مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

1,437
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

1,045
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

سازوکارهای تنظیم خلوت در خانه های برون گرای گیلان (نمونه موردی: خانه های روستایی)

صفحات

 صفحه شروع 103 | صفحه پایان 119

چکیده

 خلوت به عنوان نیازی انسانی, حاصل تنظیم تعامل بین انسانها در محیط است؛ که تحت تأثیر الگوهای جاری فعالیّت و زمینه ی فرهنگی, خلوت مطلوب را سبب می شود. تنظیم خلوت در خانه های ایران, از ویژگی های بنیادین معماری ایرانی است که تأثیر بسزایی در شکل گیری سازمان فضایی و عناصر کالبدی خانه های سنتی داشته است. با این حال, تنوع اقلیمی و فرهنگی در گستره ی جغرافیایی ایران, گونه های متفاوتی از خانه ایرانی را موجب شده و شرایطی از این دست, در شهرهای حاشیه ی دریای خزر سبب شکل گیری معماری برون گرا گردیده است. معماری برونگرای خانه های روستایی گیلان به گونه ای متفاوت خلوت مطلوب را, مطابق با ضروریات اعتقادی اسلامی و فرهنگ بومی, در بناها مهیا کرده و حریم فضاهای درون خانه را تأمین نموده است. به عبارت دیگر, ویژگی های تنظیم خلوت در این خانه ها از نظر ساختار فضایی و عناصر معمارانه منحصر به فرد بوده و متفاوت با خانه های درون گرا در نواحی مرکزی ایران است. راهکارهای معمارانه ی این گونه از خانه ها در تأمین و تنظیم خلوت, تاکنون مورد مطالعه ی پژوهشگران قرارنگرفته است. به همین جهت, این مقاله به تشریح و تبیین تنظیم خلوت و سازوکارهای آن می پردازد و چگونگی تحقق خلوت مطلوب را در آثار شاخص معماری برون گرا, در خانه های روستایی گیلان جستجو می کند. این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی, ساختار فضایی و ویژگی های معمارانه ی بناهای منتخب را شناسایی کرده است. سپس, پژوهشگران از طریق حضور همراه با مشارکت در میدان تحقیق و نگریستن از عینک ساکنین به ادله ی نهفته در پس رفتار ها و کنش های قلمروپایی ایشان دقت کرده اند و سعی در آشکارسازی معانی عمیق داده های تجربی حاصل از مصاحبه ها و مشاهدات داشته اند و به «توصیف ضخیم» از پدیده مورد نظر دست یافته اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تنظیم خلوت نقش مهمّی در شکل گیری ساختار فضایی و عناصر معماری خانه های برون گرا ایفا می کند. وجود درختان و پرچین1 در اطراف حیاط تا حدودی مانع دید به داخل و سبب محصوریّت فضایی می گردد و مرز خانه, مزرعه و شالیزار را معیین می کند. ورودی با چرخشی, سبب شکستن دید به درون بنا می شود و در نتیجه, ارتباط بصری به داخل بنا از بین می رود. بَلته2 مانع ورود غیر به خانه می شود. همچنین قرارگیری پله ها در محور فرعی, سبب شکستگی و کاهش دید هنگام ورود به اتاق است. ایوان و کوتوم3 و اسبو4 در جلوی اتاق ها, موجب تعدد فضایی و همچنین مرحله بندی برای حضور افراد به خانه می شود. اصولاً تَلار5 و تَلاراتاق6 که محل پذیرایی مهمان است, در طبقه ی بالا قرار می گیرد و یُلَ که7 و جیربن8 که آشپزخانه و محل زندگی خانواده است در طبقه ی همکف یا نیم طبقه ی اول جای می گیرد. این عناصر ضمن عملکرد اصلی خود سبب تسلسل ارتباطی, عدم اشرافیت بصری و محصوریّت فضایی می شوند و بدین ترتیب حوزه ی خصوصی خانواده حفظ می گردد.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    جباران، فاطمه، طلیسچی، غلامرضا، دیماری، نیما، و دری، علی. (1397). سازوکارهای تنظیم خلوت در خانه های برون گرای گیلان (نمونه موردی: خانه های روستایی). پژوهش های معماری اسلامی، 6(4 (پیاپی 21) )، 103-119. SID. https://sid.ir/paper/248362/fa

    Vancouver: کپی

    جباران فاطمه، طلیسچی غلامرضا، دیماری نیما، دری علی. سازوکارهای تنظیم خلوت در خانه های برون گرای گیلان (نمونه موردی: خانه های روستایی). پژوهش های معماری اسلامی[Internet]. 1397؛6(4 (پیاپی 21) ):103-119. Available from: https://sid.ir/paper/248362/fa

    IEEE: کپی

    فاطمه جباران، غلامرضا طلیسچی، نیما دیماری، و علی دری، “سازوکارهای تنظیم خلوت در خانه های برون گرای گیلان (نمونه موردی: خانه های روستایی)،” پژوهش های معماری اسلامی، vol. 6، no. 4 (پیاپی 21) ، pp. 103–119، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/248362/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی

  • ثبت نشده است.





    •  بازگشت به بالا