مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

1,212
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

605
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

اختیار و علیت از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا

صفحات

 صفحه شروع 43 | صفحه پایان 61

چکیده

 ملاصدرا علیت ضروری را با اختیار سازگار می داند. اما اختیاری که او مطرح می کند عین اجبار و اضطرار است. در واقع ملاصدرا مختار را به معنای مرید تفسیر می کند و معتقد است انسان دارای اراده است. اما اراده او معلول شوق و شوق معلول علم و علم معلول عوامل خارجی و این عوامل در نهایت معلول خداست. این نوع علیت نیز علیتی ضروری است. بنابراین با وجود علت, تحقق اراده انسان ضروری است و انسان نمی تواند اراده نکند. به دیگر سخن, اختیار به معنای توانایی انسان بر اراده کردن و اراده نکردن و در نتیجه توانایی بر فعل و ترک بر اساس علیت ضروری محال و غیر قابل قبول است. بنابراین اختیار به این معنا با علیت ضروری قابل جمع نیست, هر چند اراده با علیت ضروری قابل جمع است.اما اسپینوزا تصریح می کند که اختیار با علیت ضروری قابل جمع نیست, و چون علیت ضروری امری بدیهی است, انسان دارای اختیار نیست. اسپینوزا هم اختیار به معنای توانایی بر اراده کردن و اراده نکردن را از انسان سلب می کند. و هم اختیار به معنای خاص خود, یعنی انجام فعل به اقتضای فاعل را.اسپینوزا هم مانند ملاصدرا, انسان را مرید می داند اما مانند ملاصدرا مختار را به معنای مرید تفسیر نمی کند. در نتیجه تصریح می کند که انسان دارای اختیار نیست.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

    استناددهی

    APA: کپی

    برنجکار، رضا. (1384). اختیار و علیت از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا . پژوهش های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی)، 1(4)، 43-61. SID. https://sid.ir/paper/86359/fa

    Vancouver: کپی

    برنجکار رضا. اختیار و علیت از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا . پژوهش های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی)[Internet]. 1384؛1(4):43-61. Available from: https://sid.ir/paper/86359/fa

    IEEE: کپی

    رضا برنجکار، “اختیار و علیت از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا ،” پژوهش های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی)، vol. 1، no. 4، pp. 43–61، 1384، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/86359/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا