مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
سال:1389 | دوره:34 | شماره:4 (پیاپی 75) |تعداد مقالات:12

مقدمه: اکثر فوریت های پزشکی که در مطب دندانپزشکی اتفاق می افتد، می توانند حیات فرد را به مخاطره اندازند. بررسی وضعیت جسمانی بیمار قبل از درمان و استفاده صحیح از روش های کنترل درد و اضطراب می تواند از بسیاری از این حوادث جلوگیری کند. بنابراین آماده بودن برای این فوریت های پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است و تمامی اعضا مطب دندانپزشکی باید نسبت به تشخیص و نحوه برخورد با این وضعیت ها، آمادگی کامل داشته باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی آگاهی دندانپزشکان متخصص در تشخیص و درمان فوریت های پزشکی در مطب دندانپزشکی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، آگاهی دندانپزشکان متخصص در شهر مشهد در ارتباط با فوریت های شایع پزشکی در مطب دندانپزشکی در سال 89-1388 مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور پرسشنامه ای تهیه و روایی و پایایی آن تایید و توسط 48 نفر از دندانپزشکان متخصص مطب دار شهر مشهد تکمیل گردید. اطلاعات ثبت شده با استفاده از آمار توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون، t-student، آنالیز واریانس یک عاملی و من - ویتنی توسط نرم افزار SPSS آنالیز گردید.یافته ها: در این بررسی میزان آگاهی %54.2 دندانپزشکان متخصص در حد خوب، %31.3 متوسط و %14.6 ضعیف بود. میانگین امتیاز آگاهی در دو جنس تفاوت آماری معنی داری نداشت (P=0.124). همبستگی بین آگاهی و سن نیز ضعیف و از نوع منفی بود یعنی با افزایش سن، آگاهی کاهش یافته بود اما این ارتباط از نظر آماری معنی دار نبود (P=0.510).نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه به نظر می رسد میزان آگاهی دندانپزشکان متخصص در زمینه تشخیص و درمان فوریت های پزشکی در حد مطلوبی نمی باشد. پیشنهاد می شود جهت آموزش بهتر و موثرتر دندانپزشکان در طی دوره های عمومی و تخصصی توجه ویژه ای به این مبحث شده و همچنین با برگزاری دوره های بازآموزی جهت دندانپزشکان نحوه برخورد با اورژانس های پزشکی در مطب دندانپزشکی آموزش داده شود تا آگاهی آنها برای رویارویی با این حوادث افزایش یابد.

مقدمه: اپسیته های بافت نرم از جمله موارد نسبتا شایعی هستند که در رادیوگرافی پانورامیک مشاهده می شود. این اپسیته ها شامل کلسیفیکاسیون گره های لنفاوی و استخوانی شدن کمپلکس استیلوهیویید، کلسیفیکاسیون لوزه ها، رینولیت، آنترولیت و کلسیفیکاسیون ناحیه دو شاخه شدن کاروتید، سیالولیت، میوزیت اسیفیکان و استئوماکوتیس می باشد. هدف این مطالعه بررسی میزان فراوانی این اپسیته هادر رادیوگرافی پانورامیک و تشخیص افتراقی آنها، عوامل و بیماری های زمینه ساز، و همچنین ثبت و بررسی علایم بیمار در صورت مشاهده بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، رادیو گرافی های پانورامیک 671 بیمار مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی مشهد به مدت یک سال مورد بررسی قرار گرفت، و شیوع انواع رادیواپسیته، محل آنها و برخی عوامل مرتبط مثل سن، جنس، تعداد، عوامل زمینه ای، علایم و نشانه های آن ارزیابی شد. کلسیفیکاسیون کمپلکس استیلوئید اندازه گیری شد. سپس اطلاعات بدست آمده توسط آزمون های Chi-square و Fisher Exact Test آنالیز شدند.یافته ها: فراوانی رادیواپسیته های بافت نرم به صورت: تونسیلولیت %39.66، گره لنفاوی کلسیفیه %25.86، کلسیفیکاسیون ناحیه دو شاخه شدن کاروتید %8.62، اوستوما کوتیس %6.90، سیالولیت %5.17، کلسیفیکاسیون غضروف حنجره %3.45، آنترولیت %1.72 و کلسیفیکاسیون کمپلکس استیلوهیوئید %58 بدست آمد. بین کلسیفیکاسیون کمپلکس استیلوهیوئید و سن ارتباط معنی داری وجود داشت (0.001>P).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد کلسیفیکاسیون کمپلکس استیلوئید با طول بیشتر از 45 میلی متر باید به عنوان مورد مشکوک یا پاتولوژیک مطرح گردد. همچنین مشاهده پلاک آترواسکلروتیک کلسیفیه به طور تصادفی در رادیوگرافی پانورامیک بایستی به عنوان زنگ خطری جهت پیشگیری از حملات مغزی عروقی تلقی شود.

مقدمه: مواد ترمیمی در خلال تعبیه در دهان و نیز هنگام عمل جویدن باید در برابر نیروهای وارده پایداری کنند، به همین سبب خواص مکانیکی این مواد از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی استحکام کششی و فشاری مواد کامپوزیتی نانو و هیبرید است.مواد و روش ها: این مطالعه تجربه - آزمایشگاهی بر روی دو گروه کامپوزیت هیبرید (Diafil, Swectrum) و دو گروه کامپوزیت نانوفیلد (Nex comp, Synergy nano) انجام شد. کامپوزیت ها در قالب های مخصوص قرار گرفته و پس از کیور کردن کامپوزیت ها و جدا کردن نمونه ها از قالب ها در ظرف های مجزا و تاریک حاوی آب مقطر به مدت یک هفته نگهداری شدند، در نهایت نمونه ها توسط دستگاه یونیورسال با سرعت mm/min 1 تحت آزمایش استحکام فشاری و کششی قطری قرار گرفتند. داده ها توسط آزمون ANOVA و دانکن با سطح معنی داری 0.05 مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که هیچ گونه تفاوت آماری معنی داری از جهت استحکام فشاری بین دو نوع کامپوزیت نانو و دو نوع کامپوزیت هیبرید به طور جداگانه وجود ندارد (P>0.05). کامپوزیت Nex comp حداقل استحکام کششی قطری را نشان داد (P<0.05). اختلاف استحکام کششی قطری بین سه گروه دیگر معنی دار نبود.نتیجه گیری: استحکام فشاری گروه های کامپوزیتی مشابه همدیگر بودند اما میزان استحکام کششی قطری Nex comp (از کامپوزیت های نانو) پایین تر از دیگر کامپوزیت های نانو و هیبرید بود.

مقدمه: مواد بهسازی بافت جهت ترمیم بافت های نرم تحریک شده زیر دست دندان قدیمی یا با تطابق بد به کار می روند و یا به عنوان یک وسیله تشخیصی به منظور ارزیابی قدرت تحمل بیمار نسبت به الگوی اکلوزال جدید یا ارتفاع عمودی جدید اکلوزال استفاده می شوند. هدف از این مطالعه بررسی استرین برگشت پذیر، استرین دایمی و سختی در سه ماده بهسازی بافت رایج در ایران به نام های آکروسافت، سافت لاینر و ویسکوژل بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، آزمایش های سختی، استرین الاستیک و استرین دایمی جهت بررسی خواص فیزیکی 3 ماده بهسازی بافت رایج در ایران به نام های آکروسافت، سافت لاینر و ویسکوژل انجام شد. تمام نمونه ها طبق دستور کارخانه سازنده و دقیقا با همان نسبت پودر به مایع مخلوط شدند و از هر کدام از مواد بهسازی بافت 28 نمونه به روش مزبور تهیه گردید جهت شبیه سازی با شرایط داخل دهان به مدت 24 ساعت در بزاق مصنوعی در دمای اتاق قرار داده شدند. 14 نمونه از هر یک از مواد بهسازی بافت توسط دستگاه دورامتر شورآ تحت آزمایش قرار گرفت آزمون های کروسکال - والیس و من - ویتنی جهت تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. استرین الاستیک و پلاستیک در 14 نمونه دیگر از هر گروه توسط دستگاه Zwick پس از 24 ساعت نگهداری در دمای اتاق و بزاق مصنوعی اندازه گیری شد. داده ها با آزمون های کروسکال - والیس و من - ویتنی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: استرین دایمی در سه گروه تفاوت آماری معنی داری نداشت (0.463=P)، در حالی که استرین برگشت پذیر و سختی شورآ در 3 گروه تفاوت آماری معنی داری داشت (به ترتیب P=0.007 و P<0.001). مقایسه دو به دوی گروه ها با توجه به اصلاح بن - فرنی و آزمون من - ویتنی نشان داد، الاستیک استرین و سختی شورآ تفاوت آماری معنی داری داشت. به جز دو گروه سافت لاینر و ویسکوژل که تفاوت معنی داری نداشتند.نتیجه گیری: سختی شورآ در نمونه های تهیه شده از ویسکوژل به طور معنی داری از نمونه های تهیه شده از آکروسافت و سافت لاینر کمتر، ولی استرین برگشت پذیر آن بیشتر بود و لذا از نظر کاربرد کلینیکی ویسکوژل برتر است.

مقدمه: بسیاری از ضایعات دهانی نمای کلینیکی مشابهی دارند. بنابراین بررسی هیستوپاتولوژی جهت ارایه تشخیص نهایی و کنترل کامل ضایعه ضروری می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تطابق بین تشخیص های کلینیکی و هیستوپاتولوژی در سه گروه از ضایعات دهانی در طی 30 سال (85-1355) در دانشکده دندانپزشکی مشهد می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه گذشته نگر اطلاعات کلینیکی و هیستوپاتولوژی سه گروه از ضایعات (450 نمونه از ضایعات غدد بزاقی، 1058 کیست ادنتوژنیک و 195 تومور ادنتوژنیک) در طی دوره 30 ساله مقایسه شد. اطلاعات کلینیکی شامل سن و جنس بیمار، مکان ضایعه و تشخیص کلینیکی بود. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS با ویرایش 15 و آزمون های t-test و Fisher's Exact test تحلیل شد.یافته ها: تشخیص های کلینیکی و هیستوپاتولوژی با استفاده از درصد تطابق و درصد عدم تطابق مقایسه شد. تطابق کلی بین تشخیص های کلینیکی و هیستوپاتولوژی به ترتیب برای کیست های ادنتوژنیک ضایعات غدد بزاقی و تومورهای ادنتوژنیک به ترتیب %69.3، %65.1 و %48.7 بود. کیست رزیجوال، موکوسل و ادنتوما در هر گروه مورد مطالعه بالاترین تطابق را نشان داد.نتیجه گیری: نتیجه گیری می شود که در برخی موارد جهت به حداقل رساندن عدم تطابق، ارایه رویکردهای مناسب و توجه بیشتر به نمای کلینیکی ضایعه ضروری است. با این وجود ضایعات با نماهای کلینیکی غیراختصاصی نیازمند تشخیص پاتولوژی هستند.

مقدمه: جهت تصحیح ناهنجاری های فکی از جراحی های ارتوگناتیک استفاده می شود. یکی از تکنیک های رایج در فک پایین استئوتومی ساژیتال اسپلیت دوطرفه می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اختلالات حسی لب پایین تا 6 ماه بعد از جراحی یاد شده و تاثیر این تغییرات حسی بر زندگی روزمره افراد و میزان رضایت مندی آنها از نتیجه عمل جراحی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه 22 بیمار (44 سمت) با میانگین سنی 21.4 سال مورد استئوتومی ساژیتال قرار گرفتند. جهت معاینه عینی قبل از عمل جراحی و نیز 3 و 6 ماه بعد از عمل، تست تمایز دو نقطه ای انجام گرفت. جهت معاینه ذهنی بیماران پرسشنامه هایی را در پیگیری های 3 و 6 ماهه تکمیل کردند. داده ها به وسیله توزیع فراوانی و آزمون های Mc Nemar، آزمون Wilcoxon،t-test ، Paired Samples t-test آنالیز شدند.یافته ها: در پیگیری سه ماه بعد از عمل جراحی %63.6 از موارد و در پیگیری شش ماه بعد از عمل، %43.1 از موارد، دارای تغییرات حسی بودند. آزمون Wilcoxon تفاوت معنی داری را در تغییر وسعت بی حسی بین پیگیری سه ماهه و شش ماهه نشان داد (0.007=P) که نشانگر بهبودی نواحی دارای تغییر حسی بود. میانگین تست تمایز دو نقطه ای قبل از عمل، سه و شش ماه بعد از عمل به ترتیب 3.81، 6.9 و 5.2 میلی متر بود. در پیگیری شش ماهه، تفاوت میانگین بین سمت راست و چپ 1.04mm و از لحاظ آماری معنی دار بود (0.027=P). علیرغم وجود تغییرات حسی در لب، تمامی بیماران از نتیجه عمل خود رضایت داشتند.نتیجه گیری: با گذشت زمان از عمل جراحی (از 3 ماه تا 6 ماه) درصد موارد دارای نقایص حسی کاهش یافت که علت آن بهبود خودبخودی عصب می باشد. نتایج نشان داد اختلالات حسی و مشکلات ایجاد شده به علت آنها، عامل تعیین کننده مهمی در رضایت مندی بیمار نیست.

مقدمه: در پالپوتومی دندان های شیری، سولفات فریک به عنوان یکی از روش های جایگزین فرموکروزول پیشنهاد شده است ولی در مواردی موفقیت آن نسبت به شیوه فرموکروزول کمتر است که ممکن است بخشی از این عدم موفقیت به اوژنول خمیر پوشاننده پالپ مرتبط باشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین و مقایسه میزان موفقیت بالینی و پرتونگاری پالپوتومی سولفات فریک مولرهای شیری با استفاده از سمان های زینک اکساید اوژنول و تری اکسید معدنی متراکم سفید به منظور یافتن ماده پوشاننده پالپ مناسب تر در درمان پالپوتومی سولفات فریک بود.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی که مسایل اخلاقی آن به تایید کمیته اخلاق رسیده است، تعداد 100 دندان مولر دوم شیری در 50 کودک 5-3 ساله که هر دو دندان مولر دوم شیری فک پایین آنها نیاز به درمان پالپوتومی داشت اتخاب شدند. پس از بند آوردن خونریزی با پنبه مرطوب، 100 دندان یاد شده، به صورت تصادفی در یکی از دو گروه پالپوتومی سولفات فریک با ساب بیس سمان زینک اکساید اوژنول یا سمان تری اکسید معدنی قرار گرفتند. پس از انجام درمان، دندان های پالپوتومی شده به صورت دوسویه کور مورد ارزیابی بالینی و پرتونگاری یک ساله قرار گرفتند. در تحلیل یافته ها از آزمون McNemar استفاده شد.یافته ها: میزان موفقیت بالینی در ارزیابی یک ساله در دو گروه زینک اکساید اوژنول و تری اکسید معدنی به ترتیب %97.5 و %100 بدست آمد و اختلاف آماری معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد. در ارزیابی یک ساله، میزان موفقیت پرتونگاری در هر دو گروه مورد بررسی 83.3 درصد حاصل شد. شایع ترین یافته پاتولوژیک پرتونگاری در فراخوانی یک ساله در کل نمونه های هر دو گروه رادیولوسنتی فورکا بود که در %16.7 نمونه های ZOE و %7.1 نمونه های MTA دیده شد (0.375=P).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان موفقیت بالینی و پرتونگاری پالپوتومی مولرهای شیری به روش سولفات فریک با استفاده از خمیرهای پوشاننده پالپ زینک اکساید اوژنول و تری اکسید معدنی مشابه می باشد.

دندانپزشکان و کارکنان سلامت دهان دارای یک موقعیت استثنایی جهت ایجاد انگیزش و کمک به بیمارانشان جهت ترک انواع مختلف تنباکو هستند. شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد آنها می توانند در پیشگیری و درمان انواع ضایعات دهانی و سیستمیک مربوط به تنباکو نقش اساسی داشته باشند و ماهیت تکرار شونده درمان های دندانپزشکی و زمان نسبتا طولانی که بیمار در مطب دندانپزشک صرف می کند، فرصت های متعددی را در اختیار دندانپزشک قرار می دهد تا جهت ترک تنباکو از آنها برای اطلاع رسانی و نصیحت و کمک بیماران استفاده کند. از سوی دیگر به نظر می رسد دندانپزشکان آموزش های کافی را در این زمینه ندیده اند که منجر به نپرداختن آنها به این وظیفه حرفه ای می شود. در این مقاله مروری، بحث جامعی درباره رویکردهای جدید منتشر شده جهت مداخله دندانپزشکان جهت ترک استعمال تنباکو، ارایه می گردد.

مقدمه: فلورید سمنتواوسئوس دیسپلازی فکین یک ضایعه چند کانونی استخوان فک است که یک مسیر تکاملی را تا معدنی شدن و اپک شدن طی می کند. این ضایعه جزء گروهی از اختلالات منشا گرفته از بافت لیگامان پریودنتال می باشد. این ضایعه محدود به فکین می باشد و بیماران شواهدی از درگیری سایر استخوان های بدن را نشان نمی دهند. بسیاری از ضایعات بدون علامت بوده و در رادیوگرافی های معمول فکین با نمای لوسنت تا اپک کشف می شوند. ناتوانی در تشخیص آن می تواند منجر به درمان های غیرضروری ریشه دندان در مرحله لوسنت و بروز استئومیلیت متعاقب خارج نمودن دندان ها در مرحله اپک ضایعات گردد.یافته ها: در این مقاله دو مورد بیمار مبتلا به فلوریدسمنتواوسئوس دیسپلازی گزارش می شود که یکی به علت لقی دندان در اثر مشکل پریودنتال و دیگری با تورم و افزایش حجم استخوان مراجعه کرده بودند.نتیجه گیری: نظر به اینکه این بیماری بندرت دارای نشانه ای چون تورم می باشد؛ مشاهده تصادفی آن در رادیوگرافی های رایج دندانپزشکی در هر مرحله ای از سیر تکاملی ضایعه اتفاق می افتد. برای جلوگیری از درمان های غیرضروری و گاه آسیب های آزاردهنده، شناخت آن برای تمامی دندانپزشکان ضروری است.