مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

1,314
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

105
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

در باب تمیز در دستور زبان فارسی؛ صورت، ماهیت و اصطلاح شناسی آن

صفحات

 صفحه شروع 121 | صفحه پایان 152

چکیده

 «تمیز» اصطلاحی است که در نحو عربی و فارسی کاربرد دارد. این اصطلاح در دستورهای قدیم تر فارسی معادل همان تمیز عربی است, اما به تدریج بیشتر برای متمم مفعول به کار رفته است, یعنی نقشی که ابهام را از مفعول فعل هایی مانند دانستن, نامیدن, پنداشتن و. . . می زداید. امروز در دستور فارسی بیشتر از «تمیز» همین معنا اراده می شود. این گفتار نخست درپی آن است تا مشخص کند تمیز از کی و از سوی چه کسی مصطلح شده است و این مفهوم چه معادل های دیگری دارد. دوم آنکه توصیفی از تمیز و فعل و مفعول مرتبط با آن به دست دهد. در راستای هدف نخست کتب دستور زبان فارسی (مطابق نظمی تاریخی) مطالعه و برای تحقق هدف دوم از بررسی ای پیکره بنیاد بهره برده شد که برخی از نتایج به دست آمده از آن چنین است: از میان این افعال فارسی فعل «دانستن» و سپس افعال دیدن, نامیدن, شمردن (شماردن) و گفتن, بیش از افعال دیگر با تمیز به کار رفته است. بیشتر این افعال در ساخت های ظرفیتی متفاوتی ظاهر می شوند, اما برخی از آن ها تنها یک ساخت دارند و آن «فاعل, مفعول, تمیز» است, مانند نامیدن و محسوب کردن. تمیز عمدتا در قالب گروه اسمی و سپس گروه صفتی و گروه حرف اضافه ای و به ندرت به شکل بند و ضمیر ظاهر می شود. نزدیک به تمام تمیزها با مفعول مستقیم و معدودی از آن ها با مفعول حرف اضافه ای می آیند. حضور مفعول در جمله به هر شکلی لازم است. به همین دلیل, شکل مجهول این افعال تمیز را از دست می دهند؛ به جز افعالی مانند یاد شدن, گفته شدن و اطلاق شدن که در حالت مجهول نیز مفعول حرف اضافه ای دارند.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    حیدرپورنجف آبادی، ندا. (1400). در باب تمیز در دستور زبان فارسی؛ صورت, ماهیت و اصطلاح شناسی آن. جستارهای زبانی، 12(2 (62 پیاپی) )، 121-152. SID. https://sid.ir/paper/957448/fa

    Vancouver: کپی

    حیدرپورنجف آبادی ندا. در باب تمیز در دستور زبان فارسی؛ صورت, ماهیت و اصطلاح شناسی آن. جستارهای زبانی[Internet]. 1400؛12(2 (62 پیاپی) ):121-152. Available from: https://sid.ir/paper/957448/fa

    IEEE: کپی

    ندا حیدرپورنجف آبادی، “در باب تمیز در دستور زبان فارسی؛ صورت, ماهیت و اصطلاح شناسی آن،” جستارهای زبانی، vol. 12، no. 2 (62 پیاپی) ، pp. 121–152، 1400، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/957448/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.
  • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button