اصول بهداشت روانی
سال:1382 | دوره:5 | شماره:20-19 |تعداد مقالات:11

به منظور تعیین میزان شیوع اختلالات روان پزشکی در افراد 15 سال و بالاتر شهرستان ارسنجان تعداد 650  نفر (274 مرد و 376 زن) از ساکنین این شهرستان با روش نمونه گیری تصادفی ساده چند مرحله ای و با رعایت نسبت جمعیت از مناطق شهری و روستایی انتخاب شد. سپس با استفاده از پرسش نامه SCL-90-R به عنوان ابزار غربالگر و چک لیست مصاحبه بالینی براساس ملاک های تشخیصی DSM-IV، نمونه انتخاب شده مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در مجموع 34 درصد افراد مورد مطالعه (34% زنان و 33.9% مردان) دچار انواع اختلالات روانی بودند. اختلال های خلقی و اضطرابی با 14.64 و 9.53 درصد جزء شایع ترین اختلالات روان پزشکی بودند. در گروه اختلالات خلقی، افسردگی اساسی با 7.23 درصد و در گروه اختلالات ا ضطرابی، اختلال وسواسی- اجباری با 3.53 درصد شیوع بالاتری داشتند. نتایج نشان داد که میزان شیوع اختلالات روان پزشکی در زنان و مردان با هم تفاوتی نداشت. همچنین براساس نتایج به دست آمده، در زنان کارمند، مردان محصل و آزمودنی های گروه سنی 25-15 سال، خانوارهای 4-1 نفره، دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم، مجرد یا مطلقه و همسر مرده اختلالات روانی شیوع بیشتری داشته است. بررسی پایایی پرسش نامه SCL-90-R با روش بازآزمایی، محاسبه ضریب آلفا و دو نیمه کردن آزمون، ضرایب رضایت بخشی را نشان داده و با توجه به بالا بودن حساسیت و ویژگی آزمون مشخص گردید که پرسش نامه SCL-90-R به عنوان یک مقیاس مناسب برای پژوهش در جمعیت عمومی و نیز به عنوان یک ابزار غربالگر از مشخصات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است. 

این پژوهش، به‎منظور بررسی تفاوت های احتمالی  میان سطح «هیجان‎ابرازشده ی خویشاوندان» و «جنسیتِ بیماران» در خویشاوندانِ بیماران مبتلا به سایکوز انجام شده‎ است.روش: 125بیمار مبتلا به اختلال روان‎پریشی که به روش نمونه در دسترس انتخاب شده بودند، به دو گروه زنان (62نفر) و مردان (63نفر) تقسیم و به ‎کمک مقیاسِ‎ سطح هیجان‎ابرازشده (‍The Level of Expressed Emotion)، میزان «هیجان‎ابرازشده» خویشاوندان آنان تعیین گردید. داده ‎های پژوهش به کمک روش ‎های آماری توصیفی و آزمون خی دو تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: نتایج نشان‎دادند که میان هیجان ابرازشده خویشاوندان و جنسیت بیماران تفاوت معناداری وجود ندارد. در بین مولفه های هیجان ابرازشده نیز فقط مولفه مزاحمت و مداخله گری در مادران در سطحp<0.10  دارای تفاوت معنادار می باشد. در بررسی بیشتر مشخص گردید که بین میزان تحصیلات خویشاوندان و سطح هیجان ابرازشده آنان تفاوت معنادار در سطح p<0.0001 وجود دارد.

سابقه و هدف دوران نوجوانی مقطع بسیار حساسی از زندگی فرد است که در آن با تغییر گسترده شناختی و ساختاری روبه رواست.با توجه به این که جامعه کنونی ما را بیشتر جوانان و نوجوانان تشکیل می دهند، حفظ سلامت روانی این گروه حایز اهمیت است.بر این اساس در  پژوهش حاضر سلامت روانی دانش آموزان مقطع سوم راهنمایی شهر ساری در سال 80-79 مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده برروی 350 دانش آموز(دختر وپسر) مناطق دوگانه آموزش و پرورش ساری در مقطع سوم راهنمایی انجام گرفته است. ابزار های مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه مشخصات فردی و آزمون SCL-90-R بوده است.نتایج: بر اساس نتایج بدست آمده %42.6 دانش آموزان دارای علایم روانپزشکی هستند که این میزان در دختران %67.9 و در پسران %32 می باشد . شیوع علایم دانش آموزان به ترتیب در ترس مرضی (%55.9)، افکار پارانوئیدی (%47.7)، روان پریشی (%45.7)، حساسیت در روابط متقابل (%45.7)، وسواس (%42.3)، افسردگی (%41.1)، اضطراب (%40)، پرخاشگری (%33.4) و شکایات جسمانی (%26.7) می باشد.نتایج به دست آمده تفاوت معنی داری را بین سلامت روانی با متغیرهای جنس پسران، معدل، محل سکونت ( شهر و روستا) و احساس نیاز به مراجعه به روانپزشک یا مرکز مشاوره نشان می دهند و در ارتباط با شغل پدر تنها در ابعاد جسمانی کردن و افکار پارانوئید اختلاف معنی دار وجود دارد.در حالی که تفاوت معنی داری بین سلامت روانی با متغیر های تعداد افراد خانوار، وضعیت مسکن خانواده ( شخصی، استیجاری)، میزان تحصیلات والدین و شغل مادر وجود نداشته است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج  پژوهش و شیوع نسبت بالا علایم روانپزشکی در دانش آموزان لازم است مسوولان در مورد حل مشکلات روانی دانش آموزان توجه بیشتری مبذول دارند به این منظور ایجاد ویا فعال تر نمودن مراکز مشاوره در مدارس ضروری به نظر می رسد . همچنین برنامه ریزی لازم به منظور ارایه خدمات جامع مشاوره و روانپزشکی واجرای برنامه های منظم و مستمر آموزش بهداشت روانی می تواند در جهت ارتقای سلامت روانی دانش آموزان مفید باشد.

مقدمه: ازمسایل مهمی که مبتلایان به سکته قلبی با آن روبرو هستند مشکلات روحی و روانی چون افسردگی و اضطراب می باشد که حدودا 65 درصد بیماران آن را  تجربه می کنند و به همین سبب موجب تاخیر دربازگشت به کار، کاهش کیفیت زندگی و افزایش خطر مرگ می شود . بنابراین درمان این واکنش ها موجب تسریع در بهبودی و نیز افزایش طول عمر آنان خواهد شد که باتوجه به جدی بودن اثرات اضطراب بر پیش آگهی سکته قلبی درمان آن ضروری به نظر می رسد.روش: این پژوهش، مطالعه ای نیمه تجربی ازنوع کارآزمایی بالینی ، دوگروهی و سه مرحله ای است که برروی 22 مبتلا به سکته قلبی که بطور تصادفی در دوگروه آزمون و کنترل قرار گرفتند انجام شد.هدف از این پژوهش تعیین و مقایسه میانگین امتیاز اضطراب مبتلایان قبل، بعد و یک ماه بعد از مداخله در دو گروه بود. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه اضطراب کتل بود و به منظور دستیابی به نتایج ازنرم افزار SPSS و آزمون های تی زوج و آزمون تی استودنت استفاده گردید.نتایج: باتوجه به یافته ها ملاحظه شد که اضطراب مبتلایان بعد و یک ماه بعد از مداخله کاهش قابل توجهی درمقایسه با قبل از مداخله داشته است و با p<0.001 درگروه آزمون، تفاوت آماری معنی داری مشاهده گردید.بحث: باتوجه به تاثیر گروه درمانی برمیزان اضطراب مبتلایان و تداوم اثر آن، به کار گیری این روش در کلیه سطوح پیشگیری و درمان مبتلایان به سکته قلبی و همچنین تمامی مبتلایان به بیماری های جسمی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: آشنایی ناکافی با رویکرد پژوهش های کیفی و کمی، باعث استفاده نابجا از آنها شده است. معرفی کامل جنبه های مختلف این دو رویکرد به بر طرف شدن ابهامات موجود در مورد آنها کمک نموده و نقش موثری در به کارگیری آنها دارد. بدین منظور این مقاله با هدف اصلی مقایسه ویژگی های مطالعات کیفی وکمی از جنبه های گوناگون به خصوص از نظر روش تحلیل اطلاعات در سال 1383 انجام گرفت.مواد و روش: برای رسیدن به هدف این پژوهش اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای، اینترنتی و مکاتبه با انجمن های پژوهشی جمع آوری و سپس مقالات و مطالبی که با موضوع ارتباط بیشتری داشتند، انتخاب و مطالب آنها استخراج شد.مرور بر مطالعات: پژوهش کیفی نظیر پژوهش کمی یک روش منظم بررسی است. در این نوع تحقیقات، اطلاعات بصورت شرح و توصیف پدیده ها ارایه می شود، گر چه امکان دارد در مواردی نظیر پژوهش کمی از اعداد و ارقام نیز استفاده شود. از طرفی هدف عمده تحقیقات کیفی توصیف پدیده، تدوین فرضیه و ایجاد نظریه است در حالیکه پژوهش های کمی به دنبال آزمون فرضیه هستند تا ارتباط بین متغیرهای خاص را توضیح بدهند. تحلیل اطلاعات کیفی بیشتر روش استقرایی بوده در صورتیکه پژوهشگران کمی از تحلیل قیاسی بهره می جویند.بحث و نتیجه گیری: از آنجا که تحقیقات کیفی از نظر موضوع مورد مطالعه، اهداف و کاربردها، تکنیک های جمع آوری اطلاعات، تعداد نمونه ها، روش نمونه گیری و بخصوص چگونگی تحلیل داده ها با تحقیقات کمی متفاوت هستند، معرفی و آموزش تحقیقات کیفی برای همه پژوهشگران و به ویژه دانشجویان مقطع دکترای تخصصی و رزیدنت ها توصیه می شود.

مقدمه: سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر در بسیاری از بیماری ها شناخته شده است و در برخی مطالعات نزدیک به 40% علل مرگ در سیگار ذکر شده است. اثر سیگار در ایجاد حمله مغزی بعنوان یکی از عوامل خطر در فرد سیگاری (Smoker) شناخته شده است ولی این نقش در افراد غیر سیگاری که ناخواسته دود سیگار استنشاق می کنند (Passive smoker) چندان مشخص نیست.از آنجا که تعداد این افراد در جامعه زیاد است بر آن شدیم به بررسی نقش در معرض دود سیگار بودن (Passive smoking) در افراد با فشار خون بالا که دچار سکته مغزی شده اند بپردازیم.بررسی فراوانی نسبی تعداد افراد در معرض دود سیگار(Passive smoking) وسیگاری (Smoking) در افراد با فشار خون بالا که دچار سکته مغزی شده اند و مقایسه آن با فراوانی نسبی تعداد افراد در معرض دود سیگار و سیگاری در افراد با فشار خون بالا که دچار سکته مغزی نشده اند، شالوده این تحقیق می باشد.روش ها و مواد: مطالعه از نوع توصیفی بوده که فراوانی نسبی تعداد افراد در معرض دود سیگار،سیگاری و غیر سیگاری (Non smoking) را در 192 نفر از افرادِ مورد (افراد با فشار خون بالا که دچار سکته مغزی شده اند) را با فراوانی نسبی تعداد افراد در معرض دود سیگار، سیگاری و غیر سیگاری در 192 نفر از افراد شاهد (افراد با فشار خون بالا که دچار سکته مغزی نشده اند) مقایسه می کند. نوع آزمون به کار رفته ، کای اسکوئر می باشد. جمع آوری نمونه در ماه های خرداد تا شهریور 1381 صورت گرفته است.تعریف افراد سیگاری و در معرض دود سیگار به صورت زیر مطرح شده است:- فرد سیگاری: فردی که حداقل به مدت یک سال روزانه 10 نخ سیگار بکشد.- فرد در معرض دود سیگار: در یک اتاق 12 متر مربعی به مدت یک سال در معرض حداقل 5 نخ سیگار در روز بودن.نتایج: طبق این تحقیق مشخص شد که افرادی که دچار سکته مغزی شده اند ( گروه مورد ) 1.22 برابر بیشتر از افراد عادی و افراد در معرض دود سیگار بوده اند و افرادی که دچار سکته مغزی شده اند ( گروه مورد) 1.33 برابر بیشتر از افراد عادی ( گروه شاهد)، سیگاری بوده اند. بحث: در معرض دود سیگار بودن نیز اگر چه به اندازه سیگار کشیدن شانس بروز سکته مغزی را بالا نمی برد ولی خودازعوامل خطر مهم سکته مغزی محسوب می شود.

هدف: اسکیزوفرنی حدود 1% افراد جامعه را مبتلا می کند و عواقب فردی، خانوادگی و اجتماعی ویرانگری به بار می آورد. هم عوامل وراثتی و هم عوامل محیطی درایجاد آن موثر فرض شده اند. جهش های ژنتیک تحت تاثیر عوامل محیطی و گاهی خودبه خودی اتفاق می افتد که شکل دوم آن در گامت های مردان مسن بیشتر رخ می دهد. ولذا افزایش سن پدران یک عامل خطر مهم برای  پیدایش جهش های ژنتیک است. دراین تحقیق جستجو جهت یافتن اثر افزایش سن پدران بر بروز اسکیزوفرنی به عنوان یک عامل خطرانجام شد.روش: به این منظور  سن پدر در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به هنگام تولد آنها با گروه هایی ازافراد سالم و نیز بیماران روانی مبتلا به سایر اختلالات (درهرگروه 155 نفر) مورد مقایسه قرار گرفت. گروه مورد مطالعه ازمیان بیماران بستری درمرکز روانپزشکی ابن سینا دریک فاصله 4 ماهه که براساس ملاک هایDSM-IV  واجد تشخیص اسکیزوفرنی یاسایر اختلالات روانپزشکی بودند انتخاب شدند.یافته ها: سن متوسط پدر درگروه بیماران بستری مبتلا به اسکیزوفرنی 33 سال و درگروه کنترل بیمار و شاهد سالم به ترتیب 31.5 و 30 سال بود. متوسط سن مادر درسه گروه نیز بترتیب 27.6 ، 27.7 و 27 سال بود.سن متوسط پدر در گروه بیماران اسکیزوفرن با دوگروه کنترل بیمار و کنترل سالم تفاوت معناداری داشت و درگروه بیمار بالاتر بود. بادرنظر گرفتن سن بالای چهل سال نیز تفاوت معناداری بین سن پدر در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی با 2 گروه دیگر مشاهده شد.درتحقیقات قبلی سن هر دو والد درایجاد بیماری دخیل شناخته شده بود امادر تحقیق ما چنین یافته ای وجود نداشت. یافته دیگر این پژوهش مشخص شدن ارتباط مشابه برای اختلالات خلقی بود. که نشان دهنده افزایش شانس بروز اختلال خلقی در فرزندان، با افزایش سن پدران بود.نتیجه: یافته های این تحقیق می تواند راه گشای تحقیقات بزرگتر بوده و در پیشگیری از تولد بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر موثر باشد.

نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که در مقطع معینی از زمان 15 الی 20 درصد بزرگسالان به طورقابل توجهی، از نشانه های افسردگی رنج می برند و حداقل 12 درصد به این دلیل نهایتا به سمت درمان کشیده می شوند. منظور از افسردگی در این تحقیق، اختلال افسردگی اساسی بر اساس ملاک های تشخیصی DSMIV می باشد. هدف مطالعه حاضر مقایسه شدت ابعاد افسردگی در زنان و مردان و نیزهدف فرعی مشخص نمودن ابعاد برجسته تر افسردگی دردو جنس بود.روش کار: این پژوهش یک مطالعه مقطعی و آینده نگر می باشد . تعداد 60 نفر آزمودنی در قالب دو گروه (از هر جنس 30 نفر) از میان مراجعین به درمانگاه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی در شش ماهه اول سال 1382، به شیوه غیراحتمالی در دسترس برگزیده شدند.یافته ها: از میان ابعاد 21 گانه پرسش نامه افسردگی بک پنج بعد احساس گناه، احساس مجازات، گریستن، کاهش وزن و بی میلی جنسی بطور معنی داری در زنان بیشتر از مردان بود. ابعاد برجسته افسردگی در زنان غمگینی، بی تصمیمی، خستگی پذیری، دشواری در کار و احساس مجازات و در مردان ابعاد غمگینی، بی تصمیمی، اتهام به خود، عصبانیت و دشواری در کار برجسته تر بودند.نتیجه گیری: در شدت برخی ابعاد افسردگی میان زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد. شناخت این تفاوت ها می تواند ما را در پیشگیری تشخیص و درمان افسردگی یاری رساند.