مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1389 | دوره:9 | شماره:3(پی در پی 36) |تعداد مقالات:12

مقالات علمی - پژوهشی که حاصل تلاش های خستگی ناپذیر نویسندگان آن ها می باشند، زمانی که به چاپ می رسند نه تنها موجبات خوشنودی و رفع خستگی نویسندگان خود را فراهم می آورند، بلکه به ارتقا سطح دانش در حوزه های گوناگون معرفت بشری می انجامند. گاهی اوقات در برخی از حوزه های معرفت بشری، مقالات چاپ شده می توانند در تدوین سیاستگزاری های کلان جامعه نیز نقش مهمی را ایفا نمایند. در حوزه های مشخصی از معرفت بشری نظیر حوزه سلامت، نتایج حاصل از کارهای تحقیقاتی پژوهشگران که در قالب مقالات تحقیقی به زیور طبع آراسته می گردند، می توانند به ارتقا سلامت آحاد جامعه نیز منجر شوند.با این وجود، یک مقاله از زمان نگارش توسط نویسنده یا نویسندگان خود و ارسال آن برای یک مجله، تا زمانی که در مجله به چاپ می رسد راه طولانی و پر پیچ خمی را طی می نماید. در طی این مسیر طولانی ممکن است مقاله چندین بار مورد بازبینی قرار گرفته و شیوه نوشتن آن دستخوش تغییر و تحول گردد. شناخت مراحل مختلف این مسیر نه تنها برای نویسندگان، بلکه برای خوانندگان مقالات نیز سودمند می باشد. از همین رو، در سخن سردبیری این شماره به مراحل مختلف و گوناگونی که از ارسال یک مقاله تا چاپ آن در مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان طی می گردد، اشاره خواهد شد.

زمینه و هدف: در مورد اثر یا اثرات ترومای بلانت بر قدرت باروری، تاکنون نظریه قاطع و محکمی وجود نداشته و گزارشات ضد و نقیضی منتشر شده است. این مطالعه، با هدف بررسی اثر ترومای بلانت وارد شده به بیضه یک سمت، بر تعداد و حرکت اسپرم های تولید شده در بیضه طرف مقابل موش صحرایی، همچنین ارزیابی اثر حمایتی عنصر روی بر حرکت و تعداد اسپرم های تولید شده در بیضه تروما نخورده انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه که از نوع تجربی و در آزمایشگاه کشت سلولی گروه علوم تشریحی دانشگاه جندی شاپور اهواز در سال 1385 انجام شد، از 30 سر موش صحرایی نر نابالغ نژاد ویستار استفاده گردید. گروه اول، به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به بیضه سمت چپ گروه دوم، ترومای بلانت وارد گردید. در گروه سوم، مشابه گروه قبل عمل شد اما بلافاصله پس از ضربه، سولفات روی به مقدار 30 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی و به مدت 40 روز، به مقدار روزانه 500 pm به صورت خوراکی تجویز شد. سپس موش ها کشته شده و اسپرم های اپی دیدیم سمت راست خارج گردید. اسپرم های حاصله پس از انکوبه نمودن، با استفاده از حفره شمارش اسپرم و میکروسکوپ معکوس از نظر تعداد و حرکت ارزیابی شدند.یافته ها: تعداد اسپرم ها در گروه دوم به طور معنی داری از دو گروه دیگر کمتر بود (p<0.05). درصد اسپرم های با تحرک رو به جلو در گروه های دوم و سوم از گروه اول به طور معنی داری کمتر نشان داد (p<0.05). اختلاف بین گروه دوم و سوم معنی دار نبود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ضربه بلانت وارد شده به بیضه یک سمت باعث کاهش تعداد و حرکت اسپرم های تولید شده در بیضه طرف مقابل می گردد. همچنین عنصر روی تجویز شده، اثر محافظتی بر تعداد اسپرم ها داشته اما در زمینه حرکت اسپرم ها نمی تواند نقش محافظتی داشته باشد.

زمینه و هدف: کانابینوئیدها اثرات متنوع و پیچیده ای بر روی اعمال شناختی سطح بالا اعمال می کنند. به دلیل همپوشانی بین گیرنده های نیکوتینی و کانابینوئیدی در برخی از ساختارهای مغزی نظیر هیپوکامپ پشتی، احتمال وجود برهمکنش بین سیستم کانابینوئیدی و نیکوتینی در زمینه کنترل اعمال شناختی وجود دارد. در این مطالعه، اثر مکامیلامین بر یادگیری وابسته به وضعیت القا شده با WIN55,212-2 مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، از 280 سر موش کوچک آزمایشگاهی نر نژاد NMRI استفاده شد. نمونه ها پس از بیهوشی در دستگاه استریوتاکسی قرار گرفتند و کانول گذاری دوطرفه در ناحیه CA1 هیپوکامپ پشتی انجام شد. بعد از طی دوره بهبودی هفت روزه، آزمون رفتاری با استفاده از دستگاه یادگیری احترازی غیرفعال مدل Step-down  انجام شد و میزان تاخیر حیوان در پایین آمدن از سکو به عنوان معیار حافظه اندازه گیری شد.یافته ها: تزریق WIN55, 212-2 و AM251 پس از آموزش، باعث تخریب حافظه گردید. حافظه تخریب شده با تزریق WIN55, 212-2  به طور کامل با بکار بردن WIN55, 212-2 یا مکامیلامین در روز آزمون به حالت عادی بر گشت.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که گیرنده های نیکوتینی هیپوکامپ پشتی نقش مهمی در فراموشی ایجاد شده با WIN55, 212-2 و یادگیری وابسته به وضعیت القا شده با WIN55, 212-2 بازی می کنند.

زمینه و هدف: آموزش به بیمار، بخشی اساسی از درمان دیابت است. علاوه بر آموزش، پیگیری نیز با هدف برقراری یک رابطه مراقبتی موثر و پویا جهت افزایش آگاهی ضروری است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر پیگیری تلفنی پرستار بر میزان هموگلوبین گلیکوزیله در مبتلایان به دیابت انجام گرفته است.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کارآزمایی با گروه کنترل تصادفی است. از بین بیماران تحت پوشش کلینیک دیابت رفسنجان 70 بیمار دیابتی به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل برگه ثبت هموگلوبین گلیکوزیله و پرسش نامه حاوی سوالات مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی و مشخصات بیماری بود. جمع آوری اطلاعات در بدو ورود به مطالعه و 12 هفته بعد صورت گرفت. افراد مورد پژوهش به طور تصادفی به دو گروه کنترل و تجربه تقسیم شده و مداخله تلفنی شامل ارایه آموزش های لازم و پیگیری بیمار از طریق تلفن در گروه تجربه به مدت 12 هفته صورت گرفت. در نهایت تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی از جمله تی مستقل، تی زوج، من ویتنی و مجذورکای توسط نرم افزار SPSS انجام گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد، اکثریت بیماران در هر دو گروه زن، در رده سنی 65-50 سال، متاهل، مبتلا به دیابت نوع دو، تحت درمان با داروهای خوراکی، و از لحاظ کلیه مشخصات بیماری، جمعیت شناختی و میزان هموگلوبین گلیکوزیله همگن بودند، اما بعد ار مداخله، میانگین هموگلوبین گلیکوزیله در گروه تجربه به میزان 23/1% کاهش یافت و آزمون تی مستقل اختلاف آماری معنی داری (p=0.001) بین دو گروه از لحاظ میزان هموگلوبین گلیکوزیله نشان داد.نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر حاکی از آن است که پیگیری تلفنی پرستار باعث کاهش هموگلوبین گلیکوزیله بیماران دیابتی گردیده و یک روش موثر در بهبود هیپرگلیسمی آنان است.

زمینه و هدف: صبر زرد، بومی آفریقای شمالی است و در ترکیه نیز کشت می شود. با توجه به خواص طبی، این گیاه مدت ها است که در سرتاسر دنیا استفاده می شود. هدف این مطالعه بررسی اثر تعامل صبر زرد و گلیبن کلامید بر قندخون، متابولیسم لیپیدها و آزمون های عملکرد کبد در موش های صحرایی نر دیابتیک شده با استرپتوزوتوسین بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه تجربی بر روی 40 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار آلبینو در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. حیوانات مورد آزمایش به 5 گروه تقسیم گردیدند. (یک گروه کنترل و 4 گروه آزمایشی). گروه های آزمایشی با استرپتوزوتوسین (65 میلی گرم بر کیلوگرم- درون صفاقی) دیابتیک شدند. گروه های دیابتیک به جز گروه کنترل دیابتی به ترتیب روزانه مقادیر 400 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره صبر زرد، 5 میلی گرم بر کیلوگرم گلیبن کلامید، 400 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره صبر زرد همراه با 5 میلی گرم بر کیلوگرم گلیبن کلامید را از طریق گاواژ به مدت 4 هفته دریافت نمودند. در پایان دوره در شرایط ناشتا، خونگیری انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که سطح قندخون، تری گلیسرید، کلسترول، LDL، آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز در گروه های آزمونی نسبت به گروه کنترل دیابتی کاهش معنی دار داشت (p<0.05) اما HDL تغییر معنی دار نشان نداد. مقادیر الکالین فسفاتاز در گروه های دریافت کننده گلیبن کلامید و دریافت کننده گلیبن کلامید + عصاره صبر زرد افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد سالم نشان داد (p<0.05).نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که تعامل عصاره صبر زرد و گلیبن کلامید موجب کاهش قندخون، تری گلیسرید، کلسترول ، LDL، آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز می گردد اما اثر تعامل، از اثری که صبر زرد به تنهایی اعمال می کند بزرگتر نیست و این اثرات احتمالا ناشی از تاثیر آن بر متابولیسم گلوکز بوده و سازوکار دقیق آن نیاز به مطالعه بیشتر دارد.

زمینه و هدف: اخلاق پزشکی، فعالیتی تحلیلی است که در طی آن ابعاد مختلف حیطه تصمیم گیری های اخلاقی پزشکی، مورد بررسی قرار می گیرد. در این مطالعه، جهت شناسایی نقاط قوت، ضعف و همچنین فرصت ها و تهدیدهای آموزش اخلاق پزشکی، به طراحی استراتژی های اثربخش در جهت توسعه آموزش های نوین در حوزه اخلاق پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان پرداخته شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی نظرات 44 عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سال 1388 بررسی گردید. پس از شناسایی فهرستی از نقاط قوت، ضعف و همچنین فرصت ها و تهدیدهای آموزش اخلاق پزشکی، از طریق پرسش نامه و ضمن نظرخواهی از نمونه ها به وزن دهی و تعیین رتبه این عوامل پرداخته شد و سپس استراتژی ها در قالب (Strength, Weakness, Opportunities, Threats) SWOT ارایه گردید.یافته ها: در بررسی عوامل داخلی از بین نقاط قوت، بیشترین میزان اهمیت (وزن) مربوط به «وجود منابع اسلامی و تاریخی غنی در زمینه اخلاق پزشکی» با وزن 1/0 و رتبه 9/2 و بین نقاط ضعف بیشترین میزان اهمیت مربوط به «به کارگیری روش های سنتی در آموزش اخلاق پزشکی» با وزن 12/0 و رتبه 7/2 بود. با توجه به مجموع امتیازها در جدول تجزیه و تحلیل عوامل داخلی (74/2) و خارجی (83/2)، می توان گفت واکنش اعضای هیات علمی نسبت به نقاط قوت و ضعف و همچنین نسبت به فرصت ها و تهدیدها در آموزش اخلاق پزشکی کمتر از حدمتوسط بوده است.نتیجه گیری: در قالب مدلSWOT ، مجموعا 17 استراتژی در قالب های تهاجمی، رقابتی، احتیاطی و تدافعی ارایه شد. اعتبار این استراتژی ها توسط جامعه مورد مطالعه سنجیده شده و میزان اعتبار، زیاد بوده است. پس از اولویت بندی استراتژی ها، اولویت اول به «آموزش اخلاق پزشکی به صورت بین رشته ای توسط اساتید اخلاق و اساتید علوم بالینی»، اولویت دوم به «آموزش اخلاق در بالین بیمار» و اولویت آخر به استراتژی «تربیت پزشکان پرسش گر» اختصاص یافت.

زمینه و هدف: شیوع کاندیدیازیس واژن در مطالعات مختلف، 27%- 8/4% گزارش شده است. در درمان واژینیت کاندیدایی، ترکیبات گروه آزول موضعی، از جمله کلوتریمازول، قابل دسترس ترین شیوه درمان است. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان حساسیت گونه های کاندیدا، نسبت به داروهای رایج در درمان واژینیت کاندیدیازیس نظیر فلوکونازول، کلوتریمازول و نیستاتین طراحی شده است.مواد و روش ها: این مطالعه تجربی در مدت 7 ماه (پاییز 1386 لغایت بهار 1387)، بر روی 105 بیمار مبتلا به عفونت کاندیدایی انجام شده است. تفکیک گونه ها بر اساس آزمایش های جرم تیوب، کروم آگار و کلامیدوسپور صورت گرفت. از روش دیسک دیفیوژن جهت تعیین حساسیت دارویی استفاده شد. در پایان مرحله انکوباسیون، قطر هاله عدم رشد اطراف دیسک ها اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند.یافته ها: گونه های شناسایی شده در آزمایش کروم آگار شامل کاندیدا آلبیکانس (6/66%)، کاندیدا گلابراتا و سایر غیرآلبیکانس ها (9/21%)، کاندیدا تروپیکالیس (6/8%) و کاندیدا کروزیی (9/2%) بودند. نود و چهار درصد کل نمونه ها به داروی کلوتریمازول، 55% به داروی فلوکونازول و 99% به نیستاتین حساس بوده اند. همچنین 8/43% از نمونه های کاندیدا آلبیکانس به داروی فلوکونازول حساس و 26% مقاوم بوده اند. در نوع غیرآلبیکانس 18% به فلوکونازول مقاومت نشان دادند.نتیجه گیری: با توجه به حساسیت بالای نیستاتین (99%) در مقایسه با کلوتریمازول و فلوکونازول در محیط آزمایشگاه نسبت به گونه های کاندیدای جدا شده از واژینیت های کاندیدایی، به نظر می رسد که نیستاتین می تواند در درمان واژینیت ناشی از انواع گونه های مقاوم کاندیدا مناسب باشد.

زمینه و هدف: خودکشی به عنوان یکی از اورژانس های روان پزشکی مورد توجه تمامی روان پزشکان و شبکه بهداشت است. در سال های اخیر، خودکشی در تمام سنین به ویژه در سنین نوجوانی افزایش داشته است. پدیده پیشگیری در خودکشی بسیار مهم تر از مقوله درمان می باشد. لذا در پژوهش حاضر فراوانی اختلالات روانی و عوامل مرتبط با اقدام به خودکشی در بیماران مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان حضرت علی ابن ابیطالب (ع) رفسنجان مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، 113 نفر که با تشخیص اقدام به خودکشی در اورژانس بیمارستان حضرت علی ابن ابیطالب (ع) در سال 1386 پذیرش شده بودند، انتخاب شدند. پرسش نامه چندوجهی شخصیتی دانشگاه مینوسوتا و پرسش نامه مشخصات فردی و عوامل خطر خودکشی برای نمونه ها تکمیل شد. پس از جمع آوری اطلاعات، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری رگرسیون خطی و همبستگی استفاده شد.یافته ها: افسردگی با 58%، خود بیمارانگاری با 56%، اسکیزوفرنی 54% و شخصیت ضداجتماعی با 54%، بالا ترین فراوانی را، در گروه مورد مطالعه داشتند. بیماری های جسمی با 7/17% کمترین درصد را در بین ده عامل مرتبط با اقدام به خودکشی دارا بودند و سایر عوامل از جمله افسردگی با 5/57% و وضعیت تاهل با 8/47% به مراتب درصد های بالاتری داشتند، برحسب مقیاس 10 ماده ای خطر خودکشی، 1/7% اقدام کنندگان به خودکشی نیاز به بستری داشتند. نمره مقیاس خطر خودکشی 6/71% از اقدام کنندگان، در حدی بود که نیاز به بستری داوطلبانه را مطرح می کرد. ارتباط معنی داری بین میانگین نمره فرد در چک لیست عوامل خطر و اختلالات خود بیمارانگاری، افسردگی، ضداجتماعی، اضطراب و اسکیزوفرنی وجود داشت.نتیجه گیری: اختلالات روانی، پیش بینی کننده اقدام به خودکشی هستند. همچنین حضور همزمان تعداد بیشتری از ده عامل مرتبط با خودکشی مثل وضعیت تاهل، افسردگی، سوءمصرف مواد و سنین نوجوانی، افزایش دهنده میزان جدی بودن خودکشی، در موارد اقدام به خودکشی می باشند.

زمینه و هدف: وجود آزمونی پایا و روا، به منظور ارزشیابی تاثیر درمان بر کیفیت مهارت های اندام فوقانی در سنین پایین ضروری است. این پژوهش، با هدف بررسی پایایی و روایی و همچنین بررسی توافق نظر درمانگران در خرده مقیاس های آزمون کیفیت مهارت های اندام فوقانی در کودکان فلج مغزی صورت پذیرفت.مواد و روش ها: در این پ‍ژوهش غیرتجربی و روش شناختی، جامعه آماری را 20 کودک دچار فلج مغزی با محدوده سنی 95-19 ماه مراجعه کننده به دو مرکز توانبخشی بهار و امید عصر در تابستان و پاییز سال 1387 تشکیل می داد. کودکان انتخاب شده دو بار توسط یک درمانگر به فاصله ده روز (پایایی درون آزمونگر) آزمون شدند. در روز دهم، درمانگری دیگر نیز به طور همزمان کودکان را مورد آزمون قرار داد (پایایی بین آزمونگران). با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن، پایایی درون آزمونگر و بین آزمونگر بررسی شد.یافته ها : نتایج حاکی از همبستگی بالا در خرده مقیاس های درون آزمون گر (99/0-89/0)، نمره کلی درون آزمونگر (98/0-91/0)، خرده مقیاس های بین آزمونگر (99/0-73/0) و نمره کلی بین آزمون گر (98/0-87/0) بود (p£0.001).نتیجه گیری: پایایی درون آزمونگر و بین آزمونگر آزمون کیفیت مهارت های اندام فوقانی در کودکان فلج مغزی، بسیار بالا است و می تواند به خوبی کیفیت مهارت های اندام فوقانی را در کودکان فلج مغزی بسنجد.

زمینه و هدف: سوکسینیل کولین تنها شل کننده عضلانی دپلاریزان است که بیش از 50 سال به عنوان داروی انتخابی در موارد اورژانس و مواردی که نیاز به لوله گذاری سریع نای می باشد، استفاده می شود. برخی عوارض جانبی بالقوه به دنبال مصرف سوکسینیل کولین گزارش شده است. مطالعه حاضر یک مورد رابدومیولیز ( Rhabdomyolysis) و میوپاتی (Myopathy) به دنبال تجویز سوکسینیل کولین را گزارش نموده است.شرح مورد: بیمار خانمی 30 ساله است که فروردین ماه سال 1387 در زایشگاه نیک نفس رفسنجان جهت عمل جراحی سزارین، تحت بیهوشی عمومی قرار گرفت. در پایان عمل پس از قطع داروها و تجویز ریورس، بیمار شروع به تنفس نمود ولی قادر به بالا آوردن سر نبود. علی رغم تجویز ریورس دوم، تنفس وی همچنان مختل بود. دمای بدن بیمار در ناحیه زیر بغل به تدریج افزایش یافت و به 9/37 درجه سانتی گراد رسید و رنگ ادرار قهوه ای شد. درمان با دانترولن آغاز گردید و به بخش مراقبت های ویژه انتقال یافت. به علت ضعف ماهیچه های تنفسی، مجددا برای وی لوله داخل نای گذاشته شد و اکسیژن رسانی توسط ونتیلاتور آغاز گردید. پس از 7 روز بیمار از ونتیلاتور جدا و سه روز بعد ترخیص گردید.نتیجه گیری: متخصصان بیهوشی هنگام استفاده از سوکسینیل کولین باید جهت مقابله با عوارض بالقوه آن آمادگی داشته باشند. در نظر گرفتن شل کننده عضلانی غیردپلاریزان سریع الاثر در جلوگیری از بروز این عوارض مفید خواهد بود.