مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

12
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

5
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

شناسایی و بررسی اتنوبوتانی گیاهان خوراکی وحشی مرتعی شهرستان شاهرود (مورد مطالعه: مراتع بخش بسطام در شمال شرق استان سمنان)

صفحات

 صفحه شروع 107 | صفحه پایان 128

چکیده

 سابقه و هدفگیاهان خوراکی وحشی در طول تاریخ بخش مهمی از رژیم غذایی انسان بوده و هنوز هم در امنیت غذایی مقرون به صرفه و پذیرش آنها بالاست. براساس نتایج تحقیقات, این گیاهان وسیله ای برای بقاء در زمان کمبود مواد غذایی, مکمل رژیم غذایی روزانه, تأمین منبع درآمد در جمعیت های در حال توسعه و به عنوان بخشی از هویت جوامع محلی بشمار می روند, همچنین می توانند منابع ژنتیکی مهمی را برای به دست آوردن محصولات جدید که عملکرد و طعم بهتری دارند فراهم کنند. در مدیریت اکوسیستم های طبیعی, ارزش حفظ و بهره­برداری از گیاهان دارویی و خوراکی مراتع یکی از مهمترین ارزش­های مراتع است. در همین راستا, این مطالعه به منظور شناسایی و مستندسازی دانش اتنوبوتانی مرتبط با گیاهان خوراکی وحشی مراتع بخش بسطام که در زندگی اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی مورد استفاده قرار می گیرد انجام شد. منطقه ای که تنوع گسترده ای از این گیاهان, بخش قابل توجهی از رژیم غذایی را در بین جوامع محلی به خود اختصاص داده است.مواد و روش هااین پژوهش به منظور ثبت گیاهان خوراکی وحشی مراتع بخش بسطام که از مراتع ییلاقی استان سمنان است انجام شد. بررسی های میدانی در سال های 1400 و 1401 انجام گردید و دانش بومی گیاه شناسی با استفاده از مشاهدات میدانی, مشاهدات مشارکتی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته از 44 مصاحبه شونده در 12 روستای منطقه در طول کارهای میدانی ثبت شد. بدین منظور از شاخص فراوانی نسبی نقل قول (RFC) و ارزش استفاده (UV) به عنوان شاخص های کمی برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد.نتایجدر مجموع 39 گونه گیاه خوراکی وحشی متعلق به 16 خانواده گیاهی و 29 جنس شناسایی گردید. بزرگ ترین خانواده های گیاهی منطقه از نظر تعداد گونه عبارتند از: Lamiaceae (7 گونه گیاهی), Asteraceae (6 گونه) و Amaryllidaceae و Apiaceae (هریک با 5 گونه). گیاهان علفی فرم رویشی غالب منطقه بودند و از بین بخش های گیاهی برگ های جوان (21 گونه) پراستفاده ترین بخش گیاهی و به دنبال آن اندام های هوایی جوان (16 گونه) بود. همچنین بررسی ها نشان داد از بین حالت های مختلف مصرف نیز بیشتر گونه های خوراکی به صورت پخته شده (30 گونه) استفاده می شوند. از سویی سن جوامع بهره بردار رابطه مثبتی با دانش سنتی در استفاده از گیاهان خوراکی وحشی در منطقه مورد مطالعه داشت و زن ها به نسبت مردان سطح بالاتری از دانش بومی در بهره گیری از گیاهان خوراکی وحشی را داشتند. در بین گونه های شناسایی شده, تره کوهی) (Allium iranicum, پیاز چتری (Allium umbilicatum), شِنگ (Tragopogon graminifolius), ترتیزک شور (Lepidium draba) و گزنه (Urtica dioica), دارای بالاترین ارزش استفاده (UV) بودند.نتیجه گیرییافته های این مطالعه سهم قابل توجهی در شناسایی, حفظ و استفاده از گیاهان خوراکی وحشی در منطقه مورد مطالعه به عنوان منبع غذایی می تواند داشته باشد و از آنجایی که هیچ گونه مطالعه اتنوبوتانی از شهرستان شاهرود به ویژه در مورد گیاهان خوراکی وحشی گزارش نشده است, به نظر می رسد نتایج این مطالعه بتواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد گیاهان خوراکی وحشی از مراتع این شهرستان در اختیار قرار دهد. همچنین شناسایی این گیاهان برای راهبرد های حفاظت و استفاده پایدار نیازمند همکاری نزدیک با جوامع محلی است که استفاده کنندگان اصلی این گیاهان هستند.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.

    • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button