مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

617
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

0
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

عنوان عربی: دور الإراده فی المسؤولیه الجنائیه بالنظر إلی النظام التشریعی الإیرانی (عنوان فارسی: نقش اراده در مسوولیت کیفری با رویکردی به نظام حقوقی ایران)

صفحات

 صفحه شروع 43 | صفحه پایان 61

کلیدواژه

الإراده (کلیدواژه فارسی: اهلیت جناییQ3
اراده)Q3

چکیده

 چکیده عربی:إن أصل المسؤولیه مسلم بالإجماع, و لیس القانون کله إلا تجسیدا للمسؤولیه و تنظیما لأحکامها. و البحث فی المسؤولیه, بالأخص بوصفها الجنائی, من أدق و أهم البحوث القانونیه و أشقها. و أعقد ما فی المسؤولیه الجنائیه و وجه الصعوبه فی تحدید أساسها, هو ارتباطه الوثیق بقضیه الإراده و الحریه التی فی حقیقتها هی جوهره الإنسانیه و الأهلیه الجنائیه, هذه القضیه, هی قضیه شائکه لم تشغل رجال القانون وحدهم, بل شغلت کثیرا من الناس قبلهم. إننا نعتقد بأن المسؤولیه هی العمود الفقری فی النظام القانونی کله و واسطه العقد و همزه الوصل بین القانون و العلوم الإجتماعیه الأخری, و تعتبر بهذه الصفه, الممر الذی تعبر من خلاله المذاهب الفلسفیه و الإجتماعیه إلی القانون الجنائی بنوع خاص. و أساس المسؤولیه الجنائیه یرتبط ارتباطا مباشرا و لازما بمشکله الحریه, و بدور الإراده الإنسانیه فی صنع القرار الصادر عن کل فرد, و الدراسه هنا فلسفیه بالدرجه الأولی, لأنها تتعلق بالجبر و الإختیار و هی من أمهات الأفکار الفلسفیه و من أکثرها إثاره للمتاعب. أما الإراده الکامنه فی النفس, فهی عمل نفسی ینعقد به العزم علی شیء معین. و یقرر علماء القانون _ کما یقرر علماء النفس _ أن الإراده یسبقها عملان تحضیریان و یلیها عمل تنفیذی, فأول مرحله هی اتجاه الفکر إلی أمر معین, و هذا هو الإدراک. ثم یلی ذلک, مرحله التدبر, فیزن الشخص الأمر و یتدبره. ثم تأتی المرحله الثالثه و هی إمضاء العزیمه فی هذا الأمر, فإذا انعقدت, لم یبق بعد ذلک إلا مرحله رابعه و هی مرحله التنفیذ. و هذه المرحله الأخیره هی عمل خارجی, أما المراحل الثلاث الأولی, فهی مراحل داخلیه نفسیه: إثنتان منها ترجعان إلی التفکیر و الثالثه هی الإراده المقصوده. و معنا هذا الموضوع, أن الإراده بطبیعتها تتشکل من عناصر مختلفه و تمر علی مراحل متمیزه, و علی هذا الأساس, یقتضی الملاحظه أن العوامل التی تفسد الإراده یمکن أن تقع فی إحدی مراحل تکون الفعل الإرادی, فإما أنها تقع علی الإدراک فتعدمه أو تشوشه و إما تقع علی التدبر فتفسده أو تعطله و إما علی القرار فتجرده من مقوماته السلیمه و إما علی التنفیذ فتجرده من دوافعه أو تزوده بدوافع وهمیه أو غیر سلیمه. فی هذا المجال, نحن نحاول أن نبین مفهوم الإراده و دورها الأساسی فی الأهلیه الجنائیه و تبعا لها فی المسؤولیه الجنائیه, استنادا إلی الآرا الحقوقیه و المصادر القانونیه.   چکیده فارسی:اصل مسوولیت, بدون هیچ اختلافی پذیرفته شده و قانون نیز به طور کلی ناظر بر مسوولیت و تعیین چارچوب قواعد آن است. بحث در خصوص مسوولیت, بویژه به اعتبار وصف کیفری آن, در زمره دقیق ترین, مهم ترین و در عین حال دشوارترین مباحث حقوقی است. اما دشوارترین مساله در مسوولیت کیفری و جنبه مشکل زا در تعیین چارچوب مبانی آن, ارتباط وثیق بحث با اراده و آزادی آن - به عنوان جوهره انسانی و بن مایه اهلیت جنایی - است. بحث اراده تنها حقوقدانان را به خود مشغول نساخته است, بلکه پیش تر, توجه بسیاری را به خود معطوف کرده است. بنیان مسوولیت کیفری به شکل مستقیم و لازمی با مساله اراده, آزادی و نقش آن در رفتار ارتکابی ارتباط می یابد. بحث و بررسی در این ارتباط نیز در گام نخست, فلسفی است, زیرا با قضیه جبر و اختیار - که از محوری ترین و در عین حال دشوارترین مباحث فلسفه است - مرتبط می شود. حقوقدانان- همچون روانشناسان - اظهار می دارند که تکوین رفتار ارادی, مسبوق به کنش های مقدماتی و تبعا اجرایی است, اولین مرحله, جهت مندی فکر به سوی موضوع معینی است که در اصطلاح, ادراک نامیده می شود. متعاقبا, مرحله تدبر یا سنجش برایند مضار و منافع مطرح می شود. سپس مرحله سوم که ناظر بر خواست درونی است, شکل می پذیرد. آخرین مرحله نیز مرحله تنفیذ و اجراست. مرحله اخیر, ناظر بر رفتار خارجی است, در حالی که مراحل سه گانه نخست, مراحل درونی و نفسانی است. در حقیقت, دو مرحله از آنها به اندیشه باز می گردند و مرحله سوم - در جنب مرحله چهارم - همان اراده مورد نظر است. این موضوع بدان معنی است که اراده, ماهیتا, از عناصر مختلفی تشکیل می شود و مراحل متمایزی را پشت سر می گذارد, بر همین اساس ضروری است توجه شود عواملی که اراده را فاسد (غیر معتبر) می سازند, ممکن است در مرحله ای از مراحل شکل گیری رفتار ارادی واقع شوند. عوامل یاد شده ممکن است بر ادراک تاثیر نهند و آن را معدوم یا مخدوش کنند. همچنین ممکن است بر نیروی تدبر تاثیر گذاشته و آن را فاسد یا زائل سازند. خواست درونی نیز ممکن است در نتیجه ایراد خدشه به واسطه عوامل موثر, از مقومات صحیح خود منتزع شود, همچنانکه مرحله اجرایی هم ممکن است از انگیزه های واقعی خود منفصل شود و با انگیزه های وهمی یا نادرستی همراه گردد. در این مقاله, تلاش می کنیم مفهوم اراده و نقش اساسی آن را - با استناد به آرای حقوقی و منابع قانونی - در اهلیت جنایی و تبعا مسوولیت کیفری تبیین نماییم.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    حبیب زاده، محمدجعفر، و موسوی مجاب، سیددرید. (1388). عنوان عربی: دور الإراده فی المسؤولیه الجنائیه بالنظر إلی النظام التشریعی الإیرانی (عنوان فارسی: نقش اراده در مسوولیت کیفری با رویکردی به نظام حقوقی ایران). مجله علوم انسانی، 16(4)، 43-61. SID. https://sid.ir/paper/494514/fa

    Vancouver: کپی

    حبیب زاده محمدجعفر، موسوی مجاب سیددرید. عنوان عربی: دور الإراده فی المسؤولیه الجنائیه بالنظر إلی النظام التشریعی الإیرانی (عنوان فارسی: نقش اراده در مسوولیت کیفری با رویکردی به نظام حقوقی ایران). مجله علوم انسانی[Internet]. 1388؛16(4):43-61. Available from: https://sid.ir/paper/494514/fa

    IEEE: کپی

    محمدجعفر حبیب زاده، و سیددرید موسوی مجاب، “عنوان عربی: دور الإراده فی المسؤولیه الجنائیه بالنظر إلی النظام التشریعی الإیرانی (عنوان فارسی: نقش اراده در مسوولیت کیفری با رویکردی به نظام حقوقی ایران)،” مجله علوم انسانی، vol. 16، no. 4، pp. 43–61، 1388، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/494514/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
    فایل موجود نیست.
    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button