مجله علوم و فنون دریایی
سال:1389 | دوره:9 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

این تحقیق به منظور جداسازی و شناسایی مراحل پلانکتونیک گونه های مختلف خرچنگ های گرد در سواحل خوزستان از اردیبهشت 86 تا فروردین 87 انجام شد. خصوصیات ریخت شناسایی مرحله لاروی زوآی یک 6 گونه Myra fugas, Philyra plaitychira, Philyra globus, Philyra sp1, Philyra syndactya, Ebalia sp1 از خانواده  Leucosiidaeارائه شده است. نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون 300 میکرومتر و به روش کشش مورب از کف به عمق انجام گردید. همچنین تراکم لارو گونه های شناسایی شده در ماه ها و ایستگاه های مختلف محاسبه گردید و گونه Philyra platychira با بیشترین فراوانی 203.3 موجود در متر مکعب در خرداد 86 معرفی شد.

در این مطالعه فراوانی و تنوع فیتوپلانکتون در قبل و بعد از طوفان گونو در آب های ساحلی بندرعباس بررسی گردید. نمونه برداری در دو ماه خرداد و تیر (قبل و بعد از طوفان گونو) در سال 1386 در ساحل گلشهر بندرعباس (مابین پارک دولت و پارک غدیر) انجام شد. به طور کلی 8 جنس دیاتومه متعلق به 6 راسته و 7 خانواده، 3 جنس دوتاژکدار متعلق به 3 راسته و 3 خانواده و 1 جنس جلبک سبز آبی متعلق به 1 راسته و 1 خانواده شناسایی شدند. در اوایل خرداد (قبل از طوفان گونو)، دیاتومه ها عمده تنوع فیتوپلانکتون شناسایی شده را تشکیل می دادند. در تیرماه (بعد از طوفان گونو) نمونه ها بیشتر متعلق به دیاتومه ها و دوتاژکداران بودند و دو تاژکدار .Gymnodinium sp از فراوانی بیشتری برخوردار بود. در کل، تفاوت چشمگیری در تنوع و تراکم فیتوپلانکتون قبل و بعد از رخداد طوفان گونو مشاهده گردید که این امر می تواند در رابطه با تراکم مواد غذایی آورده شده به سطح آب به وسیله جریانها و اختلاط لایه های آبی ناشی از طوفان باشد.

آزاد ماهی خزر Salmo trutta caspius یک ماهی یوری هالین و قادر به تحمل نوسان های وسیع شوری در مراحل بلوغ با استفاده از چند سازگاری ریخت - عملکردی می باشد. در خصوص کلیه این گونه بومی خزر که نقش مهمی در تعادل یون و مایعات بدن دارد اطلاعات کمی وجود دارد. در بررسی حاضر اونتوژنی (روند رشد و نمو) سیستم کلیوی (کلیه و کیسه ادراری) از نظر ساختاری و عملکرد تنظیم اسمزی از روز اول تفریخ تا روز 27 از طریق بافت شناسی و ایمونوهیستوشیمی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در روز اول پس از تفریخ، کلیه پرونفروسی موجود است که در طول بدن و کنار لوله گوارش واقع شده است. تا روز ششم، توبولهای پرونفریک پیچیدگی کم داشت و در روزهای بعدی رشد و نمو، تمایز، تعداد و پیچیدگی آنها افزایش یافت. توبولهای مزونفروسی به صورت توده های سلولی تیره رنگ از روز ششم ظاهر شدند. گلومرول از روز 12 پس از تفریخ ظاهر شد و دارای سلول های مزانشیال، خونی و کپسول بومن بود. در فاصله بین روزهای 16 تا 22 بر تعداد توبولهای مزونفریک افزوده شد، به طوری که بافت خونی بین آنها کاهش یافت و تمام فضای کلیوی را توبولها احاطه کردند. در روزهای بعد تشکیل کلیه مزونفروسی با کاهش بافت خونی و توبولهای پرونفروسی مشاهده شد. مکان یابی آنزیم Na+/K+ATPase در لارو یک روزه نشان داد که اغلب بخشهای کلیه پرونفروسی دارای خاصیت ایمونوفلورسانس قوی و به عبارتی مقدار زیادی از این آنزیم در قسمتهای قاعده ای خود می باشند. با رشد لارو، شدت ایمونوفلورسانس در بخشهای مختلف کلیه با تغییرات مشخصی همراه بود. لذا می توان نتیجه گرفت که تا زمان تشکیل مزونفروس، نقش اصلی تنظیم اسمزی برعهده توبولهای پرونفروسی است و در مراحل بعدی رشد و نمو این نقش به توبولهای مختلف مزونفروسی منتقل می شود.

نمک سود کردن از قدیمی ترین روش های نگهداری ماهی می باشد. امروزه روش های نمک سود کردن تغییر زیادی نموده و نه فقط به منظور نگهداری، بلکه به جهت بهبود بخشیدن طعم و بوی ماهی به کار می رود. در این مطالعه اثرات دو دمای 4 و 10 درجه سانتی گراد طی زمان 6 و 12 ساعت نمک سود سبک به روش خشک، بر تغییرات ترکیب شیمیایی و خواص حسی فیله های قزل آلای رنگین کمان بررسی شد. طرح آزمایشات به روش فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی در سه تکرار بوده و برای انجام نمک سود سبک از غلظت 10 درصد نمک استفاده شد. نمک باعث ایجاد تغییراتی در ترکیبات شیمیایی و خواص حسی ماهی گردید. افزایش زمان نمک سود از 6 به 12 ساعت باعث کاهش 3.13 درصدی رطوبت و 1.2 درصدی پروتئین در دمای 4 درجه سانتی گراد گردید، همچنین 3.57 درصد میزان رطوبت و 1.50 درصد مقدار پروتئین را در دمای 10 درجه سانتی گراد کاهش داد. نمک سود سبک فیله های ماهی باعث افزایش خاکستر و نمک در عضله شده و تغییراتی را در میزان اسیدیته، چربی و خواص حسی آن بوجود آورد. نتایج نشان می دهد که نمک سود سبک فیله های قزل آلای رنگین کمان در زمان کمتر موجب تولید محصول مطلوب تر به لحاظ مصرف می گردد.

تاثیر سطوح مختلف نوکلئوتید جیره بر شاخص های رشد و مورفولوژی روده ماهی قزل آلای رنگین کمان انگشت قد (Oncorhynchus mykiss) با وزن متوسط 11.4±0.01 گرم به مدت 8 هفته در کارگاه تکثیر و پروش ماهیان سردآبی قزل برم واقع در استان چهارمهال و بختیاری مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش درون مخازن 700 لیتری با تراکم ذخیره سازی 40 عدد ماهی در هر تانک انجام شد. نوکلئوتید جیره در 4 سطح 0.15, 0.10, 0.05 و 0.20 درصد به جیره غذایی اضافه گردید و جیره فاقد نوکلئوتید برای تغذیه گروه شاهد مورد استفاده قرار گرفت. پس از 8 هفته پرورش، نتایج نشان داد که افزودن نوکلئوتید به جیره غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان سبب افزایش وزن بدن، ضریب رشد ویژه و کاهش ضریب تبدیل غذایی شده است. حداکثر بهبود شاخص های مذکور درسطح 0.20 درصد بوده است که با تیمار 0.15 درصد اختلاف معنی داری مشاهده نشد، در حالی که با گروه شاهد و سایر تیمارها دارای اختلاف معنی داری می باشد. همچنین در بررسی مورفولوژی روده، بیشترین میزان طول پرز روده در سطح 0.20 درصد بوده است که در مقایسه با گروه شاهد دارای اختلاف معنی داری می باشد. نتایج این آزمایش نشان داد اضافه کردن نوکلئوتید به جیره ماهی قزل آلای رنگین کمان به میزان 0.20 اثرات مثبتی بر برخی پارامترهای رشد و مورفولوژی روده دارد.

هدف از این مطالعه بررسی رابطه طول و وزن مارماهی دهان گرد دریا ی خزر Caspiomyzon wagneri در دو رودخانه شیرود و تالار بود. در مجموع، 242 مارماهی دهان گرد به وسیله دست و تور سالیک در دوره مهاجرت (فروردین و اردیبهشت ماه 1385) صید شد. بیشترین فراوانی طولی در هر دو جنس در طبقات طولی 391-367mm قرار داشتند. در بررسی رابطه رگرسیونی طول و وزن بدن مشاهده شد که این رابطه دارا ی همبستگی مثبت و معناداری در هر دو جمعیت رودخانه شیرود (نر، r.=0.89 و P=0 و ماده، r.=0.86 و P=0) و رودخانه تالار (نر، r=0.93 و P=0 و ماده r=0.74 و P=0) است. الگوی رشد در مارماهیان هر دو رودخانه و در هر دو جنس آلومتریک منفی بود. در هر دو رودخانه مقدار ضریب چاقی در جنس ماده بیشتر بود ولی اختلاف معنادار ی بین جمعیت دو رودخانه وجود نداشت (p³0.05). نسبت جنسی (نر به ماده) در رودخانه شیرود 1.1:1 و در رودخانه تالار 1:1.1 بود. بررسی روده ماهیان دهان گرد هر دو رودخانه نشان داد که در اکثر آنها روده خالی از غذاست و در روده تعدادی از آنها انگل Corynosoma sp. از گروه آکانتوسفال مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که شاخصهای رشد در هر دو رودخانه یکسان است.

در این مطالعه برای اولین بار تغییرات مقدار حقیقی ضریب شکست امواج الکترومغناطیسی در خلیج فارس، در طول سال مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور مدل سه بعدی هیدرودینامیکی کوهیرنس برای خلیج فارس اجرا شده است. خلیج فارس خور معکوسی است که آب های تازه تر از دریای عمان از سطح به آن وارد و آب سنگین و شورتر از از بستر و از طریق تنگه هرمز از آن خارج می شود.نتایج مدل نشان می دهد که کمترین میانگین ماهیانه ضر یب شکست مربوط به آب های بستر در دی ماه است و بیشترین مقدار میانگین ماهیانه ضریب شکست نیز مربوط به تیرماه و در بستر است. بطور کلی در خلیج فارس ضریب شکست امواج الکترومغناطیسی در بستر بیشتر از سطح است بجز در ماه های آذر و دی که ضریب شکست در سطح بیشتر است. علاوه بر این ضریب شکست در مناطق جنوبی بیشتر از مناطق شمالی خلیج فارس است. یافته های مدل در قیاس با مقادیر اندازه گیری شده تطبیق بسیار خوبی را نشان می دهند.