مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

208
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

6
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

واکاوی روند تغییرپذیری زمانی و مکانی دهه های خشکسالی در ایران

صفحات

 صفحه شروع 110 | صفحه پایان 127

چکیده

 مقدمه: موقعیت جغرافیایی و سرزمینی ایران و دور بودن از منابع رطوبتی, این کشور را به کمربندی خشک و نیمه خشک تبدیل نموده است. وقوع خشکی و خشکسالی پدیده ی ذاتی سرزمین ایران بوده است. خشکسالی وضعیتی گذرا و برگشت­ پذیر از اقلیم است که بسیاری به اشتباه آن را واقعه ای تصادفی و نادر می پندارند. این پدیده در تمامی مناطق اقلیمی می تواند رخ دهد به همین دلیل مشخصات آن در مناطق مختلف متفاوت است. در همین راستا هدف از این مطالعه بررسی پایش خشکسالی های ایران و رفتار حاکم بر آن ها در دهه های مختلف است.مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش های آماری و کمی انجام شد. برای انجام این پژوهش داده های بارش 411 ایستگاه سینوپتیک, 3303 باران سنجی و 546 ایستگاه کلیماتولوژی, طی باز بلن دمدت 51 ساله1970 تا 2020 استخراج شده است. با استفاده از روش های معتبر ارزیابی, بهترین روش میان یابی, کریجینگ تشخیص داده شد. همچنین شبکه یا ماتریسی برای هر نقشه بارش روزانه 4260×18628 انتخاب شد. بدین ترتیب تعداد 18628 نقشه روزانه با 30459 یاخته شکل گرفت. ارزش یاخته ها برای نقشه های مذکور در مقیاس سالانه به صورت یک ماتریس 51× 30459 تشکیل شد. این ماتریس مبنای محاسبات بعدی قرار گرفت. بعد از تشکیل پایگاه داده ای برای محاسبه شاخص خشکسالی از معادلات آماری وابسته با الگوریتم شاخص SPEI استفاده شده است. نهایتاً برای 5 دوره مختلف نقشه های مربوط با استفاده از نرم افزار GIS به پهنه ها­ی­ تر و خشک تبدیل و تحلیل گردید. برای بررسی نوسان دوره ها از آزمون تحلیل روند من- کندال استفاده شد.نتایج: نتایج حاصل از وضعیت خشکسالی طی پنج دهه ­ی مختلف بیانگر این است که به جز در دهه سوم (1991 تا 2000) در سایر دهه های دیگر خشکسالی در اکثر مناطق ایران حاکم بوده است. از طرف دیگر به سمت دهه های اخیر منتهی به 2020 شدت خشکسالی ها به ویژه در بخش های زاگرس میانی که همواره بعد از ناحیه خزری جز مناطق پربارش ایران بوده است به شدت زیاد شده است. دوره های پنجم و چهارم به ترتیب خشک ترین دوره ها در بین دوره های مورد بررسی بوده اند. به عبارت دیگر در دهه های اخیر خشکسالی ها در وسعت و نیز شدت بیشتری ظاهر شده اند. بررسی ها نشان داد که تمامی سطح کشور روند افزایشی خشکسالی را تجربه کرده است. این روند افزایشی در برخی نواحی مانند خوزستان شدیدتر بوده است. طولانی ترین نوسانات (9 ساله) در بخشی از استان های سیستان و بلوچستان و زنجان به وقوع می پیوندد و غالب ترین نوسانات حاکم بر خشکسالی های ایران از نوع کوتاه مدت 2 تا 4 ساله بوده است. این وضعیت می تواند برای ایران که قطب تولیدی کشاورزی ایران همواره در امتداد کوه های زاگرس است بسیار نگران کننده است.بحث: خشکسالی و درجه رخداد آن مربوط به پهنه خاصی از کشور نیست و به تناوب تمامی بخش های کشور در معرض رخداد این پدیده تصادفی قرار خواهد گرفت. بنابراین در تمامی سطح کشور خشکسالی ها روند افزایشی داشته اند. کمترین روند افزایشی در قسمت هایی از مرکز و نواحی بیابانی, بخشی از سواحل جنوبی, بخشی از غرب, شمال غرب و نیز پهنه های کوچکی در شمال شرق دیده می شود. بالاترین روند افزایشی خشکسالی ها نیز در جنوب غرب کشور در استان خوزستان به چشم می خورد. در جنوب غرب, غرب, شمال شرق, بخشی از مرکز و قسمتی از استان های کرمان و سیستان و بلوچستان نیز روند افزایشی 8/0 – 6/0 داشته اند. 67/43 درصد از سطح کشور نیز روند 4/0 – 2/0 را تجربه می کند نتایج نهایی این مطالعه نشان دهنده ی وجود روند افزایشی خشکسالی ها در 60 درصد از مساحت کشور است.

چندرسانه ای

  • ثبت نشده است.

    • استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.

    • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button