مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

2,522
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

2,905
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

تداعی معانی در شعر حافظ

صفحات

 صفحه شروع 101 | صفحه پایان 130

چکیده

 حافظ برای گریز از تکرار در کاربرد صور خیال, که نتیجه آن چیزی جز بیهوده گویی نیست به شگردی هنرمندانه و روانشناسانه روی می آورد که در این مقاله از آن با عنوان «تداعی معانی» یاد شده است. «تداعی معانی» در روانشناسی به این معنی است که یک مفهوم, سلسله مفاهیمی را بر اساس اصل مجاورت یا مشابهت و یا تضاد به ذهن تداعی می کند. در شعر حافظ این گونه است که اجزای یک تصویر, سنتی در هم شکسته شده با یک جابه جایی به گونه ای به کار برده می شود که هر جزء, اجزای دیگری را تداعی می کند؛ برای نمونه در سنت ادبیات, زلف همیشه با تعدادی صفتهای کلیشه ای همچون پریشانی, آشفتگی, درازی, سیاهی, چین و شکن یا شماری مشبه به های تکراری مانند بنفشه, سنبل, سلسله, حلقه, مشک. همراه است, ولی حافظ برخلاف سنت در کنار زلف, درازی را به امید و یا پریشانی را به دل نسبت می دهد.در کتابهای بدیع فارسی به تداعی معانی به عنوان یک آرایه توجه نشده و تنها دکتر شفیعی کدکنی از نقش قافیه در ایجاد تداعی معانی یاد کرده است, اما در غرب بویژه در داستان نویسی به روش «جریان سیال ذهن» به این موضوع پرداخته اند.در این مقاله پس از بررسی تداعی معانی در حوزه روانشناسی و ادبیات و بیان تفاوت آن با ایهام, تناسب و ایهام تناسب, نمونه های یافته شده این آرایه در دیوان حافظ ارائه شده است.حاصل پژوهش حاصل شد, این است که هر چند نمونه های خام و ابتدایی این آرایه در دیوان شاعران قبل از حافظ و نیز معاصران وی و حتی در شعر شاعران پیشگام از جمله رودکی, کمتر دیده می شود, این نمونه ها بسیار نادر و کمیاب است حال اینکه در شعر حافظ به نسبت دیگران بسامد زیادی دارد و در شعر او هم نمونه های این جا به جایی در صفتها و مشبه به های زلف - به دلیل تعدد آنها - بیش از موارد دیگر است.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    طحان، احمد. (1388). تداعی معانی در شعر حافظ. پژوهشهای ادبی، 7(26)، 101-130. SID. https://sid.ir/paper/54302/fa

    Vancouver: کپی

    طحان احمد. تداعی معانی در شعر حافظ. پژوهشهای ادبی[Internet]. 1388؛7(26):101-130. Available from: https://sid.ir/paper/54302/fa

    IEEE: کپی

    احمد طحان، “تداعی معانی در شعر حافظ،” پژوهشهای ادبی، vol. 7، no. 26، pp. 101–130، 1388، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/54302/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button