علوم کشاورزی ایران
سال:1382 | دوره:34 | شماره:2 |تعداد مقالات:41

برای اجرای صحیح و موفق روش های مدیریت تلفیقی آفات و بیماری های گیاهی که یکی از پیشرفت های مهم در مبارزه با آفات می باشد، ترویج دارای نقش استراتژیک و مهمی می باشد. با توجه به نقش سازه های ترویجی در اجرای برنامه های مدیریت تلفیق آفات و بیماری های گیاهی از آنها در بسیاری از کشورها استفاده می گردد. هدف از این تحقیق بررسی نقش سازه های ترویجی (میزان ملاقات با مروج، دسترسی به مرکز خدمات، باغ نمایش و کلاس ترویجی) و عوامل موثر بر کارایی آنها (سطح سواد، سن نخلدار و سابقه نخلداری) در اجرای صحیح و اصولی برنامه های مبارزه با آفات و بیماری های خرما و کاهش شدت آسیب آنها در نخلستان های استان خوزستان می باشد. نمونه مورد مطالعه شامل 65 نفر نخلدار بود که با روش نمونه گیری خوشه ای جغرافیایی و چند مرحله ای از جامعه بهره برداران استان انتخاب شدند. تحقیق در این مطالعه از نوع تحقیق پیمایشی و توصیفی- همبستگی بود. پرسشنامه مهمترین ابزار برای جمع آوری اطلاعات بوده است. برای بررسی شدت آلودگی هر یک از این عوامل از روش پیشنهاد شده توسط ماچیک استفاده شد. در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار تحلیلی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که بین سازه های ترویجی و مبارزه صحیح با آفات و بیماری های کلیدی (کنه تارتن، کرم میوه خوار و بیماری خامج) که از آفات عمومی بوده و مبارزه با آنها بر اساس قانون بر عهده سازمان حفظ نباتات می باشد، رابطه ضعیف تری نسبت به آفات درجه دوم نظیر (سوسک شاخدار، موریانه و بیماری لکه مستطیلی) که مبارزه با آنها به عهده زراعین است، وجود دارد. با استفاده از رگرسیون چند متغیری مشخص گردید که در کاهش شدت آسیب آفات عمومی (کنه تارتن، کرم میوه خوار و بیماری خامج) سازه ترویجی دسترسی به مراکز خدمات از درجه تاثیر بالاتری نسبت به آفات درجه دوم (موریانه، سوسک شاخدار، سوسک شاخک بلند و شپشک) برخوردار بوده است، اما در رابطه با آفات درجه دوم سازه های ترویجی ملاقات با مروج و استفاده از کلاس های ترویجی از درجه اهمیت بالاتری نسبت به آفات عمومی برخوردار می باشند.

هدف اصلی این تحقیق بررسی نگرش کارشناسان فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مهاباد نسبت به فناوری اطلاعات بود. جامعه آماری تحقیق را کارشناسان فنی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مهاباد که تعداد آنها برابر 104 نفر بود تشکیل داده، از این تعداد 60 نفر به روش نمونه گیری کاملا تصادفی بعنوان نمونه تعیین گردیدند. روایی محتوای پرسشنامه توسط پانل متخصصان حیطه علوم فناوری اطلاعات ترویج و آموزش کشاورزی بررسی و کسب شد. آزمون پیش آهنگی (پایلوت تست) برای بدست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه انجام شد و ضریب کرونباخ آلفا 0.81 برای سنجش متغیر وابسته بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که نگرش 58% پاسخگویان در مورد اهمیت فناوری اطلاعات را در سطوح "عالی" و "خوب" بوده است. همچنین میزان بکارگیری و استفاده از فناوری اطلاعات تنها 35% پاسخگویان در سطح "عالی" و "خوب" بوده است. در این مطالعه بین سن و سابقه کار پاسخگویان و نگرش آنان رابطه معنی دار منفی وجود دارد. همه پاسخگویان دارای نگرش مثبت در رابطه با اهمیت فناوری اطلاعات بودند. رابطه معنی دار مثبتی بین سابقه سال های استفاده از اینترنت و متوسط تعداد ساعات هفتگی استفاده از اینترنت با متغیرهای وابسته این مطالعه وجود دارد. رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای مستقل سن، سابقه کار و سابقه سال های استفاده از اینترنت به میزان 43% تغییرات در نگرش افراد را نسبت به اهمیت فناوری اطلاعات تبیین می کنند.

اصولا تکامل جوامع انسانی بر مبنای تکامل کار و شیوه معیشت و تولید سنجیده می شود. جوامع امروزی به دلیل توسعه روزافزون فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و تولیدی ناگزیر به افرادی آموزش دیده، توانمند، متخصص و کارا به عنوان مهمترین عامل پویایی نیاز دارند. از طرفی آموزش های عالی علمی- کاربردی هماهنگی مهارت و دانش کار را دنبال می کند. بنابراین بررسی تاثیر عوامل آموزشی بر سطح توانمندی شغلی دانش آموختگان آموزش های علمی- کاربردی به منظور ارتقای کیفیت برنامه های آموزشی دوره های علمی- کاربردی حایز اهمیت می باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل آموزشی موثر بر توانمندی شغلی دانش آموختگان آموزش های عالی علمی- کاربردی می باشد. این تحقیق به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه دانش آموختگان سال های 1379-1373 مراکز آموزش عالی علمی- کاربردی ارومیه، سرداری تبریز و ایثار اردبیل (215 نفر=N) بوده و حجم نمونه آماری با استفاده از آماره کوکران 100 نفر=n تعیین گردید. نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام گرفت. با توجه به مطالعات انجام شده پرسشنامه شامل چهاربخش طراحی شد: عوامل آموزشی (مدیریت آموزشی، تجهیزات مراکز، استادان و مربیان مراکز، روش های تدریس و محتوی آموزشی) ویژگی های فردی اقتصادی، وضعیت شغلی و سطح توانمندی شغلی. روایی صوری آن توسط استادان صاحبنظر و پایایی آن پس از انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب کرونباخ آلفا مورد تایید قرار گرفته است (80 تا 93 درصد). یافته های این تحقیق نشان می دهد که 40.4 درصد دانش آموختگان همچنان بیکار هستند، 32.4 درصد به صورت پاره وقت شاغل شده اند، 11.4 درصد دارای شغل تمام وقت می باشند و 12.9 درصد از افراد در حال ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی می باشند. همچنین 77.5 درصد پاسخگویان در بخش کشاورزی و مابقی در بخش غیرکشاورزی و غیرمرتبط شاغل شده اند. تحلیل همبستگی بین عوامل آموزشی و توانمندی شغلی دانش آموختگان نشان می دهد که همبستگی مثبت و معنی داری بین امکانات و تجهیزات زیربنایی و آموزشی مراکز، توانایی تدریس و شیوه آموزش استادان، روش های تدریس واحدهای تئوری، روش های تدریس واحدهای عملی و محتوی آموزشی در سه سطح دانشی، نگرشی و مهارتی با توانمندی شغلی دانش آموختگان وجود دارد. در پایان مقاله راهکارهای عملی جهت بهبود کیفیت عوامل آموزشی مراکز آموزش عالی که منجر به ارتقای سطح توانمندی شغلی فارغ التحصیلان می شود و نیز پیشنهاد جهت تکرار این مطالعه در سایر مراکز آموزش عالی بیان شده است.

امروزه رهیافت خدمات مشاوره ای جایگاه ویژه ای را در بخش ترویج کشاورزی تصاحب کرده است. در کشورهای جهان بخصوص آنهایی که دارای بخش ترویج توانایی در بخش کشاورزی خود هستند (مانند انگلستان) کاربرد رهیافت های متعارف ترویج دیگر جایگاهی ندارد و این طرز تفکر که مروج برای حل مشکلات کشاورزی باید به کشاورز مراجعه کند، تغییر کرده است و در عوض به مشارکت هر چه بیشتر کشاورز در فعالیت های ترویج کشاورزی اهمیت ویژه ای داده شده است. بدین ترتیب، در رهیافت های مشاوره ای کشاورز به این باور رسیده است که باید برای حل مشکلاتش خود دست به اقدام بزند و به مشاوران کارآزموده در بخش کشاورزی مراجعه کند. در همین ارتباط، طرحی با عنوان خدمات مشاوره ای دامپزشکی در استان یزد صورت گرفته است و فعالیت های آن در قالب بازدید، کلاس های آموزشی، مشاوره و بازدید سازماندهی شده است. بر این اساس تحقیق حاضر به ارزشیابی طرح مزبور پرداخته است. این تحقیق از نوع توصیفی است و جامعه آماری آن دامداران استان یزد هستند. برای انجام این مطالعه یک نمونه 208 نفری با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب و جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی این پرسشنامه توسط ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد (0.82). این پرسشنامه مشتمل بر هشت بخش: خصوصیات فردی دامداران، سلامت و بهداشت دامداری های منطقه، سلامت و بهداشت خانوارهای تحت پوشش، ارتقای دانش دامداران، بهبود تماس دامداران با مروج امور دام، بهبود مشارکت ترویجی دامداران، بهبود نگرش دامداران نسبت به دامداری پیشرفته و ارزیابی از فعالیت های طرح می باشد. داده های این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل آماری، شاخص هایی همچون فراوانی ها بر حسب تعداد، درصد و میانگین به کار رفت. همین طور، برای تعیین میزان تفاوت بین گروه ها از آزمون t استفاده گردید. مهمترین یافته های این تحقیق به این شرح بود. طرح مزبور در افزایش تولید دامداران داخل طرح، بهبود نگرش آنها به دامداری پیشرفته و افزایش سلامت و بهداشت دامداری ها نقش بسزایی نداشته است. در عوض، توانسته است در رسیدن به اهدافی چون افزایش سلامت و بهداشت خانوارها و افزایش دانش دامداران موفق عمل نماید. نتایج مذکور از آزمون t حاصل شده است.

بخش کشاورزی به عنوان مهمترین بخش تولید کننده مواد غذایی کشور نه تنها مصرف کننده انرژی است بلکه مهمترین عرضه کننده انرژی نیز محسوب می شود. نظر به اینکه بخش کشاورزی از یک طرف با محدودیت منابع تولید روبرو بوده و از سوی دیگر تامین کننده امنیت غذایی جمعیت در حال رشد می باشد، باید تعادل و توازنی بین جریان برداشت و بهره برداری از منابع تولید و تولید محصولات کشاورزی ایجاد شود. در مطالعه حاضر جهت تدوین سیستم کارآمد انرژی در محصولات عمده زراعی استان خراسان به نحوی که موضوع پایداری کشاورزی ملحوض شده باشد از شاخص کارآیی انرژی در چارچوب برنامه ریزی کسری استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که یک رابطه معکوس بین شاخص کارایی انرژی و بازده برنامه ای وجود دارد. بدین معنی که با اولویت دادن به بهینه سازی انرژی، از مقدار بازده برنامه ای کاسته شده و محصولاتی در الگوی کشت قرار می گیرند که دارای کارایی انرژی بالاتر می باشند و بالعکس. با توجه به شاخص کارایی انرژی محصولات مورد بررسی، تولید برخی از محصولات، از جمله گوجه فرنگی و خربزه در جهت ناپایداری و تولید محصولاتی مانند گندم، جو، عدس، چغندرقند و سیب زمینی در جهت پایداری کشاورزی است.

عدم شناخت دقیق از سبک یادگیری کشاورزان امکان طراحی و تدوین برنامه های جامع و موثر ترویج کشاورزی را با محدودیت مواجه می کند. از طرفی نظام ترویج به دنبال تکثرگرایی در روش های ارایه خدمات خود است که یکی از پیش نیازهای این مهم شناخت سبک یادگیری کشاورزان است. هدف پژوهش حاضر شناخت سبک های یادگیری کشاورزان به منظور انتخاب روش های ترویجی مناسب برای نمونه پژوهش است. جامعه آماری این تحقیق را کشاورزان استان های بوشهر، گیلان و مرکزی تشکیل داده اند (N=1136910). حجم نمونه 715 نفر انتخاب گردید. پرسشنامه تحقیق شامل دو قسمت کلی بود: بخش اول شامل ویژگی های فردی، اقتصادی، اجتماعی و شناسه های آموزشی- ترویجی و بخش دوم گویه های سیزده گانه سبک شناسی یادگیری VARK بود. روایی محتوایی آن توسط اساتید صاحبنظر دانشگاه تهران و پایایی آن با محاسبه ضریب کرونباخ آلفا مورد تایید قرار گرفت (0.78<a<0.89). بر اساس یافته های میانگین سنی کشاورزان 49 سال و غالبا مرد بودند. میانگین سابقه سکونت آنها در روستا 46.7 سال، میانگین سابقه کار کشاورزی آنها 32.4 سال و میانگین سابقه کار دامداری اشان 33.5 سال بود. 36.2 درصد افراد مورد مطالعه، بی سواد بوده و تنها 2.3 درصد افراد از تحصیلات دانشگاهی برخوردار بودند. افراد مورد مطالعه از سبک های یادگیری چندگانه، منفرد ملایم، منفرد خیلی قوی و منفرد قوی برخوردار بودند. بیشترین افراد (%43.1) از سبک یادگیری چندگانه برخوردار بودند، و کمترین آنها (%14.7) از سبک یادگیری منفرد قوی برخوردار بودند. بر اساس نتایج تحلیل همبستگی بین ویژگی های فردی و ویژگی های آموزشی- ترویجی کشاورزان مورد مطالعه با نمره آنها از سبک شناسی VARK رابطه معناداری وجود دارد.

استان همدان با متوسط بارندگی سالانه 313 میلیمتر از نظر موقعیت جغرافیایی در اقلیم خشک قرار دارد. با توجه به این موضوع آب یکی از عوامل مهم و محدود کننده کشاورزی در این منطقه می باشد و استفاده بهینه از آن برای افزایش بهره وری اهمیت ویژه ای دارد. از جمله راه های ارتقای بهره وری منابع آب در کشاورزی می توان به استفاده از سیستم های نوین آبیاری اشاره کرد. در حال حاضر بکارگیری و توسعه فناوری های آب اندوز در استان همدان یک ضرورت به شمار می رود. این موضوع سبب شده که برنامه ریزان و مسوولین کشاورزی، توسعه فناوری آبیاری تحت فشار را به عنوان یکی از سیاست های مهم برگزیند. هدف از این پژوهش ارزیابی اقتصادی انواع سیستم های آبیاری تحت فشار می باشد. آمار و اطلاعات مورد نیاز به روش نمونه گیری در سال زراعی 1381-1380 از 154 بهره بردار گردآوری، سپس با استفاده از معیارهای ارزیابی (نرخ بازده داخلی- ارزش حال درآمد خالص- نسبت منفعت به هزینه) سیستم ها مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد در صورت طراحی و بهره برداری مناسب از سیستم ها، این فناوری ها توجیه اقتصادی لازم را خواهند داشت. ارزیابی اقتصادی سیستم ها نشان می دهد که نرخ بازدهی سیستم ویلموو بیشتر از دو سیستم کلاسیک ثابت و قطره ای می باشد. تحلیل حساسیت بر اساس اندازه مزرعه و الگوی کشت حاکی از آن است که نرخ بازدهی به این دو عامل وابستگی شدیدی داشته بطوری که در سطوح مختلف مزرعه و ترکیب کشت این نرخ بسیار متفاوت است.

تخصصی شدن ترویج (بویژه کارشناسان و مروجان) محور فرآیندهای تخصصی شدن ترویج است. در این زمینه، مروج و یا کارشناس ترویج در یک حیطه موضوعی کشاورزی که صاحب تخصص هستند، به فعالیت می پردازند. با مشخص شدن حیطه های تخصص کاری سازمان های ترویج در قالب ترویج تخصصی، ضمن بهبود کارایی ساختاری سازمان ترویج در نتیجه توجه به اصل تخصص کاری، عاملین تخصصی شده ترویج از تبحر بالایی در حیطه تخصصی مربوطه برخوردار شده، بهتر به مخاطبان خویش خدمت می کنند و در نتیجه حجم کاری نامطلوب و ناکامی مزمن سازمان های ترویج عمومی کاهش می یابد. هدف اصلی این مطالعه پژوهش و تعیین نقطه نظرات کارشناسان ترویج نسبت به تخصصی شدن ترویج در ایران است. در این مطالعه از روش تحقیق علی- ارتباطی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی کارشناسان ترویج شاغل در سطح ستادی وزارت جهاد کشاورزی (136 نفر) می باشد و روش سرشماری برای گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه مطابق با هدف مطالعه به کار گرفته شده است. از طریق مرور ادبیات تحقیق و بر پایه هدف تحقیق پرسشنامه ای مشتمل بر هفت قسمت مجزا تهیه شد. روایی پرسشنامه از سوی کارشناسان و اساتید ترویج مورد تایید قرار گرفته و ضریب آلفای کرونباخ به منظور تعیین پایایی قسمت های مختلف پرسشنامه بین 0.74 تا 0.82 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحت ویندوز صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که دیدگاه کلی کارشناسان ترویج نسبت به تخصصی شدن ترویج بسیار مساعد است و روابط معنی داری بین دیدگاه کارشناسان ترویج نسبت به تخصصی شدن ترویج و برخی از ویژگی های شغلی، سازمانی (معاونت محل خدمت، تخصص موضوعی، حیطه کاری مورد علاقه، و برخورداری از شغل فرعی) و نیز بین دیدگاه آنها و برخی از ویژگی های فردی (رشته تحصیلی، سابقه خدمت، شرکت در دوره های آموزشی، انتشار نشریات ترویجی، رضایت شغلی، رضایت از آموزش ضمن خدمت) وجود دارد. همچنین کارشناسان ترویج برخی عوامل مهم پیش برنده و ملزومات تخصصی شدن ترویج در ایران را رتبه بندی و اولویت نمودند.

شایستگی شته سیب زمینی (Macrosiphum euphorbiae) و پارازیتوئید آن (Aphidius nigripes) روی پنج رقم گیاه سیب زمینی (ترانس ژنیک-BT، ترانس ژنیک-OCI، کلاسیک 4-NYL 235 و دو شاهد) با درجات و مکانیسم های مختلف مقاومت به سوسک کلرادو (Leptinotarsa decemlineata) در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که عوامل مقاومت به سوسک کلرادو به اشکال مختلف بر زیست شناسی شته سیب زمینی و پارازیتوئید آن اثر می گذارند. گیاهان سیب زمینی ترانس ژنیک-BT بطور منفی بر ضریب شایستگی شته M. euphorbiae و پارازیتوئید آن A. igripes اثر داشت و برعکس گیاهان ترانس ژنیک-OCI اثرات مثبتی روی فاکتورهای مختلف زیستی شته و پارازیتوئید داشته اند. بطوریکه این حشرات کمترین و بیشترین اندازه و به طبع کمترین و بیشترین زاد آوری را به ترتیب روی گیاهان ترانس ژنیک-OCI داشته اند. گیاه مقاوم کلاسیک 4-NYL 235 در مقایسه با سایر گیاهان دارای بیشترین سازگاری با زنبور پارازیتوئید A. nigripes بوده است. بعلاوه در مقایسه با سایر ارقام سیب زمینی پارازیتوئیدها تلفات بیشتری روی رقم ترانس ژنیک-BT داشتند. نتایج بر این امر دلالت دارند که عوامل مقاومت (ژنها) به یک آفت اصلی در یک گیاه می توانند اثرات متفاوت و غیرقابل پیش بینی بر موجودات غیرهدف داشته باشند. از این نتایج چنین استنباط می گردد که بروز صفات جدید در درجه اول بستگی به طبیعت ذاتی ژن منتقل شده و سپس به برهمکنش احتمالی بین این ژن (ها) با ژن های اولیه (بومی) گیاه خواهد داشت.

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر رضایت شغلی کارشناسان ترویج شیلات انجام شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن را با کارشناسان ترویج شیلات سراسر کشور تشکیل می دهند که از طریق سرشماری 142 نفر مورد مطالعه واقع گردید. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه گردآوری و به کمک نرم افزار SPSS10/Win مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان می دهد که بین رضایت شغلی با اضافه کاری در ماه، مشوق ها، محترمانه بودن کار، جذاب بودن کار، امکان نوآوری و خلاقیت در کار، داشتن استقلال و اختیار در کار، مشخص بودن حیطه مسوولیت، نقش واضح و بدون ابهام، متناسب بودن مسوولیت با اختیارات، با صلاحیت بودن سرپرست، احترام گذاری به زیرمجموعه، دادن نتیجه پس از انجام کار، اعمال کنترل به اندازه، قدرشناسی از کار، دفاع از منافع افراد، رابطه صمیمانه و مطلوب بین همکاران، احترام گذاردن به حریم یکدیگر، وجود یک رقابت سالم و کیفیت تسهیلات درمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. اما بین رضایت شغلی و تکراری بودن کار رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. نتیجه حاصل از مقایسه میانگین ها از طریق آزمون F، تفاوت معنی داری در رضایت شغلی کارشناسان بین گروه های مختلف دارای وضعیت استخدامی متفاوت نشان داد. نتیجه حاصل از رگرسیون گام به گام، بیانگر این بود که چهار متغیر جذابیت کار، قدرشناسی از کار انجام گرفته شده، احترام گذاردن به حریم یکدیگر و کیفیت تسهیلات درمانی روی رضایت شغلی تاثیر داشتند و در حدود 40 درصد واریانس متغیر وابسته رضایت شغلی بوسیله این چهار متغیر تبیین شد.

در استان اصفهان، نشاءکاری برنج بصورت دستی اجرا می شود که عملیاتی خسته کننده و کارگربر می باشد. کاشت مکانیزة برنج نیاز به بستری با شرایط خاص دارد. از آن جایی که در ارتباط با مسایل تهیة بستر نشاء در کاشت مکانیزه برنج در اصفهان اطلاعاتی در دسترس نیست، مناسب بودن چند روش تهیة بستر نشاء براین کاشت با یک دستگاه نشاءکار دو چرخ دستی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در سال 1377 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد، مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان، واقع در 40 کیلو متری جنوب شرقی اصفهان، در خاکی با بافت رسی سیلتی، اجرا گردید. در این تحقیق، اثرات روش های تهیة بستر نشاء، شامل روش های شله زنی و تراکم خاک با روش نشاءکاری دستی بر خواص فیزیکی خاک، سوخت مصرفی، ظرفیت ماشین و عملکرد محصول با به کارگیری طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار ارزیابی شد. تیمارهای شله زنی شامل یک و دو با تردد با دو نوع خاک همزن (با تیغه های L-شکل و کاردی) و شش بار تردد با کولتیواتور مزرعه ساقه صلب (با نام محلی خیش چی) بودند. تیمار تراکم خاک با دو بار عبور تراکتور 750-ITM روی سطح مزرعه حاصل شد. ارزیابی مزرعه ای نشاءکار نشان داد که در حالتی که خاک قوام کافی نداشت، نشاءهای کاشته شده با دستگاه نشاءکار در بسترهای تهیه شده با روشت شله زنی به زیر گل فرو می رفتند، و د رصورت قوام یافتن خاک، در اثر چسبیدن خاک به چرخ های نشاءکار، دستگاه از حرکت باز می ایستاد. اگرچه دستگاه نشاءکار در روش تراکم خاک به راحتی حرکت می کرد و عمل نشاءکاری را نیز براحتی انجام می داد، ولی در این مورد چون خاک سطحی نیز فشرده بود و بستر نرمی جهت استقرار نشاءها وجود نداشت، نشاءها استقرار لازم را پیدا نکردند و تعداد زیادی از آنها پس از اندک زمانی بر روی آب شناور می شدند. اگرچه جرم مخصوص ظاهری خاک پس از عملیات تهیة بستر نشاء تحت تاثیر روشهای تهیة بستر قرار نگرفت، ولی جرم مخصوص خاک پس از برداشت در روش های شله زنی با دو بار عبور با خاک همزن تیغه کاردی و تراکم خاک به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار بودند. تفوذپذیری تجمعی آب در کرت های شله زنی شده با خاک همزن ها از تیمار شاهد (بدون عملیات) کمتر بود، ولی مقدار آن در روش تراکم خاک شبیه تیمار شاهد بود.

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی سطح پایداری نظام زراعی گندمکاران و تعیین عوامل مرتبط با آن می باشد. در این تحقیق از روش توصیفی و همبستگی استفاده شده است. گندمکاران سه شهرستان اهواز، دزفول و بهبهان در استان خوزستان که در سال زراعی 80-1379 به کشت گندم آبی پرداخته بودند به تعداد 5529 نفر به عنوان جامعه مورد مطالعه در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه های تحقیق بر اساس جدول ارایه شده توسط کرجی و مورگان به تعداد 359 نفر برآورد گردید. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه ای بود که با بررسی منابع مختلف و بر اساس اهداف و فرضیات تحقیق تدوین شد. به منظور تعیین روایی پرسشنامه از روش پانل متخصصان استفاده شد و تعیین میزان اعتبار پرسشنامه مذکور با 15 نسخه توسط اجرای آزمون مقدماتی در شهرستان شوشتر صورت گرفت. پس از تکمیل پرسشنامه های مذکور، پاسخ ها جمع بندی و ارزیابی شد و در نهایت از طریق نرم افزار SPSS/PC+، ضریب کرونباخ برای دانش کشاورزی پایدار 81%، دانش فنی گندمکاران 86% و پایداری نظام زراعی 83% محاسبه شد. نتایج عمده این مطالعه نشان می دهد که سطح سواد، دانش فنی، دانش کشاورزی پایدار، میزان اراضی زیر کشت آبی، میزان اراضی زیر کشت دیم، کل زمین تحت مالکیت، زمین زیر کشت گندم، درآمد محصول، منزلت اجتماعی و هنجار اجتماعی در سطح (0.001) و مشارکت اجتماعی و میزان استفاده از کانال های ارتباطی در سطح (0.01) با پایداری نظام زراعی رابطه مثبت و معنی داری دارد. همچنین سطح سواد، دانش فنی، دانش کشاورزی پایدار، درآمد محصول، منزلت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، میزان استفاده از کانال های ارتباطی و میزان شرکت در کلاس های آموزشی و ترویجی (R2=0.925) %92.5 از تغییرات متغیر پایداری نظام زراعی را تبیین می کنند.

این تحقیق روشی را برای ترکیب داده های مقطعی در تخمین شاخص های کارایی فنی بدست آمده از داده های ترکیبی ارایه می دهد. در مرحله ابتدایی شاخص کارایی فنی با استفاده از داده های ترکیبی از نهاده ها و محصول تخمین زده می شود، سپس در مرحله بعد با استفاده از داده های مقطعی اثرات اختصاصی به جامانده از مرحله اول تعدیل می گردد و شاخص کارایی فنی تصحیح شده بدست می آید. این مدل برای یک تلفیق از 40 مرغداری پرورش مرغ گوشتی در سیستان و بلوچستان که فقط داده های مقطعی مربوط به کیفیت نهاده ها در سال آخر در دسترس بود، بکار گرفته شد. سری زمانی مورد نظر سال های 82-1380 بود و برای تخمین توابع تولید و محاسبه کارایی فنی از نرم افزار Eviews4.1 استفاده شد. سپس یک آنالیز واریانس برای شاخص کارایی فنی تصحیح نشده و تصحیح شده صورت گرفت و اثر اینکه آیا بین گروه های دسته بندی شده کارایی از لحاظ متغیرهای اندازه و بهره وری اختلاف معنی داری وجود دارد یا خیر، مورد بررسی قرار گرفت. برا ی آنالیز واریانس از نرم افزار SAS 6.2 استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که دان مصرفی و تعداد جوجه اول دوره و تلفات بیشترین اثر را بر روی تولید داشته اند. نتایج آنالیز واریانس نشان می دهد که بین متغیرهای اندازه و بهره وری در نظر گرفته شده، از لحاظ ارتباط با کارایی فنی قبل و بعد از تصحیح تفاوت معنی داری وجود دارد و این امر نشان می دهد که عمل تعدیل می تواند بسیاری از نتایج را تغییر دهد.

فرآیند اسمز عبارت است از خارج سازی آب مواد غذایی به وسیله قرار دادن آنها در محلول های هیپرتونیک. این محلول ها به علت دارا بودن فشار اسمزی بالاتر و ایجاد گرادیان غلظتی بین خود و مواد غذایی باعث خروج آب از مواد غذایی می شوند. این پژوهش با استفاده از محلول ساکارز، شربت گلوکز (با غلظت های 40، 50 و 60 درصد) و محلولهای ترکیبی شامل: (40% ساکارز، 20% شربت گلوکز)، (20% ساکارز، 40% شربت گلوکز)، (40% ساکارز، 20% شربت گلوکز، 3% نمک طعام) بر اساس طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد که محلولهای ساکارز با غلظت 50 و 60%، شربت گلوکز با غلظت 60% و محلول ترکیبی (ساکارز 40%، شربت گلوکز 20%، نمک 3%)، آبگیری بیشتری داشتند. همچنین تاثیر عوامل مختلف مانند نوع و غلظت محلول اسمزی، ضخامت برگه هلو و همزدن بر فرآیند اسمز از نظر درصد آبگیری تفاوتت معنی داری داشتند.

این تحقیق توصیفی- همبستگی با هدف کلی بررسی نگرش اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه های دولتی نسبت به کشاورزان پایدار و تعیین عوامل موثر بر این نگرش انجام شد. جامعه آماری تحقیق را اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه های دولتی تشکیل دادند (N=1186) که تعداد 206 نفر از آنها به عنوان نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، انتخاب شدند. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه ای که توسط محققان طراحی شد گردآوری گردید. با استفاده از تحلیل عاملی، پنج عامل به عنوان عوامل اصلی تشکیل دهنده مقیاس سنجش نگرش نسبت به کشاورزی پایدار شناسایی شدند. این عوامل عبارتند از همکاری، استقلال، تنوع گرایی، سازگاری با طبیعت و بهره برداری متعادل. نگرش اعضای هیات علمی نسبت به هر یک از عوامل ذکر شده و به طور کلی نسبت به کشاورزی پایدار در حد مثبت برآورد شد. متغیرهای تعداد مقالات علمی- پژوهشی، تعداد مقالات ارایه شده در کنفرانس های خارجی و سابقه کار 27 درصد از تغییرپذیری سطح نگرش اعضای هیات علمی نسبت به کشاورزی پایدار را تبیین کردند. بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که یکی از شرایط مهم تلفیق کشاورزی پایدار در برنامه های درسی رشته های کشاورزی که همان نگرش اعضای هیات علمی نسبت به پایداری است فراهم می باشد.

روش خشک کردن سنتی برگه هلو دارای معایب متعددی از جمله تولید محصولاتی با بار میکروبی بالا، لزوم استفاده از ترکیبات گوگردی، شکل ظاهری و رنگ نامطلوب، عدم شفافیت و چروکیدگی بالا می باشد. در حالیکه فرآیند اسمز روش مناسبی است که علی رغم عدم استفاده از ترکیبات گوگردی، محصول حاصل از آن دارای رنگ و طعم مناسبتری است. در این پژوهش بهینه سازی فرآیند برگه هلو به روش اسمز با استفاده از محلولهای ساکارز، شربت گلوکز و مخلوط آنها براساس طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت. پس از تعیین زمان فرآیند اسمز در محلول های مذکور و انجام فرآیند اسمز به مدت معلوم شده، نمونه ها در هوای آزاد خشک شد. زمان فرآیند اسمز حدود 6 ساعت در محلول های مذکور تعیین گردید. نتایج آنالیزهای کیفی از جمله رنگ، چروکیدگی و آزمایش های چشایی نشان می دهد که نمونه های اسمزی از نظر این خصایص رتبه بهتری را نسبت به روش سنتی داشته است. با این وصف می توان از فرآیند اسمز به عنوان یک پیش فرآیند مناسب برای بهبود کیفیت محصولات سنتی استفاده نمود.

این تحقیق به منظور طراحی یک DSS (ابزار پشتیبانی از تصمیمات) در اراضی سه زیر حوزه در شرق استان مازندران انجام شده است. این سه زیر حوزه عبارتند از: 1- زیر حوزه هراز با وسعت 665974 هکتار 2- زیر حوزه تالار با وسعت 360676 هکتار و 3- زیر حوزه تجن با وسعت 437393، در سازماندهی این مطالعه از تلفیق سه مدل ریاضی، و امتزاج آنها با روش های آماری، با در نظر گرفتن منابع موجود، ظرفیت توسعه آنها، اهداف کلان و خرد، در قالب یک سیستم، بهره گرفته شده است. مدل اول یک مدل برنامه ریزی خطی (LP)2 معمولی است که شرایط موجود منطقه را نشان می دهد، با این مدل قادر خواهیم بود منابع در دسترس و مورد استفاده در شرایط فعلی را در قالب مدل بشناسیم. این مدل قادر است چنانچه در سال های آتی بخواهیم همان سیاست های قبلی را با کمی تغییر، مورد ارزیابی و اجرا قرار دهیم، شرایط جدید و امکانات مورد نیاز را برای دسترسی به شرایط جدید در اختیار تصمیم گیرنده قرار دهد. مدل دوم، یک مدل برنامه ریزی آرمانی قطعی (CGP)3 است، که با توجه به وجود اهداف متعدد در مناطق مورد مطالعه طراحی شده است. این مدل قادر است با لحاظ اهداف متعدد و اولویت بندی اهمیت هر هدف، با در نظر گرفتن منابع موجود و ظرفیت توسعه ای آنها، میزان دسترسی به هر هدف را مشخص کند. مدل سوم، یک مدل برنامه ریزی آرمانی فازی (FGP)4 است. در این مدل با توجه به عدم دسترسی به اطلاعات دقیق در خصوص آرمان های استانی، درصدد برآمدیم تا با استفاده از تفکر فازی و کاربرد آن در مدل، اثر نادقیق بودن اطلاعات در دسترس را در خروجی های (تصمیمات) منتج از مدل کاهش دهیم. نتایج نشان می دهد این مدل ها می توانند به عنوان یک ابزار تصمیم گیری قوی در بخش کشاورزی بکار گرفته شوند و مدل سوم (FGP) بهترین تصمیمات را با توجه به اطلاعات در دسترس در اختیار مدیران قرار می دهد.

این تحقیق به منظور مطالعه اثر چهار دور آبیاری بر روی عملکرد و صفات کمی سه رقم آفتابگردان انجام گرفت. آزمایش با بهره گیری از طرح کرت های یکبار خرد شده بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه بخش دانه های روغنی مؤسسة اصلاح نهال و بذر کرج در سال 1379 انجام گردید. ارقام به کار رفته در آزمایش شامل رقم رکورد، گلشید و Hysun 33 بودند و 4 دور آبیاری اعمال شده عبارت بودند از: دور آبیاری اول هر 7 روز یکبار (شاهد)، دور آبیاری دوم هر 11 روز یکبار، دور آبیاری سوم هر 15 روز یکبار، دور آبیاری چهارم هر 19 روز یکبار. نتایج نشان دادند با افزایش دور آبیاری صفات تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه در هکتار، درصد روغن، شاخص برداشت، قطر طبق و وزن هزار دانه کاهش یافتند و درصد پوکی دانه ها افزایش یافت. ولی این صفات برای رقم Hysun 33 کم تر از دو رقم دیگر تحت تأثیر دور آبیاری قرار گرفتند. عملکرد دانه رقم Hysun 33 در دور آبیاری دوم برابر با عملکرد دانه رقم گلشید در دور آبیاری اول و بیشتر از عملکرد دانه برای رقم رکورد در دور آبیاری اول بود. با توجه به عملکرد مطلوب Hysun 33 در دور آبیاری دوم (هر 11 روز یکبار) کاشت این رقم همراه با عملکرد مطلوب، باعث صرفه جویی در مصرف آب می شود و قابل توصیه به کشاورزی است.

پروانه زنبورنمای چوبخوار درختان سیب . Synanthedon myopaeformis Borkh. Aegeridae: Lep از آفاتی است که کنترل آن به دلیل طولانی بودن دوره خروج حشرات کامل و فعالیت لاروها در عمق پوست و ناحیه کامبیوم به روش شیمیایی موفقیت آمیز نمی باشد. کنترل بیولوژیکی با استفاده از نماتودهای بیماری زای حشرات از جمله روشهای قابل بررسی در مدیریت این آفت می باشد. بدین منظور طی سالهای 1376 و 1377 جهت بررسی کارآیی نماتدهای بیماری زای حشرات بر علیه آفت چوبخوار درختان سیب آزمایش هائی در دو نوبت، اوایل و اواخر فصل رشد بطور جداگانه در یکی از باغ های سیب شدیدا آلوده انجام شد و مایه تلقیحی نماتدهای Heterorhabditis bacteriophora poinar و Steinernema sp در مقادیر 6^10 لارو سن سوم نماتد در 300 سانتی متر مکعب آب مقطر روی تنه درختان آلوده محلول پاشی شد. در این آزمایشات در سالهای 1376 و 1377 نماتدهای Steinernema sp به ترتیب در بیست و پنجم اردیبهشت ماه و پانزدهم شهریور ماه 63%، 75%، 63% و 69% و نماتود H. bacteriophora در سال 1376، 3/3%، 5% لاروهای آفت را بیمار نمودند. با توجه به نتایج به دست آمده این امیدواری وجودد دارد که در صورت تولید انبوه جدایه های مؤثر و هممچنین انجاد شدایط مساعدجهت فعالیت گونه Steinernema sp، این نماتدها می توانند در مدیریت تلفیقی لارو پروانه زنبورنمای چوبخوار تنه درختان سیب با موفقیت مورد استفاده قرار گیرند.

هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی وضعیت کمی و کیفی تولید علم و عملکرد پژوهشی اعضای هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران و برخی عوامل موثر در این تولید علمی در طی سال های 77-1373 می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 148 نفر و جامعه مورد مطالعه شامل 108 نفر می باشد. روش های آماری مورد استفاده شامل آماره های توصیفی، همبستگی، مقایسه میانگین ها، تحلیل رگرسیون چند متغیری است. نظرخواهی از طریق تمام شماری و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که میانگین تعداد طرح تحقیقاتی، مقاله و کتاب (تالیف و ترجمه) برای هر عضو هیات علمی طی سال های مورد مطالعه به ترتیب 2.5 طرح، 1.6 مقاله و (0.5 و 0.3 کتاب) می باشد. بیش ترین و کم ترین سرانه انتشارات علمی در مدت مورد مطالعه را برای کتاب به ترتیب گروه آبیاری (1.4) و صنایع غذایی (0.33)، برای مقاله گروه گیاهپزشکی (17.9) و ماشین های کشاورزی (5.5) و برای طرح های تحقیقاتی گروه دامپروری (141) و صنایع غذایی (30) دارند. بالاترین بازدهی انتشارات (تعداد انتشارات به ازای هر سال خدمت) متعلق به گروه صنایع غذایی (5.2) و کم ترین آن مربوط به گروه باغبانی (1.4) می باشد. بین عوامل انگیزشی و عوامل اقتصادی با تولید علمی رابطه مثبت و معنادار وجود دارند. همین طور بین تولید علمی اعضای هیات علمی با مدرک دکتری و کارشناسی ارشد تفاوت مثبت و منفی وجود دارد. با استفاده از رگرسیون چند متغیری مشخص گردید به ترتیب متغیرهای مرتبه علمی، شرکت در سمینارها و کنگره ها سن، ارتقا و ترفیع علمی، خودیابی و خویشتن شناسی، آشنایی با کاربرد مفاهیم آماری در تحقیق، آشنایی با داده پردازی و آشنایی با زبان های خارجی بیش ترین سهم مثبت و متغیرهای اشتغال در کارهای اداری و اجرایی، توزیع بودجه و امکانات بین گروه های آموزشی و میزان بودجه و اعتبارات دانشگاه بیشترین سهم منفی را در تبیین واریانس متغیر وابسته سبب شده اند.

عصاره گندواش و آقطی از گیاهان هرز استان گیلان تاثیر حشره کشی دارند و اثر این عصاره روی حشرات کامل سوسک انباری شپشه آرد در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور گیاهان مذکور جمع آوری و در دمای اتاق در سایه خشک شدند و سپس به وسیله تقطیر با آب استخراج عصاره ها انجام گرفت. جداسازی لایه عصاره ها به وسیله دی اتیل اتر و به کمک فیف دکانتور در سه مرحله انجام شد. عصاره ها در استون رقیق شده و در غلظت های 0.5، 0،2.5، 5 و 10 درصد به کار گرفته شدند و برای هر غضلت 4 تکرار در نظر گرفته شد. هر تکرار شامل 10 حشره کامل با سن 2 هفته بود. علاوه بر تیمارهای فوق از استون خالص به عنوان تیمار استفاده گردید. آزمایش به صورت مجزا برای هر دو جنس نر و ماده انجام گرفت. مرگ و میر حشره پس از 24 ساعت شمارش و در جداول مخصوص ثبت و درصد تاثیر با استفاده از فرمول ابوت اصلاح گردید. نتایج نشان دادند تمامی غلظت های مورد استفاده هر دو گیاه تاثیر گذار است. عصاره گندواش در مجموع با میانگین کل و خطای معیار 1.49 ± 32.38 نسبت به عصاره آقطی با میانگین کل و خطای معیار 1.49 ± 30.23 تاثیر بیشتری را نشان داد ولی از لحاظ آماری تفاوت معنی داری بین عصاره ها وجود نداشت . مقدار LC50 برای گندواش و آقطی به ترتیب 3.24% و 3.86% عصاره تعیین گردید. همچنین درصد مرگ و میر برای جنس نر در عصاره هر دو گیاه بیشتر از جنس ماده بود، اما از لحاظ آماری اختلاف معنی داری بین درصد تلفات هر یک از عصاره ها بین دو جنس وجود نداشت

به منظور بررسی اثر روشهای مختلف تهیه زمین و کاشت روی سبز شدن گندم آبی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا گردید. روشهای مختلف تهیه زمین و کاشت (تیمارها) عبارت بودند از: گاوآهن برگرداندار + دیسک+ خطی کار+فاروئر (T1)، گاو آهن برگرداندار + دیسک + بذر پاش + فاروئر (T2)، گاو آهن برگرداندار + دیسک + بذر پاش + دیسک + فاروئر (T3)، گاو آهن قلمی + دیسک + خطی کار + فاروئر (T4)، دوبار گاو آهن قلمی (عمود بر هم) + دیسک + خطی کار + فاروئر (T5) و دیسک + عمیق کار + فاروئر (T6)که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به کار گرفته شد و میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه گردید. نتایج حاصله بیانگر آن است که : 1- مقدار یکنواختی توزیع سطحی بذر در روش خطی کاری بیشتر از بذر پاشی بود. 2- انحراف معیار عمق قرار گیری بذر در روش بذر پاشی کمتر از خطی کاری به دست آمد. 3- بیشترین درصد سبز شدن و سرعت جوانه زنی مربوط به تیمار T2بوده که حداقل عمق و انحراف معیار عمق قرارگیری بذر راداشته وحداقل ان مربوط به تیمار T6بوده که بیشترین مقدار انحراف معیار را داشته است. 4- با افزایش عمق میزان اختلاف شاخص مخروطی قبل و بعد ازخاک ورزی در تیمارهای مختلف افزایش می یافت به طوریکه تا محدوده عمق 12-8 سانتیمتری اختلاف معنی دار نبود. 5- تیمارها با احتمال 99% بر میزان سوخت مصرفی اثر معنی داری داشتند. 6- ظرفیت مزرعه ای بذر پاش به ترتیب88/2 و47/3 برابر خطی کار و عمیق کار و همچنین ظرفیت مزرعه ای گاو آهن قلمی حدود66/2 برابر گاو آهن برگرداندار بدست آمد. 7- زمان مصرف شده در تیمارهای T6,T5,T4,T2 نسبت به تیمارT1 به ترتیب 10%، 35%، 5/16%، 53% کمتر بوده است.

اثر درجه حرارت خشک کن و درصد رطوبت شلتوک هنگام تبدیل به برنج سفید در رقم های آمل -3 و هراز در قالب طرح کرت های دوبار خرد شده با 4 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات و داده های حاصل از آزمایش، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و مقایسه میانگین ها به روش دانکن انجام شد. نتایج حاصله طبق جدول های ارایه شده نشان میدهد که بهترین درصد رطوبت هنگام تبدیل برای رقم آمل-3 ، 10-11 درصد و بهترین درجه حرارت خشک کن 35 درجه سانتی گراد می باشد که در این شرایط از 20 کیلوگرم شلتوک 14.3 کیلوگرم برنج سفید، با راندمان تبدیل 71.7 درصد و میزان برنج سالم 59.1 درصد و میزان خرده برنج 14.2 درصد حاصل شد. بهترین درصد رطوبت هنگام تبدیل برای رقم هراز 10-11 درصد و مناسبترین درجه حرارت خشک کن 45 درجه سانتی گراد بوده است. همچنین در این شرایط از 20 کیلوگرم شلتوک 14.6 کیلوگرم برنج سفید، با راندمان تبدیل 73.1 درصد به دست آمد. میزان برنج سالم 63.2 درصد و میزان خرده برنج 9.9 درصد بود.

امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از عمده ترین معیارهای توسعه و پیشرفت اقتصادی و صنعتی محسوب می گردد. نوع تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر استفاده آموزشگران از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی (ICTs) در آموزش های فنی و حرفه ای کشاورزی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را 117 نفر از آموزشگران هنرستان های کشاورزی استان زنجان تشکیل می دادند که تمامی آنها مورد سرشماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین میزان آشنایی و مهارت در زبان انگلیسی، آشنایی و مهارت اینترنتی، آشنایی و مهارت کامپیوتری، میزان درآمد ماهیانه از سایر موارد خارج از تدریس، هدف استفاده از اینترنت و عوامل محیطی با میزان استفاده آموزشگران از فناوری های مختلف اطلاعاتی و ارتباطاتی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. در تحلیل رگرسیونی نیز متغیرهای پیش بینی کننده عوامل موثر بر کاربرد آموزشگران از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی، در سه گام وارد شدند که این متغیرها شامل میزان مهارت و آشنایی در زمینه کامپیوتر، عوامل محیطی و میزان آشنایی و مهارت آموزشگران به زبان انگلیسی بودند که در مجموع در حدود 52.4 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کرد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داد بین آموزشگران با مدارک تحصیلی مختلف از نظر میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی تفاوت معنی داری وجود ندارد.

آنچه مسلم است کارآمدی مروجین نقش موثری در میزان موفقیت برنامه های ترویجی دارد و این کارآمدی بستگی به صلاحیتهایی دارد که مروجین باید واجد آن باشند. این تحقیق با هدف بررسی صلاحتی های مورد نیاز مروجین امور دام از دیدگاه پرسنل ترویج (مروجین و کارشناسان ترویج) سازمان جهاد سازندگی استان مرکزی صورت گرفت. تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی بوده که شناسایی صلاحیتها و اولویت بندی آنها مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق علاوه بر بررسی منابع کتابخانه ای به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز، از ابزار پرسشنامه و روش مصاحبه استفاده شده است. از آنجائیکه جامعه آماری فقط شامل 93 نفر مروج و کارشناس ترویج در استخدام سازمان جهاد سازندگی استان مزبور بوده اند، لذا به علت محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده گردید. در نهایت 67 مورد پرسشنامه (شامل 12 کارشناس ترویج و 55 مروج) تکمیل گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار spss/win و روش آمار توصیفی و آماره های فراوانی، انحراف معیار، واریانس، میانگین و ... وآزمون من وایت نی یو استفاده گردید. از دیدگاه جمعیت مورد مطالعه، مهمترین صلاحیتهایی که مروجین امور دام باید در هر یک از زمینه های فنی و حرفه ای، آموزشگری، فردی و اجتماعی، ارتباطی و ترویجی، مدیریتی، پژوهشگری و زراعی داشته باشند به ترتیب عبارتند از: مهارت در بهداشت جایگاه دام و واکسیناسیون، توانایی به کار گیری رسانه های آموزشی، جدیت و استقامت در کار و داشتن احساس مسئولیت، آشنایی با اصول آموزش بزرگسالان، شناخت قوانین مربوط به امور دام و توانایی اجرای آنها، توانایی جمع آوری اطلاعات، کار با روستائیان و انجام امور مربوط به روستا.

انتخاب ارقام مطلوب و تعیین همبستگی صفات مختلف با عملکرد بوته و تعیین روابط علت و معلولی آنها، به اصلاح گر این توانایی را میدهد که مناسبترین و منطقی ترین نسبت بین اجزاء را که منتهی به عملکرد بیشتر میگردد، انتخاب نماید. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و شناسایی اجزاء عملکرد، 418 رقم نخود تیپ دسی (Cicer arietinum L.Desi type) در سال زراعی 75-1374 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کرج مورد تحقیق قرار گرفتند. محاسبات آماری شامل تجزیه واریانس یک طرفه جهت بررسی یکنواختی زمین، همبستگی ساده بین صفات، رگرسیون چند گانه، تجزیه علیت و تجزیه به عاملها بود. در بررسی صفات مشخص شد که وزن بذر با غلاف و تعداد بذر در بوته از تنوع خوبی برخوردار بودند. نتایج همبستگی های ساده، رگرسیون چندگانه و تجزیه علیت نشان داد، وزن بذر با غلاف و تعداد بذر در بوته بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد بوته دارا بودند، لذا این صفات تحت عنوان اجزا عملکرد معرفی شدند. تجزیه به عامل ها نشان داد سه عامل، اجزا عملکرد، اندازه بذر و اندازه غلاف، حدود 50 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه نمودند.

سفیدک سطحی یکی از مهمترین بیماریهای گندم در کشور می باشد که هر ساله خسارت زیادی به محصول آن وارد مینماید. در سالهای زراعی 1380 - 1376 مزارع گندم سیستان مورد بازدید قرار گرفت و نمونه های آلوده به گلخانه منتقل و با استفاده از روشهای تک پوستول و تک اسپور روی ارقام حساس ابتدا خالص و سپس تکثیر گردیدند. هر جدایه روی هشت رقم افتراقی طبق روشهای بین المللی مایه زنی و پس از یادداشت برداری از تیپ آلودگی، نژادهای تشخیص داده شدند. نتایج این تحقیق وجود نژادهای 66، 27، 11 ، 31، 50 ،14 ، 28، 58 ،21، 5 ، 19 ، 32 ،24، 84، 53، 73، 44 را در مناطق مختلف سیستان نشان داد. این نژادها برای اولین بار از سیستان گزارش و برای سیستان و ایران جدید می باشند. در بین 17 نژاد شناسایی شده، نژادهای 11، 53 و 73 با در نظر گرفتن 40 درصد از کل جدایه ها، نژادهای غالب منطقه بودند. نژاد 53 با دارا بودن 16 درصد از کل جدایه ها بزرگترین جمعیت و با 5/62 درصد بیماریزایی به تنهایی در بین کل نژادها، نژاد غالب و غالب بیماریزا در جمعیت بیمارگر در منطقه در طول چهار سال معرفی میشود. لاین ها و ارقام استاندارد از حیث واکنش در مقابل جدایه های قارچ نسبتا متفاوت بودند. بدین ترتیب نتایج این بررسی نشان داد که اکثر جدایه های سیستانی با ژن های pm8,pm3,pm3b سازگار و در مقابل ژن pm4b ناسازگار بودند. مقاومت 70 رقم و لاین گندم در مرحله گیاهچه و بلوغ در گلخانه ومزرعه طی سالهای 1379 - 1377 نسبت به نژاد 11 قارچ مورد بررسی قرار گرفتند. در این میان از ارقام تحت کشت سیستان، رقم هیرمند فاقد علائم درگلخانه و حداقل آلودگی را در مزرعه نشان داده و در واقع عکس العمل آن مانند لاین افتراقی weihenst.M1 بود که احتمالا دارای ژن مقاومت pm4b می باشد. رقم چمران مقاومت بالا و رقم سرخ تخم در شرایط گلخانه و مزرعه حساس بود. سایر ارقام، مقاومت نسبی از خود در مقابل عامل بیماری نشان دادند.

این تحقیق به منظور ایجاد لاینهای پر محصول و متحمل به شوری از رقم با عملکرد بالا ولی حساس به شوری (والفجر) همچنین ایجاد لاینهای با تحمل گسترده و بالا به شوری از ارقام با تحمل نسبی به شوری (افضل، آشار و آریگاشار) با استفاده از تنوع سوماکلونی انجام گردید. در این بررسی غلظتهای مختلفی از نمک کلروسدیم (3، 4، 5، 6، 8، 10 گرم در لیتر) و ترکیبی از املاح کلرور سدیم و کلرید کلسیم (به ترتیب 5/6 و 5/3 گرم در لیتر) در محیطهای کشت حاوی کالوس ارقام مختلف جو مورد استفاده قرار گرفت. جنینهای نارس و رسیده چهار رقم جو ذکر شده با سنین مختلف 16 ،18، 20 روزه و رسیده کامل روی محیط کشت کالوس زایی (محیط تغییر یافته MS حاوی مقادیر مختلف 2، 5/1 و 1 میلی گرم در لیتر از هورمون 2,4-D کشت شدند. به منظور تکثیر کالوس ها و القای بیشتر تنوع سوماکلونی، تعداد حداقل 3 واکشت روی محیط تغییر یافته MS حاوی مقادیر مختلف BA, 2,4-D و کاینتین انجام گردید. از کالوس جنین زا پس از تکثیر (حداقل 3 بار واکشت) جهت انتقال به محیطهای شوری استفاده گردید. کالوسهای متحمل در سطح بالای شوری (8 و 10 گرم در لیتر NaCl) به محیطهای مختلف باززایی (شامل 1 میلی گرم در لیتر MS+2,4-D، 2 میلی گرم در لیتر 1+BAP میلی گرم در لیتر MS+2,4-D و 2 میلی گرم در لیتر 1+BAP میلی گرم در لیتر MS-NAA منتقل گردیدند. در طی اجرای تحقیق فاکتورهای مختلفی از قبیل درصد کالوس زایی وباززایی با استفاده از روش تجزیه واریانس در قالب طرحهای کاملا تصادفی و آزمایش های فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 1- اثر ژنوتیپ در تشکیل کالوس معنی دار است. 2- جنین نارس 18 روزه بیشترین کالوس زایی و جنین رسیده کمترین کالوس زایی را داشت. 3- اثر متقابل ژنوتیپ و سن جنین معنی دار بود. 4- محیط؛ 5/1 میلی گرم در لیتر MS+2,4-D بیشترین کالوس زایی از جنین را نشان داد. 5- محیط: 2 میلی گرم در لیتر BAP+ 1 میلی گرم در لیتر MS+2,4-D بیشترین ریشه زایی و محیط: 2 میلی گرم در لیترBAP + 1 میلی گرم در لیتر NAA+ MS بیشترین شاخه زایی را دارا بود. 6- تعداد 27 گیاه کامل متحمل به سطح بالای شوری با 8 گرم در لیتر NaCl (سانتیمتر/ میلیموس EC^2=16/6 ) از چهار رقم جو مورد بررسی باززایی گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، در برنامه تحقیقاتی آتی وضعیت تحمل به شوری لاینهای سوماکلونی ایجاد شده در سطح مزرعه مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.

به منظور تعیین اثر قطع دنبه و مدت پروار بر رشد بره های نر لری تعداد 60 راس بره نر تک قلو در قالب یک طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور وضعیت دنبه (دو سطح قطع دنبه و دنبه دار) و مدت پروار (سه سطح 75 ،90 ، 105 روز) مورد استفاده قرار گرفتند. بره های انتخاب شده در ابتدای روز دوم پس از تولد به طور یک در میان با استفاده از حلقه های لاستیکی قطع دنبه شدند. بره های قطع دنبه شده و دنبه دار پس از شیرگیری در سن 5±90 روزگی به طور تصادفی به سه گروه 75، 90، 105 روز پروار تقسیم و در قفس های انفرادی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که وضعیت دنبه بر صفات رشد قبل از شیر گیری بره های نر لری بختیاری موثر نبود به طوری که برای صفات وزن از شیرگیری و افزایش وزن روزانه از تولد تا از شیرگیر بین بره های نر دنبه دار و قطع دنبه شده تفاوتی مشاهده نشد. افزایش وزن روزانه، وزن نهایی و کل افزایش وزن دوره پروار تحت تاثیر وضعتی دنبه بره های نر لری بختیاری بود به طوری که بره های قطع دنبه شده به طور معنی داری (p<0.05) نسبت به بره های دنبه ار افزایش وزن روزانه و افزایش وزن دوره پروار بیشتری بودند. میزان ضریب تبدیل غذایی بره های نر قطع دنبه شده به طور معنی داری (p<0.05) بهتر از بره های نر دنبه دار بود و بازده غذایی آنها نیز 28/1 درصد بیشتر از بره های دنبه دار بود که از لحاظ آماری اختلاف معنی داری بین آنها وجود داشت. اثر مدت پروار بر صفات وزن نهایی و کل افزایش وزن دوره پروار معنی دار بود ولی تاثیر معنی داری بر صفات افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل غذایی و بازده غذایی دوره پروار نداشت. در نتیجه به منظور افزایش تولید، از طریق افزایش وزن نهایی پروار، افزایش وزن روزانه دوره پروار و بهبود ضریب تبدیل غذایی دوره پروار عمل قطع دنبه بره های نر لری بختیاری با مدت پروار 75 روز پیشنهاد می گردد.

اهداف اصلی مطالعه جاری عبارت از تخمین تابع تولید واحدهای پرورش جوجه های گوشتی شهرستانهای مختلف استان فارس، تعیین سطح بهینه کاربرد نهاده ها، تخمین کارایی فنی واحدهای مورد مطالعه و همچنین تعیین جیره های بهینه و نسبتا بهینه واحدهای نمونه تولید جوجه های گوشتی بود. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه حضوری و با تکمیل پرسش نامه در پاییز و زمستان 1377 از 192 نفر از مرغداران شهرستانهای شیراز، جهرم و مرودشت جمع آوری گردید. از تابع متعالی و روش مرزی تصادفی برای برآورد توابع تولید و کارایی فنی واحدهای مورد مطالعه استفاده شد. اضافه بر آن، با استفاده از روش الگوسازی ایجاد گزینه ها جیره غذایی مناسب واحدهای نمونه تولید جوجه های گوشتی مناطق مورد مطالعه تعیین و مورد بررسی قرار گرفت. تعیین جیره غذایی و مطالعه کارایی فنی واحدهای پرورش جوجه های گوشتی شهرستانهای مرودشت و جهرم نمایانگر امکان کاهش هزینه جیره غذایی و همچنین افزایش کارایی فنی آن ها بود.

در این مقاله تلاش شده است تا ترکیب بهینه سرمایه گذاریهای بانک کشاورزی تعیین و با پرتفوی واقعی آن، طی سالهای گذشته با استفاده از روش درآمد مورد انتظار - واریانس (E-V) مقایسه گردد. به علاوه این مطالعه تلاش نموده است تا برآوردی از هزینه هایی که بانک به دلیل اجرای تعهدات توسعه ای متحمل می شود ارائه نماید. نتایج به دست آمده نشان میدهد که رفتار بانک در تخصیص منابع مالی خود از آنچه به وسیله پرتفوی بهینه سرمایه گذاری پیشنهاد می گردد فاصله دارد. از این رو، اینگونه استنباط می شود که بانک در تامین مالی فعالیت های تولیدی و خدماتی ریسک همراه با این فعالیتها را مورد توجه قرار نمیدهد. این درحالی است که با توجه به مقوله ریسک می تواند باعث بهبود عملکرد بانک و در نتیجه افزایش درآمد آن شود. به علاوه نتایج به دست آمده گویای آن است که تخصیص بیشتر از حدود 6 درصد از منابع مالی غیر تبصره ای بانک به فعالیت های زراعت، باغداری و دامداری به عنوان جزئی از اهداف توسعه ای بانک، موجب کاهش قابل ملاحظه درآمدهای بانک می گردد چرا که این گروه از فعالیتهای تولیدی همراه با ریسک بیشتری میباشند. بر این اساس به منظور ترغیب بانک کشاورزی و سایر بانکهای کشوربه تخصیص بیشتر منابع به بخش کشاورزی کمک های دولت به بانکهای اعتبار دهنده به بخش های پر مخاطره کشاورزی توصیه می شود.

بیماری بلاست برنج از مهمترین بیماریهای خسارت آور این گیاه است و برای مبارزه با آن علاوه بر استفاده ارقام مقاوم و روشهای زراعی، استفاده از قارچکشهای سیستمیک توصیه شده است. در این پژوهش قارچکش بنومیل به صورت سوسپانسیون در آب از طریق ریشه در اختیار گیاه قرار گرفت. سپس به فواصل زمانی مختلف نمونه هایی از بافت بوته ها گرفته و بنومیل در آنها به روش بیواسی بازیابی شد. همچنین در زمانهای مختلف پس از کاربرد قارچ کش، بوته ها در خزانه بلاست در معرض آلودگی به بیماری قرار گرفتند و پس از یک هفته شدت بیماری ایجاد شده بررسی گردید. بنومیل 12 ساعت پس از تیمار در بافت بازیابی شد، تا 48 ساعت مقدار آن افزایش و سپس کاهش یافت و پس از حدود 21 روز به صفر رسید. با آلوده سازی بوته های تیمار شده، یک روز پس از تیمار بیماری تا 50% کاهش یافت و پس از دو روز به خوبی کنترل شد. کنترل بیماری تا دو هفته پس از تیمار ادامه داشت و پس از آن اثرات کنترل کنندگی کاهش یافت. این نتایج نشان می دهد که بنومیل میتواند از طریق ریشه برنج سریعا جذب شده و بیماری را روی انامهای هوایی کنترل کند.

سه رقم هیبرید دو منظوره ذرت در تابستان سال 1380 در دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه واقع در منطقه نازلو در 9 تراکم گیاهی مختلف شامل104،90،87،83،75،70،60 ،125،105هزار بوته در هکتار مورد مطالعه قرا ر گرفتند. طرح مورد استفاده فاکتوریل اسپلیت بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار بود. برای هر هیبرید در هر تراکم وزن تر اعضاء مختلف گیاه یعنی ساقه و غلاف، برگ، گل تاجی، بلال و وزن خشک دانه و چوب بلال تعیین شد ونیز شاخص برداشت، نسبت برگ به ساقه نسبت دانه به چوب بلال و درصد بلال نسبت به سایر اجزاء محاسبه گردید. تجزیه واریانس داده های حاصل تفاوت آماری معنی داری را بین هیبریدها در کلیه صفات مورد بررسی جز وزن بلال و وزن چوب بلال نشان داد. مقایسه میانگین به روش دانکن، برای کلیه صفات، تفاوت معنی داری را بین هیبریدها نشان داد. تجزیه و تحلیل داده های حاصله تحت شرایط این آزمایش نشان داد که رقم سینگل کراس 647 در تراکم گیاهی 83 هزار بوته در هکتار بهترین کیفیت علوفه را تولید کرد، در حالیکه رقم سینگل کراس 704 و رقم سینگل کراس 301 به ترتیب در تراکم گیاهی 87-70 و 104 هزار بوته در هکتار دارای بهترین کیفیت علوفه بودند. همبستگی ساده صفات مورد بررسی نیز ارزیابی گردید. بین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک همبستگی معنی دار و قوی 619/0 به دست آمد. در ضمن قوی ترین همبستگی بین عملکرد دانه و نسبت دانه به چوب بلال 795/0 مشاهده شد.

اثرات سن نشا و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه رقم برنج در یک آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1376 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوو مورد بررسی قرار گرفت. عامل اصلی شامل سه سن نشا (25 و 35 و 45 روزه)، عامل فرعی نیز با سه تراکم (15×15، 30×30، 45×45 سانتی متر) (به ترتیب 44، 11، 5 کپه درهر متر مربع) و سه رقم برنج (عنبوری، چمپا و LD183) در نظر گرفته شدند. تجزیه آماری نشان داد که با افزایش سن نشاء عملکرد دانه تقریبا 16-12 درصد کاهش یافت و در بین تراکمها، تراکم 15×15 بیشترین عملکرد را داشت. همچنین رقم LD183 با میانگین تولید 741/7 تن در هکتار نسبت به دو رقم محلی برتر بود. بیشترین بیوماس را نشاء 25 روزه با 219/15 تن درهکتار و کمترین آن را در نشاء 45 روزه با 736/10 تن در هکتار تولید نمودند. میزان بیوماس در تراکم 15×15 (977/14 تن درهکتار) و در تراکم 45×45 نیز 799/10 تن در هکتار بوده است. در بین ارقام ، رقم چمپا با 533/13 تن در هکتار و رقم عنبوری با 562/11 تن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین بیوماس را داشتند. تعداد دانه درخوشه بین سنین نشاء، تراکم و ارقام بسیار متفاوت بود و نشاء 25 روزه بیشترین تعداد دانه راداشت. با افزایش تراکم بوته، تعداد دانه درخوشه به شدت کاهش یافت. در میان ارقام نیز رقم عنبوری بیشترین تعداد دانه را در هر خوشه داشت. درصد باروری بین سنین نشاء و تراکم دانه دار نبود درحالیکه بین ارقام تفاوت معنی دار بود. وزن هزار دانه، در سنین نشاء تراکم و ارقام بسیار متفاوت بود. با افزایش سن نشاء وزن هزار دانه نیز زیاد شد اما با زیاد شدن فاصله بین کپه ها، وزن دانه کاهش یافت. در بین ارقام، رقم LD183 بیشترین وزن دانه را داشت.

این پژوهش جهت تعیین اثر ایوپروپیل استر 2، 4- دی و نفتالین استیک اسید (NAA) بر اندازه میوه و جلوگیری از ریزش قبل از برداشت نارنگی محلی جهرم، در شهرستان جهرم انجام گردید. جهت تعیین اثر 2، 4- دی بر روی اندازه میوه، درختان 7 ساله نارنگی محلی جهرم توسط 2، 4- دی در غلظت های 0 و 4و 8و 12 میلی گرم در لیتر محلول پاشی شدند. بیشترین میزان محصول و بزرگترین اندازه میوه از محلول پاشی با 2، 4- دی در غلظت 12 میلی گرم در لیتر به دست آمد. در کیفیت میوه به جز ویتامین ث تاثیر معنی داری ایجاد نشد. ریزش قبل از برداشت یکی از مشکلات جدی نارنگی محلی جهرم می باشد. بدین منظور درختان 8 ساله یکنواخت نارنگی محلی جهرم با 2، 4- دی در غلظت های 0 و 8 و 16 و 24 و NAA در غلظتهای 15 و 30 میلی گرم در لیتر در تاریخ های اول و پانزدهم دیماه 1374 محلول پاشی شدند. محلول پاشی NAA در غلظت 30 میلی گرم در لیتر در تاریخ پانزدهم دیماه در مقام مقایسه با تیمار شاهد باعث کاهش ریزش میوه به میزان 56 درصد گردید.

برای ارزیابی تنوع ژنتیکی 28 رقم و لاین گندم، دی -ان- ای ژنومی به روش دلاپورتا 1983 استخراج و الگوی نوار بندی آنها با 50 آغازگر RAPD مورد مطالعه قرار گرفتند. هشت آغاز گر تکثیر دی- ان- ای الگو را به خوبی انجام داده و در بین ژنوتیپها چند شکلی نشان دادند. بقیه آغازگرها فاقد نوار ویا منومورف بودند. درمجموع 1532 نوار تولید شد. نوارهایی که دارای تکرار پذیری بالایی بودند انتخاب و وارد محاسبات شدند. آغازگر UBC66 بیشترین تعداد نوار و آغاز گر UBC77 کمترین تعداد نوار را تولید کردند. در بین ارقام ولاینها بیشترین و کمترین تعداد نوار به ترتیب مربوط به ارقام دیهیم ورشید بودند. تجزیه کلاستر براساس حضور 1 و عدم حضور 0 نوار با استفاده از ضریب تطابق ساده و مبتنی بر روش UPGMA با نرم افزار SPSS انجام گرفت. دامنه ضرایب تشابه از 40/0 تا 91/0 متغیر بود. میانگین ضرایب تشابه 64/0 بود. میانگین ضرایب تشابه لاین ها بیشتر از ارقام بود. لاین 7107 کمترین تشابه را با ارقام داشت. بیشترین تشابه ژنتیکی بین ارقام آزادی و خزر 1 دیده شد. این ارقام دارای بعضی خصوصیات مشابه، مانند داشتن والد مشترک، زودرسی و حساسیت به ریزش می باشند. بیشترین تمایز ژنتیکی بین لاین 7107 و رقم کرج 3 بود. دارنگاره (دندروگرام) حاصله دو گروه عمده را نشان داد. هر گروه شامل 14 عضو بود همچنین هر یک از گروه ها به زیر گروه هایی تقسیم شدند با توجه به میانگین ضرایب تشابه لاین ها، وجود چنین تنوعی دربین لاینها از جذابیت مطلوبی برخوردار نیست و لازم است نسبت به گسترش ژرم پلاسم و تنوع ژنتیکی آنها اقدام شود. همچنین این چنین تحقیقاتی پیش نیاز اساسی برای برنامه های دورگ گیری به شمار می رود.

این تحقیق در سالهای 1375 و 1376 در کلکسیون گردوی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر واقع درکمال آباد کرج و آزمایشگاه های گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران انجام گرفت. به منظور بررسی و ثبت میزان ریزش گلهای ماده از زمان ظهور گل ها تا یک ماه پس از گلدهی تعداد گل ها ومیوه های جوان شمارش و خصوصیات آنها یادداشت برداری شد. طی سال دوم در کلکسیون های گردوی مشهد، شاهرود و ارومیه نیز در ارتباط با ریزش گل های ماده مشاهداتی صورت گرفت. بررسی ها نشان داد ریزش گلهای ماده گردو در باغهای تحت بررسی به میزان بسیار بالایی وجود داشت. میانگین میزان ریزش گلهای ماده در مناطق، سالها و ژنوتیپهای مختلف دارای تفاوت های معنی داری بود. دامنه ریزش بین صفر تا 98% در بین ژنوتیپ های مختلف متفاوت بود. بین میزان ریزش گل های ماده، شاخص گل دهی، تراکم شاتون ها وتراکم نقاط رشد همبستگی های ضعیفی به دست آمد. بین میزان عناصر غذایی در برگ درختان با ریزش شدید و ریزش کم تفاوتی مشاهده نشد.

استفاده از روشهای غیر شیمیایی مبارزه با علفهای هرز نقش مهمی درکاهش مصرف علف کش و سلامت محیط زیست دارد. تهیه زمین مطلوب به ویژه پادلینگ (شخم دوم) یکی از مهمترین عوامل کنترل علفهای هرز برنج شناخته شده است. روش متداول تهیه زمین شالیزار درگیلان عبارت از انجام یکبار شخم دراواخر فصل زمستان و انجام شخم دوم یک تا دو هفته قبل از نشاکاری در بهار است. تعداد دفعات شخم دوم و همچنین نوع ادوات مورد استفاده متناسب با امکانات و فرهنگ زراعی نقاط مختلف استان متفاوت است. از آنجائیکه نوع ادوات و تعداد دفعات شخم دوم بر تراکم جمعیت علفهای هرز تاثیر گذار هستند، بنابراین شش تیمار شامل شخم دوم با استفاده از راست کاول متصل به تیلر، روتیواتور و پادلر مخروطی در یک نوبت یا دو نوبت به فاصله 10 روز به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1378 در محل موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر این تیمارها بر روی تراکم جمعیت مهمترین علفهای هرز زراعت برنج گیلان شامل سوروف (Echinochloa crus-galli)، اویارسلام بذری (Cyperus difformis) و قاشق واش (Alisma plantago-aquatica) ارزیابی شد. نتایج بررسیها نشان داد که نوع ادوات به کار رفته در شخم دوم بر جمعیت علفهای هرز موثر است. مقایسه میانگین های مربوط به تعداد علفهای هرز موید این مطلب است که نه تنها تفاوت معنی داری بین نوع ادوات شخم وجود دارد، بلکه دفعات پادلینگ (یک یا دو بار) نیز بر تراکم علفهای هزر اثر گذاشته است. بهترین تیمار مربوط به استفاده از روش راست کاول، ولی با دوبار پادلینگ بود که جمعیت هرز آن در مقایسه با بدترین تیمار یعنی یک نوبت استفاده از پادلر مخروطی، باندازه 3/2 برابر کمتر شد.

کمبود روی یک معضل تغذیه ای جهانی برای تولید محصول است و به ویژه در غلات در حال رشد درخاک های آهکی گسترش زیادی دارد. برای مطالعه اثرات سولفات روی و غلظت روی بذر بر پاسخهای گیاه گندم آزمایشی مزرعه ای در یک خاک آهکی دارای کمبود روی (Fine Loamy, Mixed Thermic, Xeric Haplocalcids) در منطقه کرج اجرا شد. در آزمایش فاکتوریل و طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بذور با روی کم و زیاد کشت وبا سطوح صفر و 5/2 و5و 10 کیلوگرم روی در هکتار کوددهی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مصرف روی و غلظت روی بذر به طور معنی داری (P<0.01) عملکرد، درصد پروتئین دانه، جذب کل روی و غلظت روی دردانه، آرد و سبوس را افزایش اما غلظت فسفر، آهن، منگنز، مس و نسبت فسفر به روی دانه را کاهش داد. همچنین نتایج به دست آمده نشان داد که بخش عمده عناصر معدنی در سبوس متمرکز شده است. برای افزایش عملکرد و بالا بودن غلظت روی در دانه وجلوگیری از سوء تغذیه در جامعه، مصرف کود دهی، کاشت بذور با غلظت روی زیاد و مصرف کود فسفری صرفا براساس آزمون خاک توصیه می شود.

به منظور مطالعه درجه مقاومت نسبی ارقام برنج به pyricularia grisea sacc عامل بیماری بلاست برنج، اجزای آن و تعیین منحنی پیشرفت بیماری، تعدادی ارقام ایرانی، محلی و اصلاح شده به همراه تعدادی ارقام خارجی درآزمایشگاه، گلخانه و مزرعه با استفاده از نژادهای بلاست برنج در محل موسسه بین المللی تحقیقات برنج (ایری)، فیلیپین و در قالب طرح پایه بلوکهای تصادفی با سه تکرار و برای صفات تیپ آلودگی،تعداد لکه، اندازه لکه، درصد سطح آلوده برگ، دوره کمون و قابلیت اسپورزایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین ارقام انتخابی برای کلیه صفات مورد مطالعه می باشد. ارقام نعمت وندا و کو 39 دارای تیپ آلودگی حساس، قابلیت اسپورزایی بالا و دوره کمون کوتاه بوده اند. ارقام آی آر 64 و وندانا دارای تیپ ایرانی عنبربو، طارم محلی، دمسیاه به همراه سان هوان ژان-2 از چین دارای تیپ آلودگی مقاوم و قابلیت اسپورزایی پایین بوده اند. پیشرفت بیماری و سطح زیر منحنی توسعه بیماری در ارقام نعمت و ندا سریع و بالا بوده و به طور معنی داری متفاوت از آی آر 64 با حد متوسطی از پیشرفت بیماری و سطح زیر منحنی توسعه بیماری، و ارقام عنبربو، طارم محلی، دمسیاه به همراه سان هوان ژان -2 با مقادیر پایین خصوصیات مذکور بوده است. براساس نتایج، ارقام مورد بررسی در سه دسته با مقاومت بالا، مقاومت نسبی و حساس دسته بندی گردیده اند، که برای حصول مقاومت پایدار، ارقامی با مقاومت نسبی توصیه می گردد.

برای تعیین میزان تجزیه پذیری علف خشک یونجه، علف نی و کاه گندم با استفاده از روش کیسه های نایلونی و فن تولید گاز،در شکمبه 3 راس گاو نر بالغ اخته شده سیستانی و 3 راس گاو نر هولشتاین فیستول آماده گردید. درصد تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام و همچنین مقدار گاز تولیدی (میلی لیتر در 200 میلیگرم ماده خشک) حاصل از تخمیر علف یونجه، علف نی و کاه گندم به فواصل زمانی 4 ، 8، 12،24 ،48 ،72 و 96 ساعت پس از انکوباسیون تعیین گردید. بین مشخصات تجزیه پذیری و پارامترهای تولید گاز در دو نژاد تفاوتی مشاهده نگردید. پس از 24 ساعت انکوباسیون بیشترین میزان تجزیه پذیری ماده خشک در علف یونجه (23/46%) مشاهده شد که به طورمعنی داری از تجزیه پذیری ماده خشک علف نی 67/37% و کاه گندم 24/36% بیشتر بود (P<0.05). همچنین دراین مدت تجزیه پذیری پروتئین خام علف یونجه 63/79% به طور معنی داری از علف نی 42/58% و کاه گندم 95/41 بیشتر بود (P<0.05). مقدار گاز تولیدی پس از 24 ساعت انکوباسیون علف یونجه، علف نی و کاه گندم به ترتیب 63/41 و 17/29 و 02/26 میلی لیتر به ازاء 200 میلیگرم ماده خشک بود. نتایج این پژوهش نشان داد که معادله (p=a+b (1-e^-ct که برای تعیین تجزیه پذیری مواد خوراکی در کیسه های نایلونی به کار می رود همخوانی و شایستگی خوبی با میزان گاز تولیدی در ارزشیابی مواد خوراکی دارد. ضرایب همبستگی بالای بین درصد تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام خوراکها با حجم گاز تولیدی حاصل از تخمیرآنها نشان دهنده آن است که از فن تولید گاز می توان با دقت بالایی برای تعیین تجزیه پذیری مواد خوراکی به جای روش استفاده از کیسه های نایلونی استفاده نمود.