تازه های علوم شناختی
سال:1398 | دوره:21 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

مقدمه: تصمیم گیری یکی از مهم ترین مباحث علوم شناختی و مدیریت است. در بیشتر الگوهای تصمیم گیری، مؤلفه های شناختی از جمله باورها، ارزش ها و اعتقادات-که در تصمیم گیری نقش تعیین کننده دارند-نادیده گرفته شده است. این پژوهش با هدف احصاء مؤلفه های شناختی تأثیرگذار بر تصمیم گیری و تدوین الگوی مفهومی تصمیم گیری با رویکرد شناختی انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه، از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. جامعة تحقیق، کلیة منابع منتشرشده در زمینه علوم شناختی و تصمیم گیری در فاصلة سال های 1950-2017 میلادی در قالب مقاله، گزارش پژوهشی و کتاب به زبان فارسی و انگلیسی بود. با به کارگیری روش نمونه گیری نظری، داده های مورد نیاز گردآوری و تحلیل قرار شد. فرایند نمونه گیری تا زمانی ادامه یافت که اشباع نظری مقوله ها حاصل شد. یافته ها: مولفه های شناختی مورد اشاره در 72 مقالة تخصصی منتشره در مجله های معتبر، 20 دانشنامه ها، 6 فصل کتاب، 4 گزارش پژوهشی و 7 کتاب، گردآوری شد. تحلیل نهایی داده ها در فرایند رفت وبرگشتی سه مرحله ای مفهوم پردازی، مقوله پردازی، و نظریه پردازی به استنتاج مجموعه ای مرتبط از مفاهیم، مقوله ها و زیرمقوله ها منجر شد. نتیجه: حاصل این تحقیق، استنتاج 8 مقوله شناختی موثر در تصمیم گیری بود که ارکان الگوی شناختی تصمیم گیری را تشکیل می دهند.

مقدمه: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر خود گفتاری بر پاسخ های روان شناختی و فیزیولوژیک اضطراب رقابتی تکواندوکاران نخبه است. روش: 33 تکواندوکار نخبه مرد به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل(16 نفر) و آزمایش(14 نفر) تقسیم شدند. در پیش-آزمون(رقابت اول) مولفه های شناختی اضطراب رقابتی(اضطراب شناختی، اعتمادبه نفس و اضطراب جسمانی) و مولفه فیزیولوژیکی کورتیزول بزاقی هر دو گروه اندازه گیری شد. گروه آزمایش، 10 جلسه تمرین خود گفتاری و گروه کنترل، تنها تمرین بدنی انجام دادند. پس از مداخله خود گفتاری، پسآزمون(رقابت دوم) گرفته شد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره، استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد، اضطراب شناختی و جسمانی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، کاهش و اعتمادبهنفس، افزایش یافت. میزان کورتیزول بزاقی نسبت به گروه کنترل در پسآزمون، کاهش معنادار داشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود از خودگفتاری برای کاهش مولفه های شناختی و فیزیولوژیکی اضطراب رقابتی استفاده شود.

مقدمه: سیستم شناسایی چهره، یک سیستم بیومتریک است که با استفاده از روش های هوشمند اتوماتیک، هویت انسان را بر اساس ویژگی های فیزیولوژیکی تشخیص می دهد و تایید می کند. هدف از این پژوهش، بهره گیری از مدل HMAX بهبود یافته برای بازشناسی چهره است. HMAX مدل بایولوژیکی الهام گرفته از سیستم بینایی انسان است. در این مقاله برای بهبود عملکرد مدل HMAX از اتوماتای یادگیر، بهره گرفته شده است. اتوماتا، دارای پارامترهای آزاد الفا و بتا است، قدرت پیشگویی در محیط های غیر قطعی را دارد و برای بالا بردن نرخ بازشناسی چهره انسان، به کار می آید. روش: ورودی مدل پیشنهادی، دیتا با استاندارد FEI، شامل تصاویر 200 فرد اهل برزیل است. پس از خواندن تصاویر با دستورات نرم افزار MATLAB، تصاویر خوانده شده وارد مرحله استخراج ویژگی می شود. استخراج ویژگی با فیلترهای مدل HMAX انجام می-شود. برای محاسبه نرخ بازشناسی چهره، ویژگی های استخراج شده با مدل HMAX، دسته بندی می شود. پارامترهای مدل HMAX، با اتوماتای یادگیر تعیین می شود. HMAX، مدل سلسله مراتبی با ساختار چهار لایه ایC2, S2, C1, S1 برای تشخیص ویژگی های ریز تصاویر است. به دلیل نمایش کارایی مدل پیشنهادی، مدل HMAX بهبود یافته با مدل رقیب الگوریتم Genetic، مقایسه شده است. یافته ها: نتایج تحلیل دیتا ست، نرخ بازشناسی چهره را 08/94 درصد نشان داده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش مدل HMAX بهبود یافته، نرخ بازشناسی چهره را با دقت بالاتری نسبت به الگوریتم Genetic، نشان داد.

مقدمه: تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر نوع بازخورد بر یادگیری تکلیف تیراندازی با تفنگ بادی در افراد با ظرفیت حافظه کاری بالا و پایین انجام شد. روش: پژوهش از نوع نیمه تجربی، روی40 دانشجو (میانگین سنی5/2± 65/20) دانشگاه اصفهان انجام شد. آزمودنی ها بر اساس نمره نمایه حافظه به دو گروه نمایه حافظه کاری بالا و پایین تقسیم شدند. تکلیف آزمودنی ها، تیراندازی با تفنگ بود. ابزارهای تحقیق آزمون فراخنای ارقام وکسلر بزرگسالان و نرم افزار اسکت بود که به ترتیب برای سنجش نمایه حافظه کاری و ارائه بازخورد حاصل از اجرا استفاده شد. در مرحله اکتساب، هر یک از آزمودنی ها، سه بلوک 10 کوششی را تمرین و بازخورد حاصل از نتیجه و اجرا دریافت کردند. در مراحل یادداری فوری و تاخیری یک بلوک 10 کوششی را اجرا کردند. یافته ها: داده ها با استفاده از روش آماری واریانس با اندازه گیری های تکراری و واریانس دو طرفه تجزیه و تحلیل شد. نتیجه گیری: نتایج مرحله اکتساب نشان داد، میانگین امتیاز شلیک گروه های ظرفیت حافظه کاری بالا و بازخورد حاصل از نتیجه به طور معناداری بیشتر از گروه های حافظه کاری پایین و بازخورد حاصل از اجرا بود. در مرحله یادداری فوری و تأخیری در گروه حافظه ی بالا، میانگین امتیاز شرکت کنندگان با بازخورد حاصل از اجرا به طور معناداری بیشتر از میانگین امتیاز شرکت کنندگان با بازخورد حاصل از نتیجه و در گروه حافظه ی پایین، میانگین امتیاز شرکت کنندگان با بازخورد حاصل از نتیجه به طور معناداری بیشتر از میانگین امتیاز شرکت کنندگان با بازخورد حاصل از اجرا بود. بنابراین به نظر می رسد ظرفیت حافظه کاری افراد می تواند بر یادگیری تکالیف حرکتی در طی ارائه بازخورد اثرگذار باشد.

مقدمه: در این مطالعه، تاثیرات سه مولفه رنگ، شدت نور، نوع و بافت مصالح بر مبتلایان به دمانس از نوع آلزهایمر با رویکرد عصب روان-شناختی، بررسی شد. هدف، پاسخگویی به نیازهای محیطی مبتلایان به آلزایمر، کاهش اختلالات شناختی، رفتاری و بهبود عملکرد های روزمره است. بررسی رنگ، شدت نور، نوع و بافت مصالح در یکپارچه سازی یا ادغام تفسیر ها در محیط درمانی بر اساس پیشینه ذهنی و اطلاعات شناختی این بیماران، اهمیت بسیار دارد روش: تحلیل محتوای کیفی بر مبنای مرور ادبیات پژوهش های مرتبط با متدولوژی مداخله ای و با چک لیست ارزیابی(Down and Black) و واجد شرایط شناخته شده، انجام شده است. یافته ها: تحلیل محتوای رنگ و نور هرکدام در 4 طبقه، نوع و بافت مصالح در دو طبقه دسته بندی شده است. نتایج: تحلیل یکپارچه بر تاثیر نوع و دمای رنگ، تاثیر نور طبیعی و مصنوعی به عنوان مولفه های غیر دارویی بهبودی بخش، دلالت می کند. بافت مصالح بیش از آنکه بر وضعیت فیزیولوژی مبتلایان تاثیر داشته باشد، نقش مهمی در ادراک مطلوب یا نامطلوب ذهنی و بصری دارد. تاثیر هم افزایی رنگ، شدت نور و بافت مصالح، می تواند ادراک معنایی محیط برای مبتلایان به دمانس و آلزایمر را افزایش دهد.

مقدمه: ابرازهای چهره ای هیجان ها یکی از مهمترین ابزارها برای قضاوت درباره قابلیت اعتماد همنوعان و در نتیجه برقراری ارتباطات اجتماعی می باشد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سوگیری قضاوت افراد با اضطراب اجتماعی بالا و پایین نسبت به جلوه های پویای هیجان های مختلف چهره ای در درجات شدت مختلف انجام شد. روش: 60 نفر از دانشجویان دانشگاه زنجان بر اساس نمراتشان در پرسشنامه های اضطراب اجتماعی لیبوویتز(LSAS-SR) و ترس از ارزیابی منفی(BFNE) در سطوح بالا و پایین اضطراب اجتماعی انتخاب شدند و آزمون سوگیری قضاوت نسبت به قابلیت اعتمادِ جلوه-های پویای هیجان های چهره ای را انجام دادند. داده ها با آزمون تحلیل واریانس مختلط تحلیل گردید. یافته ها: آزمودنی های با سطوح بالای اضطراب اجتماعی سوگیری قضاوت بیشتری از آزمودنی های با سطوح پایین اضطراب اجتماعی نشان دادند و همه جلوه های هیجان را غیرقابل اعتمادتر ارزیابی کردند. آستانه شروع قضاوت غیرقابل اعتماد بودن چهره ها در این گروه نسبت به گروه اضطراب پایین در شدت های پایین تر ابراز هیجان بود. آستانه سوگیری قضاوت در هیجان های خشم و نفرت در گروه اضطراب اجتماعی بالا از شدت صفر(حالت خنثی) آغاز و با افزایش شدت هیجان، سوگیری هم بیشتر شد. در گروه اضطراب پایین آستانه شروع سوگیری از شدت هیجان 40 % بود. نتیجه گیری: سوگیری قضاوت نسبت به نشانه های ظریف هیجان های چهره ای و عدم اعتماد به این نشانه ها در روابط اجتماعی در افراد دارای سطوح بالای اضطراب اجتماعی، یکی از عوامل مهم در سبب شناسی و تداوم اختلال آنها است. استفاده از روش های مداخله ای برای کاهش سوگیری قضاوت و افزایش اعتماد به دیگران درتعاملات اجتماعی درکاهش علائم اضطرابی و تسریع روند درمان این افراد موثر خواهد بود.

مقدمه: در آغاز قرن بیست و یکم، جهانی شدن به عنوان یکی از مهم ترین بحث های علمی جامعه بشری سبب شد تا شهرها در فضای رقابتی شدید برای کسب منافع اقتصادی قرار بگیرند. برای حضور مؤثر در این رقابت، شهرها باید دارای برندهایی به عنوان پارادایم جدید بازاریابی شهری باشند و به جذب سرمایه بپردازند. یکی از راه های شناسایی این برندها، بهره مندی از تصاویر ذهنی ساکنین شهر است. روش: پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش کیفی است، درصدد است با استفاده از تصویر ذهنی فعلی شهروندان "دِنا"ی شهر مشهد و مؤلفه های قابل برند شدن آن به عنوان دومین کلان شهر مذهبی جهان را شناسایی کند و با شناسایی قسمت های فراموش شده آن راهکارهایی برای استفاده از حداکثر توان شهر ارائه کند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند از شهروندان مشهد که در انتها تعداد آنها به 400 نفر رسید و توزیع آنها در مناطق 13گانه نیز رعایت شد، خواسته شد تا تصویر ذهنی خود را از شهر مشهد ترسیم و پنج نقطه از به یادماندنی ترین نقاط شهر را به ترتیب اولویت ذکر کنند. یافته ها: یافته ها نشان داد، مهم ترین عناصر یا برندهای شهر مشهد حرم رضوی، پارک ملت، میدان شهدا، کوهسنگی و وکیل آباد است. دِنای شهر عمدتاً به فضای اطراف حرم رضوی و مسیرهای منتهی به آن محدود شده است. درصد قابل توجهی از محدوده ی هویتی و قدیمی شهر نظیر بولوار شهید قرنی، فردوسی، معلم و عبدالمطلب به عنوان فضاهای گمشده در تصورات ذهنی شهروندان و دِنای شهر جایگاه مناسب نداشت. در صورت برندسازی آنها می توان منافع اقتصادی بسیار برای شهر و شهروندان ایجاد کرد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد استفاده از ادراک و تصورات ذهنی ساکنین از شهر، نقش موثر در شناسایی فضاهای گمشده و ایجاد برندسازی در عرصه ملی و فراملی دارد که باید به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: تفکر انتقادی به ارزیابی و موشکافی آگاهانه اطلاعات برای رسیدن به قضاوت صحیح اطلاق می شود. یکی از مهم ترین عوامل پیش بین این متغیر که در پژوهش حاضر نیز مورد بررسی قرار گرفته است، فراشناخت می باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش راهبردهای فراشناختی خواندن(کلی، حمایتی و حل مسئله) در پیش بینی تفکّر انتقادی دانشجومعلمان شهر شیراز در سال تحصیلی 96-1395 است. روش: 234 نفر از دانشجومعلمان(180 دختر و 54 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه های راهبردهای فراشناختی خواندن "مختاری" و "ریچارد"(2002) و تفکّر انتقادی کالیفرنیا فرم ب(CCTST) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی "پیرسون" و "رگرسیون" چندگانه تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: بین راهبردهای فراشناختی کلی، حمایتی و حل مسئله با تفکّر انتقادی، رابطه معنا دار وجود دارد. ضرایب رگرسیون چند متغیری نشان داد، راهبرد فراشناختی کلّی، نقشی در پیش بینی تفکر انتقادی ندارد. راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله می تواند تفکّر انتقادی را پیش-بینی کند. حدود 17 درصد از واریانس تفکّر انتقادی از راه راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله تبیین می شود. بر اساس یافته-های پژوهش، راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله در پیش بینی تفکر انتقادی نقش دارد. عواملی چون رشته تحصیلی، شرایط آموزشی متفاوت دانشجویان پیش از ورود به دانشگاه و بافت فرهنگی مختلف دانشجویان در این پژوهش لحاظ نشد. شاید علت معنادار نشدن ضریب بتا برای راهبرد کلّی باشد. نتیجه گیری: لازم است برای آموزش انواع راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله به دانشجومعلمان برنامه ریزی شود.