اصول بهداشت روانی
سال:1390 | دوره:13 | شماره:4 (پیاپی 52) |تعداد مقالات:10

مقدمه: بر اساس نظریه حساسیت به تقویت، شخصیت بهنجار و نابهنجار در امتداد یک پیوستار قرار دارد. این پژوهش به منظور مقایسه فعالیت سیستم های مغزی رفتاری و سلامت روان در افراد معتاد و بهنجار مبتنی بر نظریه جفری گری انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر نوعی مطالعه مقطعی بود که در شش ماهه اول سال 1389 انجام شد. 50 آزمودنی معتاد (26 نفر به تریاک، 18 نفر به هرویین و 6 نفر به مشتقات تریاک) و 50 فرد بهنجار با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و بر اساس متغیرهای سن، جنس و سطح تحصیلات، همتاسازی شدند. برای بررسی فعالیت سیستم های مغزی رفتاری از پرسشنامه شخصیتی گری - ویلسون و برای سلامت روان از پرسشنامه افسردگی، اضطراب و تنش استفاده شد. داده ها با آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: بین دو گروه در دو سیستم فعال ساز رفتاری و بازداری رفتاری تفاوت معنی دار وجود دارد (P<0.05) ولی در سیستم ستیز و گریز تفاوتی مشاهده نشد (P>0.05). همچنین میانگین نمرات گروه معتاد در مولفه های افسردگی، اضطراب و تنش نیز به طور معنی داری بیشتر از میانگین گروه بهنجار بود (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر با فرضیات بنیادی نظریه حساسیت به تقویت گری و شرایط روان شناختی حاکم در افراد معتاد همسو می باشد.

مقدمه: خشونت علیه کارکنان بخش روان پزشکی یک تنش شغلی شناخته شده است. تجارب پرستاران از خشونت های شغلی، انعکاسی از احساسات و نگرش های آنان نسبت به خود، بیمار و چگونگی مراقبت را پیش روی قرار می دهد. هدف از این مطالعه، تبیین تجارب پرستاران از خشونت شغلی در بخش های مجتمع روان پزشکی شهید بهشتی شهر کرمان در سال 1389 بوده است.روش کار: این یک مطالعه کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. شرکت کنندگان از جامعه پرستاران بر اساس معیارهای پذیرش با نمونه گیری هدف دار انتخاب شدند و تا حد اشباع اطلاعات، نمونه گیری ادامه یافت (18 نفر). جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته انجام و بر روی نوار، ضبط و کلمه به کلمه بر روی کاغذ آورده شد و سپس تحلیل اطلاعات به روش کلایزی صورت گرفت.یافته ها: اعمال خشونت اغلب از طرف بیمار و به علت خواسته های نا به جا و ماهیت بیماری وی بوده است. پرستاران تجربه خشونت کلامی را بیش از غیر کلامی و حداقل 3-2 بار خشونت فیزیکی را در طی یک سال قبل از جانب بیمار گزارش نمودند. در اکثر موارد خشونت، اولین واکنش پرستاران کوشش در آرام سازی بیمار با صحبت بوده، اغلب موثر نبوده و به فیکس نمودن بیمار منجر شده است. سایر نتایج در چهار مفهوم اصلی عدم حمایت کافی از کارکنان، ضعف مدیریت خطر، پیامدهای خشونت و گرایش های انسان دوستانه، استنتاج شد.نتیجه گیری: تقویت رویکردهای مدیریتی به صورت جلسات منظم، رسیدگی به نارسایی ها، تشویق کارکنان و آموزش های ضمن خدمت با تاکید بر مدل های نقش به صورت عملگرا (نمایشی)، گزارش و پی گیری رخدادهای خشونت بار با برنامه ریزی و سازمان دهی مناسب تر کاملا احساس می شود.

مقدمه: مقیاس خوداثربخشی درد، اطمینان بیماران را از توانایی انجام فعالیت های روزمره با وجود درد، ارزیابی می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس خوداثربخشی درد در بیماران مبتلا به کمردرد مزمن (CLBP) بود.روش کار: مطالعه حاضر، توصیفی و از نوع اعتبارسنجی بود. در آن 160 نفر از بیماران مبتلا به CLBP که در سال 1388 به بیمارستان پورسینای شهرستان رشت مراجعه کرده بودند، به شیوه نمونه گیری پیاپی انتخاب شدند. ساختار عاملی مقیاس خوداثربخشی درد توسط تحلیل عاملی اکتشافی ارزیابی گردید. همچنین همسانی درونی، پایایی بازآزمایی، اعتبار پیش بین و سازه (واگرا و همگرا) این مقیاس نیز مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور آزمودنی ها مقیاس پیوسته بصری، پرسشنامه ناتوانی رولند - موریس، فرم کوتاه مقیاس افسردگی، مقیاس تامپای ترس از حرکت و پرسشنامه راهبردهای مقابله را تکمیل کردند.یافته ها: همسانی درونی مقیاس عالی بود (a=0.91)، ضریب پایایی بازآزمایی 0.73 و ضریب همبستگی گویه - نمره کل برای هر یک از گویه ها در دامنه 0.73 تا 0.78 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی بیانگر استخراج عامل خوداثربخشی درد بود که 65.16 درصد از کل واریانس را با حداقل بارعاملی 0.73 تبیین می نمود. همچنین نمرات مقیاس خوداثربخشی نسبت معنی داری از واریانس نمرات آزمون های ترس از حرکت، افسردگی، ناتوانی و راهبردهای مقابله را حتی پس از کنترل اثرات مخدوش کننده احتمالی سن، شدت و مدت درد و مدت مصرف دارو پیش بینی کرد و در جهات مورد انتظار با آنها همبسته بود.نتیجه گیری: نسخه فارسی مقیاس خوداثربخشی درد ویژگی های روان سنجی رضایت بخشی دارد و می تواند در موقعیت های بالینی و پژوهشی در بیماران CLBP به کار رود.

مقدمه: عملکرد جنسی سالم در زنان نقش مهمی در احساس سلامتی و بالا بردن کیفیت زندگی آنان دارد. نگرش، امیال و درک شریک جنسی در ارتباطات جنسی می توانند شاخه هایی از دلبستگی با والدین به شمار آیند. با توجه به نظریه مهم دلبستگی بالبی و دسترسی اندک به مطالعاتی که فرضیات مشتق از این نظریه را در زمینه مشکلات جنسی آزمون کنند، پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط سبک دلبستگی بالغین به والدین با عملکرد جنسی زنان انجام شد.روش کار: این مطالعه توصیفی همبستگی در سال 1388 بر 161 زن متاهل 44-15 ساله که به روش آسان از درمانگاه زنان بیمارستان قائم (عج) و مطب متخصص زنان شهر مشهد انتخاب شدند، انجام شد. داده ها با پرسشنامه سبک دلبستگی بالغین به والدین در دوران کودکی و شاخص عملکرد جنسی زنان، جمع آوری و با نرم افزار SPSS با ضریب اطمینان 95 درصد با استفاده از آزمون آماری رگرسیون خطی تحلیل شد.یافته ها: تمام حیطه های عملکرد جنسی به جز رطوبت جنسی ارتباطی مثبت و معنی دار با سبک دلبستگی ایمن به مادر داشته و تمام حیطه های عملکرد جنسی به جز بی دردی جنسی، ارتباطی منفی و معنی دار با سبک دلبستگی سرد به پدر دارد (P<0.05).نتیجه گیری: دلبستگی ایمن به مادر و دلبستگی ناایمن سرد با پدر در زمان کودکی، در عملکرد جنسی بزرگسالی اهمیت ویژه دارد و نظریه بالبی مبنی بر این که دلبستگی در کودکی بر روابط بزرگسالی فرد در آینده موثر است، تایید می شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح واره های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز صورت گرفت.روش کار: طرح این پژوهش از نوع آزمایشی به شیوه پیش آزمون - پس آزمون با گروه شاهد بوده است. جامعه تحقیق شامل مراجعان متقاضی طلاق به مراکز مشاوره ای شهرستان سقز واقع در استان کردستان در سال 1388 بوده است. از این جامعه، 66 مراجع به شیوه تصادفی ساده طی چند مرحله انتخاب شدند. به شیوه جایگزینی تصادفی، افراد در سه گروه 22 نفری قرار گرفتند. با استفاده از پرسشنامه طرح واره ناسازگار یانگ ویرایش سوم (90 سوالی) میزان متغیر وابسته طرح واره های ناسازگار اولیه در مراجعان اندازه ‎گیری شد (پیش آزمون). بعد از مداخله فردی بر دو گروه آزمون به تعداد 8 جلسه، سرانجام میزان تغییر متغیر وابسته در سه گروه مجددا اندازه گیری گردید (پس آزمون) و از تحلیل کوواریانس چندمتغیره برای بررسی میزان تاثیر پیش آزمون و روش درمانی استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که بین مراجعان متقاضی طلاق گروه های آزمون و شاهد در متغیر وابسته طرح واره های ناسازگار اولیه، تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.0001، F=80.06).نتیجه گیری: به این ترتیب، فرضیه های مبنی بر اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر طرح واره درمانی و نظام عاطفی بوون بر طرح واره های ناسازگار اولیه، تایید شدند. همچنین بر اساس نتایج، دو روش درمانی اثر تقریبا یکسانی داشتند.

مقدمه: این پژوهش به منظور بررسی میزان شیوع و عوامل پیش بینی کننده سوء مصرف مواد محرک و توهم زا در بین دانشجویان دانشگاه های شهر همدان انجام شده است.روش کار: این مطالعه یک پژوهش توصیفی مقطعی است که بر روی 400 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر همدان در سال 1389 انجام گرفت. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه خودساخته انجام شد. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS نسخه 13 و با استفاده از آزمون مجذور خی و رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که 18 درصد از دانشجویان مصرف مت آمفتامین (شیشه) و 8.5 درصد مصرف اکستازی و 4.8 درصد مصرف لیزرژیک اسید دی اتیل آمید (LSD) را طول عمر خود، تجربه کرده اند. محل سکونت، داشتن دوستان مصرف کننده مواد و مصرف مواد اعتیادآور دیگر از قوی ترین عوامل پیش بینی کننده مصرف مواد محرک و توهم زا بودند (P<0.05).نتیجه گیری: شیوع بالای مصرف مواد محرک و توهم زا و همراهی آنها با سایر مواد در این تحقیق، نیاز به آموزش، ارتقای آگاهی و توجه ویژه دارد.

مقدمه: مصرف سیگار یک مشکل بهداشتی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. الگوی بین نظریه ای برای فهم تغییر رفتار به خصوص برای رفتار مرتبط با اعتیاد نه تنها راهی برای فهم تغییر رفتار مطرح می کند، بلکه پایه ای برای ارزیابی آمادگی افراد برای تغییر و مداخلات منطبق با این آمادگی ارائه می کند.روش کار: در مطالعه توصیفی تحلیلی و با نمونه گیری آسان 578 فرد سیگاری و قبلا سیگاری از بین 6 دانشگاه کشور در طی آبان 1388 تا خرداد 1389 پرسشنامه فارسی فرم کوتاه مصرف سیگار بر اساس سازه های الگوی بین نظریه ای تدوین شده توسط پروچسکا، ولیسر و دیکلمنته را تکمیل کردند. تحلیل داده ها از طریق آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس صورت گرفت.یافته ها: بیش از نصف افراد مورد بررسی (%55.5) در مرحله پیش تفکر قرار داشتند. منافع مصرف سیگار از نظر افراد مرحله پیش تفکر به طور معنی داری بیشتر از افراد واقع در مراحل آمادگی و نگهداری بود (P<0.05). مضرات مصرف سیگار از دید دانشجویان واقع در مراحل تفکر و آمادگی به طور معنی داری بیشتر از افراد واقع در مرحله نگهداری بود (P<0.05). منافع مصرف سیگار از دیدگاه افراد واقع در مرحله عمل نسبت به مراحل دیگر تفاوت معنی داری نداشت (P>0.05). بین خودکارآمدی و مراحل تغییر رفتار، ارتباط معنی داری مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: اقدام لازم برای حرکت افرادی که به فکر ترک سیگار نبودند ضروری به نظر می رسد. همچنین افزایش خودکارآمدی و اجتناب از موقعیت های وسوسه انگیز به همراه تعادل تصمیم گیری از عناصر مهم برنامه ریزی و مداخله ترک سیگار هستند.

مقدمه: بیماری های انسدادی مزمن ریه (COPD) از بیماری های شایع تنفسی هستند که در بیماران مبتلا به دلیل ازمان بیماری و از کارافتادگی مشکلات روانی ایجاد شده و منجر به تشدید بیماری می شوند. داده های کافی در این مورد در ایران موجود نیست لذا به بررسی آسیب شناسی روانی این بیماران پرداختیم.روش کار: در این پژوهش توصیفی تحلیلی، از بین بیماران درمانگاه تخصصی ریه بیمارستان قائم (عج) مشهد طی نیمه اول سال 1387، 43 نفر که به تشخیص یک فوق تخصص ریه مبتلا به COPD بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و اسپیرومتری شدند، سپس توسط یک روان شناس بالینی مورد ارزیابی وضعیت روانی با «چک لیست ویرایش شده 90 سوالی (SCL-90-R)»، و آزمون های افسردگی هامیلتون و بک قرار گرفتند. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 14 و با آزمون های آماری تی، تحلیل واریانس یک طرفه و پیرسون تحلیل شدند.یافته ها: میانگین نمره شاخص کلی علایم (GSI) در مردان 0.56 و در زنان 0.98 بود و 51.2 درصد بیماران در محدوده پاتولوژیک روانی قرار داشتند. %58.1 بیماران افسردگی و 46.5 درصد بیماران اضطراب غیرطبیعی داشتند. زنان به طور بارزتری دچار افسردگی، اضطراب، فوبی و اختلالات شبه جسمی بودند (P<0.05). بیماران مبتلا به COPD شدید نسبت به دو گروه خفیف و متوسط، افسردگی بیشتری داشتند (P=0.03 و P=0.01).نتیجه گیری: بیماران مبتلا به COPD میزان آسیب شناسی روانی بالایی دارند، خصوصا افسردگی به ویژه در زنان مبتلا شایع است که با شدت بیماری ریوی ارتباط مستقیم دارد.

مقدمه: یکی از اختلالات روان شناختی در حاملگی و دوره پس از آن، افسردگی پس از زایمان می باشد که تهدیدی بر امنیت و سلامت مادر و نوزاد می باشد. این مطالعه با هدف بررسی شیوع افسردگی پس از زایمان و عوامل مرتبط با آن انجام گردید.روش کار: این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1386 در بخش زنان و زایمان بیمارستان امام علی (ع) زاهدان انجام شد. سیصد خانم مراجعه کننده به بخش زایمان، به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه گردیدند و در چهار نوبت (بلافاصله پس از زایمان، 4 هفته پس از ارزیابی اول، 6 هفته پس از ارزیابی دوم و 8 هفته پس از ارزیابی سوم) با استفاده از پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی و پرسشنامه افسردگی بک، بررسی شدند که ارزیابی اولیه، حضوری و سایر ارزیابی ها از طریق تماس تلفنی توسط محقق انجام شد. مادرانی که در حال مصرف داروهای روان پزشکی بودند، نوزادشان مشکل جدی در سلامت جسمانی داشت، نمره آزمون افسردگی بک اولین ارزیابی آنها بالای 14 بود و موارد با عدم امکان برقراری تماس تلفنی با آنها، از مطالعه خارج شدند. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS  و ضریب اطمینان 0.05 تحلیل گردیدند.یافته ها: افسردگی در 88 نفر (%33.7) گزارش شد. بین شیوع افسردگی و نوع زایمان، سن مادر، جنسیت ناخواسته نوزاد از طرف والدین، میزان تحصیلات، سابقه قبلی افسردگی مادر، سابقه قبلی مراجعه به روان پزشک و مصرف داروهای روان در مادر، ارتباط معنی داری مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: افسردگی پس از زایمان شیوع نسبتا بالایی دارد، لذا تعدیل هر یک از عوامل مرتبط با آن در کاهش بروز افسردگی، تاثیر دارد.