0

نرماشیر در جنوب شرقی کرمان در مسیر راه هایی واقع است که مرکز و غرب فلات ایران را به جنوب شرق و سواحل دریای عمان پیوند می دهد. از این رو شواهدی از استقرارها و استحکامات مرتبط با آن در این ناحیه شکل گرفته است. هدف این مقاله تبیین ویژگی های معماری این بناهاست. این پرسش ها مطرح است که استحکامات دفاعی دشت نرماشیر چه ویژگی هایی دارند؟ موقعیت آنها متأثر از چه عواملی بوده و از چه الگویی پیروی می کند؟ روش گردآوری داده ها «میدانی و کتابخانه ای» و روش پژوهش «توصیفی تحلیلی» است. از دستاوردهای پژوهش می توان به وجود الگویی خطی در توزیع فضایی استحکامات دفاعی، وجود شبکه ای از برج های منفرد همسان، پیروی عناصر معماری از توپوگرافی و عدم وجود الگوی ثابت در نقشه آنها، ساخت آنها بر فراز سکوهای طبیعی صعب العبور، ساخت بناها بر محور جنوب شرقی شمال غربی برای مقابله با تأثیرات آب وهوایی و بادهای سهمگین، مصالح همساز با اقلیم و ضخامت دیوارها برای عایق بندی بهتر اشاره کرد.

در این تحقیق هدف این است که با تلفیق داده های شبکه شتاب نگاری با داده های شبکه های لرزه نگاری کشوری وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، امکان بهبود مکان یابی زلزله های استان زنجان و نواحی مجاور (چهارگوش محدود به عرض های جغرافیایی 35 تا 37.5 درجه شمالی و طول های جغرافیایی 46.5 تا 50.5 درجه شرقی) مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این تحقیق روشن ساخت که داده های شبکه شتاب نگاری در منطقه بررسی دارای پتانسیل نسبتا ضعیفی برای بهبود مکان یابی زلزله ها است، زیرا اکثر گسل های منطقه مورد بررسی در راستای بیشترین پوشش آزیموتی شبکه های لرزه نگاری قرار گرفته اند و اضافه کردن داده های شتاب نگاری، تاثیر اندکی در بهبود پوشش آ‍زیموتی زلزله ها دارد. با توجه به نتایج این تحقیق، عملکرد شبکه در نگهداری دستگاه های شبکه و استخراج و نگهداری داده ها در سطح قابل قبولی است. هر چند که اشکالات مهمی در نحوه عرضه داده های رقومی، قابل مشاهده است. همچنین با بررسی شکل موج های رکوردهای شتاب نگاری مشاهده شد که دامنه امواج ثبت شده دارای دقت تفکیک کافی نیست و نمی توان زمان رسیدهای امواج لرزه ای را با دقت بیشتر از 0.2 ثانیه تعیین کرد.

در این تحقیق، با استفاده از بعضی روش های قطعی و زمین آمار از قبیل کریجینگ، فاصله معکوس، چندجمله ای موضعی و توابع پایه شعاعی، تغییرات فصلی و مکانی عنصر کادمیوم در آب های زیرزمینی دشت همدان-بهار واقع در استان همدان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از 30 حلقه چاه در چهار فصل تابستان، پاییز و زمستان 1381 و بهار 1382 نمونه گیری به عمل آمد. به منظور تحلیل فصلی و مکانی کیفیت عناصر مورد بررسی در آبهای زیرزمینی از امکانات نرم افزاری زمین آمار ArcGIS نسخه 10 استفاده گردید. معیارهای ارزیابی میانگین خطای مطلق (MAE)، ریشه میانگین مربع خطا (RMSE) و انحراف استاندارد عمومی (GSD)، با استفاده از روش اعتبارسنجی متقابل بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مدل چند جمله ای موضعی، روش کریجینگ (با توابع ساده و گسسته)، روش کریجینگ (با مدل های احتمالی و شاخص) و کریجینگ (با مدل های احتمالی و شاخص) به ترتیب بهترین روش برای تخمین غلظت کادمیوم در فصل های تابستان، پاییز، زمستان و بهار می باشند. همچنین روش کریجینگ (با مدل های احتمالی و شاخص) در فصل های تابستان و پاییز و روش توابع پایه شعاعی در فصل های زمستان و بهار به عنوان نامناسب ترین روش ها تعیین گردیدند. نتایج ارزیابی نشان داد، بهترین روش انتخاب شده در یک مقطع زمانی را نمی توان برای سایر فصل ها نیز استفاده نمود. همچنین غلظت کادمیوم در فصل تابستان در شمال دشت و در فصل بهار در شمال شرقی دشت بالا بود. این غلظت در فصل پاییز در تمام دشت برابر 0.2 میکروگرم بر لیتر و در فصل زمستان از سمت شرق به غرب روبه افزایش مشاهده گردید.

زمینه و هدف: در این مطالعه، غلظت و میزان گسترش ابر آلودگی آلاینده های نفتی در آب زیرزمینی ناشی از نشت احتمالی مخازن بنزین موجود در انبار نفت خوی تحت سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: بدین منظور ابتدا مدل جریان آب زیرزمینی منطقه برای حالت پایدار و ناپایدار با استفاده از بسته مدل MODFLOW-2000 شبیه سازی و مدل جریان واسنجی و پارامترهای هیدرولیکی آبخوان برآورد گردید. به کمک مدل انتقال MT3DMS و با استفاده از داده های خروجی مدل جریان، گسترش ابرآلودگی بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن و MTBE برای ورود احتمالی آن با غلظت حداکثر از طریق نشت از مخازن انبار نفت خوی شبیه سازی گردید. به منظور پیش بینی انتقال آلاینده ها تحت شرایط مختلف، سه سناریو در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج مدل نشان می دهد که ابر آلودگی MTBE در صورت تداوم نشت در طی بیست سال گسترشی برابر 774 متر و در صورت قطع شدن نشت پس از 3 سال در طی بیست سال حدود 108 متر از منبع نشت آلاینده فاصله خواهد گرفت. این در حالی است که ابر آلودگی ناشی از انتشار BTEXها در صورت تداوم نشت در طی بیست سال گسترشی کم تر از MTBE خواهند داشت. مقایسه رفتار ابر آلودگی آلاینده های بنزن و MTBE تحت شرایط سناریو دوم (نشت به مدت سه سال) نشان داد که گسترش ابر آلودگی بنزن بعد از ده سال به 126 متر برسد و 5/8 سال پس از قطع نشت، آلاینده به نزدیک ترین چاه بهره برداری برسد ولی گسترش ابر آلودگی MTBE در همین مدت بیش از شش برابر بوده و در طی 5/1 سال پس از قطع نشت، به نزدیک ترین چاه بهره برداری برسد که این ناشی از قابلیت انتقال بیش تر MTBE در آب نسبت به بنزن می باشد. بحث و نتیجه گیری: سرعت متوسط حرکت آلودگی 5 تا 6 سانتی متر در روز برآورد گردید و پیش بینی می شود که ابر آلودگی MTBE پس از شروع نشت با فاصله زمانی کم تر از BTEXها، به اولین چاه بهره برداری برسند. در صورتی که مقدار جذب سطحی صفر در نظر گرفته شود ابر آلودگی تمام آلاینده ها اعم از MTBE، بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن با گذشت ده سال، مناطق شهری پایین دست منطقه مطالعاتی را آلوده خواهند کرد. بنابراین لزوم پایش مستمر نشت و حفاظت از مخازن که مهم ترین فرآورده نفتی از نظر داشتن آلاینده های نفتی است، ضروری می باشد.