مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

66
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

36
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

مدل تدوین خط مشی های محیط‏زیستی در راستای تحقق توسعه پایدار

صفحات

 صفحه شروع 112 | صفحه پایان 127

چکیده

 مقدمه: کاهش کیفیت محیط‏زیست, سبب افزایش نگرانی های عمومی در مورد مسائل محیط‏ زیستی شده است. در این راستا, یکی از چالش های بزرگ برای سیاستگذاران در قرن بیست و یکم, حتی در سبزترین کشورها, شناخت دقیق علل کم اثر شدن یا شکست سیاست های محیط‏زیستی برای رویارویی با این مشکلات است. طبق شاخص عملکرد محیط ‏زیست جهانی در سال 2022, کشور ایران در بین 180 کشور, رتبه 133 را اتخاذ کرده که در جایگاه مناسب جهانی قرار نداشته و با بحران های متعدد محیط ‏زیستی از جمله تغییر کاربری اکوسیستم ها, نابودی تنوع زیستی, افزایش ریزگردها, خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها, کاهش منابع آبی, فرونشست زمین و آلودگی هوا و خاک مواجه است. به نظر می رسد ضعف برنامه های توسعه, سیاست های کلی محیط‏زیست, به­روز نبودن قوانین و مقررات محیط‏زیستی و عدم هماهنگی و همکاری کافی ارگان ها و سازمان ها, اهمیت خط مشی گذاری محیط‏زیستی جهت حل این بحران های روزافزون دو چندان می شود. بدین منظور پژوهش حاضر با توجه به اهمیت مرحله تدوین در فرایند خط مشی گذاری عمومی, در نظر دارد مدلی جهت تدوین خط مشی های محیط‏زیستی کشور به منظور حل معضلات محیط‏زیستی و کاهش آلودگی های محیطی کشور پیشنهاد و ارائه دهد.مواد و روش ها: رویکرد این پژوهش, کیفی, روش گردآوری داده ها, کتابخانه ای و میدانی و ابزار گردآوری داده ها, فیش برداری و مصاحبه با خبرگان است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها, از راهبرد تحلیل مضمون به عنوان یکی از راهبردهای پژوهش کیفی استفاده شد. کدگذاری و فرایند تحلیل مضمون پژوهش حاضر بر اساس روش براون و کلارک که فرایند گام به گام و جامعی جهت تحلیل مضمون است, صورت گرفت. مطابق روش نمونه گیری هدفمند, مصاحبه با 13 خبره شامل اساتید دانشگاه, پژوهشگران محیط‏زیست, مدیران سازمان حفاظت محیط‏زیست و مدیران مرتبط با حوزه خط مشی گذاری محیط‏زیست انجام شد. ملاک پایان مصاحبه ها, اشباع مضمونی بود. به منظور بررسی قابلیت اعتماد یا پایایی, کدگذاری مصاحبه های صورت گرفته از شاخص پایایی بازآزمون (Test-Retest) استفاده شده است. در پایایی بازآزمون از میان مصاحبه های صورت گرفته, چند مصاحبه به­صورت نمونه انتخاب و کدهای مشخص شده در دو فاصله زمانی باهم مقایسه شدند.نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مدل تدوین خط مشی های محیط زیستی در راستای تحقق توسعه پایدار شامل هشت مضمون اصلی است. این مضامین عبارتند از عوامل اقتصادی, عوامل اجتماعی, عوامل محیط زیستی, عوامل سیاسی, الزامات حقوقی, ظرفیت نهادی, بازیگران مؤثر در تدوین خط مشی های محیط­زیستی و فرایند تدوین خط مشی های محیط زیستی. هر یک از این مضامین نقش مهمی در توسعه خط مشی ایفا می کنند. تلاش برای حل مسائل محیط زیستی بدون یک رویکرد جمعی نسبت به این مضامین, احتمالاً ناکارآمد خواهد بود. رویکرد تکه تکه برای پیاده سازی هر یک از این مضامین می تواند منجر به اختلال در توسعه و آسیب جدی به منابع محیط زیستی شود. نتایج تأکید می کند که برای پاسخگویی مؤثر به چالش های محیط زیستی و حرکت به سمت توسعه­ پایدار, نیاز به یک رویکرد جامع است که تمام این عوامل را مد نظر قرار دهد.بحث: برای مقابله مؤثر با بحران های محیط زیستی, باید یک رویکرد کل نگرانه در تدوین خط مشی های محیط زیستی اتخاذ شود. باید عوامل اجتماعی, سیاسی, حقوقی و نهادی به دقت مد نظر قرار گیرند تا از چالش ها و پیچیدگی های جدی جلوگیری شود. مشارکت فعال سازمان های اجتماعی, سازمان های غیردولتی, شهروندان و بهره برداران محلی در تدوین خط مشی های محیط زیستی می تواند نقش مهمی در حل مشکلات محیط زیستی ایفا کند. این امر نیازمند نه تنها بازسازی ساختارهای نهادی برای تقویت حاکمیت محیط زیستی است, بلکه نیازمند بازبینی در نظام حقوقی موجود برای اطمینان از مناسب بودن آن برای تدوین خط مشی هاست. همچنین ترکیب سیاست های پایین به بالا و بالا به پایین برای بهبود شاخص های عملکرد محیط زیستی الزامی است. فرصت های پایین به بالا از جوامع محلی و جامعه مدنی, همراه با مشارکت بالا به پایین از قوه مقننه, اجرایی و قضائیه, برای شکل گیری سیاست های مؤثر حیاتی هستند.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.

    • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button