مطالعات میان فرهنگی
سال:1396 | دوره:12 | شماره:33 |تعداد مقالات:6

در این نوشتار دیدگاه هاینتس کیمرله را درباره امکان، چیستی و موانع تحقق فلسفه آفریقایی توصیف و تحلیل میکنیم. کیمرله تحت تأثیر هرمنوتیک گادامر از امتزاج افقهای فهم برای گفتگومیان دو فرهنگ سخن می گوید. به نظر او برای اینکه فرهنگ های مختلف در تعامل با هم قرار گیرند، لازم است که ضمن حفظ هویت فرهنگی، از مرکزیت گرایی فاصله بگیرند تا امکان گفت و گو میان آنها فراهم شود. بر اساس خوانشی که پس از رواج استعمار اروپایی و عصر روشنگری رواج یافته و بر تاریخ فلسفهها نیز سایه افکنده است، فلسفه ریشه در تفکر غربی دارد و سایر ملل مخصوصاً اقوام افریقایی فاقد تفکر فلسفی هستند. به نظر کیمرله این تفکر اروپایی-غربی محور، مانع جدی بر سر راه گفتگوی میان فرهنگی است. با توجه به تحلیلی که کیمرله از ظهورات فلسفه آفریقایی ارائه میدهد، بازنویسی تاریخ فلسفهای جدید بر مبنای اصول گفتگوی میان فرهنگی ضروری مینماید که این امر به نوبه خود زمینه را برای احترام متقابل در سطح بین المللی و تحقق صلح پایدار جهانی فراهم میکند.

امروزه با بین المللی شدن آموزش عالی و نیز تسهیل ارتباطات جهانی ناشی از فرایند جهانی شدن، استفاده از ظرفیت های نظام آموزش عالی به مثابه ابزار تأثیرگذار در راستای کسب منافع ملی و قدرت نرم توسط کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته، روزبه روز بیشتر شده است؛ امری که از آن می توان به دیپلماسی آکادمیک تعبیر نمود. کشورهای مختلف جهان به فراخور قدرت فرهنگی و اقتصادی خود، روی برنامه های مبادلات فرهنگی و آموزشی سرمایه گذاری زیادی نموده اند. شاخص ترین و موفق ترین کشورها در این زمینه ایالات متحده امریکا است. از طریق برنامه های دیپلماسی آکادمیک مانند تبادلات دانشجویی و بورسیه های تحصیلی، پروژه های بین المللی آموزشی برای دیدارکنندگان خارجی، کنفرانس ها وسمینارهای دانشگاهی، گسترش زبان انگلیسی و غیره، ایالات متحده در حال انتقال ارزش ها و باورهای اخلاقی اش به نخبگان کشورهای جهان است. دولت ایالات متحده به دنبال آن است تا با گسترش برنامه های فرهنگی و دیپلماسی آکادمیک خود با مخاطبین جوان ارتباط برقرار کرده و پلی با رهبران آینده کشورها بویژه ایران ایجاد نماید. با نگاهی به عملکرد دیپلماسی آکادمیک ایالات متحده آمریکا در ایران در طول دهه های گذشته، می توان دریافت که این کشور در تلاش برای ترویج ارزش ها و سبک زندگی امریکایی، پرورش طبقه متوسط متمایل به غرب، جهت دهی به دانش و دانشگاه ها و همچنین گسترش زبان انگلیسی به مثابه زبان علمی و ارتباطی بوده است. بر همین اساس شناخت تجربیات و عملکرد امریکا در حوزه دیپلماسی آکادمیک برای کشوری با ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت خواهد بود. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که کارکرد دیپلماسی آکادمیک ایالات متحده امریکا در جذبدانشگاهیان به ویژه نخبگان ایرانی چگونه بوده است؟ فرضیه مقاله بر این است که این کشور با استفاده از ابزارهای دانشگاهی و جذابیت های علمی و آموزشی خود، توانسته است بیشترین مبادلات آموزشی را در سطح جهان داشته باشد و از این طریق ضمن انتقال ارزش های خود به دانشگاهیان، قدرت نرم خود را افزایش دهد. این جاذبه ها، بسیاری از دانشگاهیان ایرانی را نیز برای تحصیل و تحقیق به سمت ایالات متحده امریکا سوق داده است.

از جمله مسائلی که در بررسی های فرهنگی بای د مدنظر قرار گیرد این است که جوامع دارای فرهنگ های متفاوت، متغیرهای اجتماعی را به صورت متفاوتی تغذیه می نمایند. در این تحقیق برای بررسی این مساله، شادمانی اجتماعی در دو فرهنگ شهری و روستایی مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف پژوهش پاسخ به این پرسش ها بوده است که آیا بین شهر و روستا در جامعه ایران در میزان شادمانی تفاوت وجود دارد؟ و عوامل مؤثر شادمانی در دو جامعه مورد نظر چیست؟ در این تحقیق، از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه زنان و مردان شهر تهران و روستای ارزنه در سال 1393 است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین شهر و روستا در میزان شادمانی در جامعه مورد نظر تفاوت معنادار مشاهده نشده است، اما با توجه به عوامل مؤثر بر شادمانی در هر یک از دو جامعه هدف، می توان به دو نوع متفاوت از شادمانی اشاره نمود: شادمانی مؤثر از عوامل بیرونی همچون دسترسی به امکانات و پایگاه اجتماعی در شهر تهران و شادمانی مؤثر از عوامل درونی همچون اعتقادات دینی و اعتماد اجتماعی تعمیم یافته در روستای ارزنه. مهم ترین متغیر در ایجاد شادمانی برای شهر تهران، دسترسی به امکانات و برای روستای ارزنه، دین داری است.

تحقیق حاضر باهدف ارایه مدل سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام درسازمان های چند فرهنگی در شرکت فولاد خوزستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی وترکیبی بوده، جامعه آماری این تحقیق شامل 670 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد شرکت فولاد خوزستان است و براساس محاسبات انجام شده حجم نمونه این تحقیق 244 نفر برآورد گردیده است. ابزار اندازهگیری، پرسش نامه محقق ساخته که دارای 4 بعد اصلی، 8 مولفه و 76 سوال بوده و جهت سنجش اعتبار آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده که در این تحقیق مقدار آن برای بعد 0 و یگانگی فرد-/ 0، جامعه پذیری سازمانی 92 / 0، هوش فرهنگی 884 / مدیریت تنوع فرهنگی 86 0 محاسبه شد، پس از تأیید روایی محتوا توسط خبرگان میزان روایی سازه محاسبه و سازمان ارتباط سوالات و مولفه ها تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از فراوانی، مستقل، تحلیل t درصد، درصد تجمعی، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون واریانس یک طرفه و معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که بین مولفه های درک کارکنان از تنوع فرهنگی، هوش فرهنگی، جامعه پذیری سازمانی و یگانگی فرد-سازمان با سازگاری فرهنگی کارکنان جدیدالاستخدام در سازمان چند فرهنگی شرکت فولادخوزستان رابطه معنادار وجود دارد.

انقلاب اسلامی ایران به مثابه ی انقلابی فرهنگی، تقدم روابط فرهنگی بر دیگر انواع روابط بین الملل را بر نظام ج. ا. ایران فرض می کند. ازسوی دیگر، برقراری روابط حسنه با کشورهای اسلامی و همسایه، از دیگر اولویت ها و ضرورت های دستگاه دیپلماسی کشور محسوب می شود. به این ترتیب دیپلماسی فرهنگی به مثابه ی برجسته ترین کنش ج. ا. ایران در سیاست خارجی، در ارتباط با کشورهای همسایه، اهمیتی فزون تر می یابد. در تحقیق حاضر، دیپلماسی فرهنگی ج. ا. ایران در کشورهای عربی خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است تا از این رهگذر، فرصت ها و چالش های آن شناسایی شود. جای می گیرد که برخی از آن ها « بالفعل » و « بالقوه » فرصت های احصاشده در دو دسته ی کلی به این قرار است: وجود مؤلفه های مشترک فرهنگی اجتماعی میان کشورهای عربی خلیج فارس، و میان این کشورها و ج. ا. ایران، ارتباطات پرسابقه و پردوام مردمی میان ایران و منطقه و ظرفیتسمن های ایرانی و خلیجی برای کمک به بهبود ارتباطات. چالش های احصاشده نیز به سه دسته ی کلی شاخص ترین چالش ها دراین باره عبارت است از: . « کنشی » و « گرایشی »، « بینشی »: تقسیم می شود کاستی های شناختی (شناخت ناکافی، قدیمی و. . . ) دربارة فرهنگ، سیاست فرهنگی و مختصات منطقه ی خلیج فارس و نیز کم توجهی به بایسته های عملکرد فرهنگی مطلوب و تکرار روندها و فرایندهای نادرست.

تخریب اموال فرهنگی یکی از اتفاقاتی است که در مخاصمات مسلحانه داخلی و بین المللی رخ می دهد. گستردگی و شدت گرفتن این امر در سده های اخیر موجب شده است تا حقوق بین الملل نسبت به این مساله واکنش نشان دهد. هدف اصلی این نوشته، ارزیابی چگونگی حمایت از آثار فرهنگی و تاریخی در حقوق بین الملل و اقدامات دیوان بین المللی کیفری در قبال واکنش به تخریب « توصیفی-تحلیلی » آثار فرهنگی و تاریخی در خلال جنگ داخلی کشور مالی است. مقاله با رویکرد در صدد آن است تا ضمانت اجرای نقض تعهدات حمایت از آثار فرهنگی و تاریخی را به طور اخص در قضیه مالی نشان دهد. یافته های پژوهش حاکی است، حقوق بین الملل در قبال این موضوع تعهدات روشنی داشته و کشورها را ملزم به حفاظت از اموال فرهنگی و تاریخی نموده است و در اسناد و متون مختلفی حمله و تخریب اماکن دینی و فرهنگی و تاریخی ممنوع شده است. این امر از مصادیق جرایم جنگی محسوب شده و بر همین مبنا نیز در اولین پرونده دیوان کیفری بین المللی، یکی از متهمان تخریب آثار فرهنگی و تاریخی مالی، به تحمل نه سال حبس محکوم شده است.