مالاریا یکی ازبیماری های انگلی شایع در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان می باشد که در کشور ایران نیز در برخی از استان های ایران از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان به شکل بومی مشاهده می گردد.واحدهای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در استان سیستان و بلوچستان حضور فعال داشته و به همین لحاظ نیز پرسنل ناجا در معرض ابتلا به بیماری مالاریا قرار دارند.بررسی فراوانی بیماری در بین واحدهای مستقر در استان در سال 1378 نشان داد که بیشترین میزان بروز سالانه مالاریا به ترتیب در مناطق ایرانشهر (70.7%)، چابهار (14.6%)، سراوان (9.75%) و نیک شهر (4.8%) از کل موارد بیماری بوده است.میانگین سنی افراد مبتلا 20.5 سال بوده و تمامی افراد بیمار (100%) به پلاسمودیوم ویواکس مبتلا شده اند. درمان کلیه بیماران توسط داروهای کلروکین و پریماکین به مدت شش الی هشت هفته انجام پذیرفت که بجز یک مورد عود بیماری در منطقه ایرانشهر و تکرار سه دوز دارویی بقیه افراد با یک دوز دارویی درمان شده و خوشبختانه مرگ و میری نیز مشاهده نشد.با توجه به اینکه ابتلا به بیماری مالاریا در انجام وظایف پرسنل اختلاف جدی ایجاد می کند و با در نظر گرفتن همجواری ایران با کشورهای پاکستان و افغانستان که مالاریا در آنجا شیوع زیادی دارد، بررسی بیماری مالاریا، تعیین گونه انگلی مولد بیماری و عوامل موثر بر آنها به منظور برنامه ریزی بهداشتی مناسب در کنترل این بیماری مهم ضرورت دارد.

سرخرطومی حنایی خرما، Rhyncophorus ferrugineus. (Col.:curculionidae) ، از مهمترین آفات نخیلات در آسیا، شمال آفریقا و اسپانیا بوده و در حال حاضر یکی از آفات قرنطینه ای مهم ایران درشهرستان سراوان (استان سیستان و بلوچستان) به شمار می رود. در طی سال های 77-1376 مطالعات مختلفی در زمینه ترجیح میزبانی این آفت برروی 5 رقم خرما شامل مضافتی، ربی، هلیله، زردان و پیمازو و گیاه نخل وحشی Nannorhops ritchiana. Aitch در سراوان انجام شد. براساس اطلاعات حاصله از نقشه برداری نخلستان های آلوده منطقه، بیشترین میزان آلودگی دربین درختان خرما مربوط به رقم مضافتی بود. همچنین حساس ترین گروه سنی درختان خرما به آفت، درختان 20-5 ساله بوده و علاوه براین مقدار آلودگی با تراکم درختان خرما به طور معنی داری ارتباط مستقیم داشت. میزان جلب کنندگی مواد شیمیایی فرار کایرومونهای نخل وحشی به صورت معنی داری کمتر از ارقام مختلف خرما بوده در حالی که در مضافتی و پیمازو بیشتر از سایر ارقام بوده است. حداکثر و حداقل طول دوره زندگی آفت در شرایط صحرایی به ترتیب در زردان و مضافتی بوده و در نخل وحشی هیچ حشره ای کامل ظاهر نگردید با توجه به گروه بندی بیماری های آزمایش نخل وحشی به عنوان گیاه مقاوم به آفت معرفی شده و ارقام خرما به ترتیب افزایش حساسیت به آفت شامل زردان، ربی، هلیله، پیمازو و مضافتی می باشند، به طوری که حساس ترین رقم به سرخرطومی حنایی خرما درختان رقم مضافتی می باشند.

آگاهی از چگونگی عملکرد سیستم های پخش سیلاب بر منابع آب زیرزمینی به عنوان مولفه جدید در کنار سایر عوامل طبیعی موثر در تغذیه سفره ها از مهم ترین فعالیت های قابل ارزیابی در مدیریت طرح های پخش سیلاب بر آبخوان ها می باشد. بدین منظور جهت بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی منطقه سوران سراوان و عوامل موثر در آن و همچنین نقش طرح آبخوان در تغذیه سفره مذکور، کلیه اطلاعات و داده های موجود تا پایان سال 77 جمع آوری و مورد بازبینی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده از سال 64 لغایت 73، افت سفره با شدت رو به تزاید ادامه داشته است. طبق محاسبات بیلان، مقدار این کاهش در سال های 64، 68 و 73 به ترتیب 35، 61 و 80 سانتی متر بوده است. از طرفی هیدروگراف واحد در حد فاصل زمانی مهرماه 70 تا پایان سال 73، افت سالانه را به طور متوسط 75 سانتی متر نشان می دهد که نتایج حاصل از محاسبات بیلان هیدروکلیماتولوژی در سال 73 را تایید می کند. افزایش کم سابقه بارندگی در سال های 73 تا 76، تاثیر مستقیم در افزایش سطح آب زیرزمینی داشته است به نحوی که طی سال های 74 لغایت 76 سطح سفره 2.5 متر افزایش یافته است. اثرات چند مرحله آبگیری طرح، علی رغم تاثیرگذاری نسبی در تغذیه سفره، در هیدروگراف کلی دشت مشخص نیست اما در هیدروگراف پیزومترهای حریم طرح قابل رویت می باشد. صرف نظر از نقش مثبت پروژه آبخوان پسکوه در تغذیه سفره آب زیرزمینی، تداوم افت سفره به دلیل افزایش سرانه برداشت و همچنین ازدیاد بهره برداران، ضرورت توجه جدی به مدیریت آبخوان ها را در قالب برنامه توسعه پایدار بهره برداری از منابع آب زیرزمینی، الزامی نموده است، چه در غیر این صورت به کارگیری همه پتانسیل سیلاب در تغذیه منابع آب زیرزمینی هم، تکافوی نیازمندی های رشد نامتوازن موجود را در افق برنامه نخواهد کرد.

با بررسی لاروها، شفیره ها و حشرات کامل سوسک سرخرطومی حنایی خرما که از شهرستان سراوان جمع آوری شده بود یک جدایه از قارچ Beauveria bassiana Vuillemin (Balsamo) از روی شفیره ها و یک جدایه از قارچ Metarhizium anisopliae Sorok (Metsh.) از روی حشرات کامل جدا گردید.جدایه B. Bassiana دارای سلول های کنیدی زای فراهم یا انفرادی، بی رنگ، کوتاه، با پایه فلاسک شکل یا کروی و ساقه (rachis) زیگزاگی و دندانه دار و هاگ های بی رنگ کروی تا تقریبا کروی که قطر آنها در عریض ترین قسمت 2.57±0.247 میکرومتر. پرگنه قارچ روی محیط PDA به رنگ سفید تا صورتی کمرنگ و در سطح زیرین رنگ پریده.جدایه M. anisopliae دارای کنیدیوفورهای شاخه شاخه و شمعدان شکل به صورت کاملا فشرده و در هم بافته، سلول های کنیدی زای استوانه ای و به صورت لایه زاینده فشرده.هاگ ها بدون دیواره، استوانه ای به ابعاد 5.040-6.09×1.89-2.52 میکرومتر که تشکیل زنجیره می دادند. زنجیره می دادند. زنجیره هاگ ها به حالت مجتمع درآمده و حالت منشور، ستون های استوانه ای و یا توده توپر شامل زنجیره های موازی به خود می گرفتند. پرگنه قارچ ابتدا سفید رنگ و پس از اسپور دهی به رنگ سبز زیتونی در می آمد. شناسایی گونه ها با کمک کلید شناسایی قارچ های بیماری زای حشرات (Humber, R.A., 1998) صورت گرفت.این دو قارچ اولین جدایه های قارچی هستند که تا کنون در سطح جهان از روی R. ferrugineus جدا شده اند.

در شمال ایران از حدود 30 سال پیش اقدام به کاشت درختان غیر بومی شده است. در این بررسی تاثیر کاشت اکالیپتوس بر جامعه گیاهی زیر آشکوب در مقایسه با قطعات صنوبر (شیخ نشین) و سرو نقره ای (سراوان) بررسی شده است. همچنین برخی از عوامل بستر خاک این دو منطقه از جمله بافت خاک، میزان سدیم، پتاسیم، مواد آلی، هدایت الکتریکی (EC) و اسیدیته خاک (pH) بررسی شد. اندازه گیری سدیم و پتاسیم با استفاده از دستگاه فلیم فتومتر اندازه گیری شد. EC و pH عصاره آبی گل اشباع بررسی شد. برای اندازه گیری مواد آلی از روش سوزاندن استفاده شد. نتایج فرکانس (بسامد) پوشش گیاهی نشان می دهد که مطابق با فرمول سورنسون بین دو منطقه اکالیپتوس و صنوبر 45 درصد اختلاف در پوشش گیاهی وجود دارد. همچنین منحنی های فرکانس حضور گونه ها در مناطق فوق بیانگر جامعه ناهمگن بود. به علاوه مقدار پتاسیم در خاک پلات اکالیپتوس بیشتر از قطعه صنوبر کاری و کمتر از منطقه کاشت سرو نقره های است. مقدار مواد آلی در پلات اکالیپتوس بیشتر از پلات سرو نقره ای و کمتر از پلات صنوبر است. به طور کلی خاک ها در مناطق کاشت اکالیپتوس اسیدی تر از پلات های مجاور آن می باشد. در مجموع تاثیر شرایط اکولوژیک بر پوشش گیاهی زیرآشکوب پلات های اکالیپتوس از غرب به شرق استان گیلان بیشتر از نوع گونه های اکالیپتوس کاشته شده بوده است.

پذیرفتاری مغناطیسی 2 (MS)بعنوان یکی از شاخصهای سنجش تکامل پروفیلی خاک ، متأثراز فاکتورهای خاکسازی است که در فهم بسیاری از فرایندهای خاکسازی مفید و موثر می باشد.پذیرفتاری مغناطیسی خاک در یک ردیف زمانی در منطقه سراوان ، 20 کیلومتری جنوب رشت ومقایسه آن با منطقه رستم آباد حدود 50 کیلومتری جنوب رشت در حاشیه رودخانه سفید رود روی 6 پروفیل مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت . برای اندازه گیری پذیرفتاری مغناطیسی از دستگاه مغناطیس سنج با جریان متناوب در یک میدان مغناطیسی 50 آمپر بر متر و فرکانس 500 هرتز استفاده گردید. پذیرفتاری مغناطیسی قبل و بعد از حذف اکسیدهای آهن بوسیله سیترات بی کربنات دی تیونیت (CBD) اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که پذیرفتاری مغناطیسی در دو منطقه مورد مطالعه متاثر ازمواد مادری ، اقلیم و زمان می باشد. برخلاف نتایج اکثر محققین ، با افزایش تکامل خاک از دشت سیلابی بطرف پادگانه میانی و بالایی ، افزایش در مقدار پذیرفتاری مغناطیسی مشاهده نشده است . علت این امر احتمالاً غنی بودن مواد مادری خاکهای منطقه از اکسیدهای آهن اولیه فرومغناطیس می باشد.مطالعه میکرومورفولوژی مقاطع نازک و صیقلی نشاندهنده وجود مقادیر زیادی مگنتیت در موادمادری این خاکهاست . بعد از حذف اکسیدهای آهن آزاد (پدوژنیک ) بوسیله تیمار (CBD)پذیرفتاری مغناطیسی از حداقل 8 تا حداکثر 41 درصد کاهش می یابد این مقدار کاهش کمتر از نتایج بدست آمده توسط برخی محققین است . علت کاهش کمتر MS بعد از تیمار CBD وجود کانیهای اولیه اکسید آهن فرومغناطیس در این خاکها است که CBD قادر به استخراج و حذف این کانیها نیست .مشابهت میزان پذیرفتاری مغناطیسی افقهای C خاک پادگانه پایینی در منطقه سرا وان (kg-1m310-8×282) و اراضی دیم توتکابن (kg-1m310-8×300) نشان می دهد که مواد مادری خاکها در این دو منطقه احتمالا منشاء یکسان دارند و با توجه به اثبات آبرفتی - دلتایی بودن موادمادری در منطقه سراوان ، مواد مادری منطقه توتکابن نیز آبرفتی هستند.

سرخک از بیماریهای ویروسی بسیار مسری است . علیرغم واکسن بسیار موثر بر علیه بیماری سرخک ، این بیماری هنوز به صورت اندمیک در بسیاری از نقاط دنیا وجود دارد و سالانه باعث مرگ حدود 800 هزار نفر می گردد. با وجود پوشش خوب واکسیناسیون در استان سیستان و بلوچستان , بیماری به صورت اندمیک دیده می شود و با توجه به اینکه ابتلا به سرخک در افراد بزرگسال با شدت بیشتر و عوارض شدیدتر همراه است ، سطح ایمنی زنان 15 تا 45 شهر سراوان مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه توصیفی مقطعی 365 نمونه خون از خانمهای سنین 15 تا 45 ساله متاهل جمع ‎آوری گردید. جستجوی آنتی بادی بر علیه ویروس سرخک به روش الایزا صورت گرفت. در زمان نمونه گیری اطلاعات لازم از طریق مصاحبه و ثبت در پرسشنامه جمع آوری گردید. 89.6% افراد مورد مطالعه بر علیه سرخک دارای آنتی بادی بودند. بین سن و ایمنی برعلیه سرخک با آزمون کای اسکوئر (P=0/0005) و تعداد افراد خانواده ارتباط معنی دار وجود داشت. (P=0/001) با توجه به اینکه جمعیت ایمن جامعه بر علیه این ویروس در جمعیت مورد مطالعه کمتر از 95% می باشد ، احتمال بروز اپیدمی در منطقه هر چند سال یکبار وجود دارد. برنامه ریزی دقیقتری برای واکسیناسیون بر علیه این بیماری و ارزیابی اثر واکسیناسیون در تغییر سطح سرمی آنتی بادی در این استان ضروری به نظر می رسد.

آینده هر جامعه به سلامت کودکان آن وابسته است و جامعه ای پایدار خواهد ماند که در حفظ و نگهداری و تربیت کودکانش موفق باشد. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت جسمی دانش آموزان پسر 6-12 ساله شهر سراوان در سال 1378 انجام شده است. در این مطالعه تعداد 400 نفر دانش آموز پسر کلاس های اول تا پنجم دبستان شهر سراوان که در گروه سنی 6-12 سال بودند، به صورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و از نظر رشد جسمی (قد و وزن) بینایی، شنوایی، دهان و دندان مورد بررسی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و برگه ثبت مشاهدات بوده است که جهت معاینه دانش آموزان از ابزارهایی شامل متر، ترازو، چارت اسنلن، دیاپازون، چراغ قوه و آبسلانگ استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمونهای آنالیز واریانس و آزمون تی استفاده شد. یافته ها نشان دادند که میانه قد و وزن واحدهای مورد پژوهش در تمام گروههای سنی پایین تر از صدک بیست و پنجم منحنی استاندارد رشد (N.C.H.S) قرار گرفته بود و قد %28.5 و وزن %28 کودکان مورد پژوهش زیر صدک پنجم منحنی استاندارد رشد قرار داشت. %22.7 واحدهای مورد پژوهش به درجات متفاوتی 0.9) تا (0.4 دچار کاهش حدت بینایی در یک یا هر دو چشم بودند و %5.5 آنها با استفاده از آزمون نجوا دچار کاهش شنوایی در یک یا هر دو گوش بودند. %84 واحدهای مورد پژوهش دچار پوسیدگی در دندانهای شیری یا دایمی بودند. در مقایسه میانگین قد و وزن واحدهای مورد پژوهش با مشخصات دموگرافیکی، در گروههای سنی 6، 8 و 9 ساله بین میانگین وزن و قد با تحصیلات و شغل والدین (بخصوص مادران) ارتباط معنی داری وجود داشت. یافته ها نشان داد که وضعیت سلامت جسمی واحدهای مورد پژوهش مطلوب نبوده و با توجه به اهمیت تشخیص زودرس و درمان به موقع بیماریها انجام چنین غربالگریهایی در کودکان سنین مدرسه احساس می شود.