مجله بیماریهای کودکان ایران
سال:1384 | دوره:15 | شماره:2 |تعداد مقالات:15

هدف: مطالعه حاضر با توجه به شروع روند بیشتر بیماری های مزمن از اوایل عمر، همبستگی موجود بین رفتارها وعوامل خطرزای مرتبط با این بیماری ها در کودکی با بزرگسالی و لزوم پیشگیری اولیه از این بیماری ها، اجرا شد.روش مطالعه: مطالعه کشوری حاضر که به صورت مقطعی چند مرکزی و به عنوان مرحله اول "طرح ملی نظام مراقبت و پیشگیری از بیماری های غیرواگیر از دوران کودکی و نوجوانی" یا مطالعه کاسپین (CASPIAN) با حمایت سازمان جهانی بهداشت و توسط وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش به مورد اجرا درآمد و یکی از موارد بررسی شده، عادات غذایی مرتبط با بیماری های غیرواگیر بود.یافته ها: درمجموع، 21111 دانش آموز 6 تا 18 ساله (4/51% دختر و 6/48% پسر) و یکی از والدین ایشان مورد بررسی قرار گرفتند که 6/84 در صد ایشان در نواحی شهری و 4/15 درصد در نواحی روستایی سکونت داشتند و 90% ایشان در مدارس دولتی و 10% در مدارس غیرانتفاعی مشغول به تحصیل بودند. فراوان ترین (8/73%) نوع روغن مصرفی در تهیه غذا در منزل دانش آموزان از انواع روغن جامد هیدروژنه بود. بیشترین نوع نان مصرفی (4/58%) در منزل دانش آموزان از انواع تهیه شده با آرد بدون سبوس بود و تنها 7/19% دانش آموزان هیچگاه به غذای سفره نمک اضافه نمی کردند. میانگین دفعات مصرف سبزی و میوه 5/16 بار در هفته، انواع شیرینی 10 بار در هفته و انواع میان وعده غذایی چرب و شور 9/4 بار در هفته بود و انواع غذاهای سرخ شده به طور میانگین 98/3 بار در هفته مصرف می شد که در هیچ یک از موارد فوق، تفاوت معنی داری بین مقاطع مختلف تحصیلی وجود نداشت. نتیجه گیری: عادات نامطلوب جاری در شیوه زندگی کودکان و نوجوانان جامعه ما، علاوه بر اینکه تهدیدی برای سلامتی این گروه سنی آسیب پذیر تلقی می شود، کشور ما را در معرض خطر اپیدمی بیماری های غیرواگیر در طی دو دهه آینده قرار داده است و تاکیدی بر اهمیت نقش متخصصین بیماری های کودکان و دیگر دست اندرکاران بهداشت و سلامت کودکان و نوجوانان در پیشگیری اولیه از بیماری های سنین بزرگسالی است.

هدف: دیابت نوع یک شایعترین اختلال غددی - متابولیکی دوران کودکی می باشد و متاسفانه پیامدهای زیستی، روانی و اجتماعی جبران ناپذیری بدنبال دارد، از جمله آنها عوارض قلبی عروقی است که شایعترین علت مرگ و میر این بیماران می باشد. هدف از این تحقیق، بررسی لزوم غربالگری بیماران دیابتی از نظر لیپیدمی و کنترل و درمان آن به عنوان فاکتور خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر می باشد.روش مطالعه: در این پژوهش مقطعی و توصیفی 51 نفر (30 پسر و 21 دختر) با میانگین سنی 2.6 13.47± سال با طیف سنی 5 تا 18 سال از بیماران مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت خراسان بطور تصادفی انتخاب شدند و پس از اخذ شرح حال و معاینه بالینی از نظر لیپدهای سرمی (تری گلیسرید، کلسترول تام، لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) و هموگلوبین A1C مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: متوسط لیپدها 97±55.4=TG، 180.8±44.1=TC، 113.3±32.6=LDL، 48.4±10.8=HDL و میانگین هموگلوبین A1C برابر 1.8 8.1± بود. میانگین لیپدها در بیماران با هموگلوبین A1C بیشتر از 9 به همان ترتیب 123.60±75.80، 199.40±61.87، 129.20±44.66 و 50.93±9.61 بود و در بقیه بیماران (A1C<9) به ترتیب 85.94±40.64، 173.03±32.66، 106.64±23.71 و 47.28±11.23 بود.نتیجه گیری: بر اساس داده های فوق متوسط کلسترول تام و لیپوپروتئین با چگالی پایین بالاتر از مقادیر تعیین شده به عنوان استاندارد درمانی در دیابتی ها بود ولی میانگین تری گلیسرید و لیپوپروتئین با چگالی بالا در محدوده مناسب قرار داشتند. در مقایسه بیمارانی که کنترل متابولیک ضعیف داشتند و سایر بیماران مشاهده شد که از نظر تری گلیسرید و کلسترول تام و LDL افزایش معنی داری وجود دارد اما در مورد لیپوپروتئین با چگالی بالا تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاهده نشد.

هدف: اسکلرودرمی یک بیماری اتوایمیون با گرفتاری چند سیستم بدن است. از جمله بافت های گرفتار در این بیماری پوست و نسوج همبند می باشد که با ضخیم شدن و سفت شدن پوست و تنگی عروقی مانند فنومن رینود مشخص می شود. هدف از این مطالعه بررسی یافته های دموگرافیک بیماران ایرانی است.روش مطالعه: این مطالعه یک مطالعه گذشته نگر در بیمارانی است که با تشخیص اسکلرودرمی در طی سال های 1370 تا 1382 در بخش روماتولوژی مرکز طبی کودکان بستری شدند.یافته ها: مجموعا 35 بیمار با تشخیص کلینیکی و پاراکلینیکی اسکلرودرمی (15 کودک بیماری سیستمیک و 20 کودک لوکالیزه) در طی این مدت بستری و تحت درمان قرار گرفتند. نسبت دختر به پسر در این مطالعه 2.5 به یک، و میانگین سنی 8.9 سال (3 تا 16 سال) بود. علایم عمومی بیماری شامل تب، ضعف عمومی و خستگی زودرس (30 تا 60%) و علایم اختصاصی شایع شامل سفت شدن و فیبروز پوست (60%)، فنومن رینود مثبت (60%)، آتروفی و هیپرپیگمانتاسیون (40%)، آرترآلرژی و آرتریت و تغییر شکل مفاصل اندام ها (30%)، ادم غیر گوده گذار (16%)، بود. علایم آزمایشگاهی نیز شامل کم خونی با هموگلوبین کمتر از 12 گرم در دسی لیتر (60%)، سدیمانتاسیون بیش از 50 (40%)، CRP+ (40%)، و F-ANA مثبت با تیتر بالاتر از 1.160 (20%) دیده شد. بیوپسی پوست انجام شده که با تجمع کلاژن تیپ 4 در پوست در 75% موارد گزارش گردید.نتیجه گیری: این بیماری در کودکان ایرانی نادرتر از کودکان اروپایی نیست، ولی در مقایسه بالغین از شیوع کمتری برخوردار است.

هدف: یکی از تست های معمول انجام شده در آزمایشگاه ها اندازه گیری سرعت رسوب اریتروسیتی (ESR) در ساعت های اول و دوم می باشد که برای ارزیابی روند بسیاری از بیماری های التهابی، عفونی و بعضی از کانسرها بکار می رود. روش مرجع توسط کمیته استاندارد کردن در هماتولوژی (ICSH) و کمیته ملی استانداردهای آزمایشگاهی بالینی (NCCLS) استفاده از خون رقیق نشده حاوی EDTA می باشد. اما روش انتخابی برای کارهای روزمره آزمایشگاه ها استفاده از خون حاوی سیترات سدیم رقیق شده است. هدف از این مطالعه مقایسه این دو روش بوده است.روش مطالعه: در مطالعه ما 300 بیمار که 150 نفر بالای 14 سال و 150 نفر زیر 14 سال داشتند، وارد مطالعه شدند و ESR ساعت های اول و دوم هر بیمار با استفاده از نمونه خون های حاوی سیترات سدیم و EDTA به روش وسترگرین اندازه گیری شد. از نمونه CBC بیماران به شرطی که حجم مناسب برای انجام آزمایش را داشت به عنوان نمونه خون حاوی EDTA استفاده گردید. سپس نتایج ESR بدست آمده با استفاده از دو روش در ساعت های اول و دوم با استفاده از آزمون آماری Paired t-test با هم مقایسه گردیدند.یافته ها: در مطالعه ما اختلاف معنی داری بین نتایج ESR اندازه گیری شده با خون حاوی EDTA و سیترات سدیم در بزرگسالان و افراد آنمیک وجود داشت اما در بچه های بین ESR ساعت اول اندازه گیری شده با خون حاوی EDTA و سیترات سدیم اختلاف معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: چنانچه هدف اندازه گیری ESR ساعت اول باشد می توان از همان نمونه خون حاوی EDTA که برای سایر آزمایشات درخواست گردیده استفاده نمود که این امر هم باعث کاهش حجم خون گیری در اطفال و هم موجب کاهش حجم کار در آزمایشگاه می شود.

هدف: درمان با داروهای گیاهی از روش های شایع در طب سنتی و طب مکمل می باشد و زردی نوزادی یا هیپربیلی روبینمی با شیوع فراوان، از دیرباز با روش های مختلف غذایی و گیاهی درمان شده و لازم است کارآیی این داروها که به طور وسیع کاربرد دارند به وسیله روش های علمی مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. هدف از این مطالعه بررسی کارآیی داروهای گیاهی شایع مورد استفاده در درمان زردی نوزادی به صورت آزمایشگاهی یا in vitro می باشد.روش مطالعه: 0.5 میلی لیتر از عصاره پنج گیاه شاه تره، کاسنی، شیرخشت، عناب، ترنجبین که به وسیله تقطیر هیدروالکلی تهیه شده به یک میلی لیتر از سرم نوزادان با هیپربیلی روبینمی اضافه شد و میزان بیلی روبین اندازه گیری شده با گروه شاهد مقایسه گردید.یافته ها: در این بررسی مشخص شد که تنها عصاره گیاه کاسنی می تواند به طور معنی داری (p<0.05) باعث پایین آورده شدن بیلی روبین غیر مستقیم سرم گردد.نتیجه گیری: داروهای گیاهی از طرق مختلف از جمله تحریک کارکرد کبد و کاهش گردش روده ای کبدی باعث کاهش بیلی روبین می گردند ولی گیاه کاسنی به طور مستقیم این عمل را انجام می دهد. بررسی های بیشتر می تواند ماده موثر اصلی گیاه کاسنی بر روی هیپربیلی روبینمی را تعیین نماید.

هدف: درگیری قلبی به عنوان مهمترین عامل مرگ و میر در بیماران کاوازاکی قلمداد می شود. در این مطالعه سعی بر آن داریم ارتباط بین پارامترهای التهابی (ESR, CRP, platelet) را با درگیری قلبی در بیماران کاوازاکی بدست آوریم.روش مطالعه: این مطالعه روی 36 بیمار بستری در بیمارستان کودکان بهرامی که مبتلا به کاوازاکی بودند انجام شد. جهت بررسی پارامترهای التهابی از نتایج آزمایشگاهی بیماران استفاده گردیده است و تمامی بیماران اکوکاردیوگرافی شدند. اکوکاردیوگرافی در مراجعات درمانگاهی این بیماران به صورت سرپایی نیز تکرار و نتایج آن ثبت گردید.یافته ها: بین 36 بیمار مبتلا به کاوازاکی، 14 مورد (38.8%) درگیری قلبی داشتند که در آنان ESR بالای 90 در 71.4%، CRP مثبت در 92.8% و پلاکت بالای 450000 در 78.6% یافت شد. این نتایج با آزمون های آماری مختلف بررسی شد ولی ارتباط معنی داری بین این سه پارامتر و درگیری عروق کرونر یافت نشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده ارتباط معنی داری بین میزان ESR، CRP و پلاکت با درگیری قلبی وجود نداشت. به نظر می رسد لازم باشد جهت اثبات ارتباط یا عدم ارتباط بین موارد مذکور با درگیری قلبی، مطالعات بعدی با تعداد بیماران بیشتر انجام شود.

هدف: تشنج ناشی از تب شایع ترین اختلال تشنجی در کودکان است و 2 تا 5 درصد کودکان تا قبل از سن 5 سالگی حداقل یکبار دچار آن می شوند. حدودا یک سوم کودکان مبتلا به تشنج همراه با تب دچار عود خواهند شد. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه اثر پیشگیرانه دیازپام و فنوباربیتال در تشنج ناشی از تب بود. روش مطالعه: در این تحقیق که بصورت کارآزمایی بالینی طی سال های 1379 و 1380 در بیمارستان کودکان مفید تهران انجام شد، 85 کودک 6 ماهه تا 5 ساله که دچار تب و تشنج شده و تاکنون هیچ درمان پروفیلاکسی دریافت نکرده بودند وارد مطالعه شدند. پس از اتفاقی- سازی نمونه ها به یک گروه دیازپام خوراکی (0.33 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن هر 8 ساعت به مدت دو روز در هنگام تب بالای 37.8 درجه سانتیگراد) و گروه دیگر فنوباربیتال خوراکی به مدت حداقل یکسال (با دوز روزانه 3 تا 5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن در هر 12 ساعت) تجویز گردید. سرانجام 64 بیمار در طی مدت متوسط 13 ماه (12 تا 18 ماه) پیگیری شدند. یافته ها: در مجموع 33 کودک در گروه دیازپام و 31 کودک در گروه فنوباربیتال مطالعه را به پایان رساندند. میزان عود در گروه دیازپام 18.2% و در گروه فنوباربیتال 32.3% بود که از نظر آماری اختلاف معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد (0.16=p). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه میزان عود با استفاده از دیازپام کمتر بود ولی اختلاف معنی دار آماری بین آن و مصرف فنوباربیتال در پیشگیری از عود تشنج ناشی از تب وجود نداشت. با توجه به سهولت مصرف، دیازپام به عنوان داروی پیشگیری از تشنج ناشی از تب توصیه می شود.

هدف: ایمنی از دو نوبت تزریق واکسن سرخک در سنین قبل و بعد از یکسالگی در کودکان تهرانی نامشخص است. اطلاع از آن در سن هفت سالگی و همچنین پس از تزریق نوبت سوم واکسن الزامی است.روش مطالعه: موارد مطالعه شاگردان کلاس اول دبستان های مختلف تهران هستند که بطور تصادفی انتخاب شده اند. دو نوبت واکسن سرخک را در سنین 9 و 15 ماهگی دریافت کرده اند و در سن هفت سالگی مجددا واکسن سرخک به آنها تزریق شده است. میزان آنتی بادی سرخک بروش Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) در کودکان هفت ساله و 4 تا 6 هفته پس از تزریق مجدد واکسن سرخک اندازه گیری شده است.یافته ها: در مجموع 339 کودک مورد بررسی قرار گرفتند که تیتر آنتی بادی در 132 نفر (38.9%) آنها بیشتر از IU/ml 10 (میانگین 68.3 IU/ml) و در 207 نفر (61.6%) کمتر از IU/ml 10 بود. به 42 نفر از کودکان فوق مجددا نوبت سوم واکسن سرخک تزریق شده که در 32 نفر آنها تیتر آنتی بادی سرخک کمتر از IU/ml 10 بود، در دو نفر (6.8%) از 32 کودک میزان تیتر آنتی بادیشان پس از نوبت سوم اصلا افزایش نیافت و در بقیه کودکان (93.7%) میزان تیتر آنتی بادی آنها پس از نوبت سوم IU/ml 71.3 بود و در 10 نفر (23.8%) از 42 کودک میانگین تیتر آنتی بادی قبل و بعد از تزریق نوبت سوم واکسن سرخک به ترتیب IU/ml 58 و IU/ml 168 بود. میانگین تیتر آنتی بادی در کودکانی که میزان آنتی بادی آنها قبل از مرحله سوم بالا بود در مقایسه با گروهی که کم بود افزایش تیتر آنتی بادی آنها نسبت به گروه دیگر بیشتر بود.نتیجه گیری: کودکانی که دو نوبت واکسن سرخک را قبل و بعد از یک سالگی دریافت کردند، هنوز از نظر ایمیونولوژیکی در مقابل بیماری سرخک در سن 7 سالگی مقاوم می باشند.

هدف: تالاسمی یک کم خونی همولتیک ناشی از هموگلوبینوپاتی ها می باشد که در کشور ما بخصوص در استان خوزستان شایع است. و عوارض غدد درون ریز آن از جمله هیپوپاراتیروئیدی، بدلیل رسوب آهن در بافت پاراتیروئید در دهه دوم شایع می باشد. با تشخیص و درمان زودرس هیپوکلسمی و هیپوپاراتیروئید این بیماران میتوان از عوارضی نظیر تشنج یا پاراستزی جلوگیری کرد. هدف از این مطالعه بررسی بروز هیپوپاراتیروئیدی در بیماران تالاسمی بعد از دهه اول زندگی بود.روش مطالعه: در این مطالعه توصیفی- مقطعی کلیه بیماران تالاسمیک بیمارستان شفای اهواز که سن بیش از 10 سال داشتند مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات از طریق پرسشنامه تهیه و معاینه بالینی از نظر وجود نشانه های تروسو، شوستوک و اسپاسم کارپوپدال انجام و سطح سرمی کلسیم، فسفر آلکالن فسفاتاز، هورمون پاراتیروئید، پروتئین تام، آلبومین و فریتین اندازه گیری شد.یافته ها: از 96 بیمار مورد بررسی 26 بیمار (27.1%) هیپوپاراتیروئید بودند. تمام بیماران هیپوپاراتیروئید، کلسیم پائین، فسفر بالای حد طبیعی هر سن متناسب با سن، PTH پائین و آلکالن فسفاتاز طبیعی یا پائین داشتند. از 26 بیمار هیپوپاراتیروئید 46% دارای علامت گزگز و مورمور، 38.4% دارای علامت شوستوک، 30.7% دارای علامت تروسو و 11.5% دارای علامت اسپاسم کارپوپدال بودند. 30.8% بیماران هیچکدام از علائم بالینی هیپوپاراتیروئیدی را نداشتند. میانگین سطح سرمی فریتین در بیماران هیپوپاراتیروئید بطور معنی داری بیش از بیماران غیر هیپوپاراتیروئید بود (0.002=p). هرچند هیپوپاراتیروئیدی در جنس مذکر شایعتر و بروز زودتری نسبت به جنس مونث نشان داد ولی این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار نبود. پانزده سال بعد از تشخیص تالاسمی ماژور، فراوانی هیپوپاراتیروئیدی افزایش چشمگیر پیدا کرده بود (0.04=p).نتیجه گیری: توصیه می شود بدون توجه به علائم بالینی، سطح PTH در تمام بیماران تالاسمی بالای پانزده سال به صورت هر 6 ماه یا سالیانه اندازه گیری شود و برای جلوگیری از تجمع بیش از حد آهن دسفرال بصورت منظم تجویز شود.

هدف: عفونت ادراری یکی از شایع ترین عفونت های باکتریال سنین کودکی است که می تواند منجر به عوارض جدی مثل نارسائی مزمن کلیه و هیپرتانسیون شود. مصرف بجا و یا نابجای آنتی بیوتیک ها منجر به بروز مقاومت میکروب ها می شود. بنابراین بایستی در هر منطقه و به طور مکرر جرم های مسبب عفونت ها و نوع آنتی بیوتیک های موثر بر روی آنها مشخص گردد تا قبل از آماده شدن جواب کشت و آنتی بیوگرام در شروع درمان مورد استفاده پزشکان قرار گیرد.روش مطالعه: این مطالعه مقطعی در مورد آزمایش کامل ادرار، کشت ادرار و آنتی بیوگرام در 1556 کودک کمتر از 10 سال مراجعه کننده به یک آزمایشگاه در شهر مشهد در طی یک دوره 15 ماهه از فروردین 1380 تا خرداد 1381 می باشد. پارامترهای مورد مطالعه شامل سن، جنس بیماران، شیوع لکوسیتوری، تعداد بیماران دارای باکتریوری قابل توجه، نوع باکتری های رشد کرده در کشت ادرار، حساسیت و مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها می باشد.مقدمه: از 166 مورد کشت ادرار مثبت 143 نفر دختر (86.1%) و 23 مورد (13.9%) پسر بودند. شایعترین گروه سنی در مبتلایان در هر دو جنس دوره شیرخوارگی بود. میانگین سن ابتلا در دختران 47.5 ماهگی و در پسران 20.3 ماهگی بود. هر یک از تفاوت های میانگین سنی و توزیع سنی شیرخوارگی با سنین بعد معنی دار بود (به ترتیب 0.03=p و 0.001=p). E.Coli، کلبسیلا و پروتئوس به ترتیب عامل مسبب در 74.1%، 7.2% و 6% مبتلایان بودند. 88% مبتلایان لکوسیتوری داشتند در حالیکه در افراد دارای کشت منفی این رقم 1.3% بود (0.001=p). سه جرم شایع مذکور که در مجموع 87.3% بودند به داروهای سفوتاکسیم، سفکسیم، سفالوتین، آمیکاسین، سیپروفلوکساسین، نیتروفورآنتوئین و جنتامایسین حساسیت بالای 96 درصد داشتند در حالیکه سه چهارم موارد به کوتریموکسازول مقاوم بودند.نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که با توجه به تغییر مداوم در شیوع جرم های مسبب عفونت ادراری و تغییر در حساسیت و مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک های مختلف هر سال نتایج تهیه شده از کشت ادرار و آنتی بیوگرام بیماران دچار عفونت ادراری در نقاط مختلف کشور، در اختیار پزشکان قرار گیرد تا از استفاده بی مورد از آنتی باکتریال ها پرهیز شود.

هدف: بیماری انسداد روده یکی از علل شایع عمل جراحی شکم در اطفال می باشد و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع عوارض وخیمی بدنبال خواهد داشت. این مطالعه به منظور تعیین میزان فراوانی علل مختلف انسداد روده انجام شد.روش مطالعه: مطالعه روی 231 کودک که به دلیل انسداد روده تحت عمل جراحی قرار گرفتند انجام شد. قبل از عمل در تمامی بیماران CBC و رادیوگرافی ساده شکم انجام شد. در مواردی که نیاز به بررسی های بیشتر وجود داشت گرافی های دستگاه گوارش با کنتراست و یا سونوگرافی و CT-Scan نیز انجام شد. تشخیص نهایی بر اساس یافته حین عمل گذاشته شد. نتایج: از 231 بیمار که به دلیل انسداد روده تحت عمل جراحی قرار گرفتند، 128 بیمار (55.4%) پسر و 103 بیمار (44.6%) دختر بودند. علل انسداد روده به ترتیب شیوع عبارت بودند از: هرنی اینکارسره در 41 بیمار (17.7%)، آترزی قسمت های مختلف دستگاه گوارش در 38 بیمار (16.4%)، مالروتاسیون در 32 بیمار (13.8%)، مالفورماسیون های آنورکتال در 29 بیمار (12.5%) و تومورها و توده های خوش خیم و بدخیم داخل یا خارج دستگاه گوارش در 28 بیمار (12.1%).نتیجه گیری: شایعترین علل انسداد روده در کودکان به ترتیب هرنی اینکارسره، آترزی قسمت های مختلف روده و مالروتاسیون بودند.