مبحث خیال که از مباحث مهم و اساسی در فلسفه و عرفان اسلامی است، بعد جهان شناختی و معرفت شناختی عظیمی دارد. ابن سینا از نخستین کسانی است که در این باب سخن گفته است. او خیال را در حوزه جهان شناسی واسطه عالم مادی و عقلی دانسته و در حوزه معرفت شناسی، با ایجاد تفاوت میان دو قوه ادراکی خیال و متخیله، با دو رویکرد متفاوت خیال معطوف به حس و خیال معطوف به عالم عقول را مورد توجه قرار داده است. ویژگی اتصاف به اوصاف و عوارض مادی، متعلق به خیال متصل معطوف به حس است و خیال متصل معطوف به عالم متعالی از ویژگی های متعالی، از جمله قدرت خلاقیت، تصرف در نفس و تصرف در عالم طبیعت برخوردار است. در این مقاله با روش اسنادی تحلیلی تلاش کرده ایم منزلت معرفت شناختی و وجودشناختی خیال را در اندیشه ابن سینا به تصویر کشیده و اثبات کنیم که تمام آنچه در عرفان و فلسفه های پس از وی در این باب گفته شده به نحوی متاثر از اندیشه های این بزرگ فیلسوف بوده است.

چکیده فارسی:منطق دانان برای تحقق یک برهان حقیقی، شرایطی را برای مقدمات برهان لازم دانسته اند. این شرایط به متفکر کمک می کند که برهان را از برهان نما جدا کرده، در نتیجه بتواند به سادگی در بحث های علمی از برهان حقیقی بهره ببرد. به تعبیر ساده این شرایط، حد نصاب تحقق یک قیاس برهانی هستند.شرایطی که عالمان منطقی برای مقدمات برهان لازم دانسته اند عبارتاند از:1.         از منظر ماده «یقینی» باشند؛2.         نسبت به نتیجه «اقدم عند العقل (اعرف عند العقل یا اعرف من النتائج)» باشند؛3.         با نتیجه «مناسبت» داشته باشند؛ 4.         دارای «ضرورت» باشند؛ 5.         «کلیه» باشند؛ 6.         در برهان لمی، مقدمات باید نسبت به نتیجه «اقدم عند الطبع» باشند.منطق دانان در بخش تصدیقات، قوام هر استدلال را به دو حیث صورت و ماده آن می دانند. برهان مطابق با تعریف اندیشمندان منطقی قیاسی است که از مقدمات یقینی برای دست یابی به مطلوبی یقینی تشکیل شده است؛ ثمره این قیاس، همیشه قضیه ای یقینی است. با دقت در این تعریف درمی یابیم که برهان از حیث صورت، دارای صورتی ضروری الانتاج، یعنی قیاس می باشد. هم چنین از حیث ماده نیز مشتمل بر ماده ای یقینی است. بنابراین در تعریف استدلال برهانی دو حیث صورت و ماده که قوام یک استدلال را تشکیل می دهند بررسی شده است.اگر قوام یک استدلال به دو حیث صورت و ماده آن است، و از سویی نیز قیاس برهانی از منظر صورت استدلال و ماده استنتاج مشتمل بر عالی ترین صورت و با ضمانت ترین ماده است، منطق دانان با ذکر شرایط مقدمات برهان در پی بیان چه چیزی هستند؟ به تعبیر ساده، شرایط مقدمات برهان چه چیزی را مضاف بر صورت و ماده برهان، بررسی می کند؟ آیا با وجود تعریف تامی که از برهان ارائه شد، نیازی به ذکر شرایط مقدمات برهان هست؟ اگر نیاز است این شرایط چه گره ای از کار معلم یا متعلم این دانش خواهد گشود؟در این مقاله کوشیده ایم با توجه به این پرسش، شرایط مقدمات برهان را تحلیل و بررسی کنیم.   چکیده عربی:یعتبر المنطقیون لتحقق البرهان الحقیقی شرائط فی مقدماته. هذه الشرائط تساعد المتفکر فی التمییز بین البرهان وغیره، وبالنتیجة یستطیع ببساطة أن یستفید من البرهان الحقیقی فی الأبحاث العلمیة. وبتعبیر أوضح هذه الشرائط هی نصاب تحقق القیاس البرهانی.والشروط التی اعتبرها المنطقیون لازمة فی مقدمات البرهان هی:1. أن تکون یقینیة من ناحیة المادة2. من جهة النتیجة أن تکون أقدم عند العقل (أعرف عند العقل أو أعرف من النتائج).3. أن تتناسب مع النتیجة.4. أن تمتلک الضرورة.5. فی البرهان اللمی یجب أن تکون المقدمات أقدم عند الطبع.یعتبر المنطقیون أن قوام أی استدلال فی قسم التصدیقات له حیثیتان: المادة والصورة. البرهان - بحسب تعریف المنطقیین- قیاس یتألف من المقدمات الیقینیة التی توصل إلی المطلوب الیقینی، وثمرة هذا القیاس هی قضیة یقینیة دائما. بالتدقیق فی هذا التعریف نستخلص أن البرهان من حیث الصورة له صورة ضروریة الإنتاج أی القیاس. کذلک من حیث المادة یتألف من مادة یقینیة. وبناء علیه ففی التعریف الاستدلالی تم بحث حیثیتان، الصورة والمادة اللتان تشکلان قوام الاستدلال.إذا کان قوام الاستدلال بحیثیتی الصورة والمادة، ومن جهة أخری فإن القیاس البرهانی من جهة صورة الاستدلال ومادة الاستنتاج یشتمل علی أعلی الصور وأضمن المواد، فماذا یرید المنطقیون من ذکر شرائط مقدمات البرهان؟ أو بتعبیر أوضح ما الذی تبحث فیه شرائط مقدمات البرهان غیر الصورة والمادة ؟ هل هناک حاجة لذکر شرائط هذه المقدمات بعد ذکر التعریف التام للبرهان؟ إذا کان هناک حاجة لهذه الشرائط فما هی العقدة التی تحلها هذه الشرائط فی عمل المعلم أو المتعلم؟فی هذه المقالة سعینا وبالتوجه لهذا السؤال أن نبحث ونحلل شرائط مقدمات البرهان.

دو رویکرد اصلی در معرفت شناسی تکاملی وجود دارد: رویکرد تمثیلی یا اسپنسری، رویکرد تحت اللفظی یا داروینی. در رویکرد نخست تلاش برای نشان دادن این است که فرایند رشد فرهنگ و علم، شبیه به فرایند اصلی رشد جانداران در زیست شناسی و بر اساس انتخاب طبیعی است، در حالی که در رویکرد دوم تلاش برای نشان دادن این است که نه تنها رشد و تکامل فیزیکی حیوانات و انسانها، محصول و نتیجه انتخاب طبیعی است، بلکه رشد ساختارهای ذهنی آنها نیز محصولِ انتخاب طبیعی است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که آیا مدعا و استدلال های روس در رد رویکرد تمثیلی از قوّت کافی برخوردار است یا نه. اندیشمندان زیادی از این رویکرد حمایت کرده اند، از جمله کارل پوپر، توماس کوهن، استفن تولمین، دونالد کمبل و دیوید هال. روس بر این باور است که اگرچه میان رشد موجودات زنده و رشد معرفت بشری شباهت هایی وجود دارد، لکن تفاوت های قابل توجهی در پیشرفت و روند تصادفی میان آنها نیز وجود دارد که باعث می شود این رویکرد با شکست روبرو شود. ما در این نوشتار با مدعای روس مبنی بر ناکارآمد بودن معرفت شناسی تمثیلی موافقیم، اما بر این باوریم که استدلال های وی در نفی دیدگاه پاره ای از معتقدان به معرفت شناسی تمثیلی همچون کوهن و کمبل از قوت کافی برخوردار نیست.

چکیده زمینه:فناوری دیجیتال پدیده ای حیاتی در عصر حاضر است و همواره با دگرگونی ساختارهای اجتماعی همراه بوده است,از آنجا که ذات فناوری امری خنثی نیست،میان فناوری و تولید اندیشه رابطه ای دو سویه بوده است و فناوری دارای دانش خاص خود است؛لذا مرتبط با زیرساخت های فلسفی زمان تغییر می کند,یکی از رویدادهای فناورانه،تحقق فضای سایبرنتیک است که با بیشترین نزدیکی ماهیت فناوری را آشکار می کند, هدف:هدف این پژوهش تحلیل فلسفی فناوری و یافتن نقش آن در شکل گیری فضای مجازی است,روش پژوهش:موضوع پژوهش به گونه ای است که ضرورتی برای طراحی فرضیه وجود ندارد,نوع پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و روش انجام آن اسنادی-تحلیلی می باشد,یافته های تحقیق:تحلیل فلسفی فناوری نشان می دهد فناوری غیر از علم است و ذات آن امری خنثی نسبت به ساخت های اجتماعی نیست,شکل گیری فضای مجازی از فناوری از خلال تکنولوژیکی بودن فضای مجازی،سکونت جدید انسانی در قالب فراانسان گرایی و میل وافر به گردش اطلاعات از نوع ریزومی،چند وجهی و غیر متمرکز به دست می آید,نگرش گشتالتی به فناوری،تبعات بسیاری برای رابطه ی انسان با فناوری دارد,این نسبت را دانش خاص فناوری با اتکای مفهومی خود به دانش پست مدرنی تبیین می کند,همین دانش در فضای مجازی به صورت وانمودگی،دولایه گی و توسعه شبکه ای حضور دارد,

یکی از رویکردهای اندیشه ای صلح گرا در دوران جمهوری اسلامی، اندیشه های دینی صلح گرا است که از منظر دینِ اسلام به موضوع صلح می پردازند. متفکران این اندیشه ها با شکل گیری بسترها و زمینه های ناصلح و خشونت های سیاسی اجتماعی در جامعه، با استناد بر متون اسلام، شامل آیات قرآن، سیره پیامبر (ص) و احادیث و روایات امامان شیعه (ع)، صلح، همزیستی و مدارا و تساهل را به افراد و گروه های سیاسی و اجتماعی توصیه و تجویز می کنند. این تحقیق، با استفاده از چارچوب نظری و روش لایه ای در اندیشه پژوهی، به دنبال شناسایی متفکران و اندیشه های آنان، شامل مسئله شناسی و ارائه راهکارها و ابعاد مبتنی بر رویکرد دینی صلح گرا می باشد. مسئله های متفکران دینی صلح گرا در چند محور قابل طرح اند که شامل، «منازعات و اختلافات سیاسی میان افراد و گروه ها»، «بازخوانی جنگ طلبانه اسلام»، «به کارگیری برخی از قواعد فقهی در تجویز کشتار»، «قرائت رسمی از دین»، «ایدئولوژی گرایی»، «رسوخ خشونت جاهلی در فرهنگ اسلام»، «خلط های معرفت شناختی در فهم دین»، و «کج اندیشی و جهل مقدس از دین»، می باشند. متفکران دینی صلح گرا برای حلّ مسئله خشونت و ایجاد صلح و همزیستی مسالمت آمیز در جامعه، راهکارهایی ارائه داده اند که شامل، «وحدت»، «دموکراسی دینی»، «کاربست احکام جنگ و صلح بر اساس آموزه های شیعی»، «پلورالیسم»، «طرح صلح ایمانی و توحیدی»، «تولید و توسعه الهیات صلح»، و «ده تمایز معرفت شناختی در فهم دین»، می باشند.