ارزیابی عملکرد شرکت‌های بیمه‌گر یکی از چالش‌های اصلی بیمه مرکزی ج.ا.ا می‌باشد. مکانیزم فعلی ارزیابی عملکرد شرکت‌های بیمه‌گر مبتنی بر شاخص‌های سنتی حسابداری می‌باشد که در بهترین حالت قادر به ارزیابی50% از شرکت‌ها می‌باشد و عملکرد بازاریابی که شاخص های آن مبتنی بر بازار و بیمه گذار محوری هستند، در مکانیزم فعلی لحاظ نشده است. لذا سئوال اصلی این است که چگونه می‌توان مدلی به منظور ارزیابی عملکرد شرکت‌های بیمه‌گر طراحی نمود تا بتواند واقع بینانه‌ای از عملکرد آن‌ها ارائه نماید؟ به منظور پاسخ دادن به سئوال فوق، ابتدا شاخص‌های فعلی مورد ارزیابی در شرکت‌ها و صنعت بیمه در جهان مورد بررسی و غربالگری قرار گرفت. سپس با انجام مصاحبه از خبرگان داخلی، شاخص‌های نهایی حاصل از پیشینه و مصاحبه تلخیص گردید. بررسی‌ها نشان داد که خلأ قابل توجهی در رابطه با شاخص‌های مبتنی بر بازار به هنگام ارزیابی عملکرد شرکت‌های بیمه‌گر وجود دارد. لذا مدل ریاضی تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای مبتنی بر شاخص‌های بازار طراحی گردید. جامعه آماری شامل 28 شرکت فعال در صنعت بیمه ایران می‌باشند. داده‌های واقعی از اسناد و مدارک مربوط به سال 1398 بیمه مرکزی ج.ا.ا جمع‌آوری گردید. نتایج حل مدل ریاضی ارزیابی عملکرد شرکت‌های بیمه‌گر نشان داد که تنها 1شرکت در هر سه مرحله و همچنین بطور کلی کارا بوده است. تعداد 12 شرکت در یک مرحله، تعداد 9 شرکت در دو مرحله کارا بودند، در حالیکه کارایی کلی آن‌ها کمتر از 1 بود. همچنین تعداد 6 شرکت دارای کارایی 100% در فرآیند بازاریابی و عملکرد بازار بودند.

طرفین قرارداد، باید در تمام اظهارات خود، کمال حسن نیت را رعایت کنند و سکوتی نکنند که موجب فریب طرف مقابل شود. اظهارات بیمه گذار، باید در میزان حق بیمه و نسبت به موضوع بیمه موثر باشد. اطلاع رسانی به بیمه گر با پاسخ کامل و صحیح به سوالات مندرج در پرسشنامه صورت می گیرد.بیمه گذار قادر به بیمه کردن تمام خطرات احتمالی که موضوع قرارداد را تهدید می کند، نیست. در این باره نیز، استثنائاتی از قبیل ورود خسارت به عمد وجود دارد. بیمه گر نیز باید در تنظیم پرسشنامه و شروط ضمن قرارداد، حسن نیت داشته باشد و با عدم پرسش، پرسشنامه محدود و مبهم، بیمه گذار را فریب ندهد. در مواردی که بیمه گر به سوء نیت بیمه گذار و عدم صحت اظهارات وی عالم است، نمی تواند بعدا به عدم حسن نیت بیمه گذار متوسل و به صحت و اعتبار قرارداد، خلل وارد سازد؛ در هنگام انعقاد قرارداد نیز ممکن است بیمه گذار مال را به نحو عامدانه یا غیر عامدانه، بیش از ارزش واقعی بیمه کند، که در صورت عمدی بودن، سبب بطلان عقد و در فرض عمد نداشتن، قرارداد معتبر است. در صورت تشدید خطر یا تغییر وضعیت موضوع بیمه توسط بیمه گذار، وی مکلف است، فورا به بیمه گر اطلاع دهد. اما در قانون به اعلام تخفیف خطر به بیمه گر که عملا متضمن منفعت بیمه گذار است، هیچ اشاره ای نشده است.

1مقدمه: سواد بیمه سلامت به معنی دانش، توانایی و اعتماد به نفس افراد برای یافتن و ارزیابی اطلاعات در مورد برنامه های بیمه ای، انتخاب بهترین برنامه و استفاده از آن است. این مطالعه با هدف بررسی سطح سواد بیمه ای بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت شهر تهران انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی و مقطعی در سال 1402و مشارکت 309 نفر از بیمه شدگان انجام شد. داده های مطالعه از طریق یک پرسشنامه 27 سوالی که شامل سه بعد مهارت دستیابی، اصطلاحات بیمه ای و مهارت عملکردی بود جمع آوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 24 و با استفاده از آزمون های T-test و One-way ANOVA انجام شد. یافته ها: میانگین نمره حیطه مهارت دستیابی1/91±8/5، حیطه اصطلاحات بیمه ای2/46±10/12و حیطه عملکردی 3/23±22/94 و میانگین نمره کل سواد سلامت 6/22±41/64 بود. وضعیت سواد بیمه سلامت 60 درصد از نمونه بیمه شدگان متوسط و نمره 40 درصد پایین بود. میانگین نمره سواد سلامت در افراد ساکن در ناحیه شمال، تحت پوشش صندوق سایر اقشار، دارای درآمد ماهیانه کمتر از 10میلیون تومان و عدم برخوردار از بیمه تکمیلی بیشتر بود. همچنین نمره سواد افرادی که منبع کسب اطلاعات بیمه ای شان از دوستان و آشنایان بوده است، بالاتر از بقیه بود. نتیجه گیری: اکثر بیمه شدگان مورد بررسی از سطح سواد خوبی در زمینه بیمه سلامت برخوردار نبودند. اطلاع از میزان سواد بیمه ای و عوامل موثر بر آن می تواند سیاستگذاران را در توسعه برنامه های آموزشی برای رفع موانع و بهبود سواد بیمه سلامت راهنمایی کند. برای بهبود سطح سواد بیمه ای مداخلات آموزشی از طریق رسانه های عمومی مثل تلویزیون، ویدئوهای کوتاه در وب سایت و اپلیکیشن سازمان های بیمه ای و رسانه های اجتماعی و ارائه اطلاعات بیمه ای در مراکز درمانی بر روی مانیتورهای اتاق انتظار پیشنهاد می شود.

در این پژوهش ابتدا مجموعه متغیرهای مهم برای سنجش رضایت مشتری شناسایی شدند. سپس پرسش نامه مربوطه در یکی از شعب شرکت بیمه مورد نظر، برای بررسی رضایت بیمه گذاران ثالث به اجرا گذاشته شد. نتایج حاصل از تحلیل فاکتور اکتشافی نشان داد که متغیرهای موثر بر رضایت بیمه گذاران ثالث، تحت دو فاکتور «کیفیت در مقابل قیمت» و «به روزبودن خدمات و فرایندها» بیان می شوند. به علاوه، با به کارگیری آزمون t تک نمونه ای مشخص شد که بیمه گذاران ثالث در شعبه مورد بررسی از هر دو فاکتور مذکور رضایت دارند اما این رضایت در حد میانگین است. از نظر آنها، مهمترین نقاط قوت شرکت بیمه مورد بررسی، ارائه بیمه نامه های جدید، دسترسی آسان جهت خرید بیمه نامه، امین و قابل اعتماد بودن این شرکت بیمه و نیز بالا بودن کیفیت خدمات آن نسبت به سایر شرکت های بیمه بوده و نقطه ضعف آن، نبود یک مکانیزم مناسب و کارا برای دریافت و رسیدگی به شکایات بیمه گذاران است. همچنین اقداماتی چون کوتاه ترکردن فرایند خرید بیمه نامه، ایجاد پیک بیمه برای تمدید بیمه نامه و ...، می تواند باعث افزایش شاخص رضایت بیمه گذاران ثالث گردد.

زمانی که چندین بیمه گر موضوع واحدی را در مقابل خطری واحد و برای یک دوره زمانی، تحت پوشش قرار می دهند بیمه مضاعف تحقق یافته است. برخلاف سایر نظام های حقوقی، قانون بیمه ایران حکم صریحی در مورد وضعیت حقوقی عقود بیمه متعدد ندارد و در این خصوص آرای متفاوتی از سوی نویسندگان حقوقی مطرح شده است. به هر روی در فرض صحت عقود بیمه متعدد چگونگی مسیولیت هر یک از بیمه گران مطرح می شود. برخی معتقدند بیمه گذار بایستی برای مطالبه خسارت به نسبت تعهد هریک از بیمه گران به ایشان مراجعه نماید و برخی دیگر بیمه گذار را برای دریافت همه خسارت از یک بیمه گر محق می دانند. به نظر می رسد راهکار عادلانه تقسیم نهایی مسیولیت میان بیمه گران و به عبارتی حق مشارکت است، که بیانگر حق بیمه گر پرداخت کننده ی خسارت برای بازیافت سهمی از خسارت از بیمه گری است که او نیز مسیول پرداخت همان ضرر می باشد.