مجله علوم و فنون باغبانی ایران
سال:1385 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

برای مطالعه گوناگونی ژنتیکی انگورهای غرب و شمال غرب کشور مجموعه ای از 72 نژادگان ایرانی و 18 رقم اروپایی انگور با استفاده از 12 نشانگر ریز ماهواره ای نشانمند از توالی (STMS) مورد بررسی قرار گرفتند. تمام 90 نژادگان مورد بررسی با استفاده از این نشانگرها به خوبی از هم جداسازی شدند. تعداد آلل های مشاهده شده در هر جایگاه از 4 آلل برای VVMD6 تا 11 آلل برای VVMD25 متغیر بود. هتروزیگوسیتی مورد انتظار از 51% برای VVMD6 تا 85% برای VVMD25 و VVMD28 محاسبه شد. میزان احتمال یکسانی برای این سری از نشانگرها 10-10×2.2 به دست آمد که قدرت بسیار بالای این نشانگرها را نشان داد. تجزیه خوشه ای با استفاده از روش UPGMA بر اساس ضریب ژاکارد توانست بیشتر نژادگان های مورد بررسی را با توجه به منشای جغرافیایی آن ها در گروه های جداگانه ای قرار دهد.

این آزمایش در سال های 1379 تا 1381 در منطقه زیاز اشکورات رودسر برای تعیین اثرهای دانه گرده بر میوه انجام شد. در این آزمایش از سه رقم 'ناخنی'، 'گرد' و 'شصتک' به عنوان پایه مادری و سه رقم 'داویانا'، 'نگرت' و 'کوسفورد' به عنوان پایه پدری استفاده شد. از هر رقم سه درخت در هر تکرار گزینش و روی هر درخت 12 شاخه در چهار سمت جغرافیایی، انتخاب و با پاکت های سلوفان جداسازی شدند. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی اجرا شد که فاکتور اصلی دانه گرده و فاکتور فرعی رقم و هر کدام در سه سطح بود. نتایج به دست آمده از آزمون درصد تندش دانه گرده نشان داد که سه نوع دانه گرده مورد بررسی 'داویانا'، 'نگرت' و 'کوسفورد' به ترتیب 65، 54 و 48% تندش داشتند. نتایج همچنین نشان دادند که دانه های گرده مختلف اثر قابل توجهی روی وزن میوه، مغز فندق، درصد مغز دار بودن، پوکی و درصد تشکیل میوه داشته و این تفاوت آماری در سطح 5% معنی دار بود ولی روی شکل و ابعاد میوه و مغز اثر معنی داری نداشتند. رقم 'داویانا' درصد پوکی را کاهش داد و میزان تشکیل میوه، درصد مغز و وزن خشک میوه و مغز را افزایش داد و دانه گرده 'داویانا' نسبت به دو نوع دانه گرده دیگر برتری داشت.

شاخص تنش آبی گیاه (CWSI) پارامتر بسیار مناسبی برای برنامه بندی آبیاری بیشتر گیاهان زراعی می باشد، که ابتدا بایستی روابط تعیین کننده آن برای هر گیاهی به ‎دست آید. این پژوهش در سال های1380-1379 در منطقه باجگاه استان فارس با چهار میزان آب 100%، 75% و 50% تبخیر تعرق پتانسیل گیاه زعفران و دیم انجام گردید. هدف اصلی از انجام آن، به دست آوردن خطوط مبنای بالایی و پایینی برای تعیین و بررسی وضعیت آب و برنامه بندی آبیاری گیاه زعفران بود. نتایج نشان داد که اختلاف دمای پوشش سبز (Tc) و دمای هوا (Ta) بر حسب درجه سانتی گراد، همبستگی بسیار بالایی با کمبود فشار بخار هوا (VPD)، بر حسب میلی بار داشت (R2= 0.95 و p=9.2E-24 Tc-Ta= 12.2-0.2×VPD,). حد مبنای بالایی برای گیاه زعفران در تیمار با بیشترین تنش 11 به ‎دست آمد. برای آبیاری مطلوب گیاه زعفران مقدار CWSI=0.04 به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان دهنده وابستگی بسیار زیاد این شاخص با وضعیت آب در گیاه زعفران می باشد.

استان کردستان بیشترین سطح زیر کشت توت فرنگی کشور را به خود اختصاص داده و رقم غالب این منطقه 'کردستان' می باشد. توت فرنگی بهاره یک گیاه روز کوتاه اختیاری است که هم  گل انگیزی و هم رشد رویشی آن تحت تاثیر طول روز و دما قرار می گیرد. این آزمایش برای بررسی اثر گل انگیزی و تمایزیابی گل بر آهنگ فتوسنتزی و رشد رویشی طی 10 هفته از شروع چرخه روز کوتاهی انجام شد. گیاهان دختری توت فرنگی 'کردستان' از مرکز تحقیقات کشاورزی کردستان تهیه و پس از استقرار گیاهان، تیمار روز کوتاهی (تاریکی از 4 عصر تا 8 صبح) برای گل انگیزی، روی نیمی از گیاهان انجام شد. ویژگی های مورد نظر به صورت هفتگی یادداشت برداری شدند. نتایج نشان داد که در گیاهان انگیخته شده در هفته های سوم، چهارم و پنجم پس از شروع روز کوتاهی افزایش قابل توجهی در میزان فتوسنتز نسبت به گیاهان انگیخته نشده مشاهده شد و پس از آن آهنگ فتوسنتز روند به تقریب ثابتی را دنبال کرد. تفاوت معنی داری در میزان کلروفیل و وزن ویژه برگ مشاهده نشد. در هفته های سوم و چهارم در گیاهان انگیخته شده مقداری افزایش در هدایت روزنه ای، کارآیی مصرف آب و کارآیی یاخته های مزوفیل مشاهده شد. تعداد روندک، طوقه و طول دمبرگ در گیاهان انگیخته نشده به طور معنی داری بیشتر از گیاهان انگیخته شده بود. وزن تر و خشک اندام هوایی، ریشه و نسبت آن ها در گیاهان انگیخته نشده بیشتر از گیاهان انگیخته شده بود.

این پژوهش برای بررسی تاثیر تیمارهای آب آبیاری به میزان 40، 60، 80، 100 و 120% نیاز آبی و مقادیر مختلف نیتروژن به میزان 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار (به صورت کود اوره) و برهمکنش آن ها بر کمیت و کیفیت گیاه گوجه فرنگی رقم 'ارلی اوربانا' انجام شد. پژوهش در سال 1382 در مزرعه پژوهشی گروه آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران (منطقه نیمه خشک) در یک خاک لوم رسی و در طرح کرت های خرد شده (تیمارهای آبیاری به عنوان کرت های اصلی و نیتروژن به عنوان کرت های فرعی) با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه آماری نشان داد که میزان آب آبیاری و نیتروژن و همچنین برهمکنش آن ها بر ویژگی های کمی و کیفی میوه گوجه فرنگی شامل عملکرد کل محصول، عملکرد محصول قابل فروش، تعداد میوه در بوته، وزن متوسط میوه، بازده مصرف آب (WUE)، عملکرد زودرس، ماده خشک، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، pH، ویتامینC ، استحکام و نیترات میوه معنی دار بوده است. بیشترین عملکرد محصول قابل فروش و بازده مصرف آب به ترتیب برابر 78.83 تن در هکتار و 0.085 تن در هکتار به ازا یک میلی متر آب مصرفی در تیمار 100% نیاز آبی با 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. یک رابطه درجه سه به ازا هر یک از سطوح نیتروژن، بین میزان آب مصرفی و عملکرد قابل فروش میوه و یک رابطه درجه دو به ازا تمام سطوح آب، بین میزان نیتروژن مصرفی و عملکرد قابل فروش میوه به دست آمد. در پایان یک تابع دو متغیره بین عملکرد قابل فروش، میزان آب و نیتروژن مصرفی به دست آمد.

در سال های اخیر عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما از عمده ترین مشکلات موجود در تولید این محصول بوده است. این عارضه همزمان با کاهش ناگهانی رطوبت نسبی هوا، افزایش دما و وزش بادهای گرم و خشک رخ می دهد. حبه های خرما در اواخر مرحله خلال به طور ناگهانی و خیلی سریع پژمرده و در پایان خشک و غیر قابل مصرف  می گردند. برای بررسی اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی بر عارضه یاد شده این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار (جیبرلیک اسید 100 و 150 میلی گرم در لیتر، اتفن 300 و 400 میلی گرم در لیتر، بنزیل آدنین  100 و 200 میلی گرم در لیتر، نفتالن استیک اسید 50 و 100میلی گرم در لیتر و شاهد) و 4 تکرار در سال های 1382و 1383در استان بوشهر اجرا شد. نتایج به دست آمده از تجزیه مرکب آماری نشان داد که اثر تنظیم کننده های رشد به جز بر عملکرد بر سایر ویژگی ها (شدت عارضه، وزن، طول و قطر میوه) در سطح 1% معنی دار بوده است. کاربرد تنظیم کننده های رشد باعث کاهش شدت عارضه و افزایش وزن و اندازه میوه نسبت به شاهد شد و بر عملکرد اثر معنی داری نداشت. کمترین شدت عارضه در تیمار نفتالن استیک اسید 100 میلی گرم در لیتر دیده شد. اثر سال بر تمامی ویژگی های اندازه گیری شده در سطح 1% معنی دار بوده و برهمکنش سال و تیمار بر هیچ یک از ویژگی های اندازه گیری شده معنی دار نگردید.