مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

769
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

767
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

پاسخ داده های لرزه نگاری به تزریق گاز به مخازن هیدروکربنی با اهداف ازدیاد برداشت و ذخیره سازی زیرزمینی

صفحات

 صفحه شروع 107 | صفحه پایان 126

چکیده

 گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی به صورت مستقل و یا به صورت کلاهک گازی در مخازن نفتی وجود دارد. در کنار آن, گاز با هدف ازدیاد برداشت (IOR/EOR) و یا با هدف ذخیره سازی زیرزمینی, به مخازن هیدروکربنی تزریق می شود. در موارد قابل توجهی از پروژه های تزریق گاز, ناهمگنی (Heterogeneity) مخازن زیرزمینی و وجود گسل ها, باعث حرکت گاز به مکان ها و لایه های ناخواسته می شود که باعث عدم تأمین هدف اصلی پروژه می گردد. برای رفع این نگرانی و پایش (Monitoring) تزریق گاز زیرزمینی با اهداف ازدیاد برداشت و یا ذخیره سازی, از داده های لرزه نگاری چهار بعدی استفاده می شود که در حقیقت تکرار لرزه نگاری سه بعدی در زمان های متوالی است. در سال های اخیر موفقیت های قابل توجهی از کاربرد این تکنیک نسبتاً جدید ارائه شده است. با وجود این موفقیت های کیفی, مشکلات فراوانی در زمینه محاسبات کمی در صورت وجود گاز در مخازن زیرزمینی گزارش شده است. مبنای این مشکلات پاسخ کاملاً غیر خطی گاز به پارامترهای کشسانی سنگ از قبیل سرعت صوت بوده است. در صورت تزریق گاز به سنگ های حاوی آب و همچنین نفت, کاهش شدیدی در سرعت صوت به ازای افزایش چند درصد گاز ایجاد می شود؛ اما با افزایش بیشتر اشباع شدگی گاز, تغییری در سرعت صوت ایجاد نمی شود. این مورد باعث نتیجه گیری کلی عدم کارایی داده های لرزه نگاری برای محاسبه تغییرات اشباع شدگی گاز شده است. در این کار پژوهشی, اقدام به درک توزیع و پراکندگی گاز در داخل مخازن هیدروکربنی و در مقیاس مخزن گردید و مشاهده شد که توزیع گاز در مقیاس مخزن متفاوت از توزیع آن در مقیاس آزمایشگاهی است. با تزریق گاز به مخازن هیدروکربنی, گاز به قسمت های بالای مخازن مهاجرت کرده و در زمان اندکی, به اشباع شدگی ثابتی با نام اشباع شدگی گاز بیشینه (برابر1-Swir ) می رسد. با ادامه تزریق گاز, ضخامت گاز از بالای مخزن و به سمت پایین شروع به افزایش می کند ولی اشباع شدگی گاز ثابت می ماند؛ بنابراین تنها متغیر موجود, ضخامت گاز خواهد بود و بر خلاف مقیاس آزمایشگاهی, اشباع شدگی گاز تقریباً ثابت است. این مشاهده باعث ارائه پاسخ های مناسب برای لرزه نگاری چهاربعدی (و همچنین سه بعدی) شد. دو نشانگر اصلی لرزه نگاری چهاربعدی, تغییرات دامنه (Amplitude Change) و شیفت زمانی (Timeshift) برای این کار انتخاب شدند. این پاسخ ها به صورت تحلیلی استخراج شده و به صورت عددی بررسی گردیدند. صحت معادلات ارائه شده با استفاده از مدل های مختلف با ضخامت ها و ناهمگنی های متفاوت بررسی شدند و مشاهده شد که برای تزریق گاز به مخازنی با کیفیت متوسط تا خوب, پاسخ نشانگرهای لرزه نگاری به ضخامت گاز تزریق شده (و یا حجم گاز تزریق شده) به صورت خطی می باشد؛ بنابراین داده های لرزه نگاری قادر به نشان دادن حجم گاز تزریق شده در قسمت های مختلف به صورت کمی است. صحت نتایج اخذ شده در این کار تحقیقی نیاز به مطالعه بیشتر در مخازن با کیفیت پایین (تخلخل و تراوایی بسیار پایین) دارد.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    فلاحت، رضا. (1397). پاسخ داده های لرزه نگاری به تزریق گاز به مخازن هیدروکربنی با اهداف ازدیاد برداشت و ذخیره سازی زیرزمینی. مجله ژئوفیزیک ایران، 12(1 )، 107-126. SID. https://sid.ir/paper/133856/fa

    Vancouver: کپی

    فلاحت رضا. پاسخ داده های لرزه نگاری به تزریق گاز به مخازن هیدروکربنی با اهداف ازدیاد برداشت و ذخیره سازی زیرزمینی. مجله ژئوفیزیک ایران[Internet]. 1397؛12(1 ):107-126. Available from: https://sid.ir/paper/133856/fa

    IEEE: کپی

    رضا فلاحت، “پاسخ داده های لرزه نگاری به تزریق گاز به مخازن هیدروکربنی با اهداف ازدیاد برداشت و ذخیره سازی زیرزمینی،” مجله ژئوفیزیک ایران، vol. 12، no. 1 ، pp. 107–126، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/133856/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی





    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button