امنیت پژوهی
سال:1391 | دوره:11 | شماره:40 |تعداد مقالات:7

عدالت به عنوان یکی از دغدغه های جامعه انسانی به لحاظ داشتن جایگاه و پیشینه ای که در ادیان و مکاتب سیاسی داشته، در کنار مفاهیمی مانند آزادی، امنیت، دموکراسی همواره مورد توجه بوده و در این مسیر اندیشمندان و متفکرین در تعریف از عدالت و راه رسیدن به آن به بیان نظرات خود پرداخته اند.رهبر انقلاب اسلامی و آیت اله مطهری به عنوان متفکرین عدالت خواه در ردیف اندیشمندانی قرار دارند که مبتنی بر آموزه های دینی و اسلامی در نظرات خود به این مهم پرداختند که این مقاله در تبیین نظرات این دو اندیشمند با این سوال که مبانی نظری و عملی هر کدام از آنها در باب عدالت چیست و راه کار رسیدن به آن کدام است؟ به تشریح دیدگاه های مقام معظم رهبری و استاد مطهری پرداخته و نقاط اشتراک و افتراق اندیشه آن ها در دو محور نظری و عملی پیرامون عدالت مورد واکاوی قرار می دهد.

یکی از مولفه های اثرگذار در امنیت ملی هر کشور، امنیت فرهنگی است که هرگونه تزلزل در آن می تواند در سایر مولفه ها اثرگذار بوده و امنیت ملی کشور را به مخاطره اندازد. استکبار جهانی (به خصوص آمریکا) و سایر دشمنان جمهوری اسلامی ایران، از ابتدای پیروزی انقلاب در صدد براندازی این نظام نوپا برآمده و پس از نتیجه نگرفتن در جنگ سخت، به آزمون شیوه های نرم روی آورده اند. نویسندگان مقاله با هدف روشن نمودن شیوه های جنگ نرم دشمنان قصد دارند اثرات جنگ نرم دشمن را بر امنیت فرهنگی کشور با روش تحقیق توصیفی و بهره برداری از شیوه گردآوری اسنادی (بررسی اسناد و مدارک و جستجوی اینترنتی) بررسی نمایند. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که دشمنان از شیوه های جنگ روانی، جنگ رایانه ای، جنگ اینترنتی، براندازی نرم، راه اندازی شبکه های رادیویی و تلویزیونی و شبکه سازی، در جنگ نرم علیه ج.ا.ا ایران استفاده می نمایند و کشور ایران نیز می تواند با شناخت راهکنش های مورد استفاده در جنگ نرم و محورها و شیوه های جنگ نرم غرب و همچنین شناخت شاخص های امنیت فرهنگی و تهدید امنیت فرهنگی ج.ا.ا به اهداف مورد نظر دست یابد.

ثبات و آرامش هر نظام سیاسی امکان بالقوه ای است که می تواند در زمینه های مختلف نقش موثری ایفا کند. از یک دیدگاه مسائل ثبات و بی ثباتی سیاسی به دو دسته تقسیم می شوند: دسته اول مربوط به ساختار حکومت و دسته دوم متوجه کارگزاران اجرایی آن است. این مقاله بر اساس نقش مردم و دولت مردان (کارگزاران) در وضعیت سیاسی ایران تهیه شده و هدف اصلی آن بهره گیری از بیانات رهبری به عنوان الگویی برای بیان چگونگی ثبات و بی ثباتی سیاسی بعد از اتمام جنگ تحمیلی است. در این راستا از روش تحلیل محتوا استفاده شده و فرضیه آن بر مبنای آزمون خی 2 عبارت است از اینکه حضور یکپارچه مردم در صحنه در مقاطعی که با کارکرد مثبت دولت مردان همراه بوده بیشترین نقش را در ثبات سیاسی داشته است و کارکرد ضعیف مسوولان اجرایی وقتی با تلاش دشمنان نظام ج.ا.ا هم سو بوده منجر به بی ثباتی سیاسی شده است.

کشور «جمهوری اسلامی ایران» به لحاظ جایگاه بی بدیل ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک خود، یکی از متغیرترین محیط های امنیتی را به ویژه در سطح پیرامونی دارا است. مساله مهمی که در این مقاله به آن پرداخته شده، چالش هایی است که در محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران از منظر مجموعه های امنیتی پیرامونی وجود دارد که تلاش شده با استفاده از روش اسنادی - کتابخانه ای و بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی تشریح شود. یافته های تحقیق که بر اساس استنباط کیفی و رویکرد اقتباسی - استنتاجی حاصل شده، نشان می دهد ج.ا. ایران در یک محیط امنیتی پیچیده قرار دارد، از این رو کمک به شکل گیری دولت های قدرتمند و توانمند برای مدیریت منازعات و بی ثباتی های درونی، افزایش همکاری و مشارکت بین دولت های منطقه و شفاف سازی و تبادل اطلاعات و همچنین محدود ساختن نفوذ و نقش قدرت های فرامنطقه ای در نظام امنیتی منطقه به منظور کمک به ایجاد نظام امنیتی بومی، می تواند به بهبود امنیت منطقه منجر شود.

استفاده از ابعاد نرم افزارانه قدرت از سوی کشورهای مختلف باعث شده است توجه به امنیت نرم بیش از پیش مدنظر قرار گیرد. بر اساس مفهوم کلاسیک امنیت (امنیت برابر با نبود تهدید) برای دستیابی به این نوع امنیت اولین قدم شناسایی مولفه های تهدید کننده و تثبیت کننده امنیت، در ابعاد نرم افزاری آن است. نویسندگان در این مقاله ابتدا به تبیین و بررسی مفهوم امنیت نرم پرداخته و سپس با شیوه تحلیل محتوا به بررسی فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) از سال 1368 تاکنون می پردازند. تا به این پرسش پاسخ دهند که مولفه های تهدیدکننده و تثبیت کننده امنیت نرم در ج.ا. ایران کدامند؟

ویژگی های شخصیتی در احساس یا فقدان امنیت در فرد نقش دارند. سوال اصلی نوشتار حاضر این است که ویژگی های شخصیتی چه نقشی در احساس امنیت فردی دارند؟ به منظور پاسخگویی به این سوال با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی از جامعه آماری نقش آفرینان به روش نمونه گیری افراد در دسترس تعداد 90 نفر انتخاب گردید. از دو ابزار استاندارد فرم کوتاه پرسشنامه نئو (به منظور عملیاتی ساختن رگه های شخصیتی) و نیز پرسشنامه زانگ به منظور عملیاتی ساختن اضطراب (تعریف عملیاتی فقدان امنیت فردی) استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که به ترتیب در بین دو تیپ روان آزرده خو و وظیفه شناس، اضطراب بیشتری دیده می شود. از دیگر سو تیپ باز بودن به تجربه نیز کمترین میزان اضطراب را نشان داد.

ناتو در اجرای تحریم تسلیحاتی، برقراری منطقه پرواز ممنوع و حمایت از غیر نظامیان در لیبی، مکلف به رعایت حقوق بشردوستانه بین المللی مدون و عرفی و مشخصا ملزومات مواد 48، 51 (2)، 52 (2)، 51 (4)، 51 (5) (ب) و 57 (1) پروتکل اول الحاقی 1977 و قواعد 1، 7، 11، 12، 14 و 15تا 21 حقوق بین المللی بشردوستانه عرفی بوده و در حال حاضر نیز ملزم به اجرای مصرحات ماده 91 پروتکل الحاقی اول و قواعد 149، 150، 156، 158 و 161 حقوق بین المللی بشردوستانه عرفی و ماده 4 پروتکل مرتبط با بقایای انفجاری جنگ است. اما مقامات سیاسی کشورها، رسانه های بین المللی و سازمان های بین المللی غیر دولتی اتهاماتی مبنی بر نقض مصرحات مفاد یادشده مطرح نموده اند که میزان صحت آن ها تحت بررسی قرار دارد. این دیدگاه نیز قابل طرح است که نقض های احتمالی ناتو از مفاد یادشده می تواند در قالب شق های (1)، (2) و (4) جزء (ب) بند (2) ماده 8 اساسنامه رم مورد تحقیق و رسیدگی دیوان کیفری بین المللی قرار گیرد، اما چنین احتمالی تحت سایه سنگین ملزومات مصرح در جزء های (الف)، (ب) و (ج) بند 1 ماده 53، بند (1) ماده 8 و ماده17 اساسنامه رم قرار دارد.