مجله طب نظامی
سال:1391 | دوره:14 | شماره:1 (مسلسل 51) |تعداد مقالات:14

اهداف: تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) یک بیماری ویروسی است که توسط کنه به انسان منتقل می شود. سایر راه های انتقال این ویروس به انسان شامل تماس با خون و بافت های حیوان در کشتارگاه ها و تماس بیمارستانی است. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت روند اپیدمیولوژیک بیماران مبتلا به CCHF در استان قم انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی تمامی بیمارانی که از سال 1380 تا 1390 با تشخیص آزمایشگاهی بیماری CCHF پیگیری و درمان شده بودند، انجام شد. داده ها با استفاده از جدول فراوانی و آزمون مجذور کای یا تست دقیق فیشر به کمک نرم افزار SPSS 17 تحلیل شد.یافته ها: طی سال های مورد مطالعه 34 بیمار مشکوک در استان قم تحت پیگیری و درمان قرار گرفته بودند. از ا ن تعداد 9 مورد (26.5%) قطعی و 11 مورد (32.5%) محتمل بودند و 14 نفر (41%) فقط برخی از علایم را داشتند. میزان مرگ و میر ناشی از موارد قطعی بیماری 22% بود. شایع ترین گروه سنی مبتلایان، افراد 15 تا 35 سال (70.5%) بودند و بیشترین موارد بیماری (91.2%) در مناطق شهری سکونت داشتند. شغل اکثر بیماران خانه دار، دامدار، دانش آموز و قصاب بود و 85% بیماران سابقه تماس با دام را ذکر کردند.نتیجه گیری: CCHF در استان قم به ویژه در نواحی شهری آندمیک بوده و افرادی که با دام سر و کار دارند، خصوصا قصاب ها و کارگران کشتارگاه ها و دامداران در معرض خطر این بیماری قرار دارند. بنابراین ضرورت توجه خاص مسوولان بهداشتی و درمانی در این رابطه احساس می شود.

اهداف: طب نظامی در رابطه با نیازهای سلامتی نظامیان فعالیت می کند. نظر به شرایط جهان از نظر روند رو به گسترش حوادث جنگی، تروریستی و بلایای طبیعی، طب نظامی امروزه در حال تحول است. مطالعه حاضر با هدف طراحی برنامه درسی طب اورژانس نظامی در ایران انجام شد.روش ها: این مطالعه از نوع ترکیبی (کیفی و کمی) است که در بخش کیفی به بررسی و تحلیل تجارب جهانی در خصوص برنامه درسی طب نظامی و در بخش کمی به روش دلفی نظرسنجی از صاحب نظران داخلی در این رابطه انجام شد. اطلاعات با فیش برداری از منابع متعدد و نیز دو نمونه پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شد. تمام نظرات نسبتا موافق و کاملا موافق نسبت به عناصر برنامه درسی انتخاب شدند و برنامه درسی مورد توافق صاحب نظران طراحی شد و نهایتا در یک جلسه میزگرد کارشناسی مورد بررسی، اصلاح و تایید نهایی شد.یافته ها: 92% صاحب نظران راه اندازی رشته طب نظامی در ایران را ضروری دانستند و گرایش طب اورژانس نظامی در اولویت تشخیص داده شد. برنامه درسی این رشته تخصصی چهارساله در دو بخش نظری - عملی و بالینی به ترتیب با 35 واحد درسی و 36 ماه دوره چرخشی بالینی و 6 واحد پایان نامه تحقیقی طراحی شد.نتیجه گیری: برنامه درسی چهارساله طراحی شده برای طب اورژانس نظامی شامل بخش نظری با 35 واحد درسی، بخش بالینی با 36 ماه دوره چرخشی و 6 واحد پایان نامه تحقیقی، در تربیت پزشک نظامی توانا به منظور خدمت به مصدومان و بیماران بدحال در شرایط جنگ و حوادث، می تواند نقش تعیین کننده ای را در طب نظامی ایفا نماید.

اهداف: خواب یکی از عوامل مهم موثر بر سلامتی است. اختلالات خواب یکی از اختلالات شایع همراه با بیماری های مزمن انسدادی ریه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط سطح سلامت عمومی با کیفیت خواب در مصدومین شیمیایی مبتلا به برونشیولیت انسدادی انجام گرفت.روش ها: در این مطالعه توصیفی - همبستگی که در سال 1386 انجام شد، 93 مصدوم شیمیایی مبتلا به برونشیولیت انسدادی به روش در دسترس از بین مراجعین به درمانگاه فوق تخصصی ریه یکی از بیمارستان های نظامی شهر تهران، جهت شرکت در پژوهش انتخاب شدند. کیفیت خواب با استفاده از پرسش نامه کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) و سلامت عمومی با استفاده از پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-12) مورد سنجش و اندازه گیری قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و شاخص های مرکزی و آمار استنباطی شامل آزمون های همبستگی پیرسون، مجذور کای و رگرسیون خطی چندمتغیره با کمک نرم افزار SPSS 15 استفاده شد.یافته ها: 77.4% واحدهای پژوهش از سلامت عمومی مطلوبی برخوردار نبودند. میانگین نمرات مقیاس های کیفیت خواب نیز نامناسب بود. به استثنای دو مقیاس طول مدت خواب مفید و کفایت خواب، بین سایر مقیاس های کیفیت خواب و همچنین نمره کلی کیفیت خواب با سطح سلامت عمومی ارتباط معنی داری وجود داشت (0.05>p).نتیجه گیری: کیفیت خواب و سطح سلامت عمومی در اکثر مصدومان شیمیایی مبتلا به برونشیولیت انسدادی، در وضعیت نامطلوب است و بین این دو متغیر ارتباط مستقیم وجود دارد. بنابراین توجه به ارتقای سطح سلامت عمومی و کیفیت خواب مناسب در این بیماران ضروری به نظر می رسد.

اهداف: با وجود گذشت نزدیک پنجاه سال از شروع عملیات احیای قلبی - ریوی، میزان زنده ماندن افراد همچنان ضعیف است. تحقیقات گذشته نشان داده که عوامل مختلفی بر عملیات احیا موثرند. این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین CPR های انجام شده با ساعات مراجعه بیمار به بخش اورژانس انجام شد.روش ها: این مطالعه همبستگی گذشته نگر روی پرونده بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان های تامین اجتماعی استان البرز از فروردین 88 تا فروردین 90 که تحت CPR قرار گرفته بودند انجام شد. 588 پرونده به روش سرشماری انتخاب شدند و داده ها به کمک یک فرم اطلاعاتی از پرونده های بیماران و دفاتر گزارش سوپروایزر استخراج شدند. یافته ها با آزمون مجذور کای و ضریب همبستگی اسپیرمن به وسیله نرم افزار SPSS 15 تحلیل شد.یافته ها: به طور کلی 32% CPR ها موفق و 68% CPR ها ناموفق بود. بیشترین فراوانی عملیات CPR مربوط به ساعات 9 شب و 3 بامداد و کمترین فراوانی مربوط به ساعات اولیه بامداد بود. 25.5% CPR ها در شیفت صبح، 23.5% در شیفت عصر و 51% در شیفت شب رخ داده بود. بین شیفت کاری و نتیجه CPR رابطه معنی داری وجود نداشت (0.513=p)، همچنین رابطه ای بین ساعات تعویض شیفت تیم احیا و نتیجه CPR مشاهده نشد (0.462=p).نتیجه گیری: بین ساعات مراجعه بیمار و عملیات CPR رابطه ای وجود ندارد، اما پرداختن به سایر جوانب دخیل در امر CPR مثل ارتقای سطح مهارت کادر درمان، تشکیل تیم احیای متبحر، بازآموزی و به روز رساندن دانش و تکنیک های پزشکی و پرستاری می تواند در برنامه ریزی کاهش CPR های ناموفق مدنظر قرار گیرد.

اهداف: با توجه به اهمیت ویژه امداد و انتقال هوایی در عصر حاضر و کمبود نیروهای حرفه ای، آموزش نیروی انسانی متخصص ضروری به نظر می رسد. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه تاثیر آموزش مراقبت پرستاری در امداد و انتقال هوایی به دو روش سخنرانی و آموزش الکترونیکی بر سطوح یادگیری پرستاران بود.روش ها: این کارآزمایی بالینی در سال 1390 در یکی از بیمارستان های منتخب شهر تهران روی 60 نفر از پرستاران بخش های مختلف که با نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شده بودند، انجام شد. نمونه ها در دو گروه 30 نفره تحت آموزش به روش سخنرانی و آموزش الکترونیک قرار گرفتند. میزان تاثیر آموزش در سه سطح دانش، فهم و کاربرد در حیطه شناختی قبل، بلافاصله و یک ماه بعد از آموزش بررسی شد. داده ها با نرم افزار SPSS 17 و آزمون آنوای اندازه های تکراری و T مستقل تحلیل شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمرات در جمع سطوح یادگیری در گروه سخنرانی قبل و بعد از آموزش و 4 هفته بعد به ترتیب 2.822±12.03، 21.10±3.294 و 4.01±19.30 (0.001>p) و در گروه آموزش الکترونیکی به ترتیب 3.706±14.3، 4.416±21.13 و 3.177±21.33 بود (0.001>p). تفاوت معنی داری بین دو گروه در مرحله پس آزمون (0.1=p) دیده نشد، اما در مرحله یادآری (0.03=p) موثربودن روش نرم افزاری مشخص شد.نتیجه گیری: به دلیل موثربودن روش نرم افزار چندرسانه ای در مرحله یادداری و صرفه جویی در وقت، پیشنهاد می شود از این روش در آموزش ضمن خدمت پرستاران استفاده شود.

اهداف: بررسی آفات انباری در هنگام ورود محصول و نیز در طول توقف آن در انبار، از اهمیت ویژه ای در کنترل آفات برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین آلودگی آشکار و پنهان غلات و حبوبات به حشرات آفت در انبارهای مواد غذایی مرکزی مستقر در استان تهران بود.روش ها: این مطالعه توصیفی - مقطعی در سال 1389 در انبارهای غلات و حبوبات مرکزی مستقر در استان تهران انجام شد. نمونه برداری از غلات و حبوبات و جداسازی حشرات آفت آشکار و پنهان طبق روش موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران انجام گرفت. درصد ضایعات هر محصول از طریق شمارش و توزین دانه های ضایعه دیده در هر 100 گرم نمونه تعیین شد.یافته ها: میانگین ضایعات در مجموع و بدون در نظر گرفتن زمان نمونه برداری و نوع محصول 0.005 (±0.001) گرم در هر 100 گرم نمونه برآورد شد. لپه و لوبیا چیتی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین ضایعات بودند. آفت زنده آشکار در عدس، لپه و لوبیا قرمز و آفت پنهان در برنج تایلندی و عدس مشاهده شد. در بین حشرات آفت مشاهده شده، سوسک چهار نقطه ای حبوبات و شپشه دانه دار برنج به ترتیب دارای بیشترین فراوانی نسبی بودند.نتیجه گیری: میزان ضایعات غلات و حبوبات در انبارهای دو واحد مورد بررسی کمتر از حد مجاز است و محصولات فوق از مرغوبیت لازم برخوردار هستند. سیستم انبارداری برای کنترل آفت و جلوگیری از رشد آن در داخل انبارها مطلوب است، ولی وجود آفات پنهان، نشان دهنده نامناسب بودن روش غربالگری محصولات در حین ورود به انبار است.

اهداف: شایع ترین اختلال در بین رزمندگان جنگ، اختلال تنیدگی پس از حادثه (PTSD) است. بازداری، مفهومی مهم در روان شناسی محسوب می شود و در افراد مبتلا به PTSD دچار نقص است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه بازداری شناختی و رفتاری در جانبازان با و بدون PTSD صورت گرفت.روش ها: این پژوهش توصیفی پس رویدادی در سال 1390 روی 44 نفر از جانبازان مرکز بازتوانی جانبازان و مرکز توان بخشی امام خمینی مشهد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، انجام شد. نمونه ها در قالب دو گروه 22 نفره مبتلا به PTSD و غیر PTSD مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون های استروپ و برو/نرو مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس به وسیله آزمون T مستقل و تحلیل کوواریانس چندمتغیری به کمک نرم افزار SPSS 16 تحلیل شد.یافته ها: دو گروه از لحاظ عملکرد کلی شان در دو آزمون استروپ و برو/نرو با یکدیگر تفاوت معنی داری داشتند. از نظر تعداد پاسخ های درست، پاسخ های غلط و پاسخ های نداده در آزمون استروپ، همچنین میانگین زمان واکنش پاسخ های درست و تعداد خطا در آزمون برو/نرو بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.05). از لحاظ زمان واکنش کلمات همخوان، زمان واکنش کلمات ناهمخوان و نمره تداخل آزمون استروپ و میانگین زمان واکنش پاسخ خطا در آزمون برو/نرو بین گروه ها تفاوت معنی داری وجود نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: بازداری شناختی و رفتاری در افراد مبتلا به PTSD دچار نقص و نارسایی است و همین نارسایی زمینه ساز برانگیختگی، پرخاشگری، تجربه مجدد رویداد آسیب زا و بروز افکار مزاحم و ناخواسته است که جزء علایم اساسی اختلال مذکور محسوب می شوند.

اهداف: سم 2-T سمی ترین تریکوتسن است و اغلب توسط فوزاریوم اسپوروتریکیوئیدس تولید می شود. این مایکوتوکسین محصولات کشاورزی و به ویژه غلات را آلوده نموده و می تواند سبب بیماری های شدید و حتی مرگ در انسان شود. در مسیر بیوسنتز سم 2-T ژن 16 Tri، اسیل ترانسفرازی را کد می کند که تشکیل گروه جانبی استر را در کربن شماره 8 کاتالیز می کند. هدف اصلی این مطالعه، طراحی روش مولکولی بر اساس ژن Tri 16 به منظور شناسایی فوزاریوم های مولد سم 2-T بود.روش ها: در این مطالعه از نوع تجربی تعداد 111 سویه فوزاریوم (شامل 22 سویه استاندارد و 89 ایزوله فوزاریوم) مورد بررسی قرار گرفت. پس از خالص سازی سویه ها و تهیه کشت انبوه در محیط پتیتودکستروزبراث (PDB)، استخراج DNA آنها با استفاده از نیتروژن مایع و با کمک بافرهای لیزکننده و محلول های فنل - کلروفرم - ایزوآمیل الکل (PCI) صورت گرفت. با استفاده از پرایمرهای طراحی شده و انتخابی بر اساس ژن Tri 16 و بهینه نمودن PCR این ژن در تمام سویه های مولد و غیرمولد سم 2-T ردیابی شد.یافته ها: تمام ایزوله های فوزاریوم مولد سم 2-T شامل 4 ایزوله فوزاریوم اسپوروتریکوئیدس، یک گونه فوزاریوم پوئه و یک گونه فوزاریوم لانگستیه محتوی قطعه ژنTri 16   1380)جفت باز) بودند.نتیجه گیری: با پروتکل مولکولی طراحی شده بر اساس ژن 16 Tri، می توان گونه های مهم مولد سم 2-T مانند فوزاریوم اسپوروتریکیوئیدس و فوزاریوم لانگستیه را شناسایی کرد. همچنین می توان گونه هایی از فوزاریوم که به طور ضعیف مولد 2-T هستند را نیز شناسایی نمود.

اهداف: استرس محیط کار و شیفت شبانه در پرستاران، با تغییراتی در سطح کورتیزول سرم همراه است که می تواند اختلالات جسمی و روحی در پرستاران ایجاد کند. نظر به اهمیت سلامت پرستاران و امنیت بیماران، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مصرف گلوکز خوراکی بر سطح کورتیزول پرستاران شب کار اجرا شد.روش ها: در این مطالعه تجربی که در سال 1390 انجام شد، 60 نفر از پرستاران مرد در دو بیمارستان آموزشی شهر تهران به طور هدفمند انتخاب و به دو گروه تقسیم شدند. غلظت گلوکز و کورتیزول خون هر دو گروه در ساعت 4 بامداد اندازه گیری شد. سپس گروه آزمون، 75 گرم گلوکز خوراکی محلول در 250 میلی لیتر آب به صورت شربت و گروه شاهد نیز با حجم یکسان آب نوشیدند. مجددا غلظت گلوکز و کورتیزول خون هر دو گروه یک ساعت بعد به ترتیب با استفاده از گلوکومتر و تست الایزا اندازه گیری شد. یافته ها با آزمون کولموگروف - اسمیرنوف، آزمون T مستقل و زوجی و آزمون همبستگی پیرسون به کمک نرم افزار SPSS 15 تحلیل شد.یافته ها: غلظت کورتیزول پلاسما در دو گروه آزمون و شاهد با فاصله یک ساعت پس از مصرف گلوکز کاهش یافت. با وجود این که میزان کورتیزول در دو گروه بعد از مداخله متفاوت بود، اما اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود (P>0.05).نتیجه گیری: با وجود این که سطح غلظت گلوکز خون بر چرخه ترشح کورتیزول در بدن موثر است، اما بین مصرف وعده سبک غذایی سرشار از گلوکز در پایان یک شیفت شبانه پرستاری و کاهش غلظت کورتیزول سرم ارتباط معنی داری وجود ندارد.

اهداف: اتونومیک دیس رفلکسی نوعی سندروم عدم تعادل سمپاتیک است که تشخیص و درمان سریع علایم و نشانه های آن، می تواند از عوارض خطرناک جلوگیری نماید. این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی جانبازان آسیب نخاعی از اتونومیک دیس رفلکسی و تاثیر آموزش بر آگاهی آنها انجام شد.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 60 جانباز مرد با آسیب نخاعی که در سه ماهه اول سال 1390 برای انجام آزمایشات دوره ای به یکی از بیمارستان های بنیاد جانبازان مراجعه کرده یا ساکن آسایشگاه های تهران بودند، به صورت مبتنی بر هدف به روش نمونه گیری آسان انتخاب و بررسی شدند. داده ها به کمک پرسش نامه محقق ساخته حاوی سوالات جمعیت شناختی و سوالات مربوط به آگاهی از اتونومیک دیس رفلکسی و علایم شایع آن جمع آوری شد. یافته ها به کمک نرم افزار SPSS 11 با استفاده از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف و آزمون T زوجی تحلیل شد.یافته ها: میانگین سنی نمونه ها 5.29±46.42 سال و میانگین مدت آسیب نخاعی آنها 6.37±25.5 سال بود. 24 نفر (40%) سطح آسیب نخاعی بالاتر از T6 داشتند. علایم شایع بیماری به ترتیب افزایش فشار خون، سردرد ضربان دار، افزایش اسپاسم و تعریق فراوان در ناحیه سر و گردن بود. میانگین دانش نمونه ها از 6 نمره، قبل از مداخله 0.38±1.136 بود که بعد از مداخله به 0.596±5.48 افزایش یافت (0.001>p).نتیجه گیری: افزایش سطح آگاهی جانبازان و پیگیری مداوم و تحت نظرداشتن این گروه از جانبازان به علت افزایش سن آنها در کنار افزایش خطر اترواسکلروز و تشدید عوارض اتونومیک دیس رفلکسی ضروری به نظر می رسد.