اندیشه های نوین تربیتی
سال:1397 | دوره:14 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

هویت هر ملت از مهم ترین عوامل شکل گیری جامعه می بلشد. تقویت هویت ایرانی– اسلامی در عصر جهانی شدن، از مهم ترین راهکارهای مقابله با تهاجم فرهنگی نسبت به ایران اسلامی است. معلم در فرایند شکل گیری هویت ایرانی-اسلامی جوانان کشور، نقش کلیدی دارد. کاملا آشکار است که معلمان برای تحقق این اهداف باید خود، شایسته و برخوردار از هویت ایرانی-اسلامی باشند. هدف پژوهش این است که پس از تبیین مبانی فلسفی هویت ایرانی-اسلامی، مولفه های هویت ایرانی-اسلامی را در دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان آسیب شناسی کرده سپس جهت تقویت آنها راهکارهایی ارائه نماید. در پژوهش حاضر از طرح تحقیق آمیخته و با روش کیفی؛ توصیفی– تحلیلی به تبیین مبانی فلسفی هویت ایرانی-اسلامی و با روش کمی؛ پیمایشی به بررسی آسیب های مولفه های هویت ایرانی-اسلامی در دانشجومعلمان پرداخته ایم. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی محتوایی آن توسط صاحبنظران و ضریب نسبی CVR، تایید شده است و روایی سازه ای آن با ازمون تحلیل عاملی سنجیده شده است. اعتبار به دست امده با آلفای کرونباخ، 91/0 می باشد. جامعه آماری دانشجومعلمان دختر و پسر شهر تهران؛ 2833 نفر هستند که با نمونه گیری طبقه ای 348 نفر پرسشنامه هویت ایرانی-اسلامی را پاسخ دادند. در تحلیل آماری داده ها از ازمون T تک نمونه ای استفاده شد و یافته ها حاکی از آن بود که دستیابی دانشجومعلمان به 85% از مولفه های مبانی سه گانه فلسفی؛ انسان شناختی، معرفت شناختی و ارزش شناختی حاصل شده است اما در تحلیل آماری گویه ها، در هفت گویه که در بردارنده مولفه های تعلق به میهن، آثار ملی، لباس ملی، خودکفایی و اخلاقیات است، آسیب هایی مشاهده گردید که برای تقویت آنها راهکارهایی ارائه شد.

این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل روابط ساختاری عوامل مؤثربرکیفیت زندگی کاری معلمان اجرا گردید. پژوهش حاضرازنوع پژوهشهای ترکیبی بوده که با استفاده از طرح اکتشافی متوالی ابتدا درمرحله کیفی با مصاحبه نیمه ساختاربامعلمان، عوامل مؤثربرکیفیت زندگی کاری معلمان، شناسایی شده اند. 12 معلم( 9 مرد و 3 زن) به روش نمونه گیری دردسترس که در مقاطع سه گانه(ابتدایی، متوسطه اول و دوم) آموزش وپرورش شهر کرج در سال تحصیلی 95-94 مشغول کار بودند، در مصاحبه نیمه ساخت دارشرکت کردند. نمونه ای شامل 760 معلم نواحی چهارگانه شهرکرج به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته عوامل مؤثربرکیفیت زندگی کاری معلمان و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون را پرکردند. داده های به دست آمده در مرحله کیفی پژوهش شامل 5 شاخص فردی، اجتماعی، خانوادگی، شغلی وسازمانی و 17مقوله و 102 زیرمقوله بود. بر اساس این مقوله ها، پرسشنامه عوامل مؤثربرکیفیت زندگی کاری معلمان طراحی شد روایی سازه بااستقاده از تحلیل عاملی اکتشافی هشت عامل استخراج گردید که در تحلیل عاملی تأییدی با شاخص های برازش مطلوب مورد تأیید قرار گرفتند. در نهایت این عوامل به عنوان متغیرهای برونزاد و نمره حاصل از پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون به عنوان متغیردرونزاد دریک مدل تحلیل مسیر بررسی شدند. بر این اساس عوامل مزایای شغلی، توازن کار-خانواده و حمایت مدیران هم به طور مستقیم و هم با واسطه نگرش های شغلی برکیفیت زندگی کاری مؤثر بودند. عوامل توسعه حرفه ای، حمایت همسر و مشارکت مؤثر هم از طریق نگرشهای شغلی بر کیفیت زندگی کاری معلمان مؤثر بودند. شاخصهای برازش مدل نشان دهنده تطابق مدل پژوهش باداده ها بود.

این پژوهش به منظور مدل یابی معادلات ساختاری رابطه اثر بخشی فعالیت های قبل، ضمن و پس از تدریس با بهبود دوره های آموزشی شرکت گاز استان هرمزگان انجام شد. روش تحقیق کمی و کیفی(آمیخته) و از نوع پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری شامل 212 نفر کارکنان شرکت ملی گاز استان هرمزگان بود. که از این جامعه نمونه ای با حجم 140 نفر بر حسب جدول مورگان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و برای استاندارد سازی پرسشنامه از روش های روایی محتوایی، صوری، سازه و همگرا استفاده شد، و برای تعیین پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری t تک نمونه ای و تحلیل عاملی تاییدی که جزئی از معادلات ساختاری است، صورت گرفت، برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماریSPSS و AMOS استفاده شد، یافته های پژوهش نشان داد که فعالیت های قبل، ضمن و پس از تدریس در دوره های آموزشی اثر بخش بوده و مدل ساختاری از برازش مطلوب برخوردار بود و اثر بخشی فعالیت های قبل از تدریس، ضمن تدریس و پس از تدریس با بهبود دوره های آموزشی رابطه معنی داری داشتند.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان از طریق خودناتوان سازی و استرس ناشی از انتظارات تحصیلی بود. روش این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد نظر کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر مشهد در سال تحصیلی 96-95 بودند. گروه نمونه شامل 175 نفر که به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. مقیاس های اهمال کاری تحصیلی، استرس ناشی از انتظارات تحصیلی و خودناتوان سازی اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای خودناتوان سازی و استرس ناشی از انتظارات تحصیلی، همبستگی مثبت و معناداری با متغیر اهمال کاری دارند. در بررسی نقش پیش بینی کنندگی هر یک از متغیرها می توان گفت که متغیر خودناتوان سازی بیشترین میزان پیش بینی را دارد. بنابراین می توان اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان را از روی خودناتوان سازی و استرس ناشی از انتظارات تحصیلی آنها، پیش بینی کرد. همچنین با کاهش استرس و مدیریت خودناتوان سازی، می توان از افزایش اهمال کاری در بین دانش آموزان پیشگیری کرد.

هدف از این مطالعه شناسایی مؤلفه های نظارت مبتنی بر سوء استفاده در میان کارکنان غیر هیأت علمی در نظام آموزش عالی ایران بود. در راستای این هدف با استفاده از الگوی نظارت مبتنی بر سوء استفاده لیانگ هو (2017)، دو گروه عوامل شخصیتی مربوط به مدیران (سرپرستان) و عوامل سازمانی اعم از گرایش به سلطه طلبی، احترام درونی ادراک شده، بی ثباتی موقعیتی و انگیزه برای حفظ جایگاه شغلی به عنوان عوامل شخصیتی مدیران (سرپرستان) و همچنین ساختار مکانیکی سازمان و جو خصومت آمیز به عنوان عوامل سازمانی اثر گذار بر نظارت مبتنی بر سوء استفاده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. به منظور این بررسی، یکی از دانشگاه های جامعه شهر تهران انتخاب گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی کارکنان غیر هیأت علمی دانشگاه مذکور بودند که به گزارش امور اداری و پشتیبابی دانشگاه، جمعاٌ مشتمل بر 441 نفر، اعم از کارکنان صف و ستاد می باشند که از این تعداد 200 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. اطلاعات دریافت شده الگوی لیانگ هو را حمایت و تأیید کرد. اولین پیش بینی کننده نظارت مبتنی بر سوء استفاده، بی ثباتی موقعیتی بود. همچنین متغیرهای ساختار مکانیکی و گرایش به سلطه طلبی مدیران از دیدگاه دو گروه کارکنان صف و ستادی مورد مطالعه تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی ایران بر اساس مؤلفه های تفکر ادوارد دوبونو انجام شد. روش: این پژوهش به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب های درسی علوم تجربی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 96-1395 است که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر گردید و کل جامعه آماری (شش کتاب) به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش بیان گر آن بود که کتاب های علوم تجربی 499 مرتبه به مؤلفه های تفکر، توجه کرده اند که توزیع آن در مؤلفه های آمار و ارقام و واقعیت ها؛ احساسات، عواطف و حس ششم؛ قضاوت منفی و تظاهر به مخالفت؛ روشنایی و خوش بینی و برخورد سازنده و مثبت؛ تفکر خلاق، ایجاد انگیزه و حرکت؛ کنترل، خونسردی و رهبری به ترتیب 174، 81، 53، 36، 85، 70 فراوانی بوده است. نتیجه گیری: در بین پایه های تحصیلی شش گانه، پایه اول با میزان بار اطلاعاتی 946/0 و ضریب اهمیت 175/0 بیشترین توجه را به مولفه های تفکر و پایه پنجم با میزان بار اطلاعاتی 849/0 و ضریب اهمیت 157/0 کمترین توجه را به مولفه های تفکر به خود اختصاص داده بودند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش برنامه جرأت-ورزی بر میزان بهزیستی تحصیلی دانش آموزان دختر متوسطه اول انجام گرفت. مطالعه حاضر به شیوه نیمه-آزمایشی با طرح پیش-آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم دوره متوسطه اول شهر خرم آباد در سال تحصیلی 95-1394 بود. حجم نمونه برابر دو کلاس 22 دانش-آموز به تعداد 44 نفر(یک کلاس(22 نفر) گروه آزمایش و یک کلاس(22 نفر) گروه گواه) به صورت تصادفی و با استفاده از روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. ابزار اندازه-گیری در این پژوهش، پرسشنامه بهزیستی تحصیلی پیترینن و همکاران(2014) بود. گروه آزمایش، تحت آموزش برنامه جرأت-ورزی قرار گرفت. بعد از اتمام جلسات آموزشی، از هر دو گروه آزمایش و گواه، پس آزمون و مجدداً 2 ماه بعد، پیگیری به عمل آمد. تحلیل داده ها با استفاده از spss-19و اجرای آزمون-های توصیفی و استنباطی از جمله تحلیل واریانس با اندازه-گیری مکرر و t گروه های مستقل صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد آموزش برنامه جرأت-ورزی بر بهزیستی تحصیلی تأثیر دارد(001/0>P). این نتایج در مرحله پیگیری حفظ گردید.

هدف پژوهش حاضر، بررسی روابط ساختاری پنداشت های یادگیری و رویکردهای یادگیری علوم دانشآموزان متوسطه بود. جامعه آماری، دانش آموزان متوسطه رشته های علوم تجربی و ریاضی و فیزیک شهر کرمان بودند و 350 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی پرسشنامه های پنداشت های یادگیری علوم و رویکردهای یادگیری علوم (اقتباس از لی، یوهانسن و تی سای، 2008) با روش تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. پبر این اساس، ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه پنداشت های یادگیری علوم 80/0 و برای پرسشنامه رویکردهای یادگیری علوم 73/0 برآورد شد. ضریب روایی همگرا (AVE) نیز برای هر یک از مولفه های پژوهش بین 51/0 تا 63/0 در نوسان بود. نتایج تحلیل عاملی مدل شش مولفه ای پنداشت های یادگیری علوم و مدل چهار مولفه ای رویکردهای یادگیری علوم نشان داد که میزان شاخص های برازش تحلیل عاملی تاییدی در حد مطلوب و نسبتاً مطلوب بوده و بنابرین این دو ابزار، الگوهای اندازه گیری قابل قبولی در جامعه دانش آموزان متوسطه ایرانی هستند. همچنین نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که «افزایش دانش» قوی ترین پیش بین انگیزه سطحی و «فهمیدن و دیدن به شیوه ای جدید» قوی ترین پیش بین انگیزه عمیق بود ولی سایر مولفه های مربوط به پنداشت های یادگیری علوم، به طور مستقیم پیش بین معناداری برای راهبرد سطحی نبودند. از میان مولفه های مربوط به سطوح بالای پنداشت های یادگیری علوم نیز تنها اثر مستقیم مولفه «به کارگیری» بر راهبرد عمیق معنادار بود. از سوی دیگر، اثر غیرمستقیم «افزایش دانش» بر راهبرد سطحی (با میانجی انگیزه سطحی) بیشتر از تاثیر غیرمستقیم «به خاطرسپاری» بر راهبرد سطحی با همین میانجی بود. این نتایج نشان داد که پنداشت های یادگیری علوم دانش آموزان متوسطه، رویکردهای یادگیری آن ها در علوم را پیش بینی می کند.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر دو روش تدریس ترکیبی (سنتی ویادگیری تحت شبکه (بلاگ, تالار گفتگو))و روش تدریس(سنتی و کتابچه الکترونیکی محقق ساخته تلفن همراه)برای یادگیری مفاهیم تعلیمات اجتماعی دانش آموزان پایه نهم انجام شد. روش پژوهش نیمه تجربی با گروه گواه و شاهد است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه نهم منطقه 20 تهران در سال تحصیلی 95-1394 می باشند که 50 نفر آنها به شکل تصادفی خوشه ای رتبه ای از مدارس دولتی انتخاب شده اند. وبه 2 گروه26نفر, استفاده از کتابچه الکترونیکی تلفن همراه در کنار یادگیری سنتی و24 نفر گروه دوم استفاده از وبلاگ و تالار گفتگو در کنار روش تدریس سنتی دسته بندی شدند. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه محقق ساخته به منظور سنجش میزان پیشرفت و درک دانش آموزان از مفاهیم کتاب تعلیمات اجتماعی تهیه شده است که شامل 30 سوال از 6 مولفه مفاهیم کتاب که به شکل تصادفی از سه بخش جغرافی, تاریخ, اجتماعی تهیه شده است برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظر معلمان و متخصصان استفاده شد. برای تحلیل داده های آماری در مورد هر یک از فرضیه های پژوهشی به علت تعیین تفاوت و محاسبه و مقایسه نمره های پیش آزمون و پس آزمون درگروه های آزمایش وگواه از آزمون ANCOVA(کوواریانس) استفاده گردید. . یافته های پژوهش حاکی از آن است که در بخش تاریخ و تعلیمات اجتماعی روش کتابچه محقق ساخته تحت تلفن همراه موثر تر از روش وبلاگ و تالار گفتگو است و در درس جغرافیا روش وبلاگ وتالار گفتگو و کتابچه تحت تلفن همراه تفاوت چشمگیری در میزان پیشرفت تحصیلی ندارد و هر دو روش موثر هستند.

هدف این پژوهش، تعیین تأثیر تراکمی تجربه نظام ارزشیابی توصیفی بر اضطراب و خودکارآمدی دانش آموزان بود. بدین منظور70 نفر دانش آموز(35 پسر و 35 دختر) که چهار سال متوالی نظام ارزشیابی توصیفی را تجربه کرده بودند و 70 نفر دانش آموز(35 پسر و 35 دختر) مشمول نظام ارزشیابی کمّی، از تهران انتخاب و به پرسشنامه اضطراب(ابوالقاسمی و همکاران(1375) و مقیاس خودکارآمدی دانش آموز (مورگان-جینکز، 1999) پاسخ دادند. برای هر متغیر، شاخص های مرکزی و پراکندگی محاسبه و از تحلیل واریانس دو راهه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ارزشیابی توصیفی بر کاهش اضطراب دانش آموزان تأثیر دارد. اثر اصلی نوع ارزشیابی بر اضطراب امتحان معنادار است. صرف نظر از جنس، میانگین اضطراب دانش آموزان مشمول ارزشیابی سنتّی بیشتر از دانش آموزان گروه ارزشیابی توصیفی است. اثر اصلی نوع ارزشیابی و جنس دانش آموزان بر خودکارآمدی معنادار نیست. باوجود این، خودکارآمدی برحسب جنس دانش آموزان از نوع ارزشیابی متأثر می شود. بنابراین، جنس دانش آموز با نوع ارزشیابی رابطه داشته و می تواند اثرات ارزشیابی را تعدیل کند. به نظر می رسد دختران بیش از پسران به اشارات و توصیف های کلامی آموزگاران حساس بوده و از آن متأثر می شوند. کابردهای این یافته ها به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و برای انجام تحقیقات بعدی پیشنهادهایی ارائه شد.