Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

816
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

587
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

مطالعه تطبیقی مصورسازی سه نسخه خطی از «کتاب الحیل» بدیع الزمان جزری

صفحات

 صفحه شروع 107 | صفحه پایان 123

چکیده

 بدیع الزمان جزری, دانشمند, مهندس, طراح و هنرمند خلاق سده ششم هجری در تمدن اسلامی بوده که 50 دستگاه خودکار را در کتاب "الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعت الحیل" مشهور به "کتاب الحیل" بههمراه مصورسازی شرح داده است. این کتاب که سندی از توانمندی علمی, مهندسی و هنری او است, بارها نسخه برداری و بهره برداری شده است؛ به گونه ای که حداقل 20 نسخه از آن در موزههای دنیا وجود دارند. اما پژوهش هایی که در کشور ما درباره وی و کتاب مصور او خصوصاً با رویکرد تاریخ هنر انجام شده, محدود و ناکافی هستند؛ در حالی که این کتاب, هم از حیث مصورسازی در نسخه های خطی متعدد, هم از لحاظ شیوه طراحی محصول و هم به واسطه پرداختن به ابزارهای موسیقیایی, از لحاظ تاریخ هنر حائز اهمیت است. در این پژوهش که روش آن توصیفی و تحلیلی است, با هدف مطالعه شیوه های مصورسازی کتاب جزری, دادههای کتابخانهای گردآوری شده و نسخههای خطی تاریخی مورد مشاهده, تحلیل و تطابق قرار گرفته اند. جامعه مورد مطالعه این پژوهش, نگارهها و مصورسازیهای کتاب جزری در سه نسخه خطی آن (نسخه مورخ 715 هجری, نسخه 3306 برلین و نسخه 2477 پاریس) بوده که به عنوان نمونه, به صورت غیراحتمالی, 3 نگاره از آنها انتخاب شده و در نُسخ سه گانه, به صورت تطبیقی مطالعه شده اند. سؤال اصلی این تحقیق که هدف پژوهش را مشخص میکند این است که در مصورسازی نسخه های مختلف کتاب جزری, از چه شیوه های هنری استفاده شده است؟ در خلال پژوهش, به این سؤالات نیز پاسخ داده میشود که؛ چه تفاوتها و شباهتهایی میان تصاویر نسخ گوناگون این کتاب وجود دارند؟ مصورسازی کتاب جزری در طی زمان, چه سیر تحولی را طی کرده است؟ و نسخه های گوناگون آن, چه ویژگی هایی دارند؟ لذا, به بررسی نسخههای خطی مذکور پرداخته شد و مشخص شد که نسخه خطی مورخ 715 هجری, کاملاً هنرمندانه و بر اساس مکتب نگارگری عباسی, کتاب آرایی شده است؛ اما هر چه از زمان نگارش این کتاب فاصله گرفته شد, از جنبه های هنری تصاویر کاسته شد؛ به طوری که تصاویر دو نسخه دیگر, تبدیل به مصورسازی های فنی و هندسی شده و ارزشهای هنری بسیار کمتری نسبت به نسخه 715 هجری دارند.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    خراسانی زاده، محمد. (1398). مطالعه تطبیقی مصورسازی سه نسخه خطی از «کتاب الحیل» بدیع الزمان جزری. مطالعات تطبیقی هنر، 9(17 )، 107-123. SID. https://sid.ir/paper/205470/fa

    Vancouver: کپی

    خراسانی زاده محمد. مطالعه تطبیقی مصورسازی سه نسخه خطی از «کتاب الحیل» بدیع الزمان جزری. مطالعات تطبیقی هنر[Internet]. 1398؛9(17 ):107-123. Available from: https://sid.ir/paper/205470/fa

    IEEE: کپی

    محمد خراسانی زاده، “مطالعه تطبیقی مصورسازی سه نسخه خطی از «کتاب الحیل» بدیع الزمان جزری،” مطالعات تطبیقی هنر، vol. 9، no. 17 ، pp. 107–123، 1398، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/205470/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی

  • ثبت نشده است.





    •  بازگشت به بالا