منعکس کننده توجه فزاینده مجامع علمی و امنیتی در خصوص این مطلب است که تحول ایجاد شده در علوم زیستی می تواند، برنامه تولید سلاح های تهاجمی بیولوژیک بر علیه انسان، گیاهان و احشام مورد سوء استفاده قرار بگیرد. در سال 1975 کنوانسیون سلاح های بیولوژیک و سمی هرگونه استفاده سو از زیست شناسی را ممنوع اعلام کرده است و براساس بند یک آن: تمامی دولت های عضو متعهد می گردند که تحت هیچ شرایطی نسبت به تولید یا نگهداری عوامل میکروبی یا سایر عوامل بیولوژیک یا سمومی که منشا تولید آنها بیولوژیک می باشد و از نظر نوع و کمیت دارای توجیهی نظیر پیشگیری، حفاظت و یا دیگر مقاصد صلح آمیز است، تولید ننماید. این ممنوعیت درحال حاضر توسط 140 کشور جهان پذیرفته شده است و در گذشته و حال اعمال گردیده و در آینده نیز اعمال خواهد شد. گرچه مساله ای که در مورد این کنوانسیون وجود دارد مساله ممنوعیت های گفته شده نیست بلکه مشکل اجرای این ممنوعیت ها، دسترسی به روش های ممیزی و ارزیابی موارد توافقی است. با این حال، بر اساس مذاکرات انجام شده در سال های دهه هفتاد میلادی و در طی دوران جنگ سرد ساز و کاری برای این امر در نظر گرفته شد که در فواصل زمانی 5 ساله قابل بررسی مجدد بود. این ساز و کار به کشورهای عضو این امکان را می داد که نسبت به گسترش توانمندی خود از کاربرد فن آوری های با کاربرد دو گانه (غیر نظامی - نظامی) منع شوند زیرا این عوامل می توانند به طور بالقوه مورد سوء استفاده قرار بگیرند و به همین منظور ممنوع اعلام گردیده اند.

مواجهه با راه هوایی مشکل یکی از چالش های متخصص بیهوشی می باشد. با استفاده از (PTJV) Percutaneous transtracheal jet ventilation برونکوسکوپ فیبراپتیک می توان جان بیمار را نجات داد. این تحقیق گزارش یک مورد می باشد. بیمار 80 ساله ای با انسداد راه هوایی بیش از 80 درصد در اثر تومور لوزه کاندید جراحی رادیکال تونسیلکتومی چپ شده بود. در مشاوره های قلب ، گوش و حلق و بینی و بیهوشی ، بیمار ASA CLASS IV ، با ریسک بالا (high risk) برای بیهوشی و جراحی و توصیه به انجام تراکئوستومی قبل از عمل کرده بودند. با استفاده از بی حسی موضعی (PTJV) ، سپس بیهوشی عمومی و لوله گذاری با برونکوسکوپ فیبراپتیک جراحی بدون نیاز به تراکئوستومی با موفقیت و بدون عارضه انجام شد.