کنترل بیولوژیک آفات و بیماریهای گیاهی
سال:1394 | دوره:4 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

در این مطالعه، اثر بیوکنترلی برخی سودومونادهای فلورسنت در برابر Pythium aphanidermatum عامل بیماری بوته میری خیار بررسی شد. در ابتدا، توانایی آنتاگونیستی سویه های باکتریایی علیه قارچ بیمارگر با استفاده از روش کشت متقابل ارزیابی شد. نتایج نشان داد که هاله بازدارندگی سویه T17-4 ( 75میلی متر) بیشتر از سایر سویه ها بود. هفت سویه شامل سویه T17-4، CHA0، CHA89، VUPf52، VUPf506، VUPf760 و VUPf5 که بهترین اثر را روی کنترل چندین بیماری داشته اند برای مرحله گلخانه انتخاب شدند. همچنین، سویه های مذکور پارامترهای رشدی گیاه شامل ارتفاع و وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه را افزایش دادند. نتایج تغییرات دفاعی نشان داد که بیشترین میزان افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان فنل کل و پلی فنل اکسیداز، نه روز پس از مایه زنی قارچ عامل بیماری، مشاهده شدند و سپس، کاهش یافتند. میزان افزایش در فعالیت آنزیم پراکسیداز و میزان فنل کل و پلی فنل اکسیداز در تیمارهای حاوی باکتری و قارچ به صورت توأم، در مقایسه با تیمار شاهد معنی دار بود.

گونه های جنس تریکودرما از عوامل مهم بهبود دهنده رشد گیاهان هستند و شناسایی شرایط بهینه خاک برای بهبود فعالیت آن ها سودمند است. در این پژوهش تاثیر پنج سویه از گونه های مختلف جنس تریکودرما شامل: Trichoderma harzianum Tr6،T. harzianum T22،T. asperellum T34، T. atroviride P1وT. harzianum Tr9 در شرایط گلخانه روی گیاه خیار بررسی شدند و استرین برتر به منظور بررسی تاثیر آن بر بهبود رشد گیاه خیار و نیز ارزیابی پایداری آن در خاک های مختلف شامل: خاک نرمال، خاک دارای کمبود عنصر فسفر و پتاسیم، خاک قلیایی، خاک با دو سطح شوری و خاک اسیدی آزمایش شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که تاثیر قارچ مزبور در خاک های دارای تنش های شوری و کمبود عناصر پتاسیم و فسفر بر صفات رشدی مورد بررسی در گیاه خیار به لحاظ آماری معنی دار بوده است. بیشترین و کمترین میانگین فراوانی جمعیت قارچ به ترتیب در خاک اسیدی و خاک خیلی شور به دست آمد. در نهایت، می توان نتیجه گرفت که یکی از دلایل پایین بودن جمعیت تریکودرما در برخی خاک ها مناسب نبودن شرایط خاک است و در صورت ترمیم جمعیت آن از طریق افزودن سویه های موفق قارچ به خاک، می تواند در خاک های تحت تنش، رشد گیاهان را بهبود بخشد.

بلاست مرکبات یکی از بیماری های مهم مرکبات در شمال کشور است که توسط گونه هایی از جنس سودوموناس (Pseudomonas spp.) ایجاد می شود. این بیماری در شرایط اقلیمی مساعد، خسارت های چشمگیری به باغ های مرکبات وارد می کند. با توجه به محدودیت های استفاده از آنتی بیوتیک ها و ترکیبات شیمیایی سنتزی، کنترل بیولوژیک یا استفاده از ترکیبات گیاهی ضد میکروبی می تواند روشی موثر برای کنترل بیماری بلاست باشد. در این تحقیق اثر چند جدایه مخمر رورست و عصاره بذر گلپر ایرانی (Heracleum persicum) بر عوامل بلاست مرکبات در شرایط آزمایشگاه (آزمون هاله بازدارندگی) و گلخانه، بررسی شد. جدایه های آنتاگونیست از نمونه های برگ مرکبات مناطق مختلف استان های شمالی کشور جداسازی شدند. همچنین، بذر گلپر از مناطق مرتفع شهرستان بابل جمع آوری شد. در بررسی آزمایشگاهی، عصاره گلپر اثر معنی داری در مهار رشدی دو عامل بیمارگر از خود نشان داد، اما هیچ یک از جدایه های مخمری نتوانستند بازدارندگی علیه دو بیمارگر ایجاد کنند. نتایج بررسی گلخانه ای نشان داد که یکی از جدایه های مخمری (Pichia sp.) با میانگین کاهش 78.8 درصدی بهترین جدایه در کاهش شدت بیماری بلاست مرکبات بود. همچنین، عصاره گلپر توانست جمعیت بیمارگرها را در سطح میوه مرکبات، نسبت به شاهد تا 60 درصد کاهش دهد. یافته های این تحقیق نشان داد که استرینPichia sp. و عصاره گلپر در کنترل بیماری موثر هستند.

سن شکارگر Nabis pseudoferus در مزارع یونجه تراکم بالایی دارد و از طعمه های مختلفی تغذیه می کند. در این تحقیق، برخی از ویژگی های زیستی این شکارگر با تغذیه از شته جالیز در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شدند. تجزیه داده ها براساس جدول زندگی سنی ـ مرحله ای دو جنسی انجام شد. نتایج نشان دادند که میانگین طول دوره تخم و پوره سن اول تا پنجم، به ترتیب 0.50±9.00، 0.02±2.89، 0.02±2.89، 0.03±3.10، 0.03±3.67، 0.05±5.87 و حشره کامل 0.52±19.47 روز برآورد شد. مقادیر آماره های جدول زندگی شامل r، R0،GRR ، λ و T به ترتیب، 0.002±0.06 بر روز، 1.99±16.39 تخم بر فرد، 6.16±59.58 تخم بر فرد، 0.002±1.07 بر روز و 0.31±43.97 روز تخمین زده شد. نرخ های مرگ و میر و تولد نیز به ترتیب 0.02 و 0.08 محاسبه شدند. با توجه به شکارگری بیشتر مراحل زندگی سن شکارگر N. pseudoferus به نظر می رسد این شکارگر می تواند یکی از کاندیداهای بالقوه برای کاهش جمعیت شته جالیز به حساب آید.

به منظور تاثیر حضور اردک (Anas platyrhynchos) در شالیزار بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) و اثر آن بر روی انبوهی علف های هرز، آزمایشی در سال 1392 در روستای باز قلعه دژ، واقع در بخش سنگر استان گیلان اجرا گردید. این آزمایش در قالب اسپیلت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش عامل اصلی اردک در دو سطح (با حضور اردک و بدون حضور اردک) و عامل فرعی به صورت فاکتوریل حاصل از ترکیب سطوح وجین (وجین در روز رهاسازی اردک و عدم وجین در روز رهاسازی اردک) و فاصله کاشت (20×20، 25×25، 30×30 سانتی متر) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های برنج نشان داد که، وجود اردک در شالیزار باعث افزایش 17.28 درصدی تعداد دانه پر در خوشه، 6.19 درصدی وزن هزار دانه، 11.13 درصدی شاخص برداشت، 9.5 درصدی عملکرد دانه شده است. همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های علف های هرز نشان داد که وجود اردک در شالیزار اثر بسیار معنی داری بر تراکم و زیست توده علف های هرز سوروف (Echinochloa crus-galli)، پیزر (Scirpus maritimus)، بندواش (Paspalum distichum) و تراکم علف های هرز در زمان برداشت داشته است. نتایج نشان داد که، وجود اردک باعث کاهش 38.93 درصدی سوروف، 58.29 درصدی پیزر، 47.48 درصدی بندواش در زمان برداشت، 34.58 درصدی زیست توده سوروف، 40.88 درصدی زیست توده پیزر، 62.69 درصدی زیست توده بندواش و 53.77 درصدی تراکم علف هرز در زمان برداشت در مقایسه با تیمار بدون حضور اردک در شالیزار شده است.

توانایی کنترل بیولوژیکی سودومونادهای فلورسنت از رقابت بر سر فضا و مواد غذایی، آنتی بیوز و کلنیزاسیون ریزوسفر ناشی می شود. در این مطالعه، توانایی بیوکنترلی 39 سویهPseudomonas fluorescens در برابر قارچ Fusarium graminearum عامل بلایت خوشه گندم در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. بازدارندگی از رشد F. graminearum با استفاده از آزمون کشت متقابل، اثر ضد قارچی ترکیبات فرار و غیرفرار تولید شده توسط سویه ها ارزیابی شد. در تمام این آزمایش ها چهار سویه I P13، UTPf127، UTPf125 وUTPf105 در کنترل بیمارگر موفق تر بودند. در نتیجه، این سویه ها از نظر وجود ژن های hcnAB و phlD و توانایی کلنیزاسیون اکتوریزوسفر گندم در شرایط گلخانه ای بررسی شدند. ژن hcnABدر تمام سویه ها ردیابی شد، در حالی که، ژن phlD در تمام باکتری ها به جز P13 مشاهده شد. جمعیت باکتری ها در اکتوریزوسفر گندم در سه دوره چهارده روزه توسط سری رقت روی محیط کشت KB+++ تعیین شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت معنی داری میان سویه های مختلف در کلنیزاسیون اکتوریزوسفر در روزهای مختلف وجود دارد و با گذشت زمان جمعیت باکتری ها در ریزوسفر کاهش می یابد. سویه های P13 و UTPf125 در روز 42 ام قابل ردیابی نبودند، در حالی که، در روز 28 ام جمعیت آن ها بیش از 104×1.8 سلول در گرم وزن تر ریشه ردیابی شده بود. باکتری UTPf127 با جمعیت 104×1.1 سلول در گرم وزن تر ریشه در روز 42 ام بیشترین میزان کلنیزاسیون و پایداری در ریزوسفر را نشان داد.

تشکیل بیوفیلم در باکتری ها یک استراتژی مهم برای بقای آن هاست. بیوفیلم در باکتری پروبیوتیک Bacillus subtilis به صورت زنجیره طویلی از سلول هاست که با یک ماتریکس پلیمری از جنس پلی ساکاریدهای خارج سلولی احاطه شده است. این باکتری که یکی از عوامل موثر مهار زیستی بیمارگرهای گیاهی شناخته شده است، قابلیت زیادی در تولید بیوفیلم دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثر شرایط محیطی شامل دما، اسیدیته و فشار اسمزی و همچنین، عناصر غذایی مانند قندها و اسیدآمینه های مترشحه از ریشه گندم و عناصر مهم خاک از قبیل کاتیون های کلسیم، منگنز، منیزیم، آهن، روی، مولیبدن، کبالت، بر و مس در تشکیل بیوفیلم این باکتری با استفاده از پلیت پلی استرن انجام شده است.براساسنتایج این تحقیق،بیشترین میزان بیوفیلم در سه استرین مورد مطالعه، در دمای 30 درجه سلسیوس، اسیدیته 7 و فشار اسمزی حاصل از غلظت 75 درصد سوکروز تولید شد. عناصر منیزیم، کلسیم، روی، آهن، منگنز و مس موجب افزایش و عناصر کبالت، بر و مولیبدن موجب کاهش تولید بیوفیلم شدند. همه قندها و اسیدآمینه های مترشحه از ریشه گندم بر تولید بیوفیلم استرین های مورد مطالعه اثر افزایشی نشان دادند. بیشترین اثر افزایشی مربوط به قندهای آرابینوز و گلوکز و اسیدآمینه های لیزین و آسپارژین بود. براساس نتایج این پژوهش، شرایط محیطی و محتوای مواد غذایی می تواند بر تولید بیوفیلم و به تبع آن بقا و استقرار باکتری های پروبیوتیک در محیط و همچنین، کلنیزاسیون میزبان و توان مهار زیستی عوامل بیماریزای گیاهی تاثیرگذار باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

با توجه به اهمیت باکتری Bacillus thuringiensis در کنترل میکروبی آفات، تلاش شد تا سویه های بومی از این باکتری جمع آوری و زهرآگینی آن ها روی لارو شب پره پشت الماسی بررسی شود. نمونه های خاک از جنگل، باغ، مزرعه، لاروهای مرده و مشکوک به آلودگی از چند استان جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. جداسازی باکتری از نمونه های خاک با روش انتخابی استات سدیم و برای جداسازی از لاروهای مرده، کالبدشکافی شده میزبان انجام شد. کلنی های رشد یافته روی محیط کشت براساس رنگ، شکل، نحوه رشد، حاشیه و سطح کلنی توصیف و جداسازی شدند. اسلاید میکروسکوپی از هر کلنی تهیه و اسپور و کریستال باکتری با میکروسکوپ مشاهده شد. همچنین، برای تمامی کلنی ها، آزمون کاتالاز و رنگ آمیزی گرم انجام شد. قدرت بیمارگری جدایه ها، در غلظت 106 (سلول در میلی لیتر) روی لاروهای سن دوم شب پره پشت الماسی بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده جدایه های باکتری Bt از نظر ویژگی های ریخت شناختی بسیار متنوع بودند. شدت بیماریزایی جدایه های باکتری Bt به سه سطح کم، متوسط و زیاد تقسیم ‎بندی شدند. نتایج حاصل از این تحقیق به شناسایی ده جدایه از باکتری Bt انجامید که باعث مرگ ومیر بسیار زیادی روی لارو پروانه ها می شوند.