به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای عدس در کشت انتظاری و بهاره 5 لاین مقاوم به سرما و 2 رقم مرسوم منطقه در تاریخهای 15 آذر به عنوان کشت انتظاری، 15 اسفند و 15 فروردین به عنوان کشت بهاره زود هنگام (وراکشت) و متداول (هراکشت) مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش بصورت فاکتوریل 3×7 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1382-83 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج به اجرا درآمد. عملکرد دانه و ماده خشک، شاخص برداشت، اجزای عملکرد، صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی مطالعه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، متوسط تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در سطح 1 درصد و برای شاخص برداشت در سطح 5 درصد معنی دار بود. در کشت انتظاری عملکرد دانه و بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف نسبت به کشت بهاره افزایش یافت. صفات فوق همچنین در سطح 1 درصد تحت تاثیر ژنوتیپ ها قرار گرفتند و ژنوتیپ شماره دو از نظر اکثر صفات به جز عملکرد بیولوژیک برتر بود. ارتفاع بوته، ارتفاع پایین ترین غلاف از سطح خاک و تعداد شاخه فرعی گل دهنده به طور معنی داری در سطح 1 درصد تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند و کشت انتظاری سبب افزایش هریک از این صفات شد. همین طور این صفات به طور معنی داری تحت تاثیر ژنوتیپ ها قرار گرفتند. کشت انتظاری طول دوره پرشدن دانه را نیز افزایش داد. مطالعات همبستگی نشان داد که عملکرد دانه عدس با عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی رابطه مثبت و با وزن هزار دانه همبستگی منفی داشت. در نهایت با توجه به بررسی انجام شده کشت انتظاری عدس بر بقیه تاریخهای کاشت ارجحیت داشت و ژنوتیپ شماره 2 (با منشا تربت حیدریه) به طور معنی داری عملکرد بیشتری حتی از ارقام مرسوم تولید نمود.