Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

468
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

502
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

تحلیل رفتار پایدار آب کشاورزی و شناسایی عامل های موثر بر آن در بین بهره-برداران آب زیرزمینی استان خراسان جنوبی

صفحات

 صفحه شروع 169 | صفحه پایان 184

چکیده

 سابقه و هدف: در سال های اخیر مسئله خشکسالی های مداوم منجر به برداشت بی رویه بهره-برداران کشاورزی از منبع های آب زیرزمینی شده است و متعاقبا تهدید کننده جدی کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی و دوام جریان آن بوده است. از آنجا که رفتار انسان در صدر مشکل-های محیط زیستی قرار دارد, تغییر رفتار بهره برداران نقش مهمی را در بهبود مدیریت منبع-های طبیعی و پایداری محیطی ایفا می کند. بنابراین تحقیق حاضر با هدف تحلیل رفتار پایدار بهره برداران آب کشاورزی و شناسایی عامل های موثر بر آن بر مبنای تئوری رفتاری آیزن در استان خراسان جنوبی صورت گرفت. مواد و روش ها: تحقیق حاضر به شیوه کمّی و از طریق پیمایش صورت گرفت. جامعة آماری این پژوهش در برگیرنده کلیه بهره برداران کشاورزی آب چاه کشاورزی در هفت شهرستان استان با تعداد 49685 می باشد. روش نمونه گیری به شیوه هدفمند خوشه ای چند مرحله ای بوده است. همچنین بر طبق فرمول کوکران 381 نفر بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. تعداد پرسشنامه های تکمیل شده نمونه مورد بررسی 273 نفر بوده است. برای جمع آوری اطلاعات, از پرسشنامه ای ساختارمند استفاده شد, که میزان ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر های مورد بررسی در دامنه 70/0 تا 88/0 به دست آمد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار22 SPSS و 22 AMOS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج و بحث: در حدود 80 درصد از جامعه مورد مطالعه سهمی از آب چاه را تحت مالکیت خود داشتند که از این بین 0/92 درصد آن ها کمتر از 24 ساعت سهم آب از چاه کشاورزی داشتند و همچنین 6 /96 درصد از بهره برداران چاه آب نظام خرده مالکی در زمین های کشاورزی داشتند. نتایج برازش مدل حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که چهار سازه رفتار محیط زیستی برابری, صرفه جویی و بشردوستانه به خوبی رفتار پایدار را می سنجند. بطوری که بیشتر بودن TLI و CLI از 9/0 بیانگر آن است که مدل اندازه گیری از مدل استقلال فاصله گرفته است. همچنین نتایج برازش مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اموس گویای آن بود که متغیر قصد عمل با ضریب56/0 درصد واریانس رفتار پایدار آب زیرزمینی را تبیین می کند. همچنین چهار متغیر هویت محیط زیستی, نگرش نسبت به خشکسالی, هنجار ذهنی و الزام شخصی نیز بعنوان متغیر های تاثیر گذار بر قصد عمل و رفتار مورد بررسی قرار گرفتند. ضرایب به دست آمده حاکی از آن است که نگرش نسبت به خشکسالی 47/0درصد بر قصد عمل پایداری آب زیرزمینی بصورت مستقیم و مثبت تاثیر داشته است. همچنین هنجار ذهنی و الزام شخصی در سطح 05/0 اثر مثبت و غیر مستقیم و هویت محیط زیستی در سطح 05/0 اثر مثبت و مستقیم بر قصد عمل پایداری داشته است. از سوی دیگر مسیر هنجار ذهنی بر الزام شخصی اثر مستقیم و مثبت بوده است. همچنین دو متغیر قصد عمل پایداری و هویت محیط زیستی اثر مستقیم و معناداری بر رفتار پایدار آب زیرزمینی بهره بردار نشان دادند و از سوی دیگر بین مسیر متغیر های نگرش نسبت به خشکسالی, هنجار ذهنی و الزام شخصی اثر غیر مستقیم و معنادار به دست آمد. نتیجه گیری: انجام اقدام های بنیانی در راستای هدف پایداری جریان دوام آب زیرزمینی موجود ضروری به نظر می رسد. از آنجا که تغییر رفتار بهره بردار بعنوان مهمترین عامل در رسیدن به این هدف شناخته شده است و همچنین با توجه به این که رسالت ترویج کشاورزی تغییر رفتار بهره برداران و کمک به تصمیم گیری آن ها در مدیریت منبع های طبیعی می باشد. با مشخص شدن تاثیر متغیر های مورد بررسی بر رفتار پایدار فرد نشان می دهد هر چه بهره بردار آب چاه بینش روشن تری نسبت به پدیده خشکسالی و پیامد های آن داشته باشد بر قصد عمل وی نسبت به مدیریت پایدار منبع های آب کشاورزی در سطح مزرعه تاثیر مثبت تری خواهد داشت. ارائه آموزش های کاربردی در راستای توسعه دانش فنی و نگرش بهره برداران در سه حیطه محیط زیستی, اجتماعی و اقتصادی نسبت به آب زیرزمینی متناسب با ویژگی های جمعیت شناختی بهره برداران می تواند یک عامل پیش برنده در بروز رفتارهای پایدارتر نسبت به آب زیرزمینی باشد.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    بخشی، آزاده، خسروی پور، بهمن، و غنیان، منصور. (1398). تحلیل رفتار پایدار آب کشاورزی و شناسایی عامل های موثر بر آن در بین بهره-برداران آب زیرزمینی استان خراسان جنوبی. علوم محیطی، 17(2 )، 169-184. SID. https://sid.ir/paper/117658/fa

    Vancouver: کپی

    بخشی آزاده، خسروی پور بهمن، غنیان منصور. تحلیل رفتار پایدار آب کشاورزی و شناسایی عامل های موثر بر آن در بین بهره-برداران آب زیرزمینی استان خراسان جنوبی. علوم محیطی[Internet]. 1398؛17(2 ):169-184. Available from: https://sid.ir/paper/117658/fa

    IEEE: کپی

    آزاده بخشی، بهمن خسروی پور، و منصور غنیان، “تحلیل رفتار پایدار آب کشاورزی و شناسایی عامل های موثر بر آن در بین بهره-برداران آب زیرزمینی استان خراسان جنوبی،” علوم محیطی، vol. 17، no. 2 ، pp. 169–184، 1398، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/117658/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی





    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button