دانش مدیریت
سال:1386 | دوره:20 | شماره:77 |تعداد مقالات:10

آگاهی از وضعیت موجود هر سیستم و فرایندهای آن، اولین گام برای تصمیم گیری و سیاست گذاری در راستای مدیریت بهینه آن سیستم است. هرگونه تصمیم گیری و سرمایه گذاری در یک سازمان که در واقع سرمایه گذاری روی تجهیزات، نیروی انسانی و دانش مجموعه است نیز از این اصل مستثنی نیست. ترکیب عوامل مذکور سازمان که به عنوان تکنولوژی شناخته می شود، همواره نیازمند مدیریت صحیح و برنامه ریزی شده است. این مدیریت، بدون ارزیابی، دانش و شناخت کافی از وضعیت و عملکرد تکنولوژی در دست امکان پذیر نمی باشد و در نهایت، به مدیریتی با بازده پایین منتهی می شود. مدل های ارزیابی تکنولوژی ابزاری در دست مدیریت تکنولوژی است تا با کمک آن، سازمان به مدیریتی مناسب بر اجزا تکنولوژی خود و در نهایت بازده سازمانی مناسب نائل آید. این مقاله در ابتدا، به معرفی مفهوم تکنولوژی، اجزای تکنولوژی و ارزیابی آن می پردازد و در ادامه، به کمک مدل ارزیابی تکنولوژی اطلس تکنولوژی، به بررسی و تحلیل تکنولوژی و اجزای آن در شرکت های تابع برق تهران پرداخته است و در نهایت، نتیجه این بررسی و نتایج حاصله و پیشنهادات مورد نظر ارایه می شود.

در این دنیای دایما در حال تغییر، تکنولوژی اطلاعات (IT) برای بقای شرکت ها، یک «ضرورت» است، و وظایف واحد IT روز به روز مهمتر می شود. ارزیابی واحد IT برای فهم اینکه چقدر این واحد در اهداف استراتژیک و سازمانی سهیم است، کار حیاتی است. از آنجایی که واحد IT وظایف بسیاری انجام می دهد که به سادگی با واحدهای پولی قابل سنجش نمی باشد، روش های ارزیابی که به تنهایی بر معیارهای مالی تکیه دارد، مناسب نیستند. هدف این مطالعه ایجاد یک رویکرد بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و روش امتیازات متوازن (BSC) برای ارزشیابی واحد IT در یک صنعت تولیدی مورد مطالعه می باشد. مفهوم روش امتیازات متوازن برای تعریف سلسله مراتب با چهار چشم انداز عمده یعنی امور مالی، مشتری، فرایند کسب و کار داخلی، و یادگیری و رشد به کار می رود. برای هر چشم انداز، شاخص های عملکرد انتخاب می شود. سپس یک رویکرد «فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی» برای تحمل ابهام و عدم اطمینان در مورد اطلاعات پیشنهاد می شود. نهایتا یک سیستم اطلاعاتی "FAHP" برای تسهیل فرایند حل مساله ایجاد می شود. نتایج، یک راهنمای عمل در مورد استراتژی های بهبود عملکرد واحد، در اختیار واحدهای IT در صنعت مورد مطالعه قرار می دهد. ایجاد یک سیستم اطلاعات ابزار خوبی برای حل مشکلات تصمیم گیری چندمعیاره ارایه می کند.

پس از پایان عصر یکپارچه سازی عمودی که در آن سازمان ها از ابتدا تا انتهای فعالیت های زنجیره تامین (از لایه تامین تا لایه توزیع و تحویل محصولات و خدمات مشتری) را تماما خود پیاده سازی و اجرا می نمودند، اکنون عصر برون سپاری فعالیت های سازمانی ظهور کرده است. امروزه یکی از دغدغه های مدیران ارزیابی و کنترل فعالیت های برون سپاری شده می باشد که این امر در بسیاری از موارد با توجه به قضاوت ها و استدلال های انسانی و از همه مهمتر شرایط عدم قطعیت شاخص های ارزیابی، دستخوش سلایق و افکار کارشناسان قرار گرفته است که این موضوع ادامه فعالیت های برون سپاری را به مخاطره می اندازد. از این رو در این مقاله پس از بررسی مطالعات انجام شده در رابطه با معیارها و شاخص های ارزیابی عملکرد تامین کنندگان به مطالعه روش های ارزیابی موجود در این زمینه پرداخته و سپس یک روش کنترل فازی امتیاز ارزیابی را متناظر با عملکرد آنها ارایه می نماییم. در پایان با توجه به اهمیت موضوع ضمن انجام یک مطالعه موردی در بخش صنعت، به تجزیه و تحلیل نتایج حاصله خواهیم پرداخت.

بکارگیری و پیاده سازی فرآیند سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) یک چالش فنی- اجتماعی است که بر سطوح استراتژیک و عملیاتی شرکت تاثیرگذار خواهد بود و لزوماً اجرای آن بازده مورد انتظار سازمان استفاده کننده را به همراه نخواهد داشت. بدین منظور باید قبل از پیاده سازی ERP میزان آمادگی سازمان برای پیاده سازی این سیستم، ارزیابی شود. لازم است یک سازمان قبل از پیاده سازی ERP وضعیت کنونی خود را با توجه به عوامل اثرگذار بر آمادگی سازمان جهت پیاده سازی موفق ERP را مشخص نماید. ولی متاسفانه در پروژه های صورت گرفته در ایران آن طور که لازم است در مورد بومی سازی فاکتورهای مرتبط با آمادگی سازمان های ایرانی برای پیاده سازی ERP توجه کافی مبذول نشده است. با بررسی تحقیقات انجام شده عوامل مرتبط با آمادگی صنعت خودرو سازی شناسایی گردید. در مرحله بعدی با توجه به تحقیقات انجام شده در ایران در زمینهERP  و همچنین با توجه به نظرات خبرگان 18 عامل شناسایی گردید. سپس این عوامل از طریق پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفت و با استفاده از تحلیل عاملی این عوامل در قالب 5 فاکتور اصلی خلاصه گردید و مهمترین عوامل مرتبط، با توجه به شرایط خاص صنعت خودروسازی مشخص گردید. در مرحله آخر تحقیق پرسش نامه دیگری در قالب مقایسه دو به دوی 5 فاکتور اصلی طراحی گردید با استفاده از مقیاسات زوجی و با استفاده از تکنیک بردار ویژه مورد رتبه دهی قرار گرفت. این تحقیق می تواند راهنمای بسیار مفیدی برای شرکت های خودروسازی که قصد پیاده سازی ERP را دارند؛ باشد و آنها می توانند از عوامل استخراج شده و رتبه های بدست آمده جهت ارزیابی آمادگی سازمان برای پیاده سازی ERP استفاده نمایند.

دولت الکترونیکی عبارتست از استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارایه خدمات دولتی به شهروندان، کسب و کارها، کارمندان دولت و سایر نهادهای دولتی. دولت الکترونیکی یک تغییر بزرگ است که برای اجرای صحیح آن نیاز به یک دید جامع است. در طراحی یا استخدام دولت الکترونیکی، آنچه قبل از هر چیز باید مورد بررسی قرار گیرد، شناسایی وضعیت فعلی دولت الکترونیکی است. سپس با توجه به شناسایی وضعیت کنونی می توان برنامه ای بمنظور رسیدن به وضعیت مطلوب طراحی نمود. در این مقاله، مدلی تحت عنوان مدل بلوغ دولت الکترونیکی وزارت بازرگانی (eGMMIMC) معرفی شده است که با دید استقرایی ابتدا تمامی سازمان ها یا معاونت های تابعه یک وزارتخانه را مورد بررسی قرار داده و سپس از جمع بستن بلوغ دولت الکترونیکی در این واحدهای تابعه، بلوغ وزارتخانه را استخراج می کند. در ادامه بر مبنای این مدل، بلوغ دولت الکترونیکی در وزارت بازرگانی ایران با استفاده از یک سیسم فازی اندازه گیری شده است. طبق نتایج بدست آمده بلوغ دولت الکترونیکی در وزارت بازرگانی در مراحل نخستین خود (مرحله دوم با عنوان آماده سازی) می باشد.

یکی از عوامل بسیار مهم در رقابت پذیری شرکت ها، تعیین بهترین مکان برای احداث و راه اندازی آنها است. تا کنون انواع مختلفی از مدل های مکان یابی مراکز صنعتی توسط محققان ارایه شده که در آنها از شاخص هایی مانند زمان، هزینه، حمل و نقل، بازار به عنوان معیارهای اصلی تصمیم گیری استفاده شده است. در این مقاله، یک چارچوب مناسب برای مکان یابی مراکز صنعتی در سطح ملی ارایه می گردد. در این چارچوب از انواع روش های تصمیم گیری چند معیاره استفاده شده است. این چارچوب برای مکان یابی کارخانه آلومینیوم توسعه داده شده است. معیارهای تصمیم گیری نیز بر اساس نیازمندی های کارخانه مورد نظر، نظرات خبرگان و مدیران، ملاحظات مسایل مکان یابی و سیاست های خاص مکان یابی صنایع در کشور؛ تعریف گردیده است. ما اعتقاد داریم چارچوب ارایه شده رویکردی مناسب جهت حل مسایل مکان یابی در کشور می باشد.

در این مقاله ضمن شناخت مشارکت های راهبردی و بررسی عوامل موثر بر موفقیت آنها، بر مبنای نتایج مرور تحقیقات، مهمترین عامل رفتاری موثر بر موفقیت مشارکت ها (اعتماد) را شناسایی و انتخاب کرده و وضعیت آن را در یکی از مهمترین مشارکت های راهبردی صنعت خودرو ایران موردتحلیل وارزیابی قرار می دهیم .بدین ترتیب عملکرد مشارکت راهبردی فوق را ازمنظر رفتاری و از طریق مهمترین عامل موفقیت آن و بصورت غیر مستقیم، مورد بررسی و موشکافی قرار داده و به کمک آن درک و بینش خوبی از اعتماد بین شرکا، ابعاد مختلف آن و نیز میزان موفقیت مشارکت بدست می آوریم.