مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال:1385 | دوره:8 | شماره:5 (پی در پی 33) |تعداد مقالات:14

سابقه و هدف: در پرتودرمانی سعی بر آن است که با طراحی درمان مناسب دز رسیده به بافتهای سالم بدن بیمار که در میدان تابش قرار می گیرد کمتر از دز تحمل آنها باشد. لذا هدف از این تحقیق بررسی دز جذبی ناشی از پرتو پراکنده به تخمدان در بیمارانی که پرتودرمانی نواحی شکم و قفسه صدری دارند و نیز بررسی دز جذبی ناحیه تخمدان در عمق های مختلف در فانتوم انسان نما در پرتودرمانی نواحی فوق است.مواد و روشها: با استفاده از تراشه های دزیمتر ترمولومینسانس (TLD-100) دز جذبی عمق های مختلف ناحیه تخمدان با دو میدانی درمانی موازی - متقابل در فانتوم انسان نما معادل بافت بدست آمد و سپس با اندازه گیری دز جذب پوست در ناحیه تخمدان 60 بیمار (30 مورد ناحیه قفسه صدری و 30 مورد در ناحیه شکم) دز جذبی تخمدان محاسبه شد.یافته ها: دز جذبی ناشی از پرتو پراکنده در عمق های مختلف ناحیه تخمدان در فانتوم انسان نما یکسان و مستقل از عمق بافت بود. دز جذبی تخمدان در پرتودرمانی قفسه صدری در هر جلسه درمانی 16.8±3.8 mSv و در پرتودرمانی ناحیه شکم 30±7.6 mSv بود p<0.05)).نتیجه گیری: دز جذبی تخمدان در هر جلسه درمان نواحی قفسه صدری و شکم از مقدار دز قابل تخمدان (2Gy معادل 2mSv برای پرتو فوقانی) خیلی کمتر است ولی از حد دز جنین (5 mSv) بیشتر است. لذا در بیمارانی که در سنین باروری هستند پرتودرمانی نواحی فوق به روش درمانی تابشی موازی - متقابل نیاز به ملاحظات بیشتر دارد.

سابقه و هدف: نیکوتین مهم ترین ترکیب آلکالوییدی موجود در توتون می باشد که اثرات تراتوژنیک آن بر تکوین اعضای مختلف، سالهاست که در دست بررسی می باشد. ولی تاثیر نیکوتین بر تکوین کلیه تاکنون گزارش نشده است. در این مطالعه اثرات نیکوتین بر ساختمان کلیه در نوزادان موش صحرایی در زمان حیات داخل رحمی مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روشها: تعداد 24 راس موش صحرایی ماده با وزن 250-200 گرم پس از جفت گذاری و تایید وقوع جفت گیری با بررسی اسمیر واژینال، به طور تصادفی به 4 گروه 6 تایی تقسیم شدند. به سه گروه از حیوانات (مورد) به ترتیب مقدار 1، 3 و 6 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن، محلول نیکوتین در نرمال سالین به طور روزانه و به مدت 20 روز (تا روز 20 حاملگی) به طریق زیر جلدی تزریق شد. به حیوانات گروه چهارم (گروه شاهد) حجم مساوی از نرمال سالین تزریق شد. پس از مشاهده در زیر استرئومیکروسکوپ، تعیین وزن شده و در محلول بوئن قرار داده شدند. پس از مراحل آماده سازی و انجام مقطع گیری و رنگ آمیزی بررسی هیستوپاتولوژیک و مرفومتریک مقاطع انجام پذیرفت. تعداد کورپوسکول ها، نسبت حجم کورپوسکول ها به کورتکس، نسبت حجم کورتکس به مدولا شاخص های مرفومتریک مورد بررسی بودند.یافته ها: میانگین وزن نوزادان در گروه 3 (نیکوتین 6 میلی گرم در هر کیلو وزن) بطور معنی داری در مقایسه با گروه شاهد پایین بود (p=0.05). همچنین نوزادان گروه 2 (نیکوتین 3 میلی گرم در هر کیلو وزن) و گروه 3 به طور معنی داری قد کوتاهتری داشتند (p<0.05). کلیه ها از لحاظ شکل ظاهری و نمای میکروسکوپی ناهنجاری آشکاری نداشتند اما میانگین وزن آنها در گروه 3 به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد بود (p<0.05). همچنین تعداد کورپوسکولها در هر میدان میکروسکوپی در هر سه گروه تجربی در مقایسه با گروه شاهد کم تر بود (p<0.0001). اما نسبت حجمی کورپوسکول به کورتکس و نسبت کورتکس به مدولا در گروههای مورد و شاهد تفاوتی را نشان نداد.نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، نیکوتین ضمن ایجاد اختلال در رشد عمومی جنین بر تکوین کلیه ها بطور نسبی اثرات سمی داشته و می تواند سبب پیدایش کلیه هایی کوچک تر و با تعداد نفرون کم تر شود.

سابقه و هدف: زایمان یک روند فیزیولوژیک بوده که اکثر زنان آن را بدون عارضه پشت سر می گذارند، ولی ممکن است عوارض حین زایمان بسیار سریع و غیر منتظره رخ دهد. بنابراین پذیرش زود هنگام در واحد زایمان، بخصوص اگر طی مراقبت قبل از زایمان مشخص شود که خطری مادر، جنین یا هر دو را تهدید می کند، اهمیت دارد. لذا هدف از این مطالعه مقایسه مصرف میزوپروستول خوراکی و زیرزبانی 50mg در حاملگی ترم که اندیکاسیون طبی و مامایی ختم حاملگی داشته اند می باشد.مواد و روشها: این مطالعه بصورت کارآزمایی بالینی بر روی 150 خانم باردار با سن حاملگی بیشتر یا مساوی 37 هفته که جهت القا زایمان بستری شده بودند انجام شد. جهت مشارکت در طرح موافقت آگاهانه و کتبی اخذ شد. در شروع پژوهش یک (Non-Stress Test) NST از جنین گرفته شد و در صورت طبیعی بودن NST طبق جدول اعداد تصادفی زنان باردار 50mg میزوپروستول (خوراکی یا زیر زبانی) دریافت می کردند. سپس تاثیر این دو روش را با توجه به فاصله القا تا زایمان، تعداد داروی مصرفی، عوارض جانبی، عوارض مادری و میزان سزارین مورد بررسی قرار دادیم.یافته ها: از بیماران مورد مطالعه، 75 نفر در گروه میزوپروستول خوراکی و 75 نفر در گروه میزوپروستول زیر زبانی قرار گرفتند. میانگین فاصله زمانی القا تا زایمان در گروه خوراکی 0.55 8.53± ساعت و در گروه زیرزبانی 3.16  7.05± ساعت بود (p=0.008). تفاوت عوارض مادری و جنینی در دو گروه کاملا معنی دار بوده است ولی اختلاف عوارض زایمانی، تعداد داروی مصرفی و میزان سزارین و تعداد زنانی که نیاز به اکسی توسین داشته اند از لحاظ آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که میزوپروستول زیر زبانی کارایی بیشتری نسبت به نوع خوراکی دارد و توسط بیماران بهتر تحمل می شود.

سابقه و هدف: دانه خاکشیر بصورت سنتی در دنیا در جهت درمان برخی بیماریها استفاده می گردد. اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس نیز از جمله پاتوژنهای انسانی و از عوامل مهم عفونت های بیمارستانی می باشند. این مطالعه به منظور بررسی اثر عصاره الکلی خاکشیر بر باکتری های فوق الذکر انجام شد.مواد و روشها: پس از تهیه و تایید دانه های خاکشیر، عصاره آنها توسط اتانول 70° استخراج و بعد از صاف کردن، به روش تقطیر در خلا در 50 oc و نیز لیوفیلیزه، تغلیظ و سپس غلظت های مختلف در آب مقطر استریل و در Tween 80 تهیه و بر روی سویه های استاندارد E.coli PTCC 1222 و استافیلوکوکوس اورئوس PTCC 1113 به روش Nathan Agar Well Diffusion آزمایش شدند.یافته ها: عصاره حاصله با غلظت های عصاره بترتیب 5.8، 3.1 و 8.8 گرم در 100 سی سی با روش تقطیر در خلا و 3.5، 4.3 و 1.6 گرم در 10 سی سی با روش Freeze dryer، فاقد اثر باکتریسید و یا باکتریوستاتیک بر روی باکتریهای مذکور بوده است.نتیجه گیری: با توجه به مطالعات قبلی و اثر مهاری عصاره بر روی برخی باکتریها، به نظر می رسد عدم تاثیر عصاره خاکشیر، به علت همراهی ترکیبات ضد باکتریایی با سایر ترکیبات در عصاره حاصله و اثر آنتاگونیسم، باشد.

سابقه و هدف: کم خونی فقر آهن یکی از مشکلات عمده بهداشت عمومی است. در دوران بارداری نیاز یک فرد به آهن، به دلیل افزایش حجم خون، رشد جنین، جفت و ... افزایش می یابد. از طرف دیگر افزایش آهن نیز اثرات نامطلوب بر روی مادر و جنین دارد. با توجه به این موضوع، مطالعه حاضر با هدف مقایسه دوزهای مختلف آهن بر روی شاخصهای آهن سرم خانمهای باردار سالم انجام شده است.مواد و روشها: مطالعه بصورت توصیفی - تحلیلی بر روی 145 خانم باردار سالم 40-20 ساله و مورد - شاهدی که به روش نمونه گیری ساده انتخال شده بودند، انجام شد. به گروه شاهد آهن روزانه و به گروه مورد 3 روز در هفته آهن خوراکی از سه ماهه دوم بارداری داده شد و مقدار آهن و فریتین سرم در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری اندازه گیری شد.یافته ها: مقدار آهن سرم درگروه شاهد در سه 3 ماهه سوم نسبت به سه ماهه اول بدون اختلاف معنی داری افزایش یافت. مقدار فریتین نیز در هر دو گروه در سه ماهه دوم و سوم نسبت به 3 ماهه اول بطور معنی داری کاهش یافته بود (p<0.05).نتیجه گیری: با توجه به اینکه تفاوت معنی داری در مقادیر آهن و فریتین سرم در خانمهای باردار سالم با مصرف دوزهای روزانه و متناوب مکمل آهن وجود ندارد، جهت جلوگیری از اثرات افزایش بار آهن می توان از دوزهای متناوب استفاده نمود.

سابقه و هدف: شناخت علل نارسایی مزمن کلیه و پیشگیری از آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. لذا این مطالعه به منظور بررسی علل نارسایی مزمن کلیه در کودکان انجام شد.مواد و روشها: مطالعه بصورت توصیفی - تحلیلی بر روی 85 کودک (زیر 18 سال) مراجعه کننده به بیمارستان کودکان امیرکلا (1384-1375) که بر اساس فرمول شوارتز دارای میزان فیلتراسیون گلومرول کمتر از 30ml/min/1.73m2 بوده اند انجام شده است. علت بیماری بر اساس یافته های بالینی، آزمایشگاهی و رادیولوژیکی و در صورت لزوم بیوپسی کلیه مشخص شد و اطلاعات حاصله از بیماران استخراج و ثبت گردید.یافته ها: از 85 کودک مورد بررسی 55 (64.7%) پسر و بقیه دختر بودند. میانگین سنی بیماران 4.48 10.33± سال بود. شایع ترین مشکل بیمار در زمان ارجاع عفونت ادراری (30.6%) و مهم ترین علت نارسایی مزمن کلیه عفونت ادراری و مثانه نوروژنیک (50%) بوده است. همچنین 28 کودک فوق تحت عمل پیوند کلیه قرار گرفتند و 15 کودک بدلیل عدم پیگیری فوت کردند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد ک عفونت ادراری و علل مساعد کننده آن مهم ترین عوامل زمینه ساز نارسایی کلیه و ارجاع بیماران بخصوص در جنس مذکر بوده است که توجه بیشتر و پیگیری مناسب این بیماران قبل از بروز نارسایی کلیه می تواند اهمیت بسیاری در پیشگیری از آسیب دایمی کلیه داشته باشد.

سابقه و هدف: بی اختیاری ادراری یکی از مشکلات شایع زنان  است که باعث کاهش کیفیت زندگی می گردد. بارداری و زایمان از عوامل خطر اصلی این مشکل می باشند. لذا هدف از مطالعه حاضر تعیین شیوع بی اختیاری ادراری در دوران بارداری و پس از زایمان صورت گرفته است.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی مقطعی است. از بین زنان مراجعه کننده به پنج مرکز بهداشتی درمانی همدان تعداد 245 نمونه بصورت تصادفی ساده انتخاب و با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه، اطلاعات مورد نظر جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: شیوع بی اختیاری ادراری در دوران بارداری و پس از زایمان به ترتیب 29.4% و 15.9% بدست آمد. وجود بی اختیاری ادراری در دوران پس از زایمان در افرادی که اپی زیاتومی شده بودند، 19.9 درصد و در افرادی که سابقه پارگی حین زایمان را ذکر کرده بودند 29.3% بود. بین اپی زیاتومی و پارگی با بی اختیاری ادراری پس از زایمان ارتباط معنی داری وجود داشت (p=0.012). بی اختیاری ادراری در 10% از زنان شدید بود و 5.2% از زنان، تناوب یک تا شش بار بی اختیاری در هفته را ذکر کرده بودند. رابطه معنی داری بین سن و تعداد زایمان با بی اختیاری ادراری در دوران بارداری و پس از زایمان دیده نشد. اما بین بی اختیاری ادراری پس از زایمان با زمان شروع آن این ارتباط معنی دار بود (p=0.035).نتیجه گیری: بی اختیاری ادراری در دوران بارداری و پس از زایمان از شیوع قابل توجهی برخوردار بوده و می تواند هزینه هنگفتی را بر سیستم بهداشتی درمانی تحمیل نماید. این مشکل بطور گسترده ای بدون تشخیص مانده و گزارش نمی شود، لذا پیشگیری و درمان این مساله جهت ارتقا سلامت زنان امری ضروری است.

سابقه و هدف: کمبود آهن یکی از شایعترین کمبود ریز مغذی ها در جهان است. فقر آهن ممکنست ناشی از کاهش جذب آهن و یا دسترسی به آن در رژیم غذایی باشد، لذا هدف از مطالعه حاضر ارتباط میزان ریز مغذی آهن با مشخصات فردی و خانوادگی کودکان دبستانی در شهر رامسر می باشد.مواد و روشها: این مطالعه بصورت مقطعی (توصیفی - تحلیلی) بر روی 94 کودک دبستانی شهر رامسر بصورت نمونه گیری خوشه ای انجام و اطلاعات بوسیله پرسشنامه، فرم مراقبتهای بهداشتی و درمانی، ترازو، متر و نمونه خون وریدی جمع آوری گردید.یافته ها: یافته های این پژوهش نشانگر آن بوده که 8.51% از نمونه ها دچار کم خونی و 12.76% از نمونه ها دچار فقر آهن و 4.25% از کل کم خونی ها نیز کم خونی فقر آهن بود. ارتباط معنی داری بین میزان آهن سرم با فاصله سنی کودک با تولد بعد از خود (p=0.03) و وزن (p=0.01) نمونه های مورد بررسی وجود داشت. بین میزان فریتین سرم با قد (p=0.04)، سن (p=0.01)، جنس کودکان (p=0.02) و میزان تحصیلات مادر (p=0.003) همبستگی معنی داری مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به این یافته ها، آموزش روشهای مبارزه با فقر آهن به کودکان و خانواده های آنها باید بطور جدی در اولویت کاری برنامه ریزان بهداشتی قرار گیرد.

فسفیدهای فلزی در کشور ما شناخته شده هستند. فسفید آلومینیوم در مناطق مختلف ایران خصوصا شمال ایران، تحت عنوان قرص برنج مورد استفاده قرار می گیرد که هر ساله سبب بروز مسمومیت و مرگ و میر می شوند. فسفیدهای آلومینیوم و روی به عنوان فومیگانت و جونده کش کاربرد داشته و به علت پتانسیل سمی بالا، ارزان و در دسترس بودن موجب شده، مسمومیتهای عمدی و تصادفی در اثر مصرف این عوامل در کشور گزارش گردد. علایم و نشانه های مسمومیت حاد خوراکی در اثر این عوامل شامل اختلالات گوارشی، قلبی - عروقی کبدی، کلیوی و عصبی بوده و به علت عدم وجود پادزهر اختصاصی، درمان های علامتی - حمایتی دارای نقش مهمی می باشند. با توجه به موارد یاد شده، هدف از مقاله حاضر آشنایی هر چه بیشتر همکاران گروه پزشکی با جنبه های مختلف سم شناسی فسفیدهای فلزی می باشد.

سابقه و هدف: Kimura یک بیماری نادر خوش خیم التهابی در ناحیه سر و گردن می باشد که با تریاد توده زیر جلدی بدون درد، ائوزینوفیلی در خون محیطی و بافت مبتلا و افزایش سطح IgE خون همراه می باشد. از نظر بالینی در تشخیص افتراقی با بیماریهای مهمی مثل لنفومهای هوچکینی و روندهای عفونی قرار می گیرد. تشخیص قطعی بیماری با بیوپسی و انجام آزمایش هیستوپاتولوژی انجام پذیر است. در این مقاله ما یک مورد بیمار مبتلا به Kimura را گزارش می نماییم.گزارش مورد: خانم 41 ساله با توده زیر جلدی ناحیه تحت ترقوه ای چپ که از چند سال قبل بدون درد و به قطر حدود یک سانتی متر بود مراجعه نمود لنف آدنوپاتی سایر نقاط و هپاتواسپلنومگالی نداشت. IgE خون افزایش قابل توجهی داشت که همراه با ائوزینوفیلی 7% درخون محیطی بوده است. آسیب شناسی بافتی ضایعه، هیپرپلازی فولیکولار با ارتشاح فراوان سلولهای ائوزینوفیلی را نشان داد. که با بیماری Kimura مطابقت دارد.نتیجه گیری: چون بیماری Kimura در تشخیص افتراقی بیماریهایی نظیر لنفوما، هوچکین و بیماری های عفونی مطرح می باشد تشخیص به موقع آن می تواند از اقدامات تشخیصی تهاجمی و بی مورد جلوگیری نماید.

سابقه و هدف: سندرم پاییلون لفوریک یک اختلال نادر اتوزومال مغلوب است که به صورت پریودنتیت و تظاهرات پوستی آن به شکل هیپرکراتوز کف دست و پا بروز می کند. علت آن جهش در ژن کاتپسین C بر روی کروموزوم 11 ذکر شده است. تشخیص زودرس و درمان به موقع آن می تواند از شدت ابتلا و درگیری دندانهای دایمی بکاهد.گزارش مورد: دختر 13 ساله ای با سابقه چند ساله پریودنتیت به دانشکده دندانپزشکی مراجعه نمود. تورم و خونریزی لثه و لقی بعضی دندانها همراه با هیپر کراتوز در کف دست و پای بیمار و سابقه عفونت های مکرر گوش وجود داشت. بیمار با تشخیص این سندرم تحت درمان حمایتی پریودنتال منظم و درمان آنی بیوتیکی سریال آموکسی سیلین + مترونیدازول با تتراسایکلین قرار گرفت بطوری که پس از سه سال از دست دادن تنها یک دندان و مختصر افزایش تحلیل استخوان، حاکی از مهار پیشرفت بیماری و موفقیت نسبی در درمان بوده است.نتیجه گیری: سندرم پاپیلون لفور باید در تشخیص افتراقی کلیه بیمارانی که با علایم پریودونتیت پیشرونده مراجعه می نمایند مطرح گردد.