مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

52
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

4
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

بررسی و مطالعۀ کوشک و چهارباغ تاریخی تخریب شده در محلۀ «آبشاهی» یزد؛ بازیافت طرح و دورۀ تاریخی ساخت

صفحات

 صفحه شروع 13 | صفحه پایان 38

چکیده

 شهر یزد یکی از مهم ترین شهرهای حاشیۀ کویر در ایران است؛ رشته قنواتی تاریخی که از سفره های آب زیرزمینی دامنه های شیرکوه در دو شهر تفت و مهریز تغذیه می کنند, شکل گیری, توسعه و حیات این شهر را تا سده های اخیر تضمین کرده اند. پهنۀ گستردۀ دشت یزد- اردکان, که محور عبور این قنوات است, زمین های مستعد پهناوری را در اختیار ساکنان یزد قرار داده است. در آستانۀ این دشت که عمدتاً مناطق جنوبی و جنوب شرقی شهر محصور و تاریخی یزد را در برمی گیرد, از سدۀ هشتم هجری به بعد طرح پروژه های بزرگی از باغ و باغ پردازی ریخته شد. علاقه و تلاش امرا و حکام, وابستگان دربار و عموم مردم در اجرا و پرداخت دستینه های پرشمار در این ناحیه, زمینۀ شکل گیری و توسعۀ باغ- محله هایی را فراهم کرد که تا اواخر دورۀ قاجاری همچنان هم بر تعداد و هم بر وسعت شان افزوده می شد, اما توسعۀ غیراصولی کالبدی شهر یزد نیز همانند بسیاری از شهرهای تاریخی ایران در طی یک سدۀ اخیر, موجودیت این باغ محلات را به طور جدی و فراگیر تهدید و به صورتی موضعی تخریب کرد. از این روی آنچه که در آغاز مستقل از بدنۀ شهر شکل گرفته بود, ابتدا به تنۀ شهر الحاق و پس از آن با ساخت وسازهای بی رویه به طور تقریبی هویت تاریخی و به طور کامل هویت عملکری اش را از دست داد. تصاویر هوایی قدیمی, بقایایی از حصارهای محیطی این دستینه ها و گاه باقی مانده ای از عمارات میان آنها را به خوبی ضبط کرده اند. این دسته از پدیده های انسانی که هم اکنون کمتر نشانی از آنها برجای مانده, نشان می دهند که طبیعت مصنوع شهر یزد منحصر به باغات مهمی که هم اکنون نیز وجود دارند, نیست, بلکه درگذشته سیمایی متفاوت تر تجربه کرده است.پژوهشی که از نظر می گذرد, با بهره گیری از رهیافت تاریخی و با مطالعه ای که داده های قراین تاریخی را با اسناد تصویری قدیمی تطبیق داده, کوشیده است هویت, ساختار و بانی یکی از این باغات تاریخی را بازیابد. این باغ در همسایگی بلافصل جنوب شرق محدوده ای قرار داشته که هم اکنون حدود محلۀ تاریخی «آبشاهی» یا «نعیم آباد» را معین می کند. برآیند پژوهش نشان می دهد که ساختار معماری موجود, حصار محیطی یک چهارباغ بوده است. در کنارۀ بیرونی جبهۀ شمالی, بقایای نسبتاً سالم تر عمارتی دیده می شود که به منزلۀ عمارت دروازه یا «عالی قاپو» مورد استفاده قرار می گرفته است. در میان چهارباغ, بقایای کوشک دوطبقه ای قابل شناسایی است که از طریق چهار ایوان به چهارباغ و چهارسوی اصلی مجموعه چشم انداز داشته است. الگوی ساختاری این کوشک همان «هشت بهشت» است که در سده های متأخر دوران اسلامی طرح غالب کوشک های چهارباغ ها شده بود.این مجموعه که به نظر می رسد نامش «باغ ارم» بوده, احتمالاً در دورۀ فتحعلی شاه  قاجار و به دست عبدالرضاخان امیرمؤید (حک: 1245-1243 هجری), بیستمین فرزند محمدتقی خان بافقی (حک:1161-1217 هجری) و در واپسین سال از حکومت رسمی اش در یزد یعنی در سال 1245 هجری ساخته شده است.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.

    • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی

  • ثبت نشده است.





    • بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button