مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

429
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

229
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

تحلیل فرآیند تولید محصول زعفران در نواحی روستایی با رویکرد جنسیتی (مطالعة موردی: شهرستان های تربت جام و باخرز)

صفحات

 صفحه شروع 95 | صفحه پایان 110

چکیده

 1. مقدمه بی عدالتی جنسیتی در طراحی و اجرای برنامه های توسعه ی نواحی روستایی باعث شد تا توجه به بحث مهم تحلیل جنسیتی جلب شود. در این راستا پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت نظام های زعفران کاری شهرستان های تربت جام و باخرز را به لحاظ تحلیل جنسیتی و نقش زنان روستایی در تولید این محصول و منافع حاصل از آن, مورد بررسی قرار داده است. واژه جنسیت یک مفهوم اجتماعی است که شامل رفتارها, نقش های اجتماعی و اندیشه های اجتماعی است که فرهنگ حاکم بر هر جامعه به عهده دو جنس زن و مرد می گذارد. در این پژوهش, تحلیل جنسیتی شامل تحلیل کلیه ی فعالیت ها و نقش های زنان و مردان در فرآبند تولید (کاشت, داشت و برداشت ) زعفران و نیز تحلیل وضعیت زنان و مردان از نظر منافع مرتبط با این فعالیت است. 2. مبانی نظری تحقیق مفهوم جنسیت, پنج دهه پیش به محتوای توسعه راه یافت و به دنبال آن رویکردهای متفاوت برای دستیابی به توازن جنسیتی در جهان مطرح گردید. تحلیل جنسیتی نوعی روش شناسی است که تصویر جامعی از سهم و نقش زنان و مردان را در جامعه مورد نظر به نمایش می گذارد. در این اطلاعات مبتنی بر تفکیک جنسیت افراد به عنوان واحد تحلیل گردآوری می شوند. فرض اصلی رهیافت تحلیل جنسیتی این است که لزوما" همه ی اعضای خانواده به صورت برابری در کلیه منابع به دست آمده توسط کل خانواده سهیم نیستند. تحلیل جنسیتی به سوال هایی مانند چه کسی چه کار می کند؛ چه کسی مالک چیست؛ چه کسی تصمیم می گیرد, چه کسی از نتیجه تصمیم ها بهره مند می شود, و چه کسی بازنده است پاسخ می گوید. تحلیل جنسیتی به شیوه تقسیم قدرت, مسئولیت و حق می پردازد. 3. روش تحقیق جامعه آماری این پژوهش روستاهای شهرستان های تربت جام و باخرز می باشند. این شهرستان ها در جنوب شرقی استان خراسان رضوی واقع شده اند و از مناطق مهم کشت زعفران در این استان هستند. برای انجام این تحقیق به طور هم زمان از روش تحقیق کمّی و کیفی بهره گرفته شد تا بتوانیم واقعیت های بیشتری را کشف نماییم. بدین منظور, برای کسب اطلاعات اولیه از روش تحقیق توصیفی و کتابخانه ای استفاده گردید, هم چنین پرسشنامه ای برای خانوارهای زعفران کار تهیه و حدود 252 پرسشنامه از زعفران کاران در جامعه نمونه تکمیل گردید. تا به کمک آن سهم گروه های مختلف جنسی و سنی در مراحل مختلف تولید و فروش زعفران مشخص شود. داده ها با آزمون های T-TEST, MANOVA و دانکن با نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت. جهت تعیین سهم و نقش زنان و مردان از متغیرهای مشارکت فیزیکی اعضای خانواده بهره بردار و کارگران و متغیر میزان بهره مندی از منافع حاصله از تولید, استفاده شد. 4. یافته های تحقیق یکی از اهداف این پژوهش تعیین میزان مشارکت فیزیکی زنان و مردان در فرآیند تولید زعفران (شامل کاشت, داشت, برداشت, فرآوری و بازاریابی) می باشد. یافته ها نشان می دهد میانگین مشارکت زنان در امور کاشت امتیاز 16/0 از 1 را به خود اختصاص داده در حالی که این رقم برای مردان 84/0 است. در مرحله داشت سهم زنان در جمع آوری علف های هرز 2/32 درصد می باشد. میانگین مشارکت زنان در امور داشت امتیاز 12/0 از 1 را به خود اختصاص داده در حالی که این رقم برای مردان 88/0 است. میانگین مشارکت زنان در امور برداشت امتیاز 55/0 از 1 می باشد که این رقم برای مردان 45/0 است. میانگین مشارکت زنان در امور فرآوری 49/0 از 1 و در بازاریابی 15/0 می باشد که این رقم برای مردان به ترتیب 51/0 و 85/0 بوده است. به طور متوسط میزان مشارکت زنان موجود در نمونه در فرایند تولید زعفران 28/0 از سقف یک امتیاز است که بیشترین میزان مشارکت برحسب معیار فوق در مرحله برداشت با 55/0 و فرآوری با 49/0 مشاهده شده است. در مرحله داشت و بازاریابی مشاهده شده که زنان به ترتیب با 12/0 و 15/0 درصد کمترین مشارکت را دارا بوده اند. در وجین کردن و هرس گیاهان, زنان از نیروهای اصلی به حساب می آیند و بالاخره در مرحله برداشت, تقریبا می توان گفت نقش زنان در چیدن گل زعفران تعیین کننده است. هدف دیگر پژوهش, بررسی وضعیت دسترسی دو جنس به منافع مرتبط با زعفران است. بر اساس یافته ها ی پژوهش مشاهده می گردد به طور متوسط مرد خانواده 16/74 درصد درآمد حاصل از تولید و فروش زعفران را به خود اختصاص می دهد. 5. بحث و نتیجه گیری بین میزان مشارکت مردان (مرد خانواده, پسران خانواده و کارگران مرد) و زنان (همسر, دختران خانواده و کارگران زن) تفاوت معنی داری وجود دارد. میزان مشارکت مردان (24/0) به طور معنی داری از میزان مشارکت زنان در تولید زعفران (094/0) بیشتر بوده است. بین میزان بهره مندی مردان) و زنان تفاوت معنی داری وجود دارد. یافته های استنباطی نشان گر وجود اختلاف معنادار بین مشارکت و درآمد حاصل از زعفران در بین دو جنس است. علاوه بر این میزان دسترسی مردان به منابع خارج بسیار بیش تر از زنان روستایی می باشد. نتیجه تحلیل جنسیتی محصول زعفران این دو شهرستان نیز نشان داد که هرم قدرت تصمیم گیری از سرپرست خانواده یعنی مردان و پسران شروع و به زن و دختران خانواده ختم می شود, یعنی مردان بیش ترین حق تصمیم گیری را دارند. بعد از آنان, پسران خانواده و در پایان زنان (مادر ) و دختران خانواده قرار دارند. در جامعه مورد پژوهش مشاهده گردید که هنوز زنان روستایی با اندک معلومات کسب شده از خانواده و محیط محدود و بسته ی زندگی خود, به کشاورزی با شیوه ی سنتی اشتغال دارند, در حالی که با حجم کشاورزی در شهرستان های تربت جام و باخرز حکم می کند که خود از آموزش های حرفه ای اولیه و تکمیلی برخوردار باشند.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    اکبراقلی، فرحناز، و نوری، مرضیه. (1397). تحلیل فرآیند تولید محصول زعفران در نواحی روستایی با رویکرد جنسیتی (مطالعة موردی: شهرستان های تربت جام و باخرز). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، 8(1 (پیاپی 24) )، 95-110. SID. https://sid.ir/paper/236477/fa

    Vancouver: کپی

    اکبراقلی فرحناز، نوری مرضیه. تحلیل فرآیند تولید محصول زعفران در نواحی روستایی با رویکرد جنسیتی (مطالعة موردی: شهرستان های تربت جام و باخرز). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)[Internet]. 1397؛8(1 (پیاپی 24) ):95-110. Available from: https://sid.ir/paper/236477/fa

    IEEE: کپی

    فرحناز اکبراقلی، و مرضیه نوری، “تحلیل فرآیند تولید محصول زعفران در نواحی روستایی با رویکرد جنسیتی (مطالعة موردی: شهرستان های تربت جام و باخرز)،” پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، vol. 8، no. 1 (پیاپی 24) ، pp. 95–110، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/236477/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button