پژوهش های مشاوره (تازه ها و پژوهش های مشاوره)
سال:1397 | دوره:17 | شماره:66 |تعداد مقالات:9

هدف: هدف این پژوهش ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس مهارتهای درون فردی و بین فردی زنان و مردان متأهل بود. روش: روش تحقیق، توصیفی از نوع آزمون سازی و جامعه مورد نمونه گیری زنان ومردان متأهل شهر تهران بود که از این میان 470 نفر زن وشوهر (277 نفر زن، 193 مرد) به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. برای ساخت مقیاس مهارت های درون فردی و بین فردی زوجها (IISCS) در مرحله اول طرح ریزی موضوع آزمون و در مرحله دوم باتوجه به مبانی نظری و پرسشنامه های موجود، پرسشنامه ای طراحی شد که طی دو مرحله اجراء و پرسش نامه نهایی ساخته شد با روش های آماری از قبیل همسانی درونی (آلفای کرانباخ)، همبستگی پیرسون، روش بازآزمایی، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی جهت بررسی روایی سازه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در فرایند ساخت و اعتباریابی مقیاس 72 سؤال نهایی شد وعوامل درون فردی شامل: سندروم بازگشت به خانه مادری، مکانیسم های دفاعی، خشم و تحریف های شناختی و عامل بین فردی شامل: آگاهی از همسر، فردیت-تعلق، حل تعارض و همدلی بدست آمد. در این مطالعه، ضرایب آلفای کرانباخ (همسانی درونی) 65/0 تا 78/0 را نشان داد و نتایج دوبار اجرای آزمون ضرایب همبستگی 54/0 تا 81/0 را مورد تایید قرار داد وتحلیل عاملی تاییدی برازشی با 95/0=GFI را نشان داد. شاخص های GFI=0. 95 و AGFI=0. 91 بود که برازش خوب مدل را نشان می دهد. شاخص نرم شده برازندگی، NFI=0. 93 و شاخص برازش تطبیقی GFI=0. 95 حاکی از برازش مناسب مدل طراحی شده است و واریانس خطای تقریبی RMSFA=0. 43 برازش خوب مدل را نشان می دهد. نتیجه گیری: با استفاده از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مقیاس مهارت های درون فردی و بین فردی زوجها برای سنجش این سازه در نمونه های ایرانی از پایایی، روایی و برازش کافی برخوردار است.

هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش گروهی روان شناسی مثبت گرای سلیگمن و آموزه های قرآنی بر افزایش شادکامی زنان شاغل متأهل بود. روش: این پژوهش با طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه زنان شاغل متأهل آموزش و پرورش شهر آمل در سال تحصیلی 96-1395 بود که به روش نمونه گیری هدفمند با در نظر گرفتن نمره پایین شادکامی آکسفورد و ملاکهای ورود و خروج 75 نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی ساده در 3 گروه 25 نفر (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) گمارده شدند. هر دو گروه آزمایش 4 جلسه ی 90 دقیقه ای هفتگی، تحت آموزش های روان شناسی مثبت گرا و آموزه های قرآنی قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه شادکامی آکسفورد استفاده شد. داده ها با استفاده از طرح اندازه گیری مکرر و آزمون d کوهن تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که هر کدام از روش های آموزشی بر افزایش شادکامی زنان شاغل متأهل تأثیر معنا داری داشت (01/0p<). با این وجود، روش مبتنی بر آموزه های قرآنی در مقایسه با روان شناسی مثبت گرا مؤثرتر بود (01/0>p). نتایج پیگیری نیز نشان داد روش های آموزش اثر ماندگاری داشته است (05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش این نتیجه گیری به دست آمد که می توان از طریق آموزش مداخلات روان شناسی مثبت گرا و آموزه های قرآنی به افزایش شادکامی زنان کمک نمود.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر دیدگاه نظام های خانواده بوون و معنا درمانی بر گرایش به پیمان شکنی زناشویی مراجعین خواستار طلاق انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون-پس آزمون و آزمون پیگیری دوماهه با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل مراجعین خواستار طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره سنندج در پاییز و زمستان 1396 بودند. از این جامعه 36 آزمودنی (زن و مرد) به روش تصادفی ساده انتخاب و با به کار بستن روش تصادفی جایگزینی در در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه، هر گروه 12 نفر، گمارده شدند. داده ها در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با مقیاس گرایش به پیمان شکنی دریگوتاس (1999) گردآوری شد. اعضای گروه های آزمایش پس از اجرای پیش آزمون به طور جداگانه در هشت نشست هفتگی یک ساعتی خانواده درمانی مبتنی بر دیدگاه نظام های خانواده بوون و معنا درمانی شرکت کردند. برای تحلیل داده ها از آزمون اندازه گیری های چندباره و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون اندازه گیری های چندباره نشان داد تأثیر خانواده درمانی مبتنی بر معنا درمانی و تأثیر خانواده درمانی مبتنی بر دیدگاه نظام های خانوادگی بوون بر کاهش گرایش به پیمان شکنی زناشویی و مؤلفه های آن (پیمان شکنی شناختی، عاطفی و جنسی) در مراجعین خواستار طلاق معنی دار و باثبات است )05/0P <). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد با توجه به اندازه تفاضل ها، اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر معنا درمانی در هم سنجی با مداخله دیگر بر کاهش گرایش به پیمان شکنی زناشویی و مؤلفه های آن بیشتر بوده است )05/0P<). نتیجه گیری: مداخلات خانواده درمانی مبتنی بر دیدگاه نظام های خانوادگی بوون و معنا درمانی می توانند در کاهش تمایل به پیمان شکنی زناشویی مراجعین خواستار طلاق مؤثر باشد، بااین وجود می توان برای معنا درمانی نسبت به مداخله دیگر اثربخشی بیشتری قائل شد.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی تعارضات بین فردی در افراد متأهل ملزم به مراقبت از والد سالمند نیازمند مراقبت خود، انجام شد. روش: این پژوهش با روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدار شناسی صورت گرفت. شرکت کنندگان در پژوهش افراد متأهل دارای فرزند اعم از زن و مرد ساکن شهر قم در سال 95 بودند که مراقبت از والد سالمند خود را بر عهده داشتند. حجم نمونه 13 نفر بود، شامل 8 نفر زن و 5 نفر مرد، که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این حجم بر اساس اصل اشباع به دست آمد. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش 7 مرحله ای کلایزی انجام شد. این روش از خواندن متن مصاحبه تا معتبر سازی یافته ها را شامل می شود. یافته ها: تعارضات بین فردی که توسط شرکت کنندگان تجربه شده بودند در 4 مقوله شامل: تعارضات همشیری (اختلاف نظر و ناسازگاری)، تعارضات زناشویی (محرومیت های زناشویی، ناسازگاری، انتشار حال بد، تعارضات سه جانبه)، تعارضات والد-فرزندی (کم توجهی به فرزند، ناسازگاری، تعارض سه جانبه) و تعارضات فرزند-والدی (درهم تنیدگی، ناسازگاری) کدگذاری و مقوله بندی شدند. نتیجه گیری: با توجه به یافته این پژوهش روشن شد که مراقبت از والد (ین) سالمند توسط فرزندان بالغ متأهل برای فرزندان تعارضاتی را در حوزه های بین فردی ایجاد می کند اما بر اساس تطبیق یافته های کنونی با یافته های پژوهش های پیشین می توان گفت این موضوع یک امر مطلق نیست بلکه تحت تأثیر عوامل دیگری نظیر وضعیت اجتماعی – اقتصادی، وضعیت خانوادگی، دریافت توجه قبلی فرزند از والد و باورهای عرفی و انگیزشی فرزندان قرار دارد.

هدف: کیفیت رابطه جنسی و صمیمیت زوجی موضوعات مهمی در تجربه ازدواج محسوب می شوند. همچنین، بطور رایج، دینداری به عنوان چارچوبی مؤثر در زندگی تلقی می شود. این پژوهش با هدف بررسی چگونگی نقش دینداری در رضایت جنسی و صمیمیت زناشویی زوجها از نگاه مشاوران و متخصصین ازدواج و خانواده انجام شد. روش: پژوهش با رویکرد کیفی و الگوی پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور 10 نفر از مشاورین و روان شناسان که تجربه کار با زوجها را داشتند مطابق اصول روش تحقیق کیفی مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. داده ها به کد تبدیل شد. یافته ها: در قسمت کدگذاری باز 147 کد اولیه به دست آمد که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 24 دسته موضوعی قرار گرفتند. یکی از سؤال های اصلی از شرکت کنندگان این بود که دینداری زوجها می تواند چه نقشی در کیفیت رابطه زناشویی ایفا کند؟ در مجموع، با توجه به تحلیل بازخورد های به دست آمده می توان گفت از نظر متخصصان مشاور ازدواج و خانواده دینداری نقش مثبتی در رضایت جنسی و صمیمیت زناشویی زوجها دارد. با این حال، برخی از شرکت کنندگان نکاتی را به عنوان ملاحظات مطرح نمودند که در این پژوهش به آن ها اشاره شده است. نتیجه گیری: درک و فهم مشاوران و روان شناسان به عنوان کارشناسان ازدواج و خانواده از نقش و ارتباط میان مؤلفه های دینداری، رضایت جنسی و صمیمیت زناشویی مهم است. از اصلی ترین نتایج پژوهش حاضر توصیف شرایطی بود که مصاحبه شوندگان آن را به عنوان پیش نیاز یا مکمل برای دریافت تأثیرات مثبت و قابل ملاحظه دینداری بر رابطه جنسی و صمیمیت زناشویی معرفی کردند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه معنی زندگی و بهزیستی روان شناختی با تمایل به ازدواج در دانشجویان صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مجرد 18 تا 35 ساله دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران جنوب) می باشد. از این جامعه 106 نفر نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته تمایل به ازدواج، پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1998)، پرسشنامه رغبت به ازدواج و پرسشنامه معنی زندگی استیگر و همکاران (2006) بوده است. یافته ها: نتایج تحلیل همبستکی نشان داد که نمره کل بهزیستی روان شناختی فقط با وجود معنا در زندگی ارتباط معنی داری داشت (05/0>P) اما با جستجوی معنا در زندگی و تمایل به ازدواج همبستگی معنی داری نداشت (05/0>P). تمایل به ازدواج با خرده مقیاس های معنای زندگی، جستجوی معنی و بهزیستی روان شناختی نیز رابطه معنی داری نداشت. نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده افزایش سطح بهزیستی روان شناختی در افراد می تواند موجب افزایش معنا در زندگی شود اما بر تمایل به ازدواج تأثیری ندارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رضایت و کیفیت خانواده در کاهش اضطراب و افسردگی کودکان با تعدیل گری نقش استرس والدینی انجام شد. روش: تعداد 280 نفر از مادران دانش آموزان دخترِکرمانشاهی در مقطع ابتدایی که در سال 1395به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس های رضایتمندی از زندگی خانواده (1986)، کیفیت زندگی خانواده (2003)، شاخص استرس فرزندپروری-فرم کوتاه (1995) و مقیاس مشکلات رفتاری راتر (1967) پاسخ دادند. داده ها به روش مدل یابی معادلاتی ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که مسیرکیفیت زندگی خانواده به اضطراب و افسردگی کودکان در سطح (01/0P<) معنادار و منفی شده است. همچنین متغیر استرس والدینی توانست نقشی واسطه ای در این بین ایفا کند و شاخص های برازش مدل، مطلوب بدست آمد. نتیجه گیری: بنابراین بر اساس مدل پیشنهادی با تأکید هر چه بیشتر بر شاخص های کیفیت بخش زندگی خانوادگی و نیز کاهش استرس والدینی تا حد زیادی می توان نشانه های اضطراب-افسردگی دانش آموزان را کاهش داد.

هدف: پژوهش حاضر اثربخشی رویکرد تقویت منابع مقابله ای خانواده بر بهزیستی روان شناختی سالمندان مستمری بگیر سازمان بازنشستگی کشوری ساکن در شهرستان قائم شهر را مورد بررسی قرار داده است. روش: طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه سالمندان مستمری بگیر در سازمان بازنشستگی کشوری شهرستان قائم شهر در سال 1396 بودند. روش نمونه گیری تصادفی بود. به این ترتیب که نمونه های آن بر حسب تصادف از فهرست اسامی واجد شرایط سازمان بازنشستگی کشوری انتخاب شدند و پیامک دعوت به شرکت در جلسات گروهی به آنها داده شد. 15 نفر از سالمندان در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار داده شدند. برنامه اثربخشی رویکرد تقویت منابع مقابله ای خانواده در هشت جلسه یک الی یک ونیم ساعته برای گروه آزمایش به اجرا درآمد. کلیه شرکت کنندگان پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1989) را تکمیل نمودند. یافته ها: تحلیل داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که برنامه اثربخشی رویکرد تقویت منابع مقابله ای خانواده، بهزیستی روان شناختی و مؤلفه های آن را در سالمندان ارتقا داده است. نتیجه گیری: با توجه به اثربخش بودن رویکرد تقویت منابع مقابله ای خانواده، ارائه مداخله های آموزشی مبتنی بر این رویکرد مشاوره ای بر نمونه های مختلف بالینی می تواند مؤثر واقع شود.