مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال:1390 | دوره:19 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

مقدمه: عوارض ریوی بیماری های التهابی روده ای(IBD)  شامل التهاب راه هوایی که راه های هوایی کوچک و بزرگ را درگیر می کند، بیماری پارانشیمال ریوی و سروزیت می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی شیوع اختلال تست های عملکردی ریه در بیماران کولیت اولسرو می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت یک مطالعه مقطعی در طی بهار و تابستان سال 1385 انجام شد و PFT (اسپیرومتری و پلستموگرافی) در 50 بیمار مبتلا به کولیت اولسر که از نظر سن و جنس مشابه 50 نفر از افراد سالم به عنوان گروه کنترل بودند، بررسی شد. فرم های جمع آوری اطلاعات شامل خصوصیات دموگرافیک و وضعیت کولیت اولسرو بود که برای هر فرد تکمیل گردید. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش: سن متوسط نمونه ها 14.5±37.2 بود. کولیت اولسرو فعال(UC)  در 24 درصد از بیماران دیده شد. 18 درصد از کل بیماران کولیت اولسر شدید داشتند. نتایج PFT شامل 42 درصد احتباس هوا (فقط افزایش در حجم باقیمانده نسبت به ظرفیت کل ریوی)، 20 درصد الگوی انسداد راه های هوایی کوچک (کاهش حداکثر جریان بازدمی در 75-25 درصد از ظرفیت حیاتی)، 20 درصد نقص تهویه ای تحدیدی، 2 درصد انسداد راههای هوایی، 2 درصد التهاب شدید و 6 درصد الگوی انسداد راه های هوایی فوقانی را داشتند. ارتباط مشخصی بین الگوی انسداد راه های هوایی کوچک و مدت کولیت اولسرو وجود داشت(P<0.05)  و ارتباطی بین دیگر اختلالات ریوی و شدت، فعالیت و مدت کولیت اولسرو وجود نداشت.بحث و نتیجه گیری: بر طبق شیوع بالای احتباس هوا، بیماری راه های هوایی کوچک می تواند شکل برجسته ای از درگیری ریه در بیماران کولیت اولسرو باشد. بنابراین بررسی و تحلیل دقیق بیماری های ریوی و تنفسی در بیماران مبتلا به کولیت اولسرو لازم است.

مقدمه: هیداتیدوز از بیماری های انگلی مشترک بین انسان و حیوان است که انتشار جهانی دارد و سالیانه خسارت های اقتصادی و بهداشتی فراوانی را به بار می آورد. مرحله لاروی انگل در حیوان و انسان، کیست هیداتیک نام دارد که در بدن میزبان واسط در طی مراحل تکامل باعث تحریک سیستم ایمنی و تولید آنتی بادی می شود. روش های سرولوژیک موجود که با استفاده از آنتی ژن خام مایع کیست گوسفندی به عنوان کیت در دسترس برای تایید تشخیص بیماری هیداتیدوز انجام می شود، بر پایه تشخیص آنتی بادی ضد آنتی ژن های این کیست در سرم بیمار طراحی شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان پاسخ متقاطع سرم انسانی به آنتی ژن های انسان و آنتی ژن B جهت ارزیابی آنتی ژنی که بیشترین پاسخ را ایجاد می کند، طراحی و اجرا گردیده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد 30 نمونه کیست هیداتیک انسانی از کیست های جراحی شده انسان، استخراج، آماده سازی و استفاده گردید. تعداد 30 نمونه سرم مثبت انسانی از سرم افرادی که کیست هیداتیک آنان جراحی شده بود و 30 نمونه منفی یا کنترل از سرم افراد سالم که فاقد بیماری بودند، برای انجام این طرح جمع آوری گردید. نمونه های مورد و کنترل با روش الایزا و به صورت موردی-شاهدی مورد آزمایش قرار گرفتند. داده ها با روش آماری ANOVA وPOST HOC  با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش: میانگین OD مربوط به IgG تام سرم انسان علیه آنتی ژن انسانی برابر 0.59 برآورد گردید در حالی که علیه آنتی ژن B، 0.93 بود. اختلاف پاسخ ها از نظر آماری کاملا معنی دار بوده است.(P<0.001)  در بین زیر کلاس های IgG، بالاترین میانگین OD در پاسخ به آنتی ژن خام مایع کیست هیداتیک انسانی (1.54) و هم چنین آنتی ژن(1.08) B  به مربوط به IgG4 و پایین ترین میانگین OD مربوط به IgG3 می باشد. در بررسی پاسخ  IgGتام انسان علیه آنتی ژن خام مایع کیست هیداتیک انسانی در روش الیزا، حساسیت و ویژگی تست به ترتیب برابر 100 درصد و 95.8 درصد محاسبه گردید. این محاسبه برای آنتی ژن، 100 B درصد حساسیت و ویژگی آن 90 درصد برآورد گردید.بحث و نتیجه گیری: آنتی ژن های انسان و B واکنش متقاطع قابل توجهی با روش الایزا نشان دادند، اما آنتی ژن انسان ارجح بوده و برای طراحی کیت تشخیصی مناسب تر به نظر می رسد. بهترین پاسخ در بین زیر کلاس های IgG در پاسخ انسان به آنتی ژن خام مایع کیست هیداتیک و نیز آنتی ژن B مربوط به IgG4 می باشد. شدت پاسخ سرم انسانی به آنتی ژن خام مایع کیست هیداتیک انسانی دو برابر شدت این سرم به آنتی ژن B می باشد.

مقدمه: تمرین درمانی، یک روش درمانی برای درمان سندرم درد کشککی رانی است. با این وجود تحقیق در مورد اثربخشی تمرین درمانی بر روی کنترل پاسچر دینامیک بیماران مبتلا به سندرم درد کشککی رانی محدود است.مواد و روش ها: نمونه آماری تحقیق حاضر 24 آزمودنی مبتلا به سندرم درد کشککی رانی بود که به دو گروه تقسیم شدند. برای بررسی اثربخشی تمرین درمانی بر روی کنترل پاسچر دینامیک از تست گردش ستاره ای و برای ارزیابی میزان درد بیماران مبتلا به سندرم درد کشککی رانی از مقیاس VAS استفاده شد.یافته های پژوهش: آزمودنی های مبتلا به سندرم درد کشککی رانی بعد از تمرین درمانی در مقایسه با گروه کنترل، افزایش درصد فاصله طی شده و کاهش درد را نشان دادند. (p<0.05)بحث و نتیجه گیری: اگر چه در تحقیق حاضر، تمرین درمانی باعث بهبود اجرای تست گردش ستاره ای در بیماران مبتلا به سندرم درد کشککی رانی شد، اما مکانیسم اصلی این پدیده مشخص نشده است. لذا تحقیقات آتی می توانند مکانیسم این پدیده را مورد بررسی قرار دهند.

مقدمه: برنامه ریزی نیروی انسانی به عنوان جزیی اصلی از برنامه ریزی بخش سلامت به شمار می آید. نیروی انسانی از مهم ترین منابع و سرمایه های بیمارستان به حساب می آید و کمبودها و مازادهای آن می تواند در کاهش کیفیت ارائه خدمات به بیماران موثر باشد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت نیروی انسانی مورد نیاز بیمارستان های آموزشی درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایلام بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت و الگوی پیشنهادی صورت پذیرفته است.مواد و روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی مقطعی در بیمارستان های آموزشی درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایلام در سال 1387 انجام شد. داده ها از کلیه بخش های بستری، پاراکلینیکی، اداری مالی و پشتیبانی از طریق 5 نوع چک لیست جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس استانداردهای پرسنلی وزارت بهداشت و الگوی پیشنهادی و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Excel انجام شد.یافته های پژوهش: نتایج به دست آمده از برآوردهای انجام شده در مورد 62 بخش از بیمارستان های مورد مطالعه و مقایسه آن با وضعیت موجود نشان می دهد که بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت تنها 7 بخش (11.29 درصد) از نظر نیروی انسانی منطبق با استاندارد، 7 بخش (11.29 درصد) بالاتر و 48 بخش (77.42 درصد) پایین تر از استاندارد بودند. هم چنین بر اساس الگوی پیشنهادی 12 بخش (19.35 درصد) از نظر نیروی انسانی منطبق با این الگو، 17 بخش (27.41 درصد) بالاتر و 33 بخش (53.22 درصد) پایین تر از این الگو بودند. دررفتگی سازمانی بیمارستان های امام خمینی (ره)، مصطفی خمینی و طالقانی به ترتیب 16، 14 و 3 مورد تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: به طور کلی بیمارستان های مورد مطالعه با کمبود نیروی انسانی مواجه بوده و توزیع نیروی انسانی موجود نیز وضعیت مناسبی نداشت. مدیریت و برنامه ریزی صحیح نیروی انسانی در رابطه با جبران کمبودهای پرسنلی و رساندن نیروی انسانی بیمارستان ها به سطح استاندارد پرسنلی، موجب افزایش کارایی و اثر بخشی فعالیت های بیمارستانی می شود.

مقدمه: عفونت ویروس هپاتیت B یکی از مشکلات بزرگ سلامت جهانی و شایع ترین عفونت ویروسی مزمن شناخته شده بشری است و در بیش از دو میلیارد نفر از مردم دنیا دیده شده است. بیش از سیصد و هفتاد میلیون نفر در سطح جهان حامل این ویروس هستند و در ایران حدود 3 درصد حامل این ویروس می باشند. بیماران دارای اشکال مختلف بالینی بوده و در برخی افراد با وجود منفی بودن HbsAg آن ها، ممکن است در سرم خونشان ویروس هپاتیت B وجود داشته باشد. روش های مختلفی برای تشخیص هپاتیت B وجود دارد که روش الیزای HBsAg و روش های مولکولی کمی و کیفی، از آن جمله هستند. این مطالعه با هدف تعیین مقدار کپی HBV-DNA در سرم خون داوطلبان سالم در جامعه ایلام انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه مورد-شاهدی که در سال 89-88 به منظور بررسی وجود HBsAg به روش الیزا و تعیین مقدار کپی ویروس به روشReal-Time PCR  در سرم 70 نفر داوطلب سالم از نظر ابتلا به ویروس هپاتیتB  که به دلایل مختلف به مراکز بهداشتی-درمانی شهر ایلام مراجعه و اعلام می کردند که تاکنون مبتلا به هپاتیت B نشده اند، به عنوان گروه مورد و مقایسه آن با سرم 70 نفر بیمار مبتلا به هپاتیت B مزمن، به عنوان گروه شاهد در شهر ایلام به انجام رسید.یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان داد که 70 نفر گروه شاهد (بیماران مبتلا به هپاتیت B مزمن) در تست الیزای HBsAg مثبت بودند. در گروه 70 نفری مورد (داوطلبان سالم) 2 نفر (2.8 درصد) HBsAg مثبت و 68 نفر (97.2 درصد) HBsAg منفی گزارش شدند. هم چنین در گروه مورد (داوطلبان سالم) علاوه بر آن دو نفر که با استفاده از تست الیزا مثبت شدند، 3 نفر دیگر (4.3 درصد) با وجود HBsAg منفی نیز به روش مولکولی کمیReal-Time PCR  در سرم خود، حامل ویروس هپاتیتB  بودند. در مجموع 5 نفر (7.1 درصد ) از 70 نفر گروه مورد (داوطلبان سالم) حامل ویروس هپاتیت B بودند. میانگین کپی ویروس در سرم داوطلبان مثبت، 106×1.56 کپی در هر میلی لیتر از نمونه بود.بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که HBV-DNA می تواند در افراد با شاخص سرولوژیکی HBsAg منفی وجود داشته باشد. بر این اساس استفاده از تست الیزای HBsAg به تنهایی نمی تواند ملاک مطمئنی برای تشخیص هپاتیت B در افراد سالم و یا بیماران مزمن هپاتیت B باشد. لذا به کارگیری سایر روش های تشخیص بیماری از جمله روش های مولکولی می بایست مد نظر پزشکان محترم در عرصه سلامت قرار گیرد.

مقدمه: ماهی به دلیل دارا بودن مواد پروتئینی پرارزش و نیز مواد معدنی، ویتامین ها و چربی های خاص معروف به امگا 3 به عنوان غذایی ارزشمند و دارویی گران بها مطرح است. سازمان جهانی بهداشت مصرف ماهی به میزان حداقل دو بار در هفته را یکی از عوامل موثر در پیش گیری از بیماری های قلبی عروقی و سکته مغزی ذکر کرده است. در این مطالعه سعی شد تا بر اساس مدل رفتار مبتنی بر هدف، علل عدم مصرف ماهی طبق میزان توصیه شده سازمان جهانی بهداشت بررسی شود.مواد و روش ها: این بررسی یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که به صورت مقطعی انجام شد. جهت انتخاب نمونه ها، مناطق شهر جوانرود با توجه به وضعیت اقتصادی-فرهنگی به 3 بخش تقسیم شد و از هر بخش به صورت تصادفی 300 خانوار مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بود که به روش مصاحبه تکمیل گردید. روایی محتوی پرسش نامه از طریق پنل خبرگان و ثبات درونی (پایایی) آن به وسیله آلفای کرونباخ تعیین شد.یافته های پژوهش: بر اساس نتایج، تنها 15.8 درصد خانوارها از الگوی مصرف 2 بار در هفته پیروی می کردند. نمره متغیرهای مدل رفتار مبتنی بر هدف به استثنا نگرش افراد در مورد مصرف ماهی، پائین بود. از موانع موجود در مصرف ماهی، به عدم جایگاه مصرف ماهی در فرهنگ غذایی روزمره خانوارهای ایرانی، عدم اطلاع از توصیه سازمان جهانی بهداشت، هزینه بالا، عدم دسترسی به آن و بو و طعم نامطلوب توسط افراد ذکر شده بود.بحث و نتیجه گیری: ارتقا سطح نگرش جامعه نسبت به مزایای مصرف ماهی، تشویق و ترغیب مستمر افراد به مصرف ماهی توسط رسانه ها و افراد کلیدی جامعه، تبلیغات وسیع برای جا دادن مصرف ماهی در فرهنگ غذایی رایج خانواده ها، کاهش قیمت، عرضه متنوع محصولات، استفاده از تکنیک هایی جهت حذف بو و استخوان ماهی، همگی در افزایش مصرف این فرآورده پروتئینی نقش مهم و ارزنده ای دارند.

مقدمه: تراکم های معدنی استخوان (BMD) وضعیت تراکم مواد معدنی در داخل استخوان را نشان می دهد. کاهش تراکم این مواد معدنی ممکن است موجب بروز پوکی استخوان و عوارض ناشی از آن شود. مشخصات فردی نظیر سن، جنس، وزن، قد، شاخص توده بدنی (BMI)، تغذیه و سبک زندگی از جمله مهمترین عواملی هستند که می توانند بر تراکم ماده معدنی استخوان تاثیرگذار باشند. علی رغم مطالعات نسبتا گسترده ای که در این رابطه صورت گرفته است، هنوز سوالات و ابهامات فراوانی پیرامون تاثیر هر یک از این ویژگی های فردی بر تراکم استخوانی نواحی مختلف اسکلتی وجود دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط شاخص توده بدنی و تراکم ماده معدنی استخوان کودکان پسر شهر ایلام صورت گرفته است.مواد و روش ها: نمونه آماری تحقیق شامل 60 نفر از کودکان شهر ایلام می باشد که به طور تصادفی انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از ترازو و متر نواری وزن و قد و سپس شاخص توده بدنی نمونه ها اندازه گیری شد. سپس با استفاده از دستگاه DXA تراکم ماده معدنی استخوانی آن ها (در دو ناحیه گردن فمور و ستون مهره های کمری) اندازه گیری شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش: بر اساس یافته های این پژوهش، بین BMI و BMD کودکان (در دو ناحیه گردن فمور و ستون مهره های کمری) ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر لزوم کنترل وزن و BMI با هدف افزایش تراکم استخوان را یادآور می شود. اتخاذ تدابیر مناسب برای افزایش تراکم ماده معدنی استخوان در دوران کودکی تاثیر مهمی در پیش گیری از مشکلات استخوانی، از جمله استئوپروز در آینده و در دوران بزرگسالی و پیری دارد. با این وجود، از آن جایی که چاقی از مهم ترین عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی و دیابت به شمار می رود، BMI مناسب یا پیش گیری از لاغری برای داشتن تراکم استخوانی مطلوب توصیه می شود.

مقدمه: بیماری لیشمانیوز از جمله بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان است که در اثر گونه های انگل تک یاخته ای از جنس لیشمانیا پدید می آید. این بیماری به سه شکل جلدی، مخاطی-جلدی و احشایی (کالاآزار) تظاهر کرده و دامنه تظاهرات بالینی آن از زخم جلدی خود محدود شونده تا تخریب دیررس مخاطی-جلدی و بیماری سیستمیک کشنده متغیر است. بیماری سالک به عنوان یک معضل بهداشت همگانی در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و هم چنین در بخش های عمده ای از کشور ما مطرح است. آگاهی از ویژگی های همه گیر شناختی بیماری به عنوان پیش زمینه اقدامات کنترلی حائز اهمیت است، مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری سالک در استان (فراوانی و توزیع موارد بیماری بر حسب متغیرهای دموگرافیک، تظاهرات بالینی و الگوی انتقال) در سال 85 به مرحله اجرا گذاشته شد.مواد و روش ها: مطالعه یاد شده از نوع توصیفی-مقطعی بوده و نمونه های مورد مطالعه به روش سرشماری خانه به خانه در مناطق پر خطر و از میان مراجعان به مراکز ارائه خدمات بهداشتی درمانی در سایر مناطق تعیین گردید. ضایعات جلدی کلیه افراد مشکوک پس از تهیه نمونه مناسب و رنگ آمیزی با رنگ گیمسا به روش مشاهده میکروسکوپی مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته های پژوهش: از مجموع 300 بیمار شناسایی شده 191 نفر (63.6 درصد) انتقال محلی و بقیه موارد وارده بودند. بیشترین موارد انتقال محلی به شهرستان پلدختر 178 مورد (59.3 درصد) اختصاص داشت، از 300 بیمار شناسایی شده، تعداد 77 مورد (25.7 درصد) مربوط به مناطق شهری و 223 مورد (74.3 درصد) در مناطق روستایی بودند که بخش عمده آنان به گروه سنی 10 تا 40 سال تعلق داشت.بحث و نتیجه گیری: با توجه به طغیان موارد بیماری با الگوی انتقال محلی در شهرستان پلدختر و در مقیاس محدودتر در شهرستان های کوهدشت و دلفان و شمار قابل توجه موارد وارده در دیگر نقاط استان (به ویژه موارد وارده از شهرستان بم) و وجود زمینه های بالقوه تحول همه گیر شناختی بیماری در استان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و وفور بالای ناقل بیماری و جا به جایی های جمعیتی (به ویژه رشد پدیده حاشیه نشینی و مهاجرت نیروی کار به مناطق اندمیک) بیماری سالک جلدی طی سال های آینده به عنوان یک معضل بهداشتی در استان مطرح بوده و مقابله با گسترش آن نیازمند رویکرد چند حوزه ای با به کارگیری امکانات موجود به منظور کاهش آثار نامطلوب بهداشتی و اجتماعی این بیماری است.

مقدمه: آدنوم پلئومورفیک شایع ترین تومور غدد بزاقی است که ممکن است به صورت نادر در سایر نواحی مانند پوست، کام، سینوس فکی فوقانی، سپتوم بینی، حنجره، نای و نایژه ها، ریه، غدد اشکی و پستان دیده شود.مواد و روش ها: بیمار خانمی 47 ساله بود که با شکایت توده ای سفت، سه سانتی متری دقیقا زیر آرئول چپ از سه سال پیش، مراجعه نموده است. معاینه بالینی به نفع سرطان پستان بود.یافته های پ‍‍ژوهش: یافته های سونوگرافی و ماموگرافی دلالت بر یک تومور خوش خیم داشت. با بررسی میکروسکوپی توده خارج شده، تشخیص قطعی آدنوم پلئومورفیک مطرح شد.بحث و نتیجه گیری: اگرچه آدنوم پلئومورفیک پستان توموری نادر و خوش خیم است ولی می تواند در بررسی های کلینیکی، ماموگرافیکی، سیتولوژیکی و حتی مقاطع انجمادی با سرطان اشتباه شود. بنابراین اگاهی از وجود این بیماری در پستان از تشخیص های نادرست و جراحی های بسیار تهاجمی پیشگیری می کند.