علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال:1392 | دوره:15 | شماره:3 (مسلسل 58) |تعداد مقالات:14

این مطالعه به منظور بررسی توان گونه گیاهی Chenopodium album در پالایش سزیم پایدار از محلول ها انجام و الگوی تجمع و شاخص بردباری گیاه نسبت به سزیم مورد بررسی قرار گرفت.در روش گیاه پالایی برای پالایش محلول های حاوی سزیم پایدار، ابتدا گیاهان گونه Chenopodium album در شرایط کنترل شده به صورت هایدروپونیک در محلول غذایی هوگلند رشد داده شد و سپس در معرض جذب سزیم از محلول سزیم کلراید با غلظت های متفاوت بین 0.4 تا 4 میلی گرم بر لیتر سزیم قرار گرفت.در پایان 14 روز تجمع سزیم در بافت گیاه، بین 201.83±2.15 تا 1032.86±12.21 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک گیاه بود. نتایج این تحقیق نشان می دهد حداکثر%68.08±2.12  سزیم محلول ها مورد پالایش قرار گرفته که مربوط به پایین ترین غلظت سزیم می باشد. همچنین گیاهان قادر به تجمع سزیم هم در ریشه و هم در برگ ها بوده اند که نشان می دهد Chenopodium album می تواند گزینه مناسبی برای گیاه پالایی و جذب سزیم از محلول ها باشد.

با افزایش سیستم های حمل و نقل لزوم فعالیت های مرتبط با جاده سازی در مناطق مختلف با توسعه روزافزونی مواجه است. بدنبال فعالیت های مرتبط با راه سازی مشکلاتی چون آلودگی صوتی در مناطق مختلف از موارد قابل بررسی است. تاثیر منفی آلودگی صوتی هنگامی آشکار می گردد که گونه های تهدید شده در منطقه وجود داشته باشد و این آلودگی سبب کاهش جمعیت این گونه ها گردد. با احداث جاده اصلاحی پارچین- پاسداران در پارک ملی خجیر تعبیه زیرگذرهایی حیات وحش به منظور کاهش تلفات جاده ای، امری ضروری است. لذا هدف از این تحقیق برآورد تراز معادل صوت در زیرگذرهای حیات وحش در حال احداث در پارک ملی خجیر بمنظور کاهش اثرات سوء این آلودگی بر گونه های حیات وحش است.با مشاهده مستقیم و تکمیل پرسشنامه، 3 روز پرتردد هفته در پارک ملی خجیر انتخاب و اندازه گیری تراز معادل صوتی توسط دستگاه تراز سنج صوتیCastle 440  در 8 آبراهه انجام شد. در هر آبراهه 2 ایستگاه برای سنجش تراز معادل صوت در نظر گرفته شد. طول بازه زمانی اندازه گیری برای هر 8 آبراهه 4 ساعت بوده است. متغیرهای اندازه گیری شده در این پژوهش شامل تراز معادل صوت 30 دقیقه ای، مقدار بیشینه و کمینه تراز صوت و در نهایت اندازه ارتفاع و عرض دهانه و میانه هر آبراهه می باشد.نتایج به دست آمده نشان داده است که با استفاده از معادلات خطی رگرسیون ساده بین اندازه سطح مقطع (ارتفاع´عرض) آبراهه های فعلی و تراز معادل صوت در آن ها نتایج حاصل رگرسیون خطی منفی نوع اول برازش شده است. با توجه به اندازه فعلی آبراهه ها (4.2 مترمربع) و اندازه استاندارد در نظر گرفته شده برای زیرگذرهای آتی حیات وحش (35 مترمربع) که در جاده پارچین- پاسداران احداث خواهد شد، زیرگذرهای آتی دچار مشکل آلودگی صوتی نخواهد بود و نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نیاز به تعبیه عایق های صوتی چندان حایز اهمیت نمی باشد.

برکه های تثیت فاضلاب به دلیل توان پذیرش شوک های بار آلی و هیدرولیکی، روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب های شهری و بسیاری از فاضلاب های صنعتی محسوب می شوند. هدف اصلی از این تحقیق ارزیابی کارآیی تصفیه فاضلاب شهرک صنعتی آبادان به روش برکه تثبیت می باشد. در حال حاضر یک مدول از این طرح به اجرا در آمده است و مدول های بعدی با توسعه طرح به اجرا در می آیند.این تحقیق از اسفند ماه سال 1383 به مدت 10 ماه بر روی تصفیه خانه شهرک صنعتی آبادان انجام یافت. در این طرح ضمن بررسی وضعیت عملکرد برکه های تثبیت، شاخص های کیفی تصفیه فاضلاب مانندpH ، COD، BOD5، TSS، کل باکتری های کلیفرم، باکتری های کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. حداکثر بازده حذف آلاینده ها در تصفیه خانه فاضلاب مربوط به مرداد ماه بود، در این ماه میانگین مقادیرCOD ، BOD5، TSS در پساب خروجی برکه های تثبیت به ترتیب 805 mg/l،440 mg/l ،30 mg/l  و کل باکتری های کلیفرم، باکتری های کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها در پساب خروجی به ترتیب 9.2´105 MPN/100 ml، 6.1´105 MPN/100 ml و 22 ova/l بود. این نتایج نشان داد که مقادیر به دست آمده به جزء TSS با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت تخلیه پساب به آب های سطحی و استفاده مجدد در کشاورزی فاصله زیادی دارد. جهت دفع بهداشتی و یا استفاده مجدد از این پساب ها بایستی بهینه سازی عملکرد برکه های موجود مورد توجه قرار گیرد. کاربرد نتایج این تحقیق می تواند در طراحی و اجرای بهینه واحدهای بعدی تصفیه خانه این مجموعه نقش موثری داشته باشد.

در این مطالعه، یک مدل ریاضی به منظور توصیف فرآیند حذف H2S در حالت های عملکردی شبه پایدار و ناپایدار در یک بیوفیلتر ارایه شده است. مدل مربوط شامل معادلات موازنه جرم برای جزء آلاینده و اکسیژن در ناحیه گاز و توده فیلم میکروبی می باشد که بر اساس قوانین بقا استخراج گردیده است. حل همزمان و عددی این معادلات، تغییرات غلظت آلاینده را در طول ارتفاع بیوفیلتر و ضخامت توده زیستی به دست می دهد. محاسبات برای یافتن مقادیر بازده و ظرفیت حذف در سه شدت جریان مختلف گاز 0.03، 0.07 و 0.14 m3/hr با غلظت های ورودی متفاوت صورت گرفته و نتایج آن توسط نمودارهایی با داده های تجربی ارایه شده توسط Oyarzun و همکاران مورد مقایسه قرار گرفته است. در شرایط ناپایدار نیز مقایسه نتایج حاصل از مدل با نتایج تجربی در غلظت ورودی1100 ppm  از آلاینده H2S ارایه شده است. یافته های حاصل از این بررسی ها نشان می دهد که این مدل با دقت قابل قبولی قادر به برازش نتایج تجربی بوده و بنابراین از آن می توان به عنوان یک ابزار مناسب، برای طراحی بیوفیلتر استفاده نمود. همچنین، اثر پارامترهای مختلف عملیاتی شامل: سطح مخصوص بستر، ارتفاع بستر پرشده، تخلخل بستر و شدت جریان حجمی گاز بر عملکرد بیوفیلتر مورد بررسی قرار گرفته است.

فاضلاب های صنایع نساجی و رنگرزی به دلیل دارا بودن انواع آلاینده های آلی و غیرآلی، یکی از عمده ترین منابع آلاینده محیط زیست به شمار می روند. تاکنون روش های مختلفی از قبیل انعقاد و لخته سازی، ازن زنی، فرآیند فنتون و سایر روش ها برای تصفیه این نوع از فاضلاب ها مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش از پودر آهن به عنوان یک ماده ارزان قیمت و موثر که به آسانی در دسترس بوده و مورد استفاده قرار می گیرد، جهت حذف دو نوع ماده رنگزای AO7 و RB5 در سیستم ناپیوسته استفاده شده است. پارامترهای مورد بررسی شامل pH (9، 7، 5، 3 و 11)، زمان تماس (15، 30، 45، 60، 75، 90، 105، 120 دقیقه)، میزان پودر آهن (0.5، 1، 1.5 و g/L 2) و غلظت اولیه رنگ (25، 50، 75 و mg/L 100) می باشد. همچنین نتایج حاصل از مطالعات سنتیک با استفاده از نمودارهای معادله های سنتیک شبه درجه اول، شبه درجه دوم و شبه درجه اول اصلاح شده مقایسه گردید. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که کارایی حذف هر دو نوع رنگ با افزایش زمان تماس و میزان پودر آهن نسبت مستقیم و با افزایش pH نسبت معکوس دارد. افزایش غلظت اولیه رنگ باعث افزایش کارایی حذف رنگ AO7 گردیده، در حالی که در خصوص رنگ RB5، باعث کاهش کارایی حذف رنگ شد. همچنین تطبیق نتایج حاصل از آزمایشات بر روی معادلات سنتیک نشان داد که سنتیک حذف رنگ (r2>0.9798) AO7 و رنگ (r2>0.9776) RB5 از معادله شبه درجه اول پیروی می کند. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از آزمایش ها، استفاده از پودر آهن به عنوان یک ماده ارزان قیمت و موثر در جهت حذف مواد رنگزا از فاضلاب های صنایع نساجی و رنگرزی پیشنهاد می گردد.

مطالعه گزارش ها و نقشه های موجود نشان می دهد که استان بوشهر به علت همجواری با خلیج فارس در معرض آلودگی های نفتی قرار گرفته است. در این منطقه به منظور شناسایی مناطق آلوده از چهارده ترانسکت فرضی استفاده شد که این ترانسکت ها در محدوده جزر و مدی و در راستای عمود بر ساحل انتخاب شده و بر حسب ارتفاع سواحل و نوع جزر و مد منطقه ای، طول ترانسکت ها متفاوت می باشد.آنالیز نمونه های جمع آوری شده با روش HPLC نشان می دهد که میزان آلودگی به هیدروکربن کل (TPH) در منطقه بسیار ناچیز است. به گونه ای که برای آلوده ترین نقاط میزان TPH کم تر از 400 ppb است. ارزیابی روند توزیع مواد آلاینده در نوار ساحلی نشان می دهد که توزیع آلاینده ها در رسوبات ساحلی مناطق مختلف یکسان نمی باشد، به طوری که بیشترین آلودگی در پایین ترین حد جزر و کم ترین مقدار در بالاترین حد مد می باشد. همچنین آنالیز نمونه ها نشان می دهد که بالاترین نرخ آلودگی در نمونه هایی است که از اعماق بیشتری برداشت شده است. علاوه بر آن در اکثر نمونه های برداشت شده از سواحل بوشهر رابطه مستقیمی بین درصد رس و هیدروکربن های آروماتیک وجود دارد.

در این مقاله یک روش ساده و بسیار گزینش پذیرا برای جداسازی، پیش تغلیظ و اندازه گیری اسپکتروفتومتریک نیکل ارایه گردیده است. اساس این روش بر پایه فلوتاسیون کمپلکس نیکل و دی متیل گلی اکسیم بین فاز آبی و سیکلوهگزان در pH= 7 می باشد. پس از انحلال کمپلکس در کلروفرم، میزان نیکل در 327 nm به روش اسپکتروفتومتریک اندازه گیری شد. برای بررسی کارایی این روش در اندازه گیری سریع و آسان نیکل چند نمونه زیست محیطی از جمله پساب صنعتی، آب دریا و آب رودخانه با این روش مورد تجزیه قرار گرفت. همچنین جهت بررسی صحت روش ارایه شده میزان نیکل در این نمونه ها به روش جذب اتمی شعله ای نیز مجددا اندازه گیری شد که نتایج بیانگر کارایی بالای روش در اندازه گیری مقادیر ناچیز نیکل در نمونه های پیچیده زیست محیطی می باشد. با توجه به سادگی، ارزان بودن و استفاده حداقلی از حلال های زیان آور آلی، این روش می تواند به عنوان روشی رایج در آزمایشگاه های زیست محیطی و صنایع به کار گرفته شود.

تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد با افزایش تولید سرانه، ابتدا آلودگی زیست محیطی افزایش و سپس در سطحی از تولید سرانه به علت توجه به محیط زیست، آلودگی کاهش می یابد. این موضوع را می توان در منحنی زیست محیطی کوزنتس نشان داد. اهداف این مطالعه، تعیین نوع رابطه بین آلودگی دی اکسید کربن و تولید سرانه با استفاده از تست هاسمن و سپس تخمین معادله با استفاده از سیستم معادلات همزمان، برآورد منحنی کوزنتس در ایران و تعیین سطح تولید سرانه ای بود که انتظار می رود بعد از آن توجه به محیط زیست افزایش یافته و در نتیجه نرخ تولید آلودگی کاهش یابد. نتایج نشان داد رابطه بین آلودگی و تولید سرانه رابطه ای دو طرفه می باشد. همچنین نرخ کاهش آلودگی در سطح تولید سرانه 6509720 ریال اتفاق خواهد افتاد. با توجه به شبیه سازی صورت گرفته به روش خود رگرسیون میانگین متحرک می توان پس از 17 سال به این تولید سرانه دست پیدا کرد.

حجم قابل ملاحظه ضایعات دفعی در صنایع رنگ سازی که عمدتا جزء ضایعات خطرناک طبقه بندی می شود و هزینه بالای تصفیه و دفع صحیح و ایمن آن ها از یک سو و کاهش و کنترل آلودگی های زیست محیطی اعم از آب، هوا و خاک از سوی دیگر سبب شده که کمینه سازی ضایعات در این صنایع به عنوان یک اولویت برتر مطرح گردد. هدف این تحقیق مطالعه موردی سیستم مدیریت کمینه سازی ضایعات در یک کارخانه رنگ سازی بوده است. بر این اساس منابع تولید ضایعات در کارخانه، شناسایی و گزینه های کمینه سازی ضایعات همچون کاهش ضایعات در منبع تولید آن ها، بازچرخش، بازیافت و استفاده مجدد از ضایعات پیشنهاد گردید. همچنین میزان ضایعات در مصرف مواد اولیه، آب و برق نیز مورد مطالعه قرار گرفت و راهکارهای مدیریتی پیشنهادی در جهت کاهش این گونه ضایعات ارایه گردیده است. ارایه یک فلودیاگرام پیشنهادی برای سیستم مدیریت کمینه سازی ضایعات در صنایع رنگ سازی مهم ترین دستاورد انجام تحقیق حاضر می باشد. بر اساس مطالعات و بررسی های انجام یافته در این تحقیق می توان با به کارگیری گزینه های کمینه سازی ضایعات و راهکارهای پیشنهادی، در کارخانه رنگ سازی مورد مطالعه، میزان مصرف مواد اولیه را تا %0.15، مصرف برق را تا %12، مصرف آب را تا %15 و تولید ضایعات را تا %20 کاهش داد که معادل صرفه جویی مبلغ صد و پنجاه میلیون ریال سالانه در هزینه های عملیاتی فرایند تولید می باشد. لذا اجرای روش ها و تکنیک های کمینه سازی ضایعات در صنایع، فرایندی مقرون به صرفه است که نتیجه نهایی آن هم به سود محیط زیست می باشد و هم سود صاحبان کارخانه را به همراه دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

گوگرد و مواد آلی نقش قابل توجهی در بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک ها، به خصوص خاک های آهکی دارند؛ این پژوهش، بر آن شد تا با انتخاب نسبت های مختلف گوگرد و کمپوست پسماند شهری، نسبت اختلاط بهینه و نیز میزان جذب عناصر ریزمغذی در ذرت علوفه ای را با افزودن این مواد به خاک تعیین نماید.در این تحقیق، از طرح آماری کاملا تصادفی با سه تکرار و با دو فاکتور M و - T که به ترتیب مقدار کل کود کمپوست و گوگرد اضافه شده به گیاه و نسبت گوگرد به کمپوست در کود مصرفی بود - استفاده شد. فاکتور M در چهار مقدار صفر، 0.5، 1 و %2 وزن خاک هر گلدان و برای فاکتور T چهار نسبت گوگرد به کمپوست 1:1، 1:2، 1:3 و 1:4 در نظر گرفته شد.نتایج این تحقیق نشان داد که تمام تیمارها (واحدهای آزمایشی) در سطح یک درصد سبب کاهش معنی دار pH نسبت به شاهد شدند. تیمار T2M4 (با %2 گوگرد به کمپوست و با نسبت 1:2) بیشترین کاهش pH خاک را داشت. میزان غلظت و روی جذب شده توسط گیاه نیز در اغلب تیمارها، با تفاوت معنی داری در سطح %5 نسبت به شاهد مشاهده شد. غلظت و میزان آهن جذب شده توسط گیاه نسبت به شاهد افزایش نشان داد ولی از لحاظ آماری در سطح %5، معنی دار نبود.

هدف تحقیق حاضر بررسی فونستیک مارهای مناطق غربی استان گلستان (از شهر گرگان تا مرز استان مازندران) با توجه به صفات ریخت شناسی و با کمک کلید شناسایی است. در این تحقیق که از اوایل مردادماه 1387 تا آخر مرداد 1388 به طول انجامید، تعداد 36 نمونه از این مناطق جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های شناسایی شده شامل یازده گونه مختلف در چهار خانواده و ده جنس بود که عبارتند از: مار کرمی شکل Typhlops vermicularis از خانواده Typhlopidae، مار چلیپر Natrix tessellata، مار آبی Natrix natrix، گوندمارElaphe dione ، مار پلنگیHemorrhois ravergieri ، مار موش خور ایرانی Zamenis persica مار آتشیDolichophis jugularis ، قمچه مارPlatyceps najadum ، سوسن مار Telescopus fallax همگی متعلق به خانوادهColubridae ، کفچه مار Naja oxiana از خانوادهElapidae ، افعی قفقازی Gloydius halys از خانوادهViperidae . مار افعی قفقازی سمی وفنگ متحرک، کفچه مار سمی با فنگ ثابت، سوسن مار نیمه سمی (فنگ عقب) و بقیه گونه ها غیرسمی می باشند. پس از شناسایی و تهیه عکس، نقشه پراکندگی هر گونه ترسیم شد.