معایب و بر مبنای آنها خواص چوب ها در ارزشیابی گرده بینه ها از اهمیت زیادی برخوردار می باشند. در این بررسی مشخصات مهمترین معایب مورد بحث قرار گرفته و برای مشخص شدن میزان معایب، اندازه گیری آنها در تنه های گونه های مختلف ده طرح جنگلداری جنگلهای شمال کشور انجام شده است.نتایج این بررسی نشان می دهد که میانگین قطر گره های زنده در سه متراول تنه ها بین حداقل 2.8 سانتی متر در افرا و حداکثر 7 سانتی متر در گونه ممرز متغیر بوده و تنه های بدون گره زنده در طول 10 متر حداقل %12.2 در ممرز و حداکثر %32.4 در ملج و در راش %20 بوده است. تعداد تنه های بدون پوسیدگی مغزی بین حداقل %56 در افرا و حداکثر %95 در ملج نوسان داشته است. این ویژگی در راش %84 بوده است. تنه های با خمیدگی 1-3 سانتی متر به ازا هر متر طول بین حداقل %7 در بلوط و نمدار و حداکثر %18 در افرا و در راش %10 بوده است. تعداد تنه هایی که کاهش قطر آنها به ازا هر متر طول کمتر از 2 سانتی متر بوده بین حداقل %65 در افرا و حداکثر %96 در بلوط نوسان داشته است. این خصوصیت در راش %75 بوده است. تنه های بدون پیچیدگی الیاف و یا با پیچیدگی الیاف کم حداقل %68 در توسکا و حداکثر %91 در بلوط بوده است. این ویژگی در راش %89 بوده است. تعداد تنه های بدون نامنظمی مقطع و یا با نامنظمی سطح مقطع کم حداقل در ممرز %82 بوده است و بیش از %94 تنه های سایر گونه ها فاقد این عیب بوده اند. برون مرکزی بیش از 1/5 قطر گرده بینه که در چوبهای بخش روزانه ای گونه های بلوط و ملج از اهمیت بیشتری برخوردار هستند بترتیب %16.1 و %24.3 بوده است.در این تحقیق در نهایت با پیروی از نتایج بدست آمده و بحث و تجزیه و تحلیل عوامل موثر در درجه بندی چوبها میزان مجاز معایب در درجات مختلف کیفی گرده بینه ها تعیین گردید.

جنگلهای ارسباران یا قره داغ که در استان آذربایجان شرقی و در شمال اهر قرار گرفته اند به دلیل شرایط اکولوژیک، فون و فلور خاص خود از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. این جنگلها جزو جنگلهای تجاری نیستند و از جوامع مختلف بلوط - ممرز با درختان غالب اوری و ممرز تشکیل شده اند که گونه های همراه آن گردو، گیلاس، ملج و افرا می باشند. زیراشکوب توده های جنگلی بیشتر از زغال اخته، بداغ، گوجه وحشی و هفت کول بوده و در مناطقی که تعرضات انسان و دام باعث دگرگونی سیمای این جنگلها شده، گونه های سیاه تلو، نسترن، ولیک و تمشک جای سایر گونه ها را گرفته اند.مطالعات انجام شده در جهت بررسی تجدید حیات طبیعی این جنگلها و شناخت ساختار آن بوه که در جنگل تحقیقاتی ستن چای یکی از زیر حوضه های واحد آبخیز کلیبر انجام گرفته است. بدین منظور، با انجام آمار بردارای مقدماتی و برداشت 36 قطعه نمونه دایره ای یک آری مقدماتی و محاسبه انحراف از معیار، تعداد 139 قطعه نمونه اصلی مشخص شد. آماربرداری به روش تصادفی سیستماتیک با نقطه شروع تصادفی بود. در آماربرداری اصلی در مرکز هر پلات، دو پلات یکی اصلی به شکل دایره به مساحت یک آر و دیگری فرعی به شکل مربع به مساحت 4 مترمربع به صورت Nested برداشت شدند. در قطعات نمونه اصلی، کلیه گونه ها با قطر برابر سینه صفر تا 7.5 سانتیمتر همراه عوامل رویشگاهی و نیز نمای عمومی منطقه به صورت شماتیک و اثرات تخریبی برداشت گردیدند. در میکروپلاتها منشا درختان (دانه زاد و شاخه زاد) با قطر کمتر از 7.5 سانتیمتر مشخص شدند که در صورت شاخه زاد بودن تعداد جست ها شمارش شده و ارتفاع متوسط جست گروهها نیز مشخص شدند.بر اساس بررسی حاضر ساختار غالب توده های جوان (تجدید حیات) در جنگلهای ارسباران دانه و شاخه زاد با فراوانی شاخه زادها است. چندین تیپ عمده در منطقه تشخیص داده شدند که از مهمترین آنها می توان تیپ های بلوط، ممرز و بلوط - ممرز را بر شمرد.بیشترین تجدید حیات در منطقه در دامنه های شمال غربی و شمالی در شرایط برخوردار از تاج پوششهای بسته و نیمه بسته به دلیل شرایط مناسب رطوبتی، حرارتی و نوری انجام گرفته است. از تعداد کل تجدید حیات، ممرز 31.7%، بلوط 29.3%، افرا 8.2%، گیلاس 1.4% و سایر گونه ها مانند زغال اخته، بداغ، اردوج، چتنه و غیره 29.40% را به خود اختصاص داده اند. 28.7% زادآوری انجام شده در منطقه دارای منشا بذری است. به طور متوسط از هر کنده 6 جست تولید می شود که ارتفاع متوسط آنها به 3.7 متر می رسد. ممرز و بلوط بیشترین قدرت جست دهی را در میان گونه های موجود دارند. ارتفاع متوسط جست گروهها در افرا، ممرز، ون و بلوط زیاد است در حالی که ارتفاع متوسط آنها در گیلاس به 1 متر هم نمی رسد.

میزان مقاومت بیولوژیکی چوبدرون گونه های آزاد (Zelkova carpinifolia)، ملج (Ulmus glabra)، ممرز (Carpinus betulus)، افرا (Acer laetum)، و زبان گنجشک (Pterocaria fraxinifolia) در مقابل حمله قارج رنگین کمان (Trametes versicolor) مورد مطالعه قرار گرفت. پس از 16 هفته، میانگین کاهش جرم نمونه ها به ترتیب 2.19% در آزاد، 41.69% در ملج، 45.64% در ممرز، 53.03% در افرا، و 43.08% در زبان گنجشک تعیین گردید. میزان مواد استخراجی این گونه ها نیز از طریق روش T20403-76، تعیین، به طوری که چوبدرون آزاد دارای بیشترین مقدار مواد استخراجی (13.84%)، و سایر گونه ها به ترتیب: ملج 4.51%، ممرز 2.74%، افرا 3.88%، و زبان گنجشک 4.11% مواد قابل استخراج داشتند. نتایج آماری نشان داد که بین مقدار مواد استخراجی و میزان کاهش جرم چوبدرون همه گونه ها به استثنای گونه زبان گنجشک یک رابطه مستقیم خطی و منفی وجود دارد.

سوسک برگخوار نارون، از آفات مهم درختان نارون (Ulmus densa L. ,Ulmus glabra L.)  محسوب میشود و همه ساله خسارت قابل توجهی به آنها وارد می سازد. درتحقیقی که درسال 1377 درشهر قزوین صورت گرفت، بیواکولوژی این حشره مورد بررسی قرارگرفت. برای این منظور، ازهر دو گونه نارون، 20 درخت از 10 ناحیه مختلف شهر بطور تصادفی انتخاب گردید. درنمونه برداری هفتگی، ازهردرخت 40 نمونه (10 نمونه ازهریک از4 جهت اصلی جغرافیایی) که دریک سوم تاج پایینی قرار داشتند، بطور تصادفی انتخاب شدند. واحد نمونه برداری یک برگ درنظرگرفته شد و در مجموع 40 نمونه برداشت شد. درهرنمونه برداری، تعداد دسته های تخم و سنین لاروی در واحد نمونه برداری و بطور مجزا برای جهت های اصلی جغرافیایی، ثبت گردید. مجموع درجه حرارت موثر روزانه مراحل مختلف زندگی با استفاده از حداقل و حداکثر دمای روزانه محاسبه شد. خسارت نسل های مختلف، در پایان هرنسل تعیین گردید. بدین منظور 40 نمونه از کل تاج درخت انتخاب و میزان خسارت با 10 نمونه شاهد که بین 100-0 درصد خسارت دیده بودند، مقایسه شد. نتایج این بررسی ها نشان داد که این حشره در شرایط قزوین دارای 4 نسل کامل است که با هم همپوشانی دارند. نسل های اول و چهارم بترتیب دارای بیشترین و کمترین طول دوره زندگی و انبوهی جمعیت هستند. انبوهی مراحل مختلف زیستی این حشره درجهت های اصلی جغرافیایی، تفاوت معنی داری درسطح 1% با هم نداشت. با توجه به محاسبه مجموع درجه حرارت موثر روزانه بهترین زمان مبارزه با لاروهای سنین اول و سوم 245 و 470 روز- درجه تعیین شد. خسارت حشرات نسلهای دوم وسوم به بعد برای نارون های چتری و ملج قابل توجه بوده است.

درخت ملج یکی از ارزشمندترین درختان صنعتی جنگل های شمال کشور است که از گرگان تا ارسباران انتشار دارد. متاسفانه به دلیل شیوع بیماری مرگ نارون در رویشگاه های این گونه، تعداد بیشماری از درختان ملج نابود شده و نسل این گونه ارزشمند در معرض خطر جدی قرار گرفته است. به همین دلیل تلاش های زیادی در راه شناخت و حفظ این گونه ارزشمند شده است که یکی از آنها ارزیابی اکوسیستم های دارای درختان سالم و بیمار به منظور مطالعه رابطه تعادل طبیعی اکوسیستم با سلامت فیزیولوژیک درختان است. یکی از روش هایی که امروزه برای ارزیابی اکوسیستم به کار می رود استفاده از مطالعات کمی آنزیم های میکروارگانیسم های خاک است. به دلیل کاهش شرایط زیستی از سطح به عمق خاک و نیز افزایش محدودیت های زیستی در عمق های پایین تر، فراوانی میکرو و ماکروارگانیسم های موجود در افق های زیرین خاک کاهش می یابد. به همین دلیل فعالیت مختلف آنزیم های خاک که تابعی از فعالیت موجودات خاکزی هستند از سطح به سمت عمق روندی کاهشی دارد. اما بروز اختلالات مختلف ممکن است منجر به بر هم خوردن تعادل طبیعی اکوسیستم شده و در نهایت این امر به مهاجرت موجودات به افق های پایین تر بینجامد. در نتیجه این امر روند کاهشی فعالیت آنزیم های خاک از سطح تا عمق مختل شده و منحنی مربوطه از حالت کاهنده به حالت نوسانی تغییر می کند. در این پژوهش با استفاده از این پدیده و نیز به کمک مطالعه تغییرات آنزیم فسفومونواستراز در خاک های مناطق جنگلی در چهار رویشگاه مختلف گرگان، نوشهر، اسالم و ارسباران، اکوسیستم های مورد نظر ارزیابی شدند. نمونه برداریها در اوایل سال 1383 در ابتدای فصل رویش انجام شد. هدف از انجام این مطالعه، آزمون فرضیه تاثیر تعادل طبیعی اکوسیستم در حضور پایه های سالم و نیز وجود پایه های بیمار در اکوسیستم های نامتعادل است. نتایج با روش GLM (General Linear Model) با استفاده از آزمون توکی مقایسه شدند. نتایج این بررسی حاکی از آن است که به جز یک مورد تمامی اکوسیستم های دارای پایه های سالم از اکوسیستم های متعادل و تمامی اکوسیستم های دارای پایه های بیمار در زمره اکوسیستم های نامتعادل هستند. علاوه بر این مقایسه میانگین فعالیت آنزیم در هر یک از افق های مطالعه شده در این دو گروه اکوسیستم، نشان دهنده افت چشمگیر فعالیت موجودات خاکزی در اکوسیستم های دارای درختان ملج بیمار است. در واقع با استناد به این نتایج می توان اظهار داشت که برای نجات این گونه ارزشمند جنگل های شمال کشور ردیابی فنوتیپ ها و در نهایت ژنوتیپ های مقاوم به بیماری مرگ نارون به تنهایی کافی نیست. به بیان دیگر بر هم کنش عوامل مختلف زیستی و وجود تعادل طبیعی اکوسیستم نقش به سزایی در حفظ سلامت پایه های ملج و یا عدم شیوع بیماری در این اکوسیستم ها دارد. با توجه به نتایج فوق لازم است برای حفظ ذخایر ژنتیکی ارزشمند اکوسیستم های بکر مدیریت ویژه ای در نظر گرفته شود.

یکی از جنبه های مهم اکولوژی گیاهی، الگوی پراکنش مکانی گیاهان است، که آگاهی از آن در هر منطقه از مقدمات و ضروریات بررسی پوشش گیاهی به حساب می آید. مطالعه حاضر، در بخش نم خانه از جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود کنار صورت گرفته است. برای پی بردن به الگوی پراکنش گونه ملج (Ulmus glabra Huds)، روش میانگین مربعات (Mean Square) به کار گرفته شد. در مرحله اول، موقعیت مکانی پایه های ملج (هر پایه ملج، به عنوان یک نقطه در نظر گرفته می شود)، در رویشگاه ها ی طبیعی که قطر برابر سینه ای بزرگ تر از 10 سانتی متر داشتند، با دستگاه GPS  ثبت شد و در مرحله بعد، این موقعیت ها به صورت X و Y وارد رایانه شدند. برای طراحی شبکه با ابعاد مختلف و قرار دادن نقاط بر روی آنها، از نرم افزارهای  Arcview، Arc/Info و Idrisi  استفاده شد. به کارگیری این روش نشان می دهد که گونه ملج در منطقه مورد مطالعه از الگوی  بینابینی بین الگوی  تجمعی و تصادفی تبعیت می کند. مشاهدات عرصه ای، این یافته را کاملا تایید می کند. این الگوی فعلی گونه ملج است و الگوی واقعی آن به احتمال زیاد، به دلیل دخالت های انسان به ویژه قاچاق چوب و بیماری مرگ نارون در دهه های اخیر تغییر کرده است.

میزان شدت بیماری زایی جدایه های دو قارچ Ophiostoma ulmi و O.novo-ulmi (عاملین بیماری مرگ هلندی نارون) روی Ulmus parvifolia Jacq. (نارون چینی) در شرایط گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور میزان بیماری زایی 3 جدایه O.ulmi و 3 جدایه O.novo-ulmi جداسازی شده از مناطق جنگلی شمال کشور بر روی سه مرحله سنی 6 ماهه، 1 و 2 ساله نارون چینی بررسی شد. بررسی درصد پژمردگی نهال ها پس از 10 هفته از زمان مایه کوبی نشان  داد که نهال های نارون چینی نسبت به جدایه های گونه جدید و مهاجم O.novo-ulmi حساسیت بیشتری نشان دادند. در نتایج بدست آمده مشخص گردید که جدایه Oul گونه O.ulmi کمترین و جدایه Onu3 مربوط به گونه مهاجم O.novo-ulmi بیشترین درصد پژمردگی را روی نهال های نارون چینی باعث شدند. همچنین نتایج نشان داد که نهال های با سنین مختلف از نظر میزان پژمردگی به طور معنی داری در سطح احتمال 5 درصد اختلاف دارند. بطوری که نهال های 6 ماهه بیشترین و نهال های 2 ساله کمترین میزان پژمردگی را از خود نشان دادند. استفاده از گونه نارون چینی، به عنوان گونه ای با تحمل بالا نسبت به بیماری مرگ نارون در سطح بسیار وسیع در کشور و به جای گونه های حساس و پیوندی نظیر اوجا (U.Carpinifolia)، ملج (U.glabra) و نارون چتری (U.carpinifolia var. umbraculifera) و نیز بکارگیری آن در برنامه های اصلاح نارون، به منظور دستیابی به نهال های هیبرید با مقاومت بسیار مطلوب، قابل بحث می باشد.

سری نمخانه جزء د ومین سری تحقیقاتی، پژوهشی طرح جنگلد اری خیرود د ر غرب حوزه فعالیت اد اره کل منابع طبیعی نوشهر می باشد . آماربرد اری با روش تصاد فی سیستماتیک و با شبکه 200´200 متر با سطح قطعه نمونه 10 آری د ر سطح 250 هکتار (هر جامعه 125 هکتار) مجموعا 60 قطعه نمونه (د ر هر قطعه نمونه 5 میکروپلات) برد اشت شد . نتایج نشان می د هد که تعد اد د ر هکتار نهال ها د ر جامعه راشستان بیشتر از جامعه راش- ممرزستان می باشد . با توجه به سیکل بذرد هی متفاوت راش د ر د و جامعه تعد اد نهال ها د ر د و جامعه متفاوت می باشد . تعد اد نهال های راش و ممرز د ر جامعه راش- ممرزستان بیشتر از جامعه راشستان می باشد ولی تعد اد نهال های پلت د ر جامعه راشستان بیشتر از جامعه راش- ممرزستان می باشد . تعد اد نهال های ملج، نمد ار، شیرد ار، بلوط د ر جامعه راشستان و راش- ممرزستان تفاوت معنی د ار آماری ند اشته است. با اجرای شیوه تک گزینی د رختی ساختار طبیعی تود ه و روند زاد آوری د ر طی د و د وره بهره برد اری حفظ شد ه است.

بدون تردید شناسایی ظاهری چوب ها به سبب خصوصیات متشابه ای که دارند از پیچیدگی خاصی برخوردار است. در این تحقیق طرز شناسایی ده گونه از چوب های بخش روزنه ای جنگل های شمال ایران (هیرکانی) از طریق خصوصیات آناتومیکی در مقطع عرضی و با کمک لنز مورد مطالعه قرار گرفتند. گونه هایی که بیشتر به یکدیگر متشابه بودند در یک گروه قرار گرفتند و تفاوت هایی جزیی آنها مطالعه شد. همه ده گونه مورد مطالعه که جز چوب های بخش روزنه ای بودند، به 4 گروه مجزا (1. بلوط 2. شب خسب و زبان گنجشک 3. لیلکی، توت و اقاقیا 4. ملج، اوجا، آزاد و داغداغان) تقسیم شدند. جدای از رنگ و بافت گونه ها، نحوه جهت گیری آوندهای تابستانه، حضور یا عدم حضور تیل در آوندهای بهاره، وضوحیت پره چوبی و پلاژ، چهار صفت مهمی هستند که در شناسایی ماکروسکوپی گونه های بخش روزنه ای ایران نقش مهمی را نیز ایفا می نمایند.