سالمند: مجله سالمندی ایران
سال:1398 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

اهداف: دوران سالمندی و اختلالات جسمانی و روانی مرتبط با آن از موضوعاتی است که هزینه های اقتصادی و اجتماعی را متحمل جامعه می کند. از این رو، ضرورت پیشگیری و درمان این وضعیت ها برای محققان و مسئولان حائز اهمیت است. بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر مکمل یاری امگا-3 و تمرینات عملکردی بر ظرفیت های روانی حرکتی زنان سالمند بود. مواد و روش ها: روش تحقیق از نوع نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون پس آزمون بود که در آن 47 زن سالمند با دامنه سنی 60 تا 70 سال در شهر قزوین در سال 1397 در مرکز مشاوره ورزشی و سلامت اداره کل ورزش و جوانان استان قزوین به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در چهار گروه تمرینات عملکردی مکمل امگا-3، مکمل امگا-3، تمرین عملکردی و کنترل تقسیم شدند. پروتکل تمرینات عملکردی، هفته ای سه جلسه، به مدت 50 دقیقه اجرا شد. مقدار مصرف روزانه مکمل امگا-3، دو هزار میلی گرم بود. تحلیل غذایی آزمودنی ها قبل از آزمون ها به منظور کنترل اثر غذای مصرفی بر نتایج، با استفاده از نرم افزار N4 بررسی شد. آزمون های روانی حرکتی سیستم یونیورسال وینا قبل و پس از مداخلات تحقیقی انجام شد. از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری های مکرر مانکووا برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: گروه های تمرین، تمرینمکمل امگا-3 و مکمل امگا-3 بهبود معنی داری در همه آزمون های روانی حرکتی داشتند (0/05≥ P). انجام تحلیل واریانس با اندازه های تکراری بر روی سه مولفه در چهار گروه، اختلاف معنی داری بین میانگین های پیش آزمون و پس آزمون را نشان داد (P<0/05) و با حذف اثر پیش آزمون نشان داد زمانی که از ترکیب مکمل و تمرین برای آزمودنی ها استفاده می شود بهترین نتیجه حاصل می شود و عملکرد آزمودنی ها نیز بهتر می شود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد تمرینات عملکردی به همراه مصرف مکمل امگا-3 موجب بهبود عملکرد روانی حرکتی زنان سالمند شد. از آنجا که بهبود این وضعیت زمینه ساز افزایش کیفیت زندگی سالمندان است، برای زنان سالمند مصرف مکمل امگا-3 و تمرینات توصیه می شود.

اهداف: ازدواج در دوره سالمندی به عنوان راهکاری برای افزایش کیفیت زندگی و کاهش تنهایی سالمندان توصیه شده است، اما به اندازه کافی مطالعه ای که میزان رضایت سالمندان از ازدواج در دوره سالمندی را بیان کند، موجود نیست. بنابراین پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان رضایت زناشویی در بین سالمندانی است که در دوره سالمندی ازدواج کرده اند. مواد و روش ها: این مطالعه، مطالعه ای مقطعی است که در شهر سنندج در سال 1395 انجام شده است. در این مطالعه از روش نمونه گیری دردسترس استفاده شد. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 190 نفر از افراد 60 ساله و مسن تر بودند که در دوران سالمندی ازدواج کرده بودند. داده ها را پرسشگر با استفاده از پرسش نامه رضایت زناشویی اینریچ جمع آوری کرد و در تحلیل داده ها از نسخه 23 نرم افزار SPSS و روش آماری توصیفی و تحلیلی، آزمون تی مستقل استفاده شد. یافته ها: میانگین سنی مشارکت کنندگان در پژوهش 67/37 سال با انحراف معیار 11/24 بود. میانگین رضایت زناشویی 36/95 با انحراف معیار 3/70 بود. در حالی که فقط 3/7 درصد از سالمندان ازدواج کرده در دوره سالمندی، میزان رضایت زناشویی خود را کم بیان کردند، بیش از 60 درصد آنان رضایت زناشویی خود را در سطح زیاد و خیلی زیاد گزارش دادند. نتایج حاصل از تحلیل های آماری تی مستقل نشان داد بین زنان و مردان تفاوت معنی داری در میزان رضایت زناشویی وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده میزان رضایت زناشویی زیاد در بین سالمندان بود. این نتایج می تواند منبعی برای تشویق سالمندان بدون همسر، به ازدواج در دوره سالمندی باشد.

اهداف: اضطراب مرگ موضوعی مهم در زندگی سالمندان است که می تواند در حوزه های گسترده ای از سلامتی تاثیرات منفی بر جای بگذارد و سبب شود افراد، سالمندی موثری نداشته باشند. پژوهش حاضر برای بررسی رابطه اضطراب مرگ با شکرگزاری و حمایت اجتماعی ادراک شده در سالمندان و پیش بینی اضطراب مرگ سالمندان بر اساس میزان شکرگزاری و حمایت اجتماعی ادراک شده انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع همبستگی و توصیفی است. جامعه آماری شامل تمام سالمندان مستقل از تخت آسایشگاه خیریه کهریزک تهران جنوب به تعداد 515 نفر است. جامعه آماری این پژوهش شامل 309 زن و 206 مرد است و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای220 نفر انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه اضطراب مرگ تمپلر، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده و پرسش نامه شکرگزاری بودند. معیارهای ورود به این پژوهش شامل گرفتن نمره بیشتر از 22 در معاینه مختصر وضعیت شناختی، داشتن سن بیشتر از 60 سال، میزان تحصیلات در حد خواندن و نوشتن، نداشتن اختلالات عاطفی مثل افسردگی و حداقل یک سال سکونت در مرکز بود. این پرسش نامه ها خودگزارش دهی بودند و از شرکت کنندگان رضایت آگاهانه به صورت کتبی گرفته شد. داده ها به کمک نرم افزار SPSS از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با روش همزمان تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد بین شکرگزاری و حمایت اجتماعی با اضطراب مرگ در سالمندان رابطه منفی و معناداری وجود دارد (P<0/001). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد شکرگزاری و حمایت اجتماعی به طور معناداری قادر به پیش بینی اضطراب مرگ درسالمندان است (P<0/001). نتیجه گیری: با توجه به اینکه متغیرهای شکرگزاری و حمایت اجتماعی پیش بینی کننده های معناداری برای اضطراب مرگ هستند، می توان با ایجاد چنین ظرفیت هایی، اضطراب مرگ سالمندان را کاهش داد.

اهداف: با توجه به اهمیت ارزیابی استانداردهای زندگی در جامعه، هدف پژوهش حاضر طراحی پرسش نامه استانداردهای زندگی و بررسی روایی و پایایی این پرسش نامه در جامعه سالمندان ایرانی بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع متدلوژیک و روش شناختی است. با مطالعه مبانی نظری و تجربی و همچنین پرسش نامه های موجود انگلیسی زبان، پرسش نامه 45 سوالی استانداردهای زندگی تدوین شد. سپس روایی محتوایی و صوری پرسش نامه با بهره گیری از نظرات 10 نفر از متخصصان بررسی شد. همچنین روایی سازه (تحلیل عاملی با چرخش واریماکس) بررسی شد. پس از تعیین روایی، پرسش نامه در اختیار 150 سالمند با دامنه سنی بیش از 60 سال قرار گرفت که به صورت دردسترس انتخاب شده بودند. پایایی همسانی درونی با روش های آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن بررسی شد. داده ها با نسخه 22 نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی نمونه های پژوهش، 63/74 و انحراف معیار آن 2/99 بود. همچنین نتایج بررسی روایی محتوای پرسش نامه ضریب روایی 0/85 را نشان داد. در ارزیابی روایی سازه مقدار کیزر میراوکلین، 0/853 بود و سه عامل (تسهیلات زندگی، وضعیت مسکن و مخارج خانوار) تعیین شد که درمجموع 56/8 درصد واریانس کل را تبیین کردند. ضریب آلفای کرونباخ 0/859 و ضریب دونیمه سازی گاتمن 0/848 به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر روایی و پایایی قابل قبول ابزار استانداردهای زندگی در سالمندان ایرانی بود.

اهداف: با توجه به اهمیت بیماری های غیرواگیر به عنوان علل اصلی مرگ و ناتوانی در جهان و تبدیل شدن سالمندی به یکی از مهم ترین چالش های بهداشت عمومی، مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در سالمندان شهر بیرجند در سال 1393 انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی روی 400 سالمند بیش از 60 سال شهر بیرجند در سال 1393 با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انجام شد. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه طرح ملی نظام مراقبت بیماری های غیرواگیر و سنجش های جسمی شامل اندازه گیری قد، وزن، دور شکم، دور باسن و فشار خون، از سوی کارشناسان بهداشتی آموزش دیده، صورت گرفت. داده ها پس از جمع آوری با آزمون های کای اسکوئر، تی مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل شد. یافته ها: از 400 سالمند شرکت کننده در این مطالعه 200 نفر مرد بودند و میانگین سنی افراد شرکت کننده 4/6± 70 سال بود. شیوع مصرف سیگار در سالمندان 10/7 درصد بود، 49 درصد آن ها اضافه وزن و چاقی و 34/5 درصد پرفشاری خون داشتند. شیوع چاقی شکمی و کم تحرکی به ترتیب 63/5 و 55 درصد و مصرف ناکافی میوه، سبزیجات، ماهی و لبنیات به ترتیب 73/8، 67/8، 95 و 74/5 درصد بود. شیوع مصرف سیگار در مردان و شیوع چاقی و اضافه وزن، کم تحرکی و چاقی شکمی در زنان به طور معنی داری بیشتر بود (0/01>P)، ولی بین شیوع پرفشاری خون با جنس رابطه معنی داری دیده نشد (0/14=P). نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان دهنده شیوع درخور توجه و زیاد عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در سالمندان مطالعه شده است. با توجه به اهمیت و روند رو به رشد جمعیت سالمندان، مسئولان و سیاست گذاران سلامت باید به برنامه ریزی برای مداخلات مناسب، با هدف زندگی سالم تر، طولانی تر و باکیفیت تر در سالمندان، توجه کنند.

اهداف: کارکنان بهداشتی نگرش ها و باورهای متفاوتی نسبت به سالمندان دارند و داشتن نگرش منفی به سالمندان می تواند بر ارائه خدمات اثر بخش به آنان اثر گذارد. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی نگرش دانشجویان و فارغ التحصیلان کاردرمانی نسبت به سالمندی است. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع مقطعی تحلیلی است و روی 125 نفر از دانشجویان ترم هفت به بالای رشته کاردرمانی در مقطع کارشناسی و فارغ التحصیلان کارشناسی و بالاتر با میانگین سنی 4/22± 24/1 سال (70 زن و 55 مرد) انجام شد. روش نمونه گیری به صورت دردسترس (غیر احتمالی) از جامعه آماری بود. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه نگرش به سالمندی کوگان و پرسش نامه جمعیت شناختی بود. داده ها با استفاده از نسخه 17 نرم افزار SPSS و آزمون های کروسکال والیس و یومن ویتنی بررسی شدند. یافته ها: میانگین نگرش کار درمانگران نسبت به پدیده سالمندی 151/448 بود که نگرشی متوسط است. بیشترین نمره نگرش مربوط به افراد مقطع دکترا، افراد با سابقه کاری بیش از 5 سال و افراد شاغل در حوزه کاری روان بود. میانگین نمره نگرش افراد با تجربه مسئولیت مراقبت از سالمند و افراد فاقد این تجربه 151 بود. تنها بین نمره نگرش و مقطع تحصیلی افراد ارتباط معنادار بود (0/05>P)، ولی بین نمره نگرش با سابقه کاری، حوزه کاری و تجربه مراقبت از سالمند، ارتباط معناداری وجود نداشت(0/05

اهداف: پس از یائسگی چاقی و اضافه وزن با افزایش خطر سرطان پستان ارتباط مستقیم دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر فعالیت های هوازی با شدت متوسط بر برخی عوامل هورمونی و متابولیکی مرتبط با سرطان پستان در زنان با اضافه وزن بود. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر 24 زن یائسه با اضافه وزن (شاخص توده بدن 5/3± 32/01 کیلوگرم بر متر مربع) با میانگین سن 4/4± 55/44 سال به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (14 نفر) و کنترل (10 نفر) قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش 10 هفته در یک برنامه فعالیت هوازی (با شدت 65 تا 75 درصد حداکثر ضربان قلب، سه جلسه در هفته) شرکت کردند. گروه کنترل در هیچ گونه فعالیت ورزشی شرکت نداشتند. سطوح سرمی گلوبولین متصل به هورمون جنسی و انسولین، شاخص مقاومت انسولین، درصد چربی بدن و ظرفیت هوازی قبل و بعد از دوره تمرین اندازه گیری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس و نسخه 16 نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: پس از تمرینات هوازی تفاوت معنی داری در گلوبولین متصل به هورمون جنسی، انسولین، مقاومت انسولین و درصد چربی بدن بین گروه های آزمایش و کنترل مشاهده نشد. در حالی که تفاوت معنی داری در ظرفیت هوازی بین دو گروه ایجاد شد. نتیجه گیری: به نظر می رسد فعالیت های هوازی کوتاه مدت با شدت متوسط بر برخی بیومارکرهای سرطان پستان مانند گلوبولین متصل به هورمون جنسی، انسولین، شاخص مقاومت انسولین و درصد چربی بدن در زنان یائسه تاثیری ندارد. بنابراین انجام مطالعات بیشتر برای بررسی کارایی انواع برنامه های تمرینی با شدت و مدت مختلف پیشنهاد می شود.

اهداف: بیماری دیابت یکی از بیماری های مزمن در حال افزایش در دنیاست. از مهم ترین دلایل این افزایش می توان به افزایش سالمندان و همین طور به سالمند شدن جمعیت در کنار تغییر الگو و تغییر شیوه زندگی به سوی بی تحرکی و تغذیه نامناسب اشاره کرد. برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت با هدف پیشگیری و کنترل دیابت و عوارض ناشی از آن وکاهش هزینه های اقتصادی، کاهش ناتوانی ها، کاهش مرگ ومیر زودرس ناشی از دیابت و عوارض آن، ارتقای کیفیت زندگی و افزایش طول عمر مفید بیماران دیابتی در حال انجام است و هنوز تاثیردقیق برنامه بررسی نشده است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر این برنامه بر دانش، نگرش و عملکرد بیماران در زمینه کنترل دیابت انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای مقطعی از نوع قبل و بعد بودکه روی 100 سالمند دیابتی جدیدالورود به برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت، به صورت دردسترس در شهر اصفهان انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه ای شامل اطلاعات جمعیت شناختی و سلامت و پرسش نامه سنجش دانش، نگرش و عملکرد بیماران بود. اطلاعات قبل از ورود به برنامه و 3 ماه پس از ورود به برنامه جمع آوری شد. یافته ها: از 100 نفر شرکت کننده در مطالعه، 41 نفر (41 درصد) مرد و 59 نفر (59 درصد) زن بودند. 42 نفر (42 درصد) بازنشسته و 5 نفر (5 درصد) شاغل بودند که تنها مردان را شامل می شد. بیشترین فراوانی شرکت کنندگان یعنی 44 نفر (44 درصد) در گروه سنی 60 تا 64 سال و کمترین فراوانی آنان، یعنی سه نفر (3 درصد) در گروه سنی 80 تا 84 سال بودند. کمترین سن شرکت کنندگان 60 سال و بیشترین سن 84 سال بود. 88 نفر (88 درصد) از سالمندان با همراه و 12 نفر (12 درصد) تنها زندگی می کردند. 47 نفر (47 درصد) بی سواد، 15 نفر (15 درصد) با تحصیلات بالاتر از دیپلم، 11 نفر (11 درصد) با تحصیلات ابتدایی، 6 نفر (6 درصد) با تحصیلات راهنمایی بودند و 21 نفر (21 درصد) دیپلم داشتند. 77 نفر (77 درصد) سابقه ابتلا بین صفر تا 10 سال و 9 نفر (9 درصد) سابقه ابتلا بین 20 تا 29 سال را داشتند. 55 نفر (55 درصد) بیماران فشار خون، 44 نفر (44 درصد) اضافه وزن، 28 نفر (28 درصد) چاقی، 53 نفر (53 درصد) چاقی شکمی، 71 نفر (71 درصد) اختلال چربی خون، 66 نفر (66 درصد) سابقه ابتلا در اعضای درجه یک خانواده، 4 نفر (4 درصد) مصرف فعلی سیگار، 16 نفر (16 درصد)، سابقه قبلی مصرف یا ترک سیگار، 3 نفر (3 درصد) مصرف فعلی الکل و 3 نفر (3 نفر) سابقه مصرف قبلی یا ترک الکل را داشتند. میانه نمره دانش بیماران از 7 در مرحله اول برنامه به 10 در مرحله دوم بعد از ورود به برنامه (6/84-=P<0/001، z) و میانه نمره نگرش از نمره 8 در مرحله اول قبل از ورود به برنامه به نمره 10 بعد از ورود به برنامه (84/6-=P<0/001، z) تغییر کرد. میانگین و انحراف معیار عملکرد بیماران قبل از ورود به برنامه به ترتیب 35/60و 6/38 و بعد از ورود به برنامه به ترتیب 41/91 و 5/23 بود و به طور معنی داری بهبود یافت (0/001=P<-11/95، t) نتیجه گیری: نتایج تحقیق، اهمیت و موثربودن برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت را در بهبود دانش، نگرش و عملکرد سالمندان دیابتی نشان داد. پیشنهاد می شود این برنامه در همه مراکز بهداشتی درمانی کشور انجام شود.

اهداف: سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت در انسان است که ارتباط هماهنگی بین نیروهای داخلی فرد و درنهایت سلامت کلی او فراهم می کند. چالش های زیادی درباره این مفهوم وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف تحلیل مفهوم سلامت معنوی در سالمندان صورت گرفته است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر با رویکرد واکر آوانت در هشت مرحله با جست وجو و تحلیل مطالعات، از پایگاه های معتبر داده ها با استفاده از کلید واژه های elderly people، elderly person، Spirituality، Spiritual health، Spiritual well-being، Elderly، older adult، geriatric، سلامت معنوی و سالمندان انجام شد. معیارهای ورود شامل مقالات مرتبط فارسی و انگلیسی بین سال های 1996 تا سال 2016 بود. درنهایت 32 مقاله مرتبط با مفهوم، تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: سلامت معنوی مفهومی پویاست و از دیدگاه سالمندان مفهومی چندبعدی است. برخی از ویژگی های سلامت معنوی در سالمندان، عشق به قدرت مافوق، متعادل از نظر روانی، توجه به زندگی پس از مرگ، مقدمات شامل داشتن توانایی ها، ایمان، توکل و التزام به اخلاق و همچنین پیامدهای آن، قرب الهی، آرامش، کیفیت زندگی بیشتر و ارائه کردن حمایت های اجتماعی به دیگران است. نتیجه گیری: تعریف مفهومی به دست آمده از سلامت معنوی در سالمندان، می تواند به تیم سلامتی، در شناخت بیشتر این مفهوم و انجام بررسی ها، مداخلات و ارزشیابی اقداماتشان برای ارتقای سلامت سالمندان کمک کند.

اهداف: هدف از این پژوهش بررسی همبستگی بین عوامل کالبدی موثر بر انگیزه زندگی در میان سالمندان ساکن خانه های سالمندان است و در انتها راهکارهایی طراحانه برای اجرا در خانه های سالمندان در راستای افزایش روحیه آنان ارائه خواهد شد تا در طراحی این گونه فضاها استفاده شود. مواد و روش ها: در همین راستا 150 پرسش نامه محقق ساخته به صورت غیرتصادفی و نمونه گیری سهمیه ای بین سالمندان و پرستاران و کادر اجرایی مرتبط با سالمندان در خانه های سالمندان بخش خصوصی شمیرانات توزیع شده است. درنهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی عامل هایی طراحانه در راستای افزایش انگیزه زندگی سالمندان شناسایی و نام گذاری شدند. همچنین با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون همبستگی بین عامل های به دست آمده بررسی شد. روش تحقیق در پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی بود و جمع آوری اطلاعات در دو مرحله کتابخانه ای و اسنادی، و میدانی و پیمایشی انجام پذیرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن هستند که قوی ترین رابطه بین عامل ها، رابطه بین عامل آرامش و سکوت شخصی با عامل آموزش پذیری و ترغیب پذیری فضاهاست که ضریب همبستگی اش 0/48 است و بعد از آن قوی ترین همبستگی مربوط به رابطه بین عامل های آرامش و سکوت شخصی و آسایش و مطلوبیت محیطی با ضریب همبستگی 0/39 و رابطه بین آرامش و سکوت شخصی و ادراک حس مالکیت با ضریب همبستگی 0/33 است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان بیان کرد که مبحث طراحی تاثیراتی مستقیم در افزایش انگیزه زندگی سالمندان دارد و نمی توان بحث محیط فیزیکی و کالبدی را از مقوله روان شناختی سالمندان جدا دانست.