مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی
سال:1383 | دوره:3 | شماره:2 (پیاپی 10) |تعداد مقالات:9

به منظور بررسی الگوی فصلی بیماری سل در ایران این مطالعه اکولوژیک طراحی و بر روی اطلاعات موجود و ثبت شده بیماران انجام شد. تمامی اطلاعات پس از آماده سازی، به روش Cosinor Analysis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.موارد سل ثبت شده در کشور طی 5 سال به تفکیک دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت که شامل 59756 مورد بیمار مسلول بود. بیماری سل به طور کلی الگوی فصلی داشته و نقطه اوج فراوانی نسبت به میانگین 11.73% (Amplitude) و برآورد نقطه اوج فصلی حدود 24 خرداد ماه بود (p<0.000). رابطه بین جنس و الگوی فصلی سل معنی دار بود (p<0.000) و نقطه اوج برای زن و مرد به ترتیب 13.35% و 10.5% به دست آمد و برآورد زمانی نقطه اوج 29 خرداد برای زنان و 19 خرداد برای مردان بود. همچنین بروز سل ریوی اسمیر مثبت الگوی فصلی دارد (p<0.000). آنالیز واریانس نشانگر ارتباط بین فراوانی موارد سل و دمای هوا بود (p<0.02) که تفاوت معنی دار در گروه دمای بین درجه 10-20 و 20-30 درجه سانتی گراد وجود داشت (p<0.051). بر اساس این یافته ها و تجزیه و تحلیل حاصل نتیجه می گیریم که بروز بیماری سل الگوی فصلی دارد و در مطالعات جمعیتی به ویژه به منظور بررسی الگوی فصلی بیماری سل در ایران این مطالعه اکولوژیک طراحی و بر روی اطلاعات موجود و ثبت شده بیماران انواع مقطعی باید به این الگو توجه نمود.

در این مطالعه با استفاده از مواد جاذب جامد، عوامل موثر بر تغلیظ و تخلیص ترانس، ترانس – موکونیک اسید مشتمل بر pH نمونه، غلظت نمونه، حجم و سرعت عبور نمونه از روی جاذب، نوع حلال شستشو (Washing solvent) و شویش (Elution solvent) و نوع جاذب مورد ارزیابی قرار گرفت. اسید مذکور به عنوان متابولیت بنزن می باشد که بعد از آماده سازی نمونه های آزمایشگاهی (Sample preparation)، با استفاده از دستگاه HPLC مجهز به ستون C18. 0.5µm) و (250 cm × 4.6 mm id و آشکارساز UV در طول موج 259 نانومتر و با به کارگیری فاز برنده (حامل): آب، متانول، اسید استیک v/v/v)؛(69:30:1  در سرعت جریان فاز برنده 1ml/min،تعیین گردید و راندمان بازیافت آن از فاز جامد به دست آمد. در این ارزیابی آزمایشگاهی، فاز جامد تبادل آنیونی قوی (SAX) در آماده سازی نمونه با جاذبهای غیرقطبی 8 C و  C18مقایسه شد. راندمان بازیافت موکونیک اسید با نوع جاذب، نوع حلال شستشو، حجم نمونه، pH نمونه و سرعت عبور نمونه دارای ارتباط معنی داری بود (p<0.001). بهترین بازیافت در pH=7 و سرعت عبور 1ml/min و اسیداستیک 1% به عنوان حلال شستشو و اسیداستیک 10% به عنوان حلال شویش با استفاده از جاذب SAX به دست آمد. در این مطالعه بین غلظت نمونه و میزان بازیافت موکونیک اسید رابطه معنی داری وجود نداشت (P>0.05). بازیافت موکونیک اسید از نمونه های ادراری Spiked در غلظت 0.1-10 µg/ml بیش از 95% به دست آمد.حد تعیین (Limit of detection) این ماده با شرایط کروماتوگرافی ذکر شده فوق 0.01µg/ml (هفتاد مرتبه کمتر از استاندارد مواجهه بیولوژیکی) تعیین گردید. همچنین روش بهینه شده با استفاده از نمونه های Spiked در سه غلظت 0.1µg/ml و 1µg/ml و 10µg/ml معتبرسازی شد که قابلیت تکرارپذیری مناسب آن در شش روز متوالی (Day-to-day reproducibility) و در طول یک روز (Within-day reproducibility) مورد تایید قرار گرفت.

چاقی و عوارض ناشی از آن برای فرد و جامعه یک مشکل بهداشت عمومی در سراسر جهان است، چاقی در حقیقت یک بیماری چند عاملی است که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی در ایجاد و تشدید آن نقش دارند. اطلاعات زیادی در مورد عوامل مرتبط با چاقی در کودکان ایرانی در دسترس نیست، لذا انجام مطالعاتی در این مورد ضروری است.این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با چاقی در دختران دبستانی منطقه 6 آموزش و پرورش تهران در پاییز 1381 انجام شد. در این تحقیق مورد – شاهدی از بین 835 دختر کلاسهای سوم و چهارم دبستان، تمام دانش آموزانی که بر اساس استاندارد ایران (Hosseini M.et al.1999) چاق محسوب می شدند (مقدار BMI آنها از صدک 95 بزرگتر بود) به عنوان گروه مورد در نظر گرفته شدند (n=134) و به همان تعداد دانش آموز با وزن طبیعی (صدک 85≥ BMI < صدک 5) به عنوان گروه شاهد به طور تصادفی انتخاب شدند.دانش آموزان گروه مورد و شاهد از لحاظ سن، جنس، دبستان و کلاس درسی با هم تطبیق داده شدند. از طریق 3 پرسشنامه اطلاعات مربوط به عوامل مرتبط با چاقی از مادر و کودک مورد بررسی، سوال شد.مقادیر BMI والدین، انرژی و درشت مغذیهای دریافتی روزانه، دفعات مصرف غذاهای فوری و نوشابه های گازدار در هفته و مدت تماشای تلویزیون و فیلم های ویدئویی و کار با کامپیوتر در روز، در گروه مورد به طور معنی داری بیش از گروه شاهد بود. ضمنا میزان فعالیت روزانه، دریافت انرژی و در شت مغذیها به ازای کیلوگرم وزن بدن و تحصیلات والدین به طور معنی داری (P<0.05) در گروه شاهد بیش از گروه مورد بود. دختران مورد در مقایسه با گروه شاهد اغلب در فصل سرد سال متولد شده بودند که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود.چاقی بیماریی است که در آن عوامل گوناگون ژنتیکی، محیطی و رفتاری نقش دارد. در مطالعه حاضر دریافت روزانه انرژی و درشت مغذیها، فعالیت روزانه، تحصیلات والدین، فصل تولد، دفعات مصرف غذاهای فوری و نوشابه های گازدار و مدت تماشای تلویزیون و فیلم های ویدیویی و همچنین کار با کامپیوتر با چاقی کودکان رابطه داشت.

انتروویروس های انسانی در دستگاه گوارش تکثیر یافته و با دفع از طریق مدفوع وارد فاضلاب می شوند.به همین دلیل جداسازی انتروویروس ها از فاضلاب یکی از شاخص های حساس گردش ویروس در اجتماع محسوب می شود. بر خلاف نام این ویروس ها بعضی از آنها مانند: کوکساکی ویروس ها و اکوویروس ها بیماریهای تنفسی نیز ایجاد می نمایند. در نتیجه این ویروسها می توانند بیماریهای حاد و یا بدون علایم بالینی را ایجاد نمایند و در موارد ایجاد بیماری بیش از 1010 ویروس در هر گرم از مدفوع فرد بیمار دفع می شود.در این پژوهش 63 نمونه از 6 سیستم تصفیه فاضلاب اصلی شهر تهران با روش grab sample در مدت یک سال تهیه شد و با سه روش تیمار مختلف انتروویروسهای غیرپولیویی در کشتهای سلولی حساس جداسازی گردید. سپس ویروسهای جدا شده با استفاده از روش میکرونوترالیزاسیون شناسایی گردید. بیشترین فراوانی انتروویروس های جدا شده مربوط به انتروویروس های غیرقابل تیپ، E11 و E25 بود. از 63 نمونه فاضلاب مورد بررسی 13 انتروویروس با روش مستقیم (20.63%)، 25 انتروویروس با روش Pellet (39.68%) و 27 انتروویروس توسط روش تغلیظ Two-Phase (42.85%) جداسازی شد.

استفاده از هودهای بیولوژِیکی ایمن (BSCs) در سالهای اخیر گسترش روز افزونی یافته است. BSCs در آزمایشگاهها برای حفاظت پژوهشگران، مواد و محصولات در برابر مخاطرات بیولوژیکی مورد استفاده قرار می گیرند. کارایی و توانایی BSCs در زدودن آلودگی های میکروبی از هوا به عملکرد فیلتر هپا، فن و الگوی جریان هوا بستگی دارد. برای اطمینان از عملکرد مطلوب BSCs ضروری است آن را در فواصل زمانی معین مورد آزمایش و ارزیابی قرار داد. عدم توجه به این موضوع باعث خسارات مستقیم و غیرمستقیم می شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد هفت BSCs در یک مرکز تحقیقاتی انجام شده است.  BSCsمورد آزمون در آزمایشگاههای کشت کلامیدیا، باکتریهای گوارشی، آزمایشگاه پولیو 1 (دو دستگاه BSCs)، آزمایشگاه پولیو 2، آزمایشگاه کشت سلول و آزمایشگاه کشت سلول (ایمونولوژی) مستقر بودند. ارزیابی با توجه به روش مطرح در استاندارد (1992) BS 5726 و از طریق نمونه برداری از هوای درون محفظه BSCs و اندازه گیری تراکم بیوآئروسولها انجام شده است. سرعت جریان inflow و downflow نیز اندازه گیری شدند و یکنواختی جریان هوا مورد مطالعه قرار گرفت. حداقل تراکم بیوآئروسولها در زیر BSCs برابر با 0.2 cfu/m3 و حداکثر آن 1.33 cfu/m3 تعیین گردید. اندازه گیری inflow نیز نشان داد که کمترین مقدار برابر 0.33 m/s و مربوط به BSC آزمایشگاه کشت کلامیدیا (کلاس I ساخت (Ceas schip می باشد که از مقدار توصیه شده در استاندارد (0.7 m/s) کمتر است. بیشترین inflow اندازه گیری شده (1.1 m/s) مربوط به BSC آزمایشگاه باکتریهای گوارشی است که از نوع II/A ساخت کمپانیCeas schip  می باشد. کمترین downflow مربوط به BSC آزمایشگاه کشت سلول (کلاس II ساخت کمپانی Ceas schip) می باشد (0.09 m/s) که با مقدار استاندارد (0.25 - 0.5 m/s) فاصله دارد و بیشترین آن مربوط به BSC شماره یک آزمایشگاه کشت سلول (پولیو 1)می باشد 0.53 m/s) ). به طور کلی نتایج نشان داد که هیچ یک از هفت BSCs مورد مطالعه، شرایط استریل را در فضای زیر هود فراهم نکرده و از نظر وضعیت جریان هوا نیز به طور کامل با استاندارد BS 5726 مطابقت ندارند.

در این تحقیق زباله های خانگی از نوع پس ماندهای گیاهی، با استفاده از کرم خاکی از نوع Eisenia Fetida (کرم کمپوست) در طول مدت 3 ماه به کود کمپوست تبدیل شده است. به این منظور ابتدا مواد اولیه قابل کمپوست از نظر میکروبی، انگلی، فلزات سنگین و مواد اصلی تغذیه گیاهی ازت، فسفر و پتاس مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا 3 نمونه از مخلوط مواد اولیه از نقاط مختلف حوضچه کمپوست که به روش Pit در ابعاد متناسب ساخته شده بود برداشت شده و پس از انتقال به آزمایشگاه مورد تجزیه قرار گرفت. پس از عمل آمدن کمپوست عمل نمونه برداری عینا از کمپوست تولید شده مجددا تکرار گردید نتایج این بررسی شاهد افزایش مواد تغذیه گیاهی و بهبود نسبت C/N از 29.5 تا حدود 14.5 و کاهش قابل توجه فلزات سنگین به ویژه کرم، کادمیم و سرب در کمپوست حاصل بوده است. در این بررسی با استفاده از نرم افزار SPSS میاگین و انحراف معیار پارامترهای اندازه گیری شده را محاسبه نموده و از طریق تست آماری Mann – whitney مقایسه میانگین و انحراف معیارهای مواد اولیه و کمپوست تولید شده (ورمی کمپوست) انجام گرفته است. در این بررسی کرمهای اولیه مورد استفاده 5000 عدد بوده است که پس از 90 روز تا حدود 13000 عدد افزایش یافته است. در این بررسی میزان هدایت الکتریکی در ورمی کمپوست حاصل 907.33 µs/cm و در مواد اولیه 1813.33 µs/cm بوده است که این کاهش نشان دهنده شوری کمتری در ورمی کمپوست است که گفته می شود بعضی از املاح توسط کرمهای خاکی در پروسه کمپوست حذف گردیده است.

روند رو به افزایش جمعیت سالمندان در جهان و ایران و مسایل ناشی از آن از جمله افزایش بار بیماریها، ضرورت توجه و شناخت عوامل موثر بر سلامتی و رفاه آنان به عنوان بخش مهمی از جامعه و تعیین اولویتها را در این زمینه آشکار می نماید. این مطالعه به صورت مقطعی و به منظور بررسی کیفیت زندگی سالمندان ساکن در یک آسایشگاه و ارزیابی عوامل موثر بر آن انجام گردید. این مطالعه در سال 1382 انجام شد و افراد مورد بررسی عبارت بودند از 202 نفر از سالمندان 65 ساله و بالاتر ساکن در آسایشگاه خیریه سالمندان کهریزک تهران با طول مدت اقامت حداقل 6 ماه که قادر به درک و پاسخگویی به سوالات بودند. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده SF-36 و پرسشنامه مربوط به خصوصیات دموگرافیک افراد و به روش مصاحبه رودررو جمع آوری گردید. جهت مقایسه کیفیت زندگی بین گروههای مختلف از آزمونهای ناپارامتری من – ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد.طبق نتایج حاصله 84 نفر (%41.6) از نمونه ها مرد و 118 نفر (%58.4) زن بودند. میانگین و انحراف معیار سنی آنان 76.8±7.6 با حداقل 65 و حداکثر 99 سال بود. میانه امتیازات مربوط به کیفیت زندگی در زنان پایین تر از مردان بود. بین سن و کیفیت زندگی رابطه ای مشاهده نشد. بین سطح تحصیلات، کار در کارگاه موجود در آسایشگاه، دریافت حقوق بازنشستگی، ابتلا به یکی از انواع شکستگی ها و تغییر شکل اندامها و آرتروز با کیفیت زندگی ارتباط معنی دار مشاهده گردید (p<0.05).نتایج مطالعه حاضر نشانگر برخی عوامل موثر بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی در سالمندان است. با توجه به این موارد و با انجام اقدامات مقتضی و به موقع می توان از بسیاری از مسایل و مشکلات دوران سالمندی کاسته و بر سالهای عاری از ناتوانی و عمر مفید در سالمندان افزود.

کریپتوسپوریدیوزیس (Cryptosporidiosis) یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام می باشد که در اثر تک یاخته ای از جنس (Cryptosporidium) ایجاد می شود از علایم عمده بیماری گاستروآنتریت حاد یا مزمن را می توان نام برد.در این مطالعه 214 بیمار از هفت گروه مبتلا به انواع نقص ایمنی اکتسابی از ده مرکز بهداشتی درمانی در تهران مورد نمونه برداری قرار گرفتند و با سه روش مختلف که عبارت بودند از: رنگ آمیزی اسید فاست (AFS Acid Fast Staining)، روش اورامین فنل فلوئورسانس (Auramin Phenol Fluorescence, APF) و روش ایمونوفلوئورساس مستقیم با استفاده از آنتی بادی مونوکلونال ((Direct Fluorescence using Monoclonal Ab مورد آزمایش قرار گرفتند میزان آلودگی به کریپتوسپوریدیوم در بیماران مذکور 1.4% و در مبتلایان به اسهال این رقم به 6.3% می رسد.از سه مورد افراد آلوده یک نفر دچار لوسمی میلوستیک حاد (AML) و دو نفر مبتلا به (AIDS) بودند. با توجه به رقم 33.4% آلودگی به کریپتوسپوریدیوم در مبتلایان به اسهال در ایدز و 11.1% در مبتلایان به اسهال و بدخیمی های خونی می توان اذعان داشت که عامل یک مورد از سه مورد اسهال و ایدز و یک مورد از ده مورد اسهال در بدخیمی های خونی در این مطالعه انگل کریپتوسپوریدیوم می باشد. ازآنجا که کریپتوسپوریدیوزیس در مبتلایان به نقص ایمنی می تواند کشنده باشد لذا توجه به بهداشت فردی و غذایی در جلوگیری از آلودگی آنان به صورت جدی مورد تاکید قرارمی گیرد.