طب و تزکیه
سال:1384 | دوره:14 | شماره:4 (مسلسل 59) |تعداد مقالات:8

مدیریت ارشد سازمانهای زیادی اندیشه «تغییر» در سر می پرورانند ولی به نظر می رسد تعداد اندکی از آنها به اجرا در آمده و نهادینه می شوند. دلیل اصلی عدم اجرای موفقیت آمیز تغییر در سازمانها این است که برای ایجاد تغییر، سازمانها به درستی از مراحل تغییر، یعنی ایجاد آمادگی، اعمال تغییر و تثبیت آن عبور داده نمی شوند. باید برای ایجاد تغییر تمهیداتی اندیشیده شود تا در طول اجرا و پس از آن، تغییر با کمترین اصطکاک و موانع و بیشترین انرژی و مشارکت جریان پیدا کرده و تثبیت شود. در این مقاله پانزده گام ضروری برای اجرای تغییر ارایه شده است. رعایت این گام می تواند شرایط لازم را برای ایجاد و تثبیت تغییر فراهم نماید.

به منظور بررسی میزان موفقیت در شیردهی مادران ترکمن و غیرترکمن و مقایسه آنها با همدیگر 192 مادر (96 مادر ترکمن و 96 مادر غیرترکمن) با شیرخوار سالم 24 تا 41 ماهه بطور تصادفی از 3 مرکز بهداشتی درمانی شهری و 5 خانه بهداشت روستایی از هر یک از شهرستانهای گرگان و بندرترکمن در سه ماهه آخر سال 1376 مورد مصاحبه قرار گرفته و اطلاعات مربوط به وضعیت شیردهی آنها ثبت گردیده و سپس از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل و نتایج زیر بدست آمد:میزان تغذیه انحصاری شیرخوار با شیرمادر در 6 ماه اول زندگی تفاوت معنی داری را بین مادران ترکمن و غیرترکمن نشان نمی دهد (83.3 درصد در مقابل 90.4 درصد به ترتیب) ولی میزان استفاده از شیر غیرمادر در کنار شیرمادر در 6 ماه اول در مادران ترکمن تقریبا 2 برابر این میزان در مادران غیرترکمن می باشد (14.6 درصد در مقابل 7.4 درصد). میانگین طول مدت شیردهی در دو گروه تفاوت معنی داری ندارد. (22.48 ماه در ترکمن و 21.93 ماه در غیرترکمن). میزان شیردهی به مدت 24-19 ماه در مادران ترکمن کمتر از مادران غیرترکمن می باشد (67.7 درصد در مقابل 78.1 درصد). ولی ادامه شیردهی بعد از 2 سالگی در مادران ترکمن بیش از مادران غیرترکمن دیده می شود (22.9 درصد در مقابل 8.3 درصد). میزان قطع زودرس شیرمادر و همچنین میزان موفقیت شیردهی (یعنی تغذیه انحصاری شیرخوار در 6 ماه اول با شیر مادر و ادامه شیرمادر تا پایان 2 سالگی) تفاوتی را در دو گروه نشان نمی دهد. میزان موفقیت در جامعه شهری در مادران غیرترکمن بیشتر از مادران ترکمن (P<0.480). و در جامعه روستایی در بیشتر از مادران غیرترکمن می باشد (P<0.035). میزان بی سوادی در مادران ترکمن بیشتر از مادران غیرترکمن می باشد ولی میزان موفقیت مادران بی سواد ترکمن در شیردهی بیشتر از مادران بی سواد غیرترکمن می باشد (P<0.0261). همچنین مشخص شده است که طول مدت شیرخوردن در شیرخوارانی که پستانک نمی مکند بیشتر از شیرخوارانی است که پستانک می مکند (P<0.021). ولی موفقیت شیردهی بر حسب مکیدن و یا عدم مکیدن پستانک در دو گروه تفاوتی را نشان نمی دهد. بعلاوه موفقیت در شیردهی در دو گروه بر حسب سایر فاکتورها از جمله تعداد زایمان، زمان اولین شیردهی، روش انجام زایمان، روش جلوگیری از حاملگی، شیردهی در ساعات خواب شب و تشویق شوهر تفاوتی را نشان نداده است. از این مطالعه نتیجه می شود که موفقیت در شیردهی بدون تفاوت قابل ملاحظه ای در هر دو گروه، بالا می باشد و این می تواند ناشی از اثر آموزشی کارکنان مراکز بهداشتی و همگانی و همچنین سیاست ترویج تغذیه با شیرمادر باشد.

در اذهان و افکار افراد مختلف دیدگاههای متفاوتی از مدیریت وجود دارد. برخی از نظریه پردازان را عقیده بر این است که مدیریت اکتسابی و آموختنی است و از دانش و نگرش سرچشمه می گیرد.گروهی نیز اعتقاد دارند مدیریت موهبتی الهی، ذاتی و طبیعی است و گروه سوم نیز مدیریت را تجربی می دانند و مدیریت ذاتی و مدیریت علمی را قبول ندارند. عده ای از صاحب نظران به کارگیری تئوری ها و کارکردهای مدیریت را در سازمان ها کاری بس مشکل، پیچیده و بی فایده و خطرناک می دانند، اما عده دیگری نیز اعتقاد دارند استفاده از این تئوری مشکلات مدیریتی را حل می کند.در سازمانهای ارایه کننده خدمات بهداشتی درمانی مانند بیمارستانها با توجه به مسطح بودن ساختار سازمان و اندازه بالنسبه کوچک آنها به وجود مدیرانی نیاز است تا از تئوری ها و کارکردهای مدیریت آگاهی داشته و فقط به دانش تجربی خود تکیه نکنند.بسیاری از مدیران به ویژه در ایران و بالاخص در بیمارستانها تجربیات و دانش خود را ضمن کار کسب کرده و به روش های دیگر اعتقاد چندانی ندارند.بنابراین به منظور بررسی اینکه مدیران اجرایی به انجام و اجرای تئوری ها و کارکردهای مدیریت در حیطه کار خود معتقد می باشند و کاربرد این تئوری ها و کارکردها را در فرایند خدمات ارایه شده در بیمارستانها ضروری می دانند مطالعه ای در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 83-1382 صورت گرفت.این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است. محیط پژوهش را تعداد 14 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل داده و افراد جامعه پژوهش مدیران اجرایی این بیمارستان ها بودند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. پس از جمع آوری اطلاعات مربوط به دیدگاه مدیران اجرایی بیمارستانهای مورد مطالعه، این اطلاعات در مقیاس لیکرت طبقه بندی شده و پس از ثبت آنها در نرم افزار Spss با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید.85.7 درصد از مدیران اجرایی در زمینه اصول برنامه ریزی، 92.9 درصد در مورد سازماندهی و 100 درصد آنها در خصوص اصول تامین نیروی انسانی، هدایت و رهبری و نظارت یا کنترل دارای دیدگاه مطلوب می باشند. 75 درصد این افراد نیز در خصوص اجرای تئوری های مدیریت در اداره بیمارستانهای مورد مطالعه از دیدگاه مثبت برخوردار می باشند.از نتایج پژوهش چنین استنباط می شود که دیدگاه اکثریت مدیران اجرایی پیرامون اجرای تئوری ها و کارکردهای مدیریت در بیمارستانهای مورد مطالعه مطلوب است اما تنها دیدگاه مطلوب آنها ضمانتی برای اجرای موفق تئوری ها و کارکردهای مدیریت نیست بلکه اجرا و انجام آن مستلزم غلبه این مدیران بر متغیرهای واسطه ای و عوامل تعدیل و محدود کننده ای است که باعث می شود افراد منطبق با دیدگاه خود رفتار نکنند.

سلامت نوجوانان پیش شرط سلامت و توسعه آینده بشریت است و هر گونه تلاش برای ارتقا آن بدون توجه به آرا نوجوانان ناقص خواهد بود. کارکنان بهداشتی با درک دیدگاههای گیرندگان خدمات بهداشتی می توانند خدمات جامع تری که مبتنی بر مراجع (مشتری) محوری باشد را ارایه دهند. هدف این پژوهش تبیین تئوریک نظرات نوجوانان در زمینه مفهوم سلامت بوده است.این پژوهش کیفی و از نوع گراندد تئوری بوده است. طی آن نوجوانان مورد مصاحبه های باز نیمه ساختار یافته (گروهی و فردی) قرار گرفته اند. هویت متغیر مرکزی و دارای مرجعیت و محوریت لازم در بین داده ها می باشد که در طی روند تجزیه و تحلیل آشکار شده است. هویت تحت تاثیر سلامت با اجزایی هفت گانه است. ارتباط بین هفت متغیر رفاه و تفریحات، آینده مطلوب، فقدان عوامل ناسالم در جامعه، عدم محدودیت، خانواده، دوستی و ارتباطات و آموزش ارتباطی باز و دو طرفه است. این مرزهای باز و ارتباطات بین مفاهیم نشانگر مفهومی یکپارچه است که سلامت نوجوان (با تمام ابعاد و جوانب جسمی و روحی) را تحت تاثیر قرار خواهد داد.هویت، محوریت سلامت نوجوان و تحت تاثیر مجموعه عواملی است که بر سلامت نیز موثرند. تامین سلامت نوجوان در گروه تشکیل هویت مطلوب است. سلامت نوجوانان در گرو تامین رفاه و تفریحات، آینده مطلوب، خانواده سالم، دوستی و ارتباطات مفید و آموزش موثر است. همچنین با حذف عوامل ناسالم از جامعه و عدم محدودیت می توان نوجوانان سالم تری داشت. نوجوانان به منزله آینده و فرداهایی که می توانند روشن و یا تیره باشند، همین امروز نیازمند تصمیم گیری و برنامه ریزی هایی مبتنی بر شواهد واقعی هستند که بخشی از آن ها در این پژوهش استخراج شده است.

هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه تاثیر یک دوره برنامه بازتوانی ورزشی قلبی بر روی میزان تغییرات ایسکمی خاموش (با تاکید بر قطعه ST، آریتمی و موج T)، کسر خروجی و ظرفیت ورزشی در بیماران پرخطر و کم خطر مبتلا به سکته قلبی می باشد.در یک مطالعه شبه تجربی از انواع کارآزمایی بالینی مورد - شاهدی، 60 بیمار قلبی سنین 30 تا 70 ساله زن و مرد (%0.33، 73 مرد و %0.97، 26 زن)، که بر اساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی دچار سکته قلبی شده بودند، با روش غیراحتمالی آسان انتخاب و پس از تعیین ریسک آنها توسط متخصصین قلب و عروق به دو گروه پرخطر و کم خطر تقسیم و سپس به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و شاهد در گروه بیماران پرخطر (میانگین سن 57.907.11) و در گروه بیماران کم خطر (میانگین سن 58.907.04 سال) قرار گرفتند. قبل از مطالعه، پس از ارزیابی اولیه بیماران مبنی بر اطلاعات شخصی شرح حال و فعالیت بدنی را تکمیل کردند؛ و سپس از بیماران پرخطر و کم خطر (گروههای تجربی و شاهد)، آزمون ورزشی از نوع آزمون ورزشی محدود به علایم بر اساس پروتکل نوتن بر روی ترومیل، اکوکاردیوگرافی، هولترمانیتورینگ 24 ساعته برای اندازه گیری متغیرهای مورد نظر در تحقیق (شامل؛ قطعه ST، آریتمی و موج T، کسر خروجی، ظرفیت ورزشی، ضربان قلب) به عمل آمد. سپس گروههای تجربی هر گروه بیماران پرخطر و کم خطر تحت 12 هفته برنامه بازتوانی ورزشی قلبی (با شدت 50 تا 85 درصد حداکثر ضربان قلب با هفته ای 3 جلسه و هر جلسه به مدت 60-30 دقیقه) با نظارت کارشناسان مربوطه قرار گرفتند. در حالیکه گروههای شاهد فقط پیگیری (Followup) شدند. در پایان مرحله بازتوانی ورزشی قلبی، از هر دو گروه بیماران تجربی و شاهد چه پرخطر یا کم خطر مجددا اندازه گیری متغیرهای فوق الذکر به عمل آمد.تجزیه و تحلیل نتایج قبل و بعد از دوره بازتوانی ورزشی قلبی با استفاده از نرم افزار رایانه ای Win/Spss و با تعیین P.value در مورد مقایسه میانگین تغییرات خصوصیات مورد بررسی بیماران در آغاز مطالعه، نشان می دهد، که خصوصیات هر دو گروه بیماران از نظر، جنس، سن، سطح فعالیت، و وقایع قلبی تقریبا مشابه هستند (p<0.05). میانگین تغییرات خصوصیاتی مثل؛ وزن، شاخص توده بدن، ضربان قلب حالت استراحت ظرفیت ورزشی، کسر خروجی، کاهش قطعه ST، موج T معکوس و آریتمی در گروه تجربی بیماران پرخطر نسبت به گروه شاهد همان بیماران قبل و بعد از دوره بازتوانی ورزشی قلبی تفاوت معنی داری داشته است (p<0.01). همچنین، مقایسه میانگین تغییرات خصوصیاتی مثل، وزن شاخص توده بدن، ضربان قلب حالت استراحت، موج T معکوس در گروه بیماران پرخطر در مقایسه با بیماران کم خطر پس از دوره بازتوانی ورزشی تفاوت معنی داری نداشته است (p<0.05). در حالیکه، مقایسه میانگین تغییرات ظرفیت ورزشی، کسر خروجی، میزان کاهش قطعه ST و میزان بروز آریتمی در گروه بیماران پرخطر در مقایسه با بیماران کم خطر پس از دوره بازتوانی ورزشی قلبی تفاوت معنی داری را نشان داده است (p<0.05).

پنومونی های مکرر در دوران کودکی از جمله علل زمینه ساز بیماریهای تنفسی مزمن در بزرگسالی میباشند. با وجود شیوع کم پنومونی مکرر در کودکان، شناخت علل زمینه ای و درمان مناسب آن جهت پیشگیری از عوارض پایدار لازم است. این مطالعه جهت بررسی علل زمینه ای پنومونی مکرر در بیمارستان مرکز طبی کودکان طی سه سال انجام شد.روش مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی بود که در 329 کودک با تشخیص پنومونی مکرر طی سالهای 79-77 در بخش عفونی مرکز طبی کودکان بستری شده بودند انجام شد. 32 مورد به علت عدم پیگیری از مطالعه حذف شدند. اطلاعات سایرین در پرسشنامه جمع آوری و سپس نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.از کل موارد %0.3، 65 پسر بودند. بیشترین گروه سنی را با شیوع 63 درصد، بیماران یک ماه تا یکسال تشکیل می دادند. علل اصلی مراجعه بیماران بیقراری (100%)، اشکال در تغذیه (91.2%)، رتراکسیون عضلات بین دنده ای (73.1%)، تب (64.3%) و تاکی پنه (63.6%) بود. سابقه فامیلی از نظر اتوپی، آسم و پنومونی به ترتیب در 66%، 39%، و 20.5%-39% موارد مثبت بود. علل زمینه ای در 80.5% مشخص شد که شایعترین آنها ریفلاکس گاستروازوفاژیال و بیماری سیستیک فیبروزیس با شیوع 24.6 و 16.5 درصد بود. آنمی در 94.3% بیماران و وزن زیر صدک سوم در 78.1% موارد مشاهده شد. 97.3% کودکان در معرض دود سیگار قرار داشتند.با توجه به تشخیص علل زمینه ای پنومونی مکرر در بیش از 80% موارد توصیه میشود در کودکانی که با حملات مکرر پنومونی مراجعه می نمایند بررسی از نظر علل زمینه ای خصوصا ریفلاکس گاستروازوفاژیال و بیماری CF انجام شود. همچنین اگر کودک آنمی و کاهش وزن قابل توجه داشته باشد بهتر است با اولین عفونت تنفسی نیز علل زمینه ای را در نظر داشت.

ارزیابی کارکرد دانش آموختگان دکترای تخصصی (PhD) داخل و خارج از کشور و مقایسه این کارکرد از مواردی است که می تواند به برنامه ریزان آموزشی کشور در زمینه اصلاح و ارتقا آموزش عالی کشور کمک نماید. در این تحقیق تحلیلی آینده نگر، پرسشنامه ای حاوی 30 سوال برای دانش آموختگان دکترای تخصصی (PhD) داخل کشور و 41 سوال برای دانش آموختگان دکترای تخصصی (PhD) خارج کشور تهیه و بین این فارغ التحصیلان در دانشگاههای علوم پزشکی کشور توزیع گردید. سوالات شامل اطلاعات فردی (جنس – سن – تاهل - تعداد فرزندان - زمان استخدام - مرتبه دانشگاهی - وضعیت استخدام - زمان استخدام - وضعیت اشتغال)، اطلاعات تحصیلی (مدت تحصیل در داخل کشور - مدت تحصیل در خارج کشور - آخرین مدرک تحصیلی داخلی - آخرین مدرک تحصیلی خارجی - زمان شروع به تحصیل در مقطع PhD - زمان خاتمه) و اطلاعات مربوط به کارکرد علمی (آموزشی و پژوهشی) شامل دوره های تدریس - مسوولیتهای آموزشی - مسوولیت های اجرایی - پایان نامه ها - مقالات چاپ شده در مجلات داخلی و بین المللی - کتاب های چاپ شده - شرکت در کنگره ها - انجام پروژه های پژوهشی بود. پرسشنامه ها برای افراد مورد نظر ارسال و از آنان خواسته شد تا نسبت به تکمیل پرسشنامه اقدام و بعد از تکمیل به آموزش دانشکده محل خدمت خود تحویل دهند. پرسشنامه فاقد نام و نام خانوادگی بود. جمعا 390 نفر از دارندگان دکترای تخصصی (PhD) پرسشنامه را تکمیل نمودند. پس از کدگذاری اطلاعات و داده ها استخراج و وارد فرمهای کامپیوتری و نهایتا به کمک نرم افزار آماری EP15 داده ها وارد کامپیوتر شدند. نتایج تحلیل نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین عملکرد آموزشی و پژوهشی دانش آموختگان داخل و خارج که بر مبنای فعالیتهای آموزشی و پژوهشی آنها محاسبه گردیده بود وجود نداشت (P<0.05). متوسط ساعات تدریس دانش آموختگان داخل و خارج به ترتیب برابر 5.61 و 5.49 ساعت در هفته بود و متوسط تعداد مقالات دانش آموختگان داخل و خارج در خارج از ایران به ترتیب برابر 1 و 2 مقاله بود. متوسط تعداد طرحهای تحقیقاتی دانش آموختگان داخل و خارج به ترتیب برابر 2.57 و 3.57 طرح بود. متوسط تعداد مشاوره های پایان نامه های دانشجویی دانش آموختگان داخل و خارج به ترتیب برابر 5.22 و 9.93 پایان نامه بود.

آئورت شریان اصلی بدن است که خون غنی از اکسیژن را از حفره تحتانی چپ به بقیه بدن تحویل میدهد. کوارکتاسیون منظور این است که یک قسمت از آئورت به طور غیرطبیعی تحت فشار قرار گرفته و باریک است و باریک شدگی در آئورت مقدار خونی را که از آن عبور میکند کاهش میدهد. بدتر شدن تنگی نشانه ها را بدتر میکند و موارد شدید منتهی به بروز نشانه های شدید در شیرخوارگی می شود و زمانی که خونرسانی به اندام تحتانی بدن از بطن راست قلب (از طریق وجود آنومالیهای داخل قلبی نظیر مجرای بازشریانی و نقص دیواره بین بطنی که در این آنومالی وجود آن شایع است) صورت میگیرد نوع شیرخوارگی نامیده میشود ولی موارد خفیف ممکن است تا بلوغ کشف نشون و در این موارد خونرسانی به اندام تحتانی از طریق بطن چپ صورت میگیرد این مشخص نشده است که چرا کوارکتاسیون آئورت اتفاق میافتد. نظریه های متعددی مانند نظریه اسکودائیک و نظریه مقدار عبور جریان خون از محل تنگی و نظریه وجود بافت مجرا در محل کوارکتاسیون، در چگونگی ایجاد آن مطرح شده اند ولی واقعیت امر این است که کوارکتاسیون آئورت یک بیماری با علت ناشناخته است. این بیماری در افراد مذکر شایع تر از افراد مونث است و می تواند در هر جایی از آئورت اتفاق افتد ولی از نظر آناتومیکی بیشتر در مجاور مجرا قرار میگیرد. قطعه کوارکته را معمولا میتوان بوسیله اکوکاردیوگرافی دوبعدی مشاهده کرد ولی گرافی قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام و مطالعات داپلر و داپلر رنگی و سی تی اسکن و ام آر آی نیز کمک کننده هستند و کاتتریزاسیون قلبی در مواردی که کوارکتاسیون آئورت همراه با آنومالیهای اضافه می باشد، به عنوان روشی برای مشاهده جریان خون جانبی مفید است و در موارد باکوارکتاسیون ساده که با اکوکاردیوگرافی مشخص شده اند لزومی به انجام کاتتریزاسیون نیست. سمپتوم های کوارکتاسیون میتواند از خفیف تا شدید بوده و بسیار متنوع باشد و یا بندرت با علایم قابل ملاحظه باشد. نشانه کلاسیک کوارکتاسیون آئورت ناهماهنگی در نبض و فشارخون اندام فوقانی و تحتانی است و در موارد طول کشیده اختلاف رشد در اندام های مختلف را می توان مشاهده کرد. در ضمن باید فشارخون بین دو دست راست و چپ را نیز اندازه گرفت. روش درمانی دارویی برای ترمیم در این بیماری وجود ندارد هر چند قبل و بعد از جراحی برای کنترل فشارخون از دارو درمانی استفاده شده است و در شیرخواران با کوارکتاسیون شدید باید برای باز نگه داشتن مجرای شریانی از پروستاگلاندین استفاده شود و زمانی درمان برای کوارکتاسیون آئورت معمولا موفق است که پیگیری دقیق از شیرخوارگی تا بزرگسالی انجام شود تا بتوان از بروز عوارض آن که گاهی کشنده نیز است جلوگیری کرد. تاکنون هیچ راهی برای پیشگیری بیماری شناخته نشده است چون که آن معمولا در موقع تولد وجود دارد ولی توجه به وجود مسایل همراه مثل سندرم ترنر و تاریخچه خانوادگی از قبیل بیماری قلبی مادرزادی و وجود دریچه آئورت دولتی می تواند خطر وجود کوارکتاسیون را هشدار دهد.