مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

843
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

693
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

بررسی تطبیقی مساله شفاعت از منظر حکمت متعالیه، اشاعره(با محوریت آراء فخررازی) و معتزله(با محوریت آراء قاضی عبدالجبار) با توجه به آیات قرآن کریم

صفحات

 صفحه شروع 223 | صفحه پایان 241

چکیده

 شفاعت از مباحث تفسیری-کلامی است که آیات قرآنی سبب طرح آن در میان متفکران اسلامی گردیده است. مباحث مربوط به شفاعت را می توان به دو دسته کلی شفاعت کنندگان و شفاعت شوندگان تقسیم نمود. اشاعره و معتزله پیامبر اسلام(ص) را شفاعت کننده می دانند و در مورد سایر شافیان نظریه خاصی ارائه ننموده اند. در مقابل, ملاصدرا موجودات متقدم در قوس نزول(مجردات عقلی) و صعود(انسانهای کامل) را به دلیل واسطه فیض بودن, شفاعت کننده انسانها و هادیان آنها به سوی خداوند هستند. پیامبر اسلام(ص) نیز به دلیل جامعیت اسمائی فاتح باب شفاعت است. معتزله شفاعت را در ازدیاد نعمت های مومنان بهشتی؛ و اشاعره آنرا در کاستن عذاب فاسقان و ظالمان نیز فراگیر می دانند. ملاصدرا ضمن نقادی نظریه معتزله, شفاعت را در کاسته شدن عذاب دوزخیان نیز موثر می داند. البته در صورتی که افعال ناپسند آنها ملکه راسخ نگشته باشد. کلید واژگان: شفاعت, معتزله, اشاعره, ملاصدرا, مومن, فاسق. تازه های تحقیق شفاعت ازجمله مباحث کلامی است که متفکران مسلمان با الهام گیری از آیات قرآن اتفاق نظر دارند و آن را مطرح کردند. براین اساس, معتزله و اشاعره در شفاعت پیامبر اسلام مطرح کرده اند. به گونه ای که می توان  مباحث پراکنده ای را در مورد شفاعت سایر پیامبران گفت, از دیدگاه آنان هر پیامبر شفاعت کننده امت خویش است. از نظر ملاصدرا, شفاعت به معنای بخشیدن و هبه نمودن شخصی یا چیزی را به کس ی دیگر ی ا درخواست و طلب نمودن چیزی برای اوست. ازاین جهت, شفاعت به معنای وسیله قرار دادن, دوستی ی ا قرابت و به معنا ی فردی ت [و « وتر » بوده و متضاد آن « شفع » برقرار نمودن می باشد که ماده آن از تنهایی] است؛ بدین معنا که شفاعت کننده, شفاعت شونده را از تنها یی و فردی ت ی رون می آورد و او را ملحق به خویشتن می نماید. باتوجه به این نکته, ملاصدرا موجودات مجرد بررسی تطبیقی مسئله شفاعت از منظر حکمت متعالیه, اشاعره و معتزله | ٢ ٣ ٩ در قوس نزول و انسان های کامل در قوس صعود را به دلیل واسطه در فیض بودن, بودن, « الله » نیز به دلیل جامعیت اسمایی, یعنی مظهر اسم  شفاعت کننده می داند. پیامبر اسلام هستند. در مسئله شفاعت شوندگان که  فاتح باب شفاعت است که بعد از او, ائمه اطهار بیشترین مباحث و اختلاف در مورد آنها است, معتزله شفاعت را در ازد ی اد نعمت ها ی بهشتی مؤمنان می دانند و شمول شفاعت را در کاستن عذاب فاسقان و ظالمان منکر شده اند. در مقابل, اشاعره علاوه بر دانستن شفاعت نسبت به مؤمنان, آن را در کاستن عذاب فاسقان و ظالمان نیز فراگیر می دانند. ملاصدرا, ضمن نقاد ی نظری ه معتزله, شفاعت را در کاسته شدن عذاب دوزخیان نیز موثر می داند؛ البته در صورتی که افعال ناپسند آنها ملکه راسخ نشده باشد. ازسوی دیگر, به نظر ملاصدرا آیات و استدلال های اشاعره دربارة انسان ها یی صدق می کند که استعداد هدایت در آنها باقیمانده باشد. درغیراین صورت, مشمول آ ی اتی می شوند که به روشنی شفاعت در مورد آنها نفی می شود. البته, ملاصدرا ا ی ن مطلب را در طی مبانی برهانی خویش تبیین می نماید. بدین جهت, م ی توان گفت که ملاصدرا اول ین متفکر عالم اسلامی است که دیدگاهی جامع و برهان ی در مورد مسئله شفاعت و مباحث پیرامون آن ارایه می دهد. همچنین, او برای ارایه تفسیری برهانی از آیات مربوط به شفاعت تلاش هایی کرده است.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    بیات، مرتضی، صیدی، محمود، و منصوری، احسان. (1397). بررسی تطبیقی مساله شفاعت از منظر حکمت متعالیه, اشاعره(با محوریت آراء فخررازی) و معتزله(با محوریت آراء قاضی عبدالجبار) با توجه به آیات قرآن کریم. پژوهشهای تفسیر تطبیقی، 4(1 (پیاپی 7) )، 223-241. SID. https://sid.ir/paper/366491/fa

    Vancouver: کپی

    بیات مرتضی، صیدی محمود، منصوری احسان. بررسی تطبیقی مساله شفاعت از منظر حکمت متعالیه, اشاعره(با محوریت آراء فخررازی) و معتزله(با محوریت آراء قاضی عبدالجبار) با توجه به آیات قرآن کریم. پژوهشهای تفسیر تطبیقی[Internet]. 1397؛4(1 (پیاپی 7) ):223-241. Available from: https://sid.ir/paper/366491/fa

    IEEE: کپی

    مرتضی بیات، محمود صیدی، و احسان منصوری، “بررسی تطبیقی مساله شفاعت از منظر حکمت متعالیه, اشاعره(با محوریت آراء فخررازی) و معتزله(با محوریت آراء قاضی عبدالجبار) با توجه به آیات قرآن کریم،” پژوهشهای تفسیر تطبیقی، vol. 4، no. 1 (پیاپی 7) ، pp. 223–241، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/366491/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button