مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
سال:1387 | دوره:32 | شماره:1 (پیاپی 64) |تعداد مقالات:13

مقدمه: سلامت محور توسعه است و سطح سلامتی جامعه نیز از توسعه یافتگی آن تاثیر می پذیرد از طریق فرهنگ سازی و جلب مشارکت مردم می توان آگاهی، نگرش و عملکرد آنان را در زمینه های بهداشتی بخصوص سلامت دهان و دندان تغییر داد. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان مراکز بهداشتی، درمانی شماره 1 و 2 و 3 شهرستان مشهد در رابطه با سلامت دهان و دندان می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه بصورت توصیفی- مقطعی بوده و بر روی 186 نفر از کارکنان مراکز بهداشتی درمانی مشهد که بصورت طبقه ای- خوشه ای از میان مراکز بهداشت شماره 1 و 2 و 3 انتخاب شده بودند، انجام شد. پرسشنامه ای در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت که در آن میزان آگاهی، نگرش و عملکرد افراد در رابطه با سلامت دهان دندان ارزیابی می شد. پس از تکمیل، پرسشنامه ها، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در این تحقیق از آزمون کروسکال- والیس و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده گردید.یافته ها: این مطالعه نشان داد که از 186 نفر کارمندی که در رابطه با سلامت دهان و دندان ارزیابی شده بودند. (1/23 درصد) از آنها میزان آگاهی خوب و (9/19 درصد) آگاهی ضعیف و تنها 2/2 درصد دارای نگرش و 2/9 درصد دارای عملکرد خوب بودند.همچنین در این مطالعه مشخص گردید سطوح آگاهی در رابطه با سلامت دهان و دندان با سطح تحصیلات رابطه معنی داری دارد (P=0.004) به طوری که پزشکان از بیشترین سطح آگاهی و کاردان ها از کمترین سطح آگاهی برخوردار بودند. این مطالعه نشان داد که از شاغلین سه مرکز بهداشت شهرستان مشهد، شاغلین مرکز بهداشت شماره 2 نسبت به دو مرکز بهداشت 1 و 3 از آگاهی ضعیف تری برخوردار بودند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که با توجه به ضعیف بودن آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان مراکز بهداشت شماره 1 و 2 و 3 نیاز به برگزاری کلاسهای بازآموزی به طور جدی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: استفاده از بیهوشی عمومی در اعمال دندانی گسترده کودکان برای فراهم آوردن معالجه ای مطمئن و موثر، ضروری است. تجربه بیهوشی عمومی و دندانپزشکی بیمارستانی در کشور ما محدود است. هدف از این مطالعه بررسی موارد بیهوشی عمومی در اعمال دندانپزشکی کودکان در طی یک دوره دو ساله بود.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در 72 بیمار کودک که جهت درمان های دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی به اتاق عمل منتقل شده بودند در طی مدت دو سال صورت گرفت. القای بیهوشی با گاز سووفلوران در حضور والدین صورت گرفت. سپس نگه داری بیهوشی با پروپوفول و یا رمی فنتانیل همراه با گاز نیتروس اکساید ادامه یافت. علایم حیاتی، عوارض احتمالی، حین و پس از عمل ثبت می شد. داده های بدست آمده در برنامه نرم افزاری SPSS آنالیز گردید. برای نشان دادن نتایج از مقادیر میانگین و انحراف معیار استفاده شد.یافته ها: متوسط سن بیماران 4.10±7.2 سال و میانگین مدت بیهوشی 2.1±1.48 ساعت بود. 31 نفر (1/43 درصد بیماران) هیچ بیماری همراهی نداشتند. 4/26 درصد فلج مغزی و 2/15 درصد عقب ماندگی ذهنی داشتند. در 3/15% بیماران، سندرم همراه شناخته نشد. در طول عمل تاکی کاردی در 9 مورد و برادی کاردی در 7 نفر و هیپرتانسیون در 6 مورد و هیپوتانسیون در 1 نفر گزارش گردید. شایعترین عوارض حین عمل خونریزی و تورم لب و زبان بود که به ترتیب در 7% و 8/2% گزارش شد. در مجموع 592 دندان مورد معالجه قرار گرفت. اعمال دندانپزشکی انجام شده شامل 215 مورد پالپوتومی، 57 مورد پالپکتومی، 293 مورد پر کردن دندان با آمالگام و 123 مورد پر کردن دندان با گلاس آینومر و 15 مورد جرم گیری و 138 مورد کشیدن دندان و 101 مورد کرون بود. شایعترین عوارض بعد از بیهوشی بی قراری و استفراغ و درد بودند که به ترتیب در 28 و 17 و 7 نفر گزارش شد. یک مورد از بیماران بعد از عمل دچار بی قراری و توهم بدلیل سندروم آنتی کولینرژیک مرکزی شد و بعد از 96 ساعت بهبودی کامل حاصل گردید. نتیجه گیری: اگرچه بدلیل گستردگی اعمال دندانی و در نتیجه طولانی شدن مدت عمل و بیهوشی، در عمل انتخاب گروه شاهد تحت بی حسی موضعی، امکان پذیر نبود با این حال در مطالعه ما انجام اینگونه اقدامات وسیع تحت بیهوشی عمومی در موارد عدم همکاری یا وجود معلولیت ها حتی با وجود بیماری های همراه با نتایج قابل قبول، عوارض کم و قابل پیشگیری، انجام پذیر بود. قطعا با راه اندازی دوره های دندانپزشکی بیمارستانی بر میزان کیفیت و ایمنی مراقبت های دندانپزشکی در اطفال افزوده خواهد شد.

مقدمه: تاثیر برداشت اسمیرلایر قبل از پرکردن کانال، موضوع بسیاری از مطالعات بوده است. در مورد برداشت اسمیرلایر، هنوز عدم توافق وجود دارد. البته در مورد نفوذ بهتر سیلرها در توبولهای عاجی به دنبال برداشت این لایه، توافق نظر وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط میان میزان نفوذ سیلر به داخل توبولهای عاجی و میزان ریزنشت آپیکالی به دنبال استفاده از MTAD و دو نوع سیلر مختلف بود.مواد و روش ها: برای انجام این مطالعه آزمایشگاهی، تعداد 135 عدد دندان تک ریشه کشیده شده انسان، انتخاب شد. سه گروه آزمایشی 40 عددی به شرح زیر آماده سازی شدند: گروه 1: شستشو با استفاده از سرم فیزیولوژی به منظور باقی ماندن اسمیرلایر. گروه 2: شستشو با استفاده از محلول 17% EDTA  برای برداشت اسمیرلایر. گروه 3: شستشو با استفاده از محلول MTAD برای برداشت اسمیرلایر و 15 دندان در گروه های کنترل قرار داشته اند. هر یک از گروه ها به دو زیر گروه 20 عددی برای پر شدن با کمک سیلر AH Plus یا Dorifill تقسیم شدند. سیل اپیکال در نیمی از دندانها (60 عدد) با استفاده از سیستم نفوذ رنگ ارزیابی شدند و آنالیز داده ها توسط آزمون های واریانس دو طرفه، یک طرفه وt ، صورت گرفت. در نیمی دیگری از دندانها (60 عدد) توسط SEM میزان نفوذ سیلر به داخل توبولهای عاجی بررسی گردید. سپس داده ها توسط آزمون های Kruskal-Wallis وMann-Whitney  آنالیز گردیدند. در نهایت رابطه بین میزان نفوذ رنگ و نفوذ سیلر به داخل توبولهای عاجی توسط آزمون همبستگی Spearman سنجیده شد.یافته ها: بر طبق آنالیز آماری اختلاف معنی داری میان سه ماده شستشو دهنده از نظر میانگین میزان نفوذ رنگ (ریزنشت آپیکالی) وجود نداشت، اما اختلاف معنی داری میان دو نوع سیلر از نظر میانگین میزان نفوذ رنگ وجود داشت. سیلر AH plus نفوذ رنگ کمتری داشت. کمترین میانگین میزان نفوذ رنگ مربوط به گروه MTAD همراه با AH Plus و بالاترین آن مربوط به گروه سرم همراه با Dorifillبود. سیلر AH Plus نسبت به Dorifill در هر یک از گروه های شستشو شده با سرم، EDTA، MTAD به طور معنی داری نفوذ رنگ کمتری داشت. در بررسی  SEMمحلول EDTA و MTAD هر دو نسبت به سرم سبب نفوذ سیلر بیشتری شدند و سیلر AH Plus نفوذ توبولی بیشتری داشت. بیشترین میزان نفوذ سیلر در گروه EDTA باAH Plus  مشاهده شد و کمترین میزان در گروه سرم با هر دو سیلر AH Plus و Dorifill بود. رابطه آماری معنی داری میان نفوذ سیلر به داخل توبولهای عاجی و ریزنشت آپیکالی مشاهده نشد.نتیجه گیری: نوع ماده شستشو بر ریزنشت آپیکالی موثر نبود. نوع ماده شستشو دهنده بر نفوذ داخل توبولی موثر بود. سیلر AH Plus نفوذ داخل توبولی بیشتر ی داشت. نفوذ سیلر به داخل توبولهای عاجی لزوما سبب کاهش ریزنشت آپیکالی نمی شود.

مقدمه: با توجه به شیوع نسبتا بالای اختلالات گیجگاهی فکی (TMD) و نیز موثر بودن عوامل مختلف در بروز آن، این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوعTMD و عوامل مرتبط با آن در مراجعین به دانشکده دندانپزشکی آزاد اسلامی تهران در سال 84 انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 261 نفر از مراجعین به دانشکده دندانپزشکی آزاد اسلامی تهران در سال 84 انجام شد. تمام نمونه ها از لحاظ عوامل مرتبط با TMD در قالب 3 فرم بررسی شدند. داده های تحقیق استخراج و طبقه بندی شدند و با آزمون آماری کای دو ارزیابی گردیدند.یافته ها: میانگین سنی افراد مورد بررسی 4/34±12 سال بود.  89نفر (1/34%) ازمراجعین مبتلا به TMD بودند که 19% مذکر و 81% مونث بودند. میان همه عوامل مورد مطالعه مرتبط با TMD) سن- جنس- عادات پـارافانکشـنال- تروما- درمان ارتدنسی- بی دندانی خلفی- اضطراب و افسردگی) اختلاف معنی داری یافت شد (P<0.05). اما میان نوع اکلوژن و TMD اختلاف معنی داری دیده نشد.نتیجه گیری: در جمعیت مورد بررسی شیوع TMD نسبتا بالا بود. میان تمام عوامل مورد مطالعه مرتبط باTMD ، بجز نوع اکلوژن، رابطه معنی داری وجود داشت. با توجه به عوارض شناخته شده این اختلال و تناقضات گسترده، بررسی اتیولوژی این عارضه توصیه می گردد.

مقدمه: در بیماران بدون دندان، معمولا شکل صورت به عنوان یک رفرنس برای انتخاب شکل دندان ثنایای میانی بالا مورد استفاده قرار می گیرد ولی درستی و اعتبار این روش مورد تردید می باشد. هدف از این پژوهش این است که تعیین کند آیا رابطه ای بین شکل صورت و دندان ثنایای میانی وجود دارد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی دو عکس دیجیتال استاندارد شده از 186 دانشجو گرفته شد، یکی از صورت و دیگری از دو دندان ثنایای میانی بالا. برای ارزیابی ارتباط بین شکلی از طریق روی هم گذاشتن دو شکل، از نرم افزار فتوشاپ استفاده شد و بررسی میزان تطابق بوسیله آنالیز بصری انجام گرفت. همچنین شکل کلی صورت و دندان به گروه های بیضی، مربعی، مثلثی، مربعی- مثلثی و مثلثی- مربعی تقسیم و با هم مقایسه شد. آنالیز آماری با آزمون کلی در دو آزمون دقیق فیشر انجام شد.یافته ها: در مجموع دندان های چپ و راست، در 25% موارد دو شکل دندان و صورت، مطابق، در 51% موارد دو شکل مشابه و در 24% موارد دو شکل غیر مشابه بودند. در 46% افراد، صورت و دندان یک شکل و در 54% موارد غیر یک شکل بودند. زنان نسبت به مردان تطابق بیشتری نشان دادند.نتیجه گیری: در این مطالعه در یک چهارم موارد بین شکل صورت و دندان تطابق و ارتباط دیده شد ولی در نهایت ارتباط قابل توجهی بین شکل صورت و معکوس دندان دیده نشد.

مقدمه: شواهد متعدد حاکی از شیوع بیشتر اختلالات مفصل گیجگاهی در زنان است. در این مطالعه به بررسی برخی از عوامل ایجاد کننده اختلال در مفصل گیجگاهی فکی در بین زنان مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی مشهد پرداخته شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی 25 زن مبتلا به Clicking مفصل و 19 زن مبتلا به MPD و 17 زن نیز که فاقد هر نوع اختلال در TMJ بودند به عنوان گروه کنترل به صورت تصادفی از بین مراجعین به دانشکده دندانپزشکی انتخاب شدند. کلیه زنان مورد مطالعه در محدوده سنی 40-18 سال قرار داشتند. هر دو گروه، مورد معاینه کامل سیستم جونده قرار گرفته و عوامل احتمالی بروز اختلال در TMJ مانند تداخلات اکلوزالی در حرکات خارج مرکزی، اعمال پارافانکشنال شامل Bruxism وClenching ، میزان هورمونهای جنسی استرادیول و پروژسترون خون بررسی گردید. اطلاعات بدست آمده مورد آنالیز آماری از نوع کروسکال- والیس و کای دو با نرم افزار SPSS قرار گرفت. یافته ها: بین گروه بیمار و سالم از نظر میانگین سطح استرادیول و پروژسترون خون اگر چه اختلاف وجود داشت، ولی این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. ولی بین دو گروه بیمار و سالم از نظر وقوع عادات پارافانکشن اختلاف معنی دار بود ((P<0.001. بین دو گروه از نظر شیوع تداخلات دندانی در حرکات خارج مرکزی نیز تفاوت معنی داری وجود نداشت (P=0.098).نتیجه گیری: ابتلا به عادات پارافانکشن مانند Bruxismو Clenching از عوامل مهم ایجاد کننده اختلال در مفصل گیجگاهی فکی در زنان این مطالعه بود و پس از آن تداخلات دندانی در رتبه دوم اهمیت قرار داشت. ارتباطی بین تغییرات هورمونی و شیوع TMDدر زنان مورد مطالعه در این تحقیق وجود نداشت.

مقدمه: از آنجایی که سلامت کودکان مقیم در مراکز پرورشگاهی، وابسته به سیاست های اجرا شده در آن مراکز می باشد ارزیابی سالانه وضعیت سلامت آنان و کمک در رفع معایب موجود توسط مسوولین بهداشتی الزامی می باشد. هدف از این مطالعه تعیین نیازهای درمانی دندانی کودکان 12-6 ساله پرورشگاههای شهر مشهد بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی که بر روی تمامی کودکان 12- 6 ساله پرورشگاههای شهر مشهد (138 نفر) انجام گرفت، شیوع و شدت پوسیدگی دندانی (با استفاده از شاخص(dmft/DMFT ، نیازهای درمانی دندانی (با استفاده از شاخص (UTN و وضعیت بهداشت دهان (با استفاده از شاخص (MGI کودکان مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصله با استفاده از آزمونهای کای دو و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: بطور کلی 42% از کودکان مورد مطالعه پسر و 58% دختر بودند. نیاز به درمان در دندانهای شیری در 7/73% کودکان و در دندانهای دائمی در 8/43% کودکان مشاهده شد. میانگین DMFT کودکان معادل 1.37±1.61 دختران 1.64±1.38 و پسران 1.57±1.36) بود. میانگین dmft کودکان معادل 3.4±2.7  (دختران 2.47±3.2 و پسران 3.0±3.6) بود. از نظر وضعیت بهداشت دهان، 2/57% کودکان در وضعیت بهداشت دهانی ضعیف قرار داشتند. از نظر وضعیت سلامت لثه، در 67% کودکان ژنژیویت متوسط و شدید مشاهده شد.نتیجه گیری: میزان شیوع و شدت پوسیدگی دندانی، بخصوص در دندانهای شیری، بالا بود و درصد بالایی از آنان نیازبه درمان داشتند. بنابراین لزوم یک برنامه ریزی صحیح جهت بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان کودکان مورد مطالعه کاملا مشهود است.

مقدمه: سالک (لشمانیازیس) یک بیماری شایع پوستی است که توسط انگلی به نام لشمانیا ایجاد می گردد. این انگل از طریق پشه خاکی آلوده به انسان منتقل می گردد. این بیماری دارای دو شکل خشک و مرطوب می باشد که هر دو شکل آن در استان خراسان بصورت اندمیک وجود دارد. هدف از ارایه این مقاله معرفی 2 بیمار مبتلا به لشمانیازیس می باشد که در آنها منحصرا ناحیه لب درگیر بوده است.یافته ها: این مقاله گزارشی از دو بیمار می باشد که به علت تورم لب پایین به بخش بیماریهای دهان دانشکده دندانپزشکی معرفی شدند. مخاط یا پوست سایر نواحی بدن طبیعی بود. توصیف نمای بالینی هر دو بیمار تورم ژنرالیزه و زخم در سطح ورمیلیون لب پایین بود. برای هر دو بیمار با تشخیص بالینی احتمالی لشمانیوز لب، از ناحیه لب اسمیر و بیوپسی تهیه شد، که تشخیص بالینی تایید گردید. بیماران به متخصص پوست جهت درمان معرفی شدند و در پیگیری مجدد بهبودی کامل ضایعات مشاهده گردید.نتیجه گیری: شهر مشهد به عنوان کانون لشمانیوزیس جلدی خشک محسوب می گردد و ابتلا ناحیه صورت در این بیماری شایع می باشد. بنابراین دندانپزشکان بایستی لشمانیوز را در فهرست تشخیص های احتمالی تورم ها و زخم های مزمن ناحیه لب و بینی قرار دهند.