مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

511
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

706
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

خاستگاه و تحول نقش مایه ی شاخ فراوانی (کورنوکوپیا) در هنر و معماری عصر قاجار

صفحات

 صفحه شروع 181 | صفحه پایان 198

کلیدواژه

کورنوکوپیا (شاخ فراوانی)Q1

چکیده

 هنر در میان اقوام و تمدن های مختلف, اساساً با دو جریان یا پدیده ی رایج مواجه بوده است: یکی حفظ داشته ها و پرورش دستاوردهای بومی, و دیگری اقتباس و همگون سازیِ عناصرِ خارجی یا وارداتی. این فرایند دوگانه در تمدن ایران هم, به خصوص در حوزه ی نقش و تزیین, به نوبه ی خود وجود داشته است, به طوری که از ادوار پیش از اسلام تا دوران میانه و متأخر اسلامی, علاوه بر مجموعه آرایه ها و نقش مایه های موجود, عناصری از فرهنگ های غیربومی نیز به این هنر راه یافته و در گذر زمان با تغییر و تعدیل, یا تکامل و دگردیسی مواجه شده است. کورنوکوپیا یا شاخ فراوانی یکی از این نقوش است که پیشینه ی آن به یونان باستان و دوره ی اساطیر می رسد. این آرایه در زمان حضور جانشینان اسکندر در ایران, در عصر سلوکیان و اشکانیان تحت تأثیر فرهنگ هلنیستی, متداول و با یک دوره تأخیر طولانی, در پی شیوع و تشدید جریان فرنگی مآبی, دوباره در هنر و معماری عصر قاجار ظاهر می شود. پژوهش حاضر با روش تاریخی و توصیفی تحلیلی در پی دستیابی به اهدافی از قبیل بررسی احتمالِ استمرارِ نقش مایه ی کورنوکوپیا از هنر ایرانِ پیش از اسلام و تسری آن در تزیینات وابسته به معماریِ دوره ی متأخر اسلامی در ایران (به ویژه عصر قاجار) است. تشریح ویژگی های بصریِ این آرایه, نحوه ی همنشینی آن در کنار دیگر عناصر بومی و غیربومی, میزان تأثیرات غرب, و عوامل مؤثر در ترغیب هنرمند ایرانی قاجاری به کاربست مجدد و تغییر و تعدیل احتمالی آن در حوزه ی معماری و تصویرگری, از دیگر اهداف پژوهش است. نتایج حاصل از این مطالعه, مبیّن آن است که کاربست نقش مایه ی مذکور در تزیینات وابسته به معماری قاجار (گچ بری, کاشی کاری, دیوارنگاری) برآیند جریان تأثیرگذاری به نام «فرنگی سازی» است که اوج آن از نیمه ی دوم حکومت قاجاریه (سلطنت ناصری) به بعد در همه ی شئونِ حیات اجتماعی, فرهنگی و هنری جامعه ی ایرانی نمایان می شود. این نقش به دنبال مبادلات تجاری و ارتباطات فرهنگی با فرنگ و از پی آشنایی هنرمندان و صنعتگران بومی با گنجینه ی تصویریِ هنر غرب, در تزیینات الحاقی بناها ظاهر می شود. اما این نمود و ظهور, با توجه به حضور و حیات نسبیِ سنّت ها, حال وهوایی همگون و هماهنگ با دیگر اجزا و عناصر تزیینیِ بومی می یابد؛ چنان که برخلاف نمونه های غربی, به ندرت به صورت منفصل ترسیم می شود و گاه حتی در دنباله ی بند اسلیمیِ ایرانی و به عنوان جزئی از یک ساختار منسجم گیاهی و تجریدی که مختص هنر و معماری ایران است, نمودار می شود.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    عزیزی، حسن، و بهارلو، علیرضا. (1399). خاستگاه و تحول نقش مایه ی شاخ فراوانی (کورنوکوپیا) در هنر و معماری عصر قاجار. مطالعات معماری ایران، 9(18 )، 181-198. SID. https://sid.ir/paper/386366/fa

    Vancouver: کپی

    عزیزی حسن، بهارلو علیرضا. خاستگاه و تحول نقش مایه ی شاخ فراوانی (کورنوکوپیا) در هنر و معماری عصر قاجار. مطالعات معماری ایران[Internet]. 1399؛9(18 ):181-198. Available from: https://sid.ir/paper/386366/fa

    IEEE: کپی

    حسن عزیزی، و علیرضا بهارلو، “خاستگاه و تحول نقش مایه ی شاخ فراوانی (کورنوکوپیا) در هنر و معماری عصر قاجار،” مطالعات معماری ایران، vol. 9، no. 18 ، pp. 181–198، 1399، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/386366/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی

  • ثبت نشده است.





  • بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button