بررسیهای حسابداری و حسابرسی
سال:1388 | دوره:16 | شماره:57 |تعداد مقالات:10

تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین برخی از نمایندگان هزینه سیاسی و محافظه کاری حسابداری در شرکت های ایرانی می پردازد. فرضیه سیاسی بیان می دارد شرکت هایی که مورد موشکافی بیشتری قرار دارند هزینه های به نسبت بیشتری را در مقایسه با سایر شرکت ها متحمل می شوند و بنابراین برای گریز از این هزینه ها تمایل بیشتری به ارایه سود پایین تر و اعمال محافظه کاری دارند. در تحقیق حاضر ما از اطلاعات 5 ساله (1385-1381) شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده نموده ایم. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین اندازه و شدت سرمایه گذاری با محافظه کاری یک رابطه منفی و بین درجه رقابت در صنعت و مالکیت دولتی با محافظه کاری یک رابطه مثبت وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد که بین نرخ موثر مالیاتی و ریسک با محافظه کاری رابطه معناداری وجود ندارد.

تاثیر روش ارایه جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی (روش مستقیم و روش غیرمستقیم) بر توانایی پیش بینی جریان های نقدی آتی از موضوعاتی است که تحقیقات زیادی را در ادبیات مالی موجب شده است. هدف از این تحقیق، تعیین این موضوع است که 1) آیا روش ارایه اطلاعات جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی اثر مهم و معنی داری بر توانایی پیش بینی آن می گذارد؟ 2) آیا اطلاعات ناخالص دریافت ها و پرداخت های نقدی نسبت به اطلاعات خالص دارای توانایی پیش بینی بالاتری هستند؟ نتایج این بررسی با توجه به داده های جمع آوری شده از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره 1380 تا پایان 1386 نشان داد که ارایه اطلاعات جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی به روش مستقیم از توانایی پیش بینی بیشتری در مقایسه با روش غیرمستقیم برخوردار می باشد.

این باور وجود دارد که هر قدر کیفیت گزارش های مالی افزایش یافته و از استانداردها و ضوابط معتبرتری در تهیه و ارایه گزارش ها استفاده شود، ریسک اطلاعات کاهش خواهد یافت. استانداردهای حسابداری در راستای هدف بالا بردن کیفیت اطلاعات حسابداری و ایفای نقش اطلاع رسانی حسابداری به گونه مطلوب، تدوین می شوند. در این تحقیق این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد که تدوین و اجرای استانداردهای حسابداری موجب افزایش کیفیت اطلاعات حسابداری شده است؟ متغیرهای کیفیت اطلاعات حسابداری پایداری سود، ضریب واکنش سود، کیفیت اقلام تعهدی، و توان تبیین روش های ارزشیابی درنظر گرفته شده و در قالب مدل های کیفیت اطلاعات حسابداری، قبل و بعد از اجرای استانداردهای حسابداری مورد آزمون قرار گرفته است. هم چنین برای آزمون فرضیه از روش رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتیجه آزمون مدل ها در مجموع نشان داد که اجرای استانداردها تنها در مدل پایداری، با بهبود نسبی پایداری اضافی، همراه بوده است در حالی که در سایر مدل ها استانداردها نتوانسته اند اثر قابل ملاحظه ای داشته باشند.

در این تحقیق ارتباط پنج ویژگی غیرمالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با کیفیت گزارشگری مالی آن ها بررسی شده است. برای اندازه گیری کیفیت گزارشگری مالی از شاخصی متشکل از 155 قلم بر اساس استانداردهای حسابداری ایران و سایر قوانین مربوط در مورد افشا استفاده شد و ارتباط احتمالی آن با اندازه شرکت، نوع موسسه حسابرسی، نوع صنعت، ساختار مالکیت و عمر شرکت با استفاده از مدل های رگرسیون چندگانه بررسی شد. نتایج نشان می دهد اندازه شرکت، عمر شرکت و نوع صنعت رابطه مثبت معنادار و ساختار مالکیت رابطه منفی با کیفیت گزارشگری مالی دارد اما رابطه نوع موسسه حسابرسی با کیفیت گزارشگری مالی از لحاظ آماری معنادار نبود.

کیفیت گزارشگری مالی عامل موثری جهت کاهش عدم تقارن اطلاعاتی است که می تواند بر ابعاد مختلف شرکت تاثیر داشته باشد. این موضوع اگرچه تحقیقات زیادی را در ادبیات مالی و حسابداری به همراه داشته است، اما تحقیقات معدودی در مورد تاثیر کیفیت گزارشگری بر میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها انجام شده است. در این تحقیق اثر کیفیت گزارشگری مالی در قالب کیفیت اقلام تعهدی بر میزان نگهداشت وجه نقد در شرکت های ایرانی مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور 150 شرکت، از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه انتخاب و اطلاعات مالی آنها طی سال های 1380 تا 1386 مورد بررسی قرار گرفته است. شواهد تجزیه و تحلیل بر مبنای داده های ترکیبی مقطعی و سری زمانی نشان می دهد کیفیت گزارشگری مالی رابطه منفی و معنی داری با نقد و معادل های نقدی دارد. بنابراین، توجه به کیفیت گزارشگری مالی از سوی شرکت ها، در کاهش هزینه های تامین مالی ناشی از نگهداشت وجه نقد مازاد و ناکارآمد، حایز اهمیت می باشد. نتایج همچنین نشان می دهد متغیرهای فرصت رشد، جریان نقدی و دارایی های نقدی اثر مثبتی بر مانده نقد داشته و متغیرهای اندازه، سررسید بدهی و هزینه فرصت رابطه ای منفی با مانده نقد دارند.

برخی تحقیقات در زمینه مساله نمایندگی به مطالعه نقش سیستم های کنترلی در رابطه با مالکان و مدیران پرداخته اند. در این تحقیق رابطه بین دو مکانیسم کنترلی، یعنی افشای اختیاری (مکانیسم کنترل خارجی) و مدیران غیرموظف (مکانیسم کنترل داخلی)، که تقلیل دهنده مشکلات نمایندگی می باشند، مورد مطالعه قرار گرفت. به همین منظور نمونه ای از شرکت های تولیدی حاضر در بورس که صورت های مالی و گزارش فعالیت هیات مدیره مربوط به 29 اسفند سال 1385 را منتشر کرده بودند، انتخاب و در نهایت شامل 239 شرکت گردید. افشای اختیاری توسط 71 شاخص که در مطالعات قبلی نیز بکار رفته است با اعمال تعدیلاتی تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که مدل بکار رفته، 20 درصد از تغییرات افشای اختیاری را که در حدود یافته های قبلی نیز می باشد، بازگو می کند. این در حالی است که رابطه معنی داری بین افشای اختیاری و مدیران غیرموظف یافت نشد. این مطالعه حرکتی در جهت تحقیقات آتی با محوریت افشای اختیاری است و بر موضوع شفافیت در بازار سرمایه تاکید دارد.

در حقیقت حسابداری مالی سنتی قادر به محاسبه ارزش واقعی شرکتها نمی باشد و تنها به اندازه گیری ترازنامه مالی و دارایی های ملموس اکتفا می کند. سرمایه فکری یک مدل جدید کاملی را برای مشاهده ارزش واقعی سازمانها فراهم می آورد و با استفاده از آن می توان ارزش آتی شرکتها را نیز محاسبه کرد. در این تحقیق، ابتدا بر اساس روشی کاربردی، ارزش سرمایه فکری شرکتهای سرمایه گذاری برای دوره زمانی 6 ساله از 1380 تا 1385 محاسبه، سپس در مرحله بعد، ارتباط بین ارزش سرمایه فکری و بازده مالی شرکتهای سرمایه گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، روش آماری استفاده شده به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) می باشد. یافته ها حاکی از رابطه معنادار مثبت بین سرمایه فکری و بازده مالی؛ سرمایه فکری و بازده مالی آتی؛ نرخ رشد سرمایه فکری و نرخ رشد بازده مالی آتی شرکتهای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران، می باشد. با توجه به این نتایج، می توان بهره گیری شرکت ها، سهامداران، سرمایه گذاران و سایر گروه های ذی نفع در استفاده از این مدل را برای کسب بازده مالی بالاتر در آینده، پیشنهاد کرد.