علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال:1396 | دوره:19 | شماره:4 (مسلسل 75) |تعداد مقالات:20

زمینه و هدف: مدیریت صحیح فاضلاب یکی از مهم ترین مسایل محیط زیستی می باشد، مواد آلی و نوترینت ها از جمله ترکیبات فسفر از آلاینده های بالقوه آب های پذیرنده می باشند. انتشار فسفر از پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری به محیط زیست یکی از دلایل اصلی پدیده شکوفایی آب است. بنا براین هدف از این مطالعه تعیین میزان نوترینت ها و مواد آلی فاضلاب شهر یاسوج و میزان حذف بهینه نوترینت ها از جمله فسفر کل توسط سیستم باردنفو اصلاح شده پرداخته است. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بوده، روش نمونه برداری به صورت نمونه برداری مرکب (Composite Sampling) و جامعه مورد مطالعه نمونه های اخذ شده از ورودی سیستم تصفیه (بعد از سیستم آشغال گیر) و خروجی سیستم تصفیه (بعد از ته نشینی) می باشد. جهت شناسایی عوامل تاثیرگذار بر حذف فسفر از پایلوت باردنفو اصلاح شده استفاده شد مقدار حذف نیترات، فسفات کل، COD و BOD5 به مدت 9 ماه مورد ارزیابی قرار گرفت. در پایان داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده، میانگین COD ورودی در سیستم (228.54±674.55)، فسفر ورودی (4.8±21.26)، نیترات ورودی (19.63±25.91)، BOD ورودی (106.66±378.33) میلی گرم در لیتر و مقدار pH ورودی (0.35±7.22) بود. بین میزان COD ورودی و درصد حذف فسفر ارتباط معناداری وجود دارد (0.004 P.value=) ولی بین pH ورودی و درصد حذف فسفر ارتباط معناداری وجود ندارد (0.339 P.value=). بیش ترین حذف فسفر در زمان توقف سلولی 15 روزه (69.72%) مشاهده شد. بازگشت داخلی 200% نیز (68.96%) بیش ترین درصد حذف فسفر را نشان داد. نتیجه گیری: طبق اطلاعات بدست آمده، شرایط بهینه برای حذف فسفر، 15SRT= ، HRT=0.5-1 در تانک بی هوازی، درصد بازچرخش داخلی 200%، درصد لجن برگشتی 75% و حفظ 3-2 DO= نشان داده شد. بنابراین با توجه اطلاعات بدست آمده، برای زدایش فسفر علاوه بر روش های فیزیکی و شیمیایی می توان از فرآیندهای زیستی اصلاح شده استفاده کرد. دراین سامانه ها با قرار دادن یک مرحله بی هوازی در ابتدای فرآیند، حذف فسفر بهبود می یابد. و این روش می تواند جایگرین مناسبی برای تصفیه خانه هایی که با سیستم لجن فعال کار می کنند باشد.

زمینه و هدف: یکی از مشکلات زیست محیطی در مناطق غربی ایران فعالیت توفان های گردوغبار و ریزگردها در اتمسفر شهرها است. شهرهای ملایر، نهاوند و تویسرکان در جنوب استان همدان و غرب ایران از ورود توفان های گردوغبار و ریزگردها آسیب پذیر هستند. در این پژوهش وضعیت توفان های گردوغبار، ریزگردها و نیز وضعیت میدان دید و نحوه ورود این توفان ها به درون شهرها مورد مطالعه قرار گرفته است. روش بررسی: در این پژوهش دوره های آماری مختلف برای سه شهر مورد نظر در طول سال های 1992 تا 2010 مورد مطالعه قرار گرفت. سپس وضعیت باد غالب، پراکندگی توفان ها و کاهش میدان دید در طول سال بررسی شدند.همچنین نقشه های مربوط به الگوهای فشار در روزهای وقوع توفان برای انجام تحلیل سینوپتیکی تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: حداکثر وقوع گردوغبار در طول سال در شهر ملایر اواسط بهار، در نهاوند اوایل بهار و اواسط تابستان و در تویسرکان اواخر بهار اتفاق افتاده است. بیش ترین تعداد توفان گردوغبار در تویسرکان و کم ترین آن ها در نهاوند شکل گرفته است. تغییرات دوره ای گردوغبار در منطقه، افزایش این پدیده اقلیمی را در سال های اخیر مشخص کرده است. تغییرات فراوانی گردوغبار با افزایش ارتفاع روند مثبتی در منطقه نشان داده است. وضعیت افزایش تعداد روزهای با میدان دید کم با ماه های شاخص وقوع توفان گردوغبار در منطقه مطابقت داشته و بیش ترین تعداد روزهای با میدان دید کم مربوط به خرداد و تیر بوده است. همچنین تحلیل همدیدی جو نشان می دهد در نزدیکی سطح زمین در هنگام وقوع توفان گرادیان شدید فشار و ناپایداری و در سطح 500 هکتوپاسکال جریان هم گرایی بر روی منطقه ایجاد شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که گردوغبار در خیابان های موازی با مسیر باد غالب به راحتی به قسمت های مرکزی شهر منتقل می شود و در اثر برخورد جریان گردوغبار با ساختمان های بلند شهر، قسمتی از جریان ریزگردها به طرف سطح زمین انتقال یافته و قسمتی دیگر از جریان در بخش پشت به باد ساختمان حالت پیچشی ایجاد می نماید. بخش دیگری از آن نیز در ارتفاعی بالاتر از ساختمان ها از سطح شهر عبور می کند. پوشش گیاهی در اطراف شهرها، ورود ریزگردها را به داخل شهرها کاهش داده و به عنوان یک عامل مثبت در کاهش آلودگی منطقه به حساب می آیند.

زمینه و هدف: افزایش جمعیت و تقاضا مستلزم بالا بردن میزان تولید در واحد سطح است. رقابت برای افزایش عملکرد موجب استفاده بیش از حد از کودهای نیتراته شده است. مصرف بی رویه کودهای شیمیایی علاوه بر هزینه زیادی که بر کشاورز تحمیل می کند، اثرات زیان باری را نیز در پی دارد. با توجه به اینکه این کشاورزان هستند که در نهایت در وقت عمل میزان استفاده از کودهای شیمیایی را تعیین می کنند، لذا دلایل بی توجهی و غفلت کشاورزان از عوارض سوء مصرف کودهای شیمیایی بر استفاده از روش بحث متمرکز گروهی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: تحقیق با مشارکت 12 نفر از سبزی کاران شهرستان بوکان (آذربایجان غربی) انجام شد. در مجموع 5 دوره بحث متمرکز گروهی با مدت زمان 1 ساعت برای هر دوره اجرا گردید. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده دلایل ب توجهی کشاورزان از اثرات سوء کودهای شیمیایی در قالب 5 موضوع (T hemes) اصلی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که عبارتند از 1- هدف از تولید 2- نبود ملاک تشخیص محصولات سالم یا ارگانیک از محصولات غیرارگانیک 3- عناصر مورد توجه در تولید محصول  4- عملکرد مراکز تحقیقاتی و جهاد کشاورزی پیرامون عوارض سوء مصرف بی رویه کود ازته در مزارع و 5- عدم آشنایی کشاورزان با کشت ارگانیک. بحث و نتیجه گیری: فرهنگ سازی در جامعه در جهت خرید و مصرف محصولات سالم ولو با قیمت بالا کمک بسیاری در جهت علاقمندی و رضایت کشاورز از کشت محصولات سالم با حداقل مصرف کود خواهد داشت و این زمانی تحقق می یابد که دولت در این زمینه به وظایف خود به نحو احسن عمل کند. از جمله موظف کردن کارشناسان سازمان های مربوطه بر نظارت و کنترل میزان کودهای مصرفی در مزارع سبزی کاری و جلب توجه و رضایت کشاورزان می تواند کمک چشمگیری در کاهش میزان مصرف کود در اراضی کشاورزی داشته باشد. تولید محصولات سالم به طور مستقیم با بهداشت و سلامت افراد جامع در ارتباط است. با بها دادن به تولید و مصرف محصولات سالم می توان جامعه ای سالم داشت و بدون مشکل به سوی اهداف مورد نظر در هر زمینه گام برداشت. نتایج این تحقیق نقش بسزایی در بهبود کشاورزی سالم به منظور تولید محصولات سالم و عاری از کود خواهد داشت.

زمینه و هدف: ساختار از عوامل مهم زیست محیطی است که می تواند ویژگی های منحصر به فردی را در جنگل ایجاد نماید. بنابراین با شناخت و آگاهی از ساختار توده می توان برنامه ریزی بهتر و جامع تری برای حفظ، احیاء و گسترش منابع ارزش مند جنگل داشت. در این تحقیق، ساختار توده های انار شیطان در استان بوشهر بررسی شد. مواد و روش ها: برای این منظور توده انارشیطان در دو منطقه علی آباد (10 هکتار) و شهنیا (2 هکتار) آماربرداری صدرصد شد. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو منطقه دارای ساختار یک آشکوبه می باشند که علت آن وجود تخریب های انسانی، طبیعی و عدم زادآوری است. علاوه براین، قطریقه و ارتفاع درختان انارشیطان در منطقه شهنیا نسبت به علی آباد دارای دامنه وسیع تر و بیش تری بود. هم چنین از نظر مد قطر برابر سینه و یقه، طول روشنایی تاج، نسبت پهنای تاج، پهنای تاج، عمق تاج و اندازه تاج، منطقه شهنیا نسبت به منطقه علی آباد بیش ترین مقدار را داشت. در حالی که از نظر میانگین ارتفاعی و میزان پوشش تاج، سطح تاج، طول تاجی، شاخص ضخامت تاج، نسبت تنه، ارتفاع تاج و درصد روشنایی تاج کم ترین مقدار را نسبت به منطقه علی آباد داشت که به علت بهره برداری از شاخه و برگ توسط اهالی روستا به منظور تهیه زغال و مصرف دارویی و تغذیه دام می باشد. بحث و نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که انارشیطان در مناطق مورد مطالعه از نظر ساختاری جز توده های هم سال خالص می باشد که به خاطر وجود تخریب های انسانی و غیر انسانی قدرت تجدید حیات خود را از دست داده و تشکیل توده های یک آشکوبه ای داده است.

زمینه و هدف: از مهم ترین روش های بررسی فلزات سنگین، استفاده از گونه های ماکروفیت بعنوان پایشگرهای زیستی می باشد که به عنوان شاخصی مناسب جهت بیان کیفیت محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت آلودگی تالاب هشیلان کرمانشاه و تاثیر گونه غالب گیاهی Phragmites australis در منطقه، غلظت فلزات سنگین Cu، P b، Zn در اندام های زیرزمینی و هوایی گیاه نی و رسوبات سطحی تالاب، مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: آماده سازی نمونه ها با اسید نیتریک، پر کلریک و پراکسید اکسیژن آن جام گرفت و غلظت عناصر مورد مطالعه با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید.یافته ها: نتایج حاصل نشان داد، غلظت فلزات مس، سرب و روی در رسوبات به ترتیب47.23 ، 6.17 و24.21  میکروگرم بر گرم می باشد. همچنین میانگین غلظت فلز مس در اندام های زیرزمینی و هوایی گیاه نی 2.738و2.190 ، فلز سرب 15.143 و 13.02 و برای فلزروی 6.11 و6.37 میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمد که بیشترین تجمع فلزات در اندام های زیرزمینی گیاه بود. بالا بودن مقدار شاخص انتقال برای فلز روی بیانگر توانایی بالای انتقال این فلز در گیاه است. بحث و نتیجه گیری: در همین راستا بین غلظت فلزروی در اندام های زیرزمینی واندام های هوایی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد، لذا احتمال می رود اندام زیرزمینی گیاه نی، پایشگری مناسب برای آلودگی ناشی از عنصر روی در رسوبات منطقه باشد.

زمینه و هدف: برآورد دقیق زی توده جنگلی با هدف بررسی توان جنگل ها در ترسیب کربن اتمسفری از مسایل بسیار مهم در مدیریت جنگل هاست. پژوهش حاضر به منظور برآورد زی توده درختان تک پایه بلوط ایرانی با استفاده از روش غیرمخرب فتوگرامتری زمینی صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق که در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد، ابتدا 32 درخت تک پایه بلوط ایرانی در طبقه های قطری مختلف انتخاب و از هر درخت دو عکس در جهت عمود بر هم گرفته شد. سپس برای هر عکس مقیاس محاسبه گردید و حجم اجزای مختلف درخت اعم از تنه، شاخه های اصلی، شاخه های فرعی و شاخ و برگ (تاج) تعیین گردید. با نمونه برداری از اجزاء مختلف درخت، چگالی هر جزء محاسبه و زی توده برای اجزای مختلف اندازه گیری شد. سپس زی توده برآورد شده از روش فتوگرامتری زمینی با زی توده به دست آمده از روش قطع و توزین مقایسه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنی داری بین زی توده برآورد شده از روش فتوگرامتری زمینی با شیوه قطع که دقیق ترین روش برآورد زی توده است وجود ندارد. بحث و نتیجه گیری: این تحقیق دقت و کارایی روش فتوگرامتری زمینی را در برآورد زی توده روی زمینی در فرم رویشی تک پایه بلوط ایرانی نشان داد.

زمینه و هدف: امروزه مدیران صنایع تولیدی برای این که بتوانند میزان اثرات زیست محیطی محصولات خود را بهتر کنترل نمایند تا محصول سبز را با صرف زمان و هزینه کم تر تولید کنند، نیاز به شناسایی عوامل موثر و اصلی مراحل چرخه عمر محصول سبز دارند. به همین منظور، هدف اول این تحقیق این است که ابتدا عوامل موثر در ارزیابی اثرات زیست محیطی محصولات بهداشتی در استان قزوین شناسایی شوند. در ادامه با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) آن عوامل موثر اولویت بندی گردند. روش بررسی: این روش، روشی کیفی است که هدف آن شناسایی و اولویت بندی عوامل اصلی اثرات زیست محیطی محصول است. یافته ها: نتایج حاصل از سطح بندی و بررسی عوامل موثر بر اثرات زیست محیطی ناشی از تولید محصول سبز نشان داد که معیار شستشو یک معیار خودمختار است که وابستگی و قدرت نفوذ ناچیزی دارد. چهار معیار مربوط به مرحله ساخت و تولید محصول در گروه معیارهای وابسته قرار گرفتند که قدرت نفوذ ضعیف، اما وابستگی قوی با سیستم دارند. هم چنین، نتایج نشان داد که در ارزیابی اثرات زیست محیطی محصول سبز هیچ معیاری در گروه معیارهای پیوندی قرار نگرفت. افزون بر این، نتایج نشان داد که معیار مواد شیمیایی، صابون، بازیافت مواد سمی، دفع مواد غیرسمی و هم چنین معیار بسته بندی جزو معیارهای اصلی به شمار می روند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده توصیه می شود که مدیران صنایع تولیدی محصولات بهداشتی استان قزوین به منظور کاهش اثرات زیست محیطی محصولات، پنج معیار اصلی فوق را مدنظر قرار دهند و با دقت و مطالعه بیش تر در انتخاب مواد اولیه و نیز بازیافت و دفع مواد زاید و هم چنین نوع مواد و شکل بسته بندی از ورود محصولات بهداشتی ناسازگار با محیط زیست به بازار جلوگیری نمایند.

زمینه و هدف: شبکه جاد ه های جنگلی در طرح های جنگلداری، به عنوان تاسیسات زیربنایی در مدیریت، حفاظت و احیای جنگل ها نقش اساسی دارد. تحقیق حاضر جهت بررسی کارایی تکنیک GIS و AHP در تهیه نقشه اراضی مناسب جهت مسیر یابی جاده جنگلی در سری دلاکخیل اداره کل منابع طبیعی شهرستان ساری با مساحتی معادل 1657 هکتار صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق جهت یافتن روشی مناسب برای مسیریابی بهینه جاده های جنگلی و یافتن واریانتی بهینه از نظر زیست محیطی از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. از اینرو نخست پرسشنامه ای جهت تعیین و اولویت بندی عوامل موثر در طراحی جاده یعنی شیب، جهت، تیپ خاک، زمین شناسی، موجودی در هکتار درختان، وضعیت آبراهه، گونه های حفاظتی و چشم انداز تنظیم و سپس نقطه نظرات متخصصان طراحی مسیر جاده جنگلی در مورد تعیین اهمیت نسبی عوامل جمع آوری و با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی در نرم افزار Expert Choise، به روش مقایسه دو به دو، وزن دهی شدند.سپس بر اساس وزن مشخصه ها، نقشه های عوامل فوق با هم تلفیق شده و نقشه قابلیت عبور اراضی در چهار طبقه با عناوین توان بسیار نامناسب، نامناسب، مناسب و بسیار مناسب تهیه شد.سپس طراحی جاده بر روی نقشه قابلیت عبور اراضی و با استفاده از روش گام پرگار در نرم افزار Arc GIS9.3 انجام پذیرفت. در نهایت مشخصات شبکه جاده های طراحی شده با شبکه جاده موجود با روش های باکموند، درصد پوشش و نزدیک ترین مسیر برای انتخاب مناسبترین واریانت مقایسه گردید. یافته ها: تجزیه و تحلیل عوامل موثر در طراحی جاده بر اساس نظر متخصصین طراحی و ساخت جاده های جنگلی، نشان داد که معیار شیب با وزن نسبی 0.254 دارای بیشترین امتیاز و چشم انداز با وزن نسبی 0.052 دارای کمترین امتیاز می باشند. بحث و نتیجه گیری: نتایج مقایسه شبکه موجود با پنج واریانت جدید از نظر زیست محیطی نشان داد که واریانت دوم بهترین عملکرد را از نظر عبور از مناطق بسیار مناسب (19.07 درصد) و نامناسب (5.21 درصد) نسبت به جاده موجود با عبور 6.40 درصدی از مناطق بسیار مناسب و 35.97درصدی از مناطق نامناسب داشت. واریانت دوم با 72.62 درصد پوشش در قیاس با سایر واریانتها و جاده موجود عملکرد مناسب و قابل قبولی از نظر زیست محیطی داشت و در کلیه موارد مورد بررسی به عنوان واریانت بهتر انتخاب گردید. نتایج آزمون مقایسه بین مناسب ترین واریانت و شبکه جاده موجود با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که در سطح 95 درصد این دو شبکه دارای تفاوت معنی داری می باشند (0.018=p).

زمینه و هدف: چالش فراروی توسعه پایدار در کشاورزی، امنیت غذایی جمعیت رو به رشدی است که نیازهای غذایی کشور را به طور روزافزونی می افزاید.استعدادیابی و پهنه بندی اراضی و تشویق تولیدکنندگان به تولید محصولات استراتژیک و باکیفیت باارزش افزوده بیش تر موجب تولید بهینه بر اساس عرضه و تقاضا و کاهش وابستگی خواهد شد. با توجه به این که بیش ترین وابستگی از بین کالاهای اساسی مربوط به روغن خوراکی است، کشت دانه های روغنی باکیفیت روغن مطلوب و بازدهی بیش تر و سازگار با شرایط اقلیمی کشور از مهم ترین عوامل موثر در افزایش عملکرد تولید می باشد. روش بررسی: در این پژوهش داده های روزانه 7 ایستگاه در طی سال های مشترک (1992 تا 2010 برابر با 1371 تا 1389) به طول آماری 19 سال از سازمان هواشناسی کشور دریافت شد. پس از بررسی همگنی داده ها اقدام به تهیهلایه های اطلاعاتی داده ها جهت سامانه اطلاعات جغرافیایی شد. لایه های مورد مطالعه شامل لایه های ارتفاع، کاربری، خاک، یخ بندان، طول دوره رشد موثر و فعال می باشد. در ادامه، با استفاده از افزونه فازی به فازی سازی لایه های موجود پرداخته شد و سپس با مدل AHP وزن هر لایه محاسبه و مناطق مستعد کشت کلزا در استان کردستان مشخص گردید. یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که استان کردستان قابلیت کشت مناسبی جهت گیاه روغنی کلزا دارد، به طوری که 28 درصد از اراضی استان در مناطق شمال شرقی و جنوب شرقی در محدوده بسیار خوب قرار می گیرد، 38درصد از اراضی استان جزء محدوده خوب قرار گرفته است که بیش تر در نیمه شرقی استان مشاهده می شود. 24 درصد از اراضی استان جزء محدوده متوسط و همچنین 10 درصد از اراضی استان جز محدوده ضعیف قرار می گیرد. به طور کلی نیمه شرقی استان کردستان قابلیت بیش تری جهت کشت کلزا دارد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، اراضی استان کردستان از نظر پتانسیل اقلیمی و محیطی برای کشت کلزا مشتمل بر چهار طبقه بسیار خوب (7940.8 ک یلومتر مربع)، خوب (10905.3 کیلومتر مربع)، متوسط (6824 کیلومتر مربع) و ضعیف (2829.3 کیلومتر مربع) است.

زمینه و هدف: به خاطر حجم بالای تولید زباله در شهر آمل و نزدیکی این شهر به دریا و جنگل، نیاز به مدیریت صحیح زباله های شهری به منظور ممانعت از آلودگی محیط زیست بیش ازپیش احساس می شود. از سوی دیگر با توجه به این که مواد آلی فسادپذیر حدود 80 درصد زباله های جمع آوری شده این شهر را تشکیل می دهند، بنابراین ارایه راه کاری جدید جهت تولید کمپوست از زباله های شهری و مقایسه کیفیت محصول بر طبق استانداردهای سازمان ملی استاندارد ایران از اهداف این مقاله می باشد. روش بررسی: در این مقاله، تولید کمپوست در شرایط بسته و کنترل شده گل خانه ای به عنوان یک روش نوین به همراه طراحی و ساخت یک دستگاه خردکن زباله و یک رآکتور بستر جامد هوادهی شونده نوین مورد بررسی قرار گرفت. در این رآکتور عمل هوادهی و هم زدن توده با کنترل دقیق قابل انجام است و می توان از این رآکتور در مقیاس های بزرگ استفاده نمود. هم چنین در حین تولید، پارامترهایی مانند دما، pH، میزان کربن، میزان نیتروژن و نیز میزان خاکستر اندازه گیری شد. برای نمونه گیری ها نیز از روش نمونه گیری مرکب استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد تولید کمپوست حاصل از این تحقیق در مدت زمان 25 روز به دست آمد که کم تر از فرآیندهای رایج مشابه می باشد. در این بررسی، نسبت کربن به نیتروژن محصول نهایی 19.89،7.29pH  و میزان هدایت الکتریکی7.7dS/m  به دست آمد که نشان می دهد کمپوست حاصل از این تحقیق دارای مشخصات کمپوست درجه یک مورد تایید سازمان ملی استاندارد ایران می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، می توان روش پیشنهادی حاصل از این تحقیق را برای تولید کمپوست مرغوب تجاری از زباله های شهری پیشنهاد داد.

زمینه و هدف: هدف از انجام مقاله بررسی جایگاه کم آبیاری در مصالحه اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس می باشد. روش بررسی: روش بررسی استفاده از الگوی برنامه ریزی غیر خطی فازی مصالحه کننده بین اهداف حداکثر بازده برنامه ای، حداقل مصرف کود شیمیایی و حداقل مصرف آب برای یک مزرعه نماینده منطقه مورد مطالعه استفاده شد. این مدل مشروط بر توابع واکنش عملکرد محصولات نسبت به آب در فضای سایر محدودیت ها بود. یافته ها: نتایج نشان داد که مزرعه نماینده در انتخاب الگوی کشت در مقایسه با الگوی مصالحه کننده اهداف، ناکارا عمل می نمایند. این مقایسه همچنین آشکار کرد که با اعمال آبیاری کامل جهت حصول عملکرد پتانسیل و کاهش سطح زیر کشت برای رعایت محدودیت موجودی آب، امکان افزایش درآمد برای مزرعه نماینده وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: هر چند که افزایش بازده برنامه ای در این شرایط با کاهش مصرف آب و تا حدودی با کاهش مصرف کود شیمیایی در تناقض می باشد، ولی تعمیم نتایج از مزرعه نماینده به کل شهرستان مور مطالعه نشان داد که با اجرای این الگو در حدود 94 میلیارد ریال به درآمد کل منطقه اضافه خواهد شد. در عین حالی پیامدهای مثبت زیست محیطی همچون کاهش مصرف حدود 4.6میلیون مترمکعب آب و کاهشی در حدود 7246 تن در مصرف کود شیمیایی از نتایج دیگر اجرای این الگو خواهد بود.

زمینه و هدف: درک مشکلات زیست محیطی و فهم اولیه آن شرط لازم برای اقدامات اساسی در جهت تخریب زدایی محیط زیست در اثر توسعه بی رویه است. از مهم ترین اقدامات آن توسعه و گسترش دانش زیست محیطی از طریق حوزه های خدماتی دانش گاه ها و موسسات آموزش عالی هر جامعه است که از نقشی بی بدیل در توسعه یافتگی جوامع برخوردار است. این پژوهش به تحلیل برنامه های آموزش زیست محیطی در آموزش عالی می پردازد. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری اساتید و دانشجویان زیست محیطی در دانشگاه های کشور شامل 40 نفر اساتید و 719 نفر دانشجو می باشد. روش نمونه گیری به طور تصادفی ساده بوده که بنابر جدول کرجیسی و مورگان 250 نفر دانشجو را شامل می شد و برای اساتید از شیوه سرشماری استفاده گردید. در این پژوهش از پرسش نامه پژوهش گر ساخته و برای تعیین روایی از نظرات صاحب نظران استفاده شد که بر اساس فرمول لا و شه 0.8 و پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر 806% به دست آمد. تحلیل و تفسیر داده ها بر اساس ماتریس IFE می باشد. یافته ها: با استناد به نتایج حاصل از 6 قوت و 7 ضعف از میان مولفه های مورد پژوهش در استراتژی کنونی نظام آموزش عالی، برنامه درسی زیست محیطی وضعیت نسبتا متعادل بین قوت ها و ضعف های پیش روی سازمان دارد. بحث و نتیجه گیری: با استفاده از قوت ها به منظور پیشبرد اهداف سازمان پیش می رود. اینگونه استراتژی، استراتژی مطلوب می باشد.

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است.در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم ترین عواملی که منجر به جلب توجه گونه می شود، برای حفاظت و مدیریت این گونه بسیار مهم است. روش بررسی: در این مطالعه مطلوبیت زیستگاه آهو در فصل پاییز با استفاده از روش حداکثر آنتروپی مورد بررسی و مدل سازی قرار گرفت. 33 نقطه حضور و 15 متغیر زیستگاهی در مدل سازی با نرم افزار MaxEnt مورد استفاده قرار گرفتند. میزان 949/. = AUC نشان دهنده قابلیت بالای مدل در تفکیک زیستگاه های مطلوب و نامطلوب از یکدیکر بود. یافته ها: نتایج نشان داد فاصله از آبشخور ها مهم ترین متغیر تاثیر گذار بر مطلوبیت زیستگاه آهو در پارک ملی سرخه حصار می باشد و با افزایش فاصله از آبشخور ها، از مطلوبیت زیستگاه به شدت کاسته می شود. بیش ترین احتمال حضور گونه در جهت شمال و در شیب های کمتر از 25 درجه می باشد. همچنین نتایج نشان داد آهو بیش تر در مناطقی با تیپ های گیاهی شامل درمنه و گون مشاهده می شود. بحث و نتیجه گیری: نقشه مطلوبیت زیستگاه نشان داد که %5.97 از مساحت منطقه مورد مطالعه (حدود 1,170 هکتار) به عنوان زیستگاه مطلوب برای آهو پیش بینی می شود. با توجه به اهمیت آبشخور ها و تیپ های گیاهی مورد استفاده آهو، نظارت بر آبشخور ها و کنترل ورود دام های اهلی، از اقدامات مهمی است که در راستای مدیریت زیستگاه این گونه باید صورت گیرد.

زمینه و هدف: مطالعات و بررسی های صورت گرفته بیانگر مشکلاتی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، فقدان محرمیت و امنیت، نبود حس تعلق یا حس مکان و ازدحام، در فضاهای دانشگاهی است. این مساله باعث عدم کارایی و کاهش حضور موثر دانشجویان در فضاهای آموزشی می گردد. هدف از پژوهش حاضر مرور نظریه ها و رویکردهای روان شناسی محیطی و معماری در رابطه با مفاهیم حریم خصوصی و فضای شخصی است و سپس تحت نظر متخصصان، عوامل کالبدی و روانی موثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی استخراج شده است. روش بررسی: این مطالعه برحسب نوع هدف، کاربردی است و به روش تحقیق پیمایشی انجام گردیده است. پیمایش اولیه بین تعدادی از متخصصین متشکل از اساتید معماری و روانشناسی که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. سپس پرسشنامه اولیه حاصل گشته و بعد از تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل، پرسشنامه اصلی تهیه و توسط کاربران مورد پیمایش قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفت.یافته ها: مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر فضاهای شخصی در دو حوزه مولفه های کالبدی و مولفه های روانی استخراج گردید. در حوزه مولفه های کالبدی عواملی مانند: فردی سازی فضا، استفاده از مرزها برای تفکیک فضا و ایجاد فضاهای نیمه شخصی و خلوت به دست آمد و در حوزه مولفه های روانی مهم ترین مولفه ها شامل: امنیت، تراکم جمعیتی و در نظر گرفتن نیازهای متفاوت افراد حاصل شد. نتیجه گیری: در نظر گرفتن عوامل موثر حاصل شده از پژوهش حاضر در طراحی محیطی موجب مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط های آموزشی دانشگاهی خواهد شد.

زمینه و هدف: افزایش روز افزون تولید زباله در شهرهای کشور مساله ای است که بیش تر شهرداری ها با آن سر و کار دارند و مقدار قابل توجهی از بودجه آن ها صرف جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می شود، علاوه بر این مشکلات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. این مقاله با هدف شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر کاهش تولید پسماند خانگی می باشد. روش بررسی: بدین منظور، ابتدا دو منطقه 3 و 10 شهرداری تهران از لحاظ سرانه تولید پسماند خانگی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفت. چرا که این دو منطقه علی رغم جمعیت نزدیک به هم، از لحاظ کالبدی و اجتماعی اختلافاتی با یکدیگر دارند که می تواند روی کاهش سرانه تولید پسماند خانگی موثر باشد. سپس برای پاسخ به فرضیات مطرح شده، از روش پیمایش مبتنی بر پرسش نامه حاوی سوالات باز و بسته استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بسیاری از عوامل اجتماعی نظیر: سن، جنسیت، وضعیت تاهل، بعد خانوار، مدت اقامت در تهران و منطقه، نوع واحد مسکونی و رعایت تفکیک زباله در سرانه تولید پسماند خانگی اثرات مستقیم دارند. در ادامه این دو منطقه بر اساس معیارها و شاخص های کالبدی، اجتماعی، محیط زیستی و مدیریتی مورد ارزیابی قرار گرفت که درصد امتیاز کسب شده منطقه 3 به ترتیب 67، 64، 36 و 38 و منطقه 10 به ترتیب 47، 46، 33 و 36 می باشد. در انتها نیز 20 راهکار عملیاتی در زمینه کاهش سرانه تولید پسماند خانگی با تاکید بر عوامل اجتماعی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پرسش نامه نیز با استفاده از آزمون های آماری مورد تحلیل قرار گرفت.